Шупашкарта Хаяр Йӑван палӑкне уҫнӑ. Ӑна Константин Иванов чӑваш поэчӗн скверӗнче вырнаҫтарнӑ.
Палӑка Шупашкар хулинчи тӳре-шара паян, раштав уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Вӑл унччен крепоҫ пулнӑ вырӑнта ларать.
Палӑка уҫма Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков, унӑн ҫумӗ Алла Салаева, Шупашкар тата Чӑваш Ен митрополичӗ Варнава, Чӑваш патшалӑх университечӗн истори факультечӗн деканӗ Олег Широков хутшӑннӑ. Декан палӑка Шупашкарта вырнаҫтарни тӗрӗс, 1555 ҫулта вырӑс патши хушнипе кунта крепоҫ тунӑ тесе палӑртнӑ. Вӑл Хаяр Йӑван хӑватлӑ империе йӗркеенине, Мускав патшалӑхе анӑҫ енне сарнине ырласа сӑмах каланӑ.
Улатӑрсем Хаяр Иван палӑкне лартма хирӗҫ пулнӑччӗ. Чӑвашлӑхшӑн ҫунакансем, ҫав шутра архитектурӑпа декораци пластикин скульпторӗ, искусствоведени кандидачӗ, Шупашкарти историк Дмитрий Мадуров Хаяр Йӑван палӑкне хапӑлламаннине пӗлтернӗччӗ.
Улатӑрти хастарсем хулана Мӑкшӑ Республикипе пӗрлештересси пирки калаҫма тытӑннӑ. Кун пирки «Известия Мордовии» хаҫатра ҫырнӑ.
Хастарсем ҫакна темиҫе сӑлтавпа ӑнлантарнӑ. Чи пӗрремӗшӗ – Улатӑр Шупашкартан 200 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ, Саранскран вара – 150 ҫухрӑмра. Статьяра палӑртнӑ тӑрӑх, юлашки 5 ҫулта 5 мэр улшӑннӑ, хула лайӑх енне аталанман. Тӗслӗхрен, ҫӗнӗ ача пахчисем ҫӗклес вырӑнне «Солнышко» ятлине хупнӑ. Кӳршӗ республикӑра вара пач тепӗр май: шкулсем, ача пахчисем, спорт керменӗсем, ытти учреждени ҫӗкленеҫҫӗ. Улатӑрти стадиона чылай ҫул юсаман, ку ыйтӑва вара тахҫанах ҫӗкленӗ.
Улатӑрсене япӑх ҫулсем те пӑшӑрхантараҫҫӗ. Кунти чи лайӑх ҫулсем Мӑкшӑ Республикинчи чи япӑх ҫулсемпе танлашаҫҫӗ-мӗн. Хулара ҫӳп-ҫап контейнерӗсем сахал пулнӑран пӗлтӗр ӑпӑр-тапӑр сапаланса выртнӑ иккен. Хастарсем контейнерсем ларттарнӑ, анчах вӗсем те кивӗ тата ҫӗтӗк-ҫатӑк.
Вырӑнти тӳре-шара вара халӑх шухӑшне витӗм кӳресшӗн. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, Мӑкшӑ Республикин патшалӑх парӑмӗ пысӑк. Анчах хастарсене ку та хӑратман – Чӑваш Енӗн те парӑм пур. Хастарсем палӑртнӑ тӑрӑх, Улатӑрта пысӑк улшӑнусем ҫук.
Упӑшки 11 ҫулти хӗрне хӗнени пирки амӑшӗ полицие пӗлтернӗ. Ку ӗҫ Следстви комитетне кӑсӑклантарнӑ. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ арҫын ҫемьерен уйрӑм пурӑнать, тӳрӗ ҫул ҫине тӑма тӑрӑшать.
Сӑмах – Улатӑрта пурӑнакан 33 ҫулти арҫын пирки. Вӑл ҫур ҫулта 11 ҫулти хӗрне виҫӗ хутчен хӗненӗ. Малтан ача кавир ҫине сӗткен тӑкса янӑ, тепрехинче килти йытта кӑра арҫынран хӳтӗлеме тӑнӑ, виҫҫӗмӗшӗнче хӗрача ашшӗне эрехрен писме ыйтнӑ. Ҫакӑншӑн пӗчӗкскере пӗҫерккӗ лекнӗ.
Амӑшӗ чӑтайман – кун пирки полицие пӗлтернӗ. Йӗрке хуралҫисем ытти тӗслӗхе те тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ. Арҫын хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Халӗ ҫемьерен уйрӑм пурӑнакан арҫын эрех ӗҫме пӑрахнӑ-мӗн. Пуҫиле ӗҫе Улатӑр районӗн судне ярса панӑ.
ЧР Транспорт министерстви «Шупашкар – Сурски» автоҫула федераци харпӑрлӑхне памашкӑн документсем хатӗрлет. Кун пирки ЧР Элтеперӗн администрацийӗн пресс-служби хыпарлать.
Палӑртмалла: халӗ вӑл – республика харпӑрлӑхӗнче. Ҫапах ҫул Нурӑс, Пӑрачкав, Улатӑр урлӑ Мӑкшӑ Республикине илсе ҫитерет. Ҫул тӑршшӗ – 200 ҫухрӑм.
Халӗ тӳре-шара ҫак ҫула федераци хыснине памашкӑн ҫине тӑрсах ӗҫлет. «Документацие тӗплӗн хатӗрлеме ыйтатӑп. Документсене япӑх хатӗрлесен комисси йышӑнмасан та пултарать», - тене Михаил Игнатьев Элтепер.
Улатӑр хула администрацийӗнче кадрсемпе ҫыхӑннӑ йышӑнусемпе «ПравдаПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат паллаштарнӑ. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче ҫавна «пенсионерсен реваншӗ» тесе хакланӑ-мӗн. Культура пайӗн пуҫлӑхӗ пулма Ирина Благовидовӑна лартнӑ. Вӑл унччен муниципалитетӑн вулавӑш тытӑмне ертсе пынӑ. Вӗрентӳ пайӗн пуҫлӑхӗнче халӗ — ҫул-йӗр инспекцийӗн офицерӗ пулнӑ Юрий Чернышев.
Благовидовӑна «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин фракцийӗн ертӳҫинчен унччен статьяпах кӑларса янӑ иккен. «ПравдаПФО» шухӑшланӑ тӑрӑх, Ирина Благовидовӑна ӗҫрен кӑларнине влаҫ партийӗ каҫарман. Юрий Боголюбов сити-менеджера отставкӑна ӑсатнӑ, Благовидовӑна пысӑкрах вырӑн шанса панӑ.
Ирина Благовидова 63 ҫулта иккен. Чӑваш Ен Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Сергей Семенов ӗнентернӗ тӑрӑх, ӑна ӗҫе илессишӗн культура пайӗн пуҫлӑхне Владимирова ӗҫрен хӑтарнӑ. Степанова хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулма лартнӑ хыҫҫӑн ҫавӑн пек япаласем пулса иртеҫҫӗ имӗш.
Улатӑрта пурӑнакан амӑшӗ суд сакки ҫине ларӗ. Ӑна 18 ҫул тултарман хӗрне хӗненӗшӗн айӑпласшӑн. Ӗҫе Улатӑр районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, амӑшӗ хӗрне пӗрре мар хӗненӗ. Хӗрача халӗ 14 ҫулта. Пуҫиле ӗҫре вара ӑна 2017 ҫулхи юпа уйӑхӗнче, 2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче, кӑҫал ҫу уйӑхӗнче хӗненине палӑртнисем пур. Ҫакна ача хӑй калани, кӳнтеленсем пӗлтерни, судмедэкспертиза ҫирӗплетеҫҫӗ.
Палӑртмалла: ачан ашшӗ-амӑшӗ уйрӑлнӑ, хӗрача халӗ ашшӗпе пурӑнать.
Юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан Анна Быстрова сумлӑ юбилейне – 100 ҫулне – паллӑ тунӑ. Мускав район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ юбиляра саламлама килнӗ, РФ Президенчӗ Владимир Путин янӑ саламлӑ ҫырӑва тыттарнӑ.
Анна Быстрова Тверь облаҫӗнче 1919 ҫулхи юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Шкулта 5 класс вӗренсен вӑл Ржев хулине тухса кайнӑ, унта ҫар савутне ӗҫлеме вырнаҫнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫлансан савута Улатӑра куҫарса килнӗ. Ҫапла майпа Анна Быстрова Чӑваш Ене лекнӗ.
Кинемей – тыл ӗҫченӗ. Ӑна «1941-1945 ҫулсенче Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн» медальпе чысланӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакан студентсем Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн укҫине тивӗҫӗҫ. Грант уйӑрасси ҫинчен калакан хушӑва республика ертӳҫи авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Элтепер укҫине памалли 10 ҫамрӑк йышӗнче ҫаксем: Сергей Емелин тата Ксения Прокопьева (Регионсем хушшинчи комметенци центрӗ – Шупашкарти электромеханика колледжӗ), Алексей Лазарев (Улатӑрти технологи колледжӗ), Сафар Назмутдинов (Канашри транспортпа энергетика техникумӗ), Василий Никитин тата Никооай Хурамаев (Шупашкарти апатланупа коммерци техникумӗ), Елена Павлова тата Екатерина Шилова (Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ колледж), Нина Романова (Канашри педагогика колледжӗ), Андрей Степанов (Ҫӗрпӳри аграрипе технологи техникумӗ. Вӗсем 2019-2020 ҫулсенчи ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче уйӑхсерен 10-шар пин тенкӗ илсе тӑрӗҫ.
Чӑваш Енре виртуаллӑ концерт залӗсем уҫӑлӗҫ. Пурӗ иккӗ. Вӗсене уҫма «Культура» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн укҫа уйӑрӗҫ.
Виртуаллӑ концерт залӗсем уҫас кӑмӑллисен заявкисем ҫӗршывӗн 68 субъектӗнчен пурӗ 257 пухӑннӑ. Конкурсра ҫӗнтернисем — 80 учреждени. Вӗсем ҫӗршывӑн 44 регионӗнчен. Виртуаллӑ концерт залӗсем 80 хулара уҫӑлӗҫ.
Пирӗн республикӑран конкурсра Улатӑрти тата Куславккари ача-пӑча ӳнер шкулӗсем. Вӗсенче виртуаллӑ концерт залӗсем уҫӑлӗҫ. Вӗсене валли республикӑна федераци хыснинчен 2 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Укҫа техника тата технологи оборудованийӗ туянма кайӗ. Виртуаллӑ концерт залӗсенче Раҫҫейри коллективсен тата солистсен концерчӗсене онлайн та, унччен ҫырса илнисене те кӑтартӗҫ.
Чӑваш Енри усламҫа ултавҫӑсем шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварнӑ. Хайхискер тимӗр бетон плитасем илме шутланӑ. Анчах ултавҫӑсен аллине лекнӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.
Улатӑр хулинче пурӑнакан арҫын ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче тӗнче тетелӗнчи сайт урлӑ 13 тимӗр бетон плита саккас панӑ. Ҫав кун 11 сехетре вӑл 65 пин тенкӗ куҫарса панӑ. Анчах усламҫӑ, фирма ертӳҫи, тавара кӗтсе илеймен.
Кӑштахран плитасем сутнине кӑтартакан пӗлтерӳ те ҫухалнӑ, сайт хупӑннӑ. Ултавҫӑсен аллине лекнине ӑнлансан усламҫӑ полицие кайса заявлени ҫырнӑ.
Халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.
+17.3 °C