Хӗрлӗ Чутай, Йӗпреҫ, Патӑрьел тата Комсомольски районӗсенче кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарласах тӑчӗ. Аса илтерер: Патӑрьел тата Комсомольски районӗсенче грипа пӗтермешкӗн ЧР Министрсен Кабинечӗн резерв фондӗнчен 300 пин тенкӗ ытла уйӑрнӑ.
Ветеринарсем асӑннӑ районсенче чӑхсене тата ҫӑмартасене пуҫтарса пӗтернӗ ӗнтӗ. Пӗтӗмпе 2 пин те 151 чӑх-чӗп, 203 ҫӑмарта пухнӑ. Вӗсене ятарлӑ шӑтӑкра ҫунтарса янӑ. Ҫынсен картишӗсенче вара дезинфекци тунӑ. Ҫапла хыпарлать ЧР Патшалӑх ветеринари служби.
Пухнӑ чӑх-чӗпӗн пӗтӗмӗшле йывӑрӑшӗ 3 пин те 366 килогрампа танлашнӑ. Кашни килограмшӑн 55 тенкӗ те 60 пус тӳлӗҫ, 10 ҫӑмарташӑн 29 тенкӗ 70 пус парӗҫ.
Пирӗн республикӑри чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсене 100-шер пин тенкӗ уйӑрнӑ. Анчах, тӳрех уҫӑмлатар, кашни педагога мар. Вӗсем чӑваш чӗлхипе литературине ӑша хывтаракан ачасем ҫав предметсемпе тӗрлӗ шайри олимпиадӑра мала тухнине е ҫӗнтернине шута илнӗ. Тата тепӗр самант та пур: чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсене кӑна мар, тутар тата мордва чӗлхисен олимпиадисенче палӑрнӑ ачасемшӗн те вӗсен вӗрентекенӗсене хавхалантарма йышӑннӑ.
Тӑван чӗлхе вӗрентекенӗсен кӑмӑлне укҫан ҫӗклес йӑлана пирӗн республикӑра пӗлтӗр пуҫласа йышӑннӑччӗ. 2018 ҫулта 16 вӗренекен палӑрнӑ. Вӗсенчен ҫиччӗшӗ ҫӗнтернӗ, 9-шӗ малти вырӑнсене тухнӑ. Ҫавӑншӑн 18 педагога 100-шер пин тенкӗ преми лекӗ. Пӗлтӗр вӑл нухрата 19 педагог тивӗҫнӗ.
Чӑваш Енри темимҫе районта кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртни пирки сайтра хыпарласах тӑнӑччӗ. Икӗ районта грипа пӗтермешкӗн укҫа-тенкӗ, 300 пин тенкӗ ытла, уйӑрнӑ. Распоряжение Чӑваш Ен премьер-министрӗ Иван Моторин утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Документпа килӗшӳллӗн, Комсомольски районне – 179,6 пин, Патӑрьел районне 138,7 пин тенкӗ лекӗ. Укҫана ЧР Министрсен Кабинечӗн резерв фондӗнчен уйӑрса панӑ.
Аса илтерер: Комсомольски, Патӑрьел, Ҫӗрпӳ, Хӗрлӗ Чутай, Йӗпреҫ районӗсенче кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртнӑ. Грипп тупнӑ ялсенче чӑхсене пуҫтараҫҫӗ. Пӗр килограмшӑн 55 тенкӗ те 60 пус параҫҫӗ, 10 ҫӑмарташӑн 29 тенкӗ те 70 пус тӳлеҫҫӗ.
Чӑваш автономине йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа ирттермелли мероприятисем валли федераци хыснинчен 429,9 млн тенкӗ уйӑрӗҫ. Ҫакӑн пирки ҫак Чӑваш Енӗн Правительствин ҫуртӗнче иртнӗ канашлура асӑнса хӑварнӑ. Шупашкара йӗркеленӗренпе 550 ҫул, Чӑваш автономине — 100 ҫул ҫитнине уявлассине утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче иртнӗ хатӗрленӳ комиссийӗн ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ.
Автономин пӗр ӗмӗрхине ирттерме уйӑракан укҫана виҫӗ ҫулта пӗр пекшер виҫепе — кӑҫалтан пуҫласа 2020 ҫулччен 143,3-шер миллион тенкӗшер — уйӑрӗҫ. Ҫакна РФ Культура министерствипе килӗшӳ тусах палӑртнӑ.
Шупашкарӑн 550 ҫулхине уявлама вара Мускавран укҫа уйӑрассине хутпа палӑртман. Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, нухрата федерацин тӗллевлӗ программисене хутшӑнса илмелле. Ҫапла майпа 7,7 миллион тенкӗ укҫа илессе шанаҫҫӗ.
Чӑваш Енри хӑш-пӗр районта кайӑк-кӗшӗк грипне тупса палӑртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтерсех тӑчӗ-ха. Чирлӗ чӑхсемлӗ территорисенче карантин тесе те йышӑнчӗҫ. Ун пеккине ҫак эрнере Ҫӗрпӳ хулинче те палӑртнӑччӗ. Чирлӗ чӑхсемлӗ хуҫалӑхсенче ҫеҫ мар, ҫывӑхри территорисенче те чир сарӑласран асӑрханмалли мерӑсем йышӑннӑччӗ.
Сӑмах май, чир Чулхула облаҫӗнчен сутма илсе килнӗ чӑх-чӗп урлӑ ҫакланма пулатрнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Апла-и, капла-и, халӗ тӗп тӗллев — кайӑк-кӗшӗк грипне малалла сарӑлма чарасси.
Комсомольски тата Патӑрьел районӗсенче чирлӗ чӑхсене тата вӗсен ҫӑмартисене халӑхран пуҫтарма тытӑннӑ. Кайӑк-кӗшӗке тата ҫӑмартана утилизацилӗҫ.
Чирлӗ чӑхпа унӑн ҫӑмартишӗн хыснаран укҫа тӳлеме пӑхса хӑварнӑ. Пӗр килограм чӗрӗ виҫешӗн 55 тенкӗ те 60 пус саплаштарӗҫ, 10 ҫӑмарташӑн — 29 тенкӗ те 70 пус.
Ӗнертенпе Шупашкарта тата тепӗр парковка уҫӑлнӑ. Ҫакна республикӑн тӗп хула администрацийӗнче Алексей Ладыков сити-менеджер ирттернӗ канашлура пӗлтернӗ.
Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Владимир Филиппов планеркӑра каланӑ тӑрӑх, парковка Шупашкарти аэропорт умӗнчи лапамра вырнаҫнӑ. Вӑл малтанхи ик-виҫӗ уйӑхра тӳлевсӗр пулӗ. Кайран ӑна Шупашкарти аэропорт харпӑрлӑхне куҫарасшӑн, вара ӑна укҫалла ӗҫлеттермелле тӑвасшӑн.
Ҫӗнӗ парковка уҫӑлнӑ хыҫҫӑн Скворцов урамӗнче Ашмарин урамӗнчен пуҫласа Скворцов лапамӗ таран машинӑсене лартма чарӗҫ. Асӑннӑ тӑрӑхра пассажирсене антарма ҫеҫ ирӗк парӗҫ.
Маларах асӑннӑ парковкӑна малтанласа иртнӗ уйӑхрах хута ярасшӑнччӗ.
Иртнӗ талӑкра Чӑваш Енре икӗ хутчен вут-ҫулӑм тухнӑ. Иккӗшӗ те хӑрушсӑрлӑх правилине пӑснипе ҫыхӑнма пултарнӑ. Ҫак шухӑша Чӑваш Енӗн Инкеклӗ ӗҫсен патшалӑх комитетӗнче палӑртаҫҫӗ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, 11 сехет те 38 минутра Шупашкар районӗнчи Атайкасси ҫывӑхӗнчи пахча юлташлӑхӗсенчен пӗринче дача ҫуртӗнче вут хыпса илнӗ. «Хӗрлӗ автан», малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, хуҫине, 62-ри хӗрарӑма, 100 пин тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ. Специалистсем инкек сӑлтавӗ газ оборудованийӗпе усӑ курнӑ чухне асӑрханусӑр пулни тесе тӗшмӗртеҫҫӗ.
Куславкка районӗнчи Варасӑр ялӗнче 37-ри кил хуҫин 50x12 метр калӑпӑш кирпӗч склачӗ ҫунма тытӑннӑ. Инкек электрохатӗрпе тимсӗртерех пулнӑран тухнӑ пуль теҫҫӗ. Вута пула хуҫи, малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫур миллион тенкӗлӗх тӑкак тӳснӗ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра 496 хут пушар тухнӑ. Вӗсенче 39 ҫын вилнӗ, 48-ӑн суранланнӑ.
Паян Ҫӗрпӳ районӗнче «Хир кунӗ» республикӑри курав уҫӑлнӑ. Ӑна пирӗн республикӑри ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗ ҫулсерен йӗркелет.
«Хир кунӗ» куравра ял хуҫалӑхӗнчи пысӑк эффективлӑ сортсемпе, ҫӗнӗ йышши агротехникӑпа, пӗр-пӗрин опычӗпе паллаштараҫҫӗ.
Кӑҫалхи курав уҫнӑ ҫӗрп хутшӑннӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев шучӗпе ҫак мероприяти ялти техникӑна ҫӗнетме, ҫӗнӗ йышши технологисене аталантарма май парӗ.
Сӑмах май каласан, кӑҫал пирӗн республикӑри аграри предприятийӗсене 2 миллиард та 757 миллион тенкӗ укҫа уйӑрнӑ. Кӑҫалхи пӗрремӗш ҫур ҫулта укҫан ҫуррине аграрисем илнӗ те ӗнтӗ.
Курава уҫас умӗн республикӑри маттур аграрисене тӗрлӗ шайри Хисеп грамотипе чысланӑ, малашне те ӑнӑҫлӑ ӗҫлеме суннӑ.
Ыран, утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, Шупашкарта нумай функциллӗ спорт лапамӗ уҫӑлӗ. Вӑл Соляной проездри 14-мӗш ҫурт адреспа вырнаҫнӑ. Ӑна 15 сехетре савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ.
Универсаллӑ спорт объектӗнче — 20x40 метрлӑ хоккей лапамӗ. Ӑна искусствӑллӑ курӑкпа витнӗ. Хӗлле унта хоккей выляма, ҫулла футбол выляма май килӗ.
Спорт объектне уҫнӑ май Спорт аэробикин федерацийӗ, «Спартак» спорт шкулӗн ҫамрӑк футболисчӗсем тата «Спартак-Чебоксары» (чӑв. Спартак-Шупашкар) спорт ушкӑнӗн пайташӗсем уяв туса парӗҫ.
Универсаллӑ спорт лапамне тума хула хыснинчен 4 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Пӗлтӗр Шупашкарта тӑватӑ спорт объекчӗ – виҫӗ мини-футбол лапамӗ (кашнин лаптӑкӗ — 20x40 м, вӗсем 61, 40 тата 10-мӗш шкулсенче вырнаҫнӑ) тата Эгер бульварӗнче 33-мӗш ҫурт картишӗнче универсаллӑ спорт лапамӗ — хута янӑ.
«Чӑваш бройлерӗ» кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗнче ӗҫлекенсем тинех хаш сывларӗҫ пуль-ха. Ара, ҫак кунсенче вӗсем пилӗк уйӑхшӑн ӗҫ укҫи илнӗ-ҫке-ха. Предприяти парӑма кӗни пирки чылай калаҫрӗҫ.
219 ҫынна (вӗсен йышӗнче ӗҫрен кайнисем те пур) пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнчи тата кӑҫалхи нарӑс-ака уйӑхӗсенчи шалӑва тӳленӗ.
«Чӑваш бройлерӗ» кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗн ӗҫченӗсен умӗнче парӑм самаях пухӑннӑччӗ-ха. Пӗтӗмпе – 4 миллион тенкӗ те 625 пин тенкӗ. ЧР прокуратури, республикӑри ӗҫ патшалӑх инспекцийӗ пулӑшнипе унта ӗҫлекен ҫынсем хӑйсен саккунлӑ укҫисене илме пултарнӑ.
-0.7 °C