Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарти йӗрке хуралҫисенчен 39 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу ыйтнӑ. Ултавҫӑсене вӑл 1 миллион та 526 тенюкӗ укҫа куҫарса панӑ. Ун патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ. Хӑйӗнпе банкӑн хӑрушсӑрлӑх енӗпе тӑрӑшакан ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Вӑл хӗрарӑмӑн банкри счечӗ ҫинче такам укҫа вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ. Укҫасӑр юлас мар тесен карттӑ ҫинчи тупрана илсе банкри хӑрушсӑр счет ҫине куҫармалла тенӗ.
Ҫавӑн пекрех тӗслӗх Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 81 ҫулти хӗрарӑмпа та пулса иртнӗ. Пенсионеркӑна та банкран шӑнкӑравлатпӑр тесе тыттарнӑ. Ӑна та пур банкри укҫана илмелле тесе ӗнентернӗ. Преступниксем хӗрарӑм валли такси чӗнсе илнӗ. Унпа хӗрарӑм ҫывӑхри банк уйрӑмне кайнӑ. Кредит учрежденине ҫитсен укҫана илсе ултавҫӑсен счечӗ ҫине куҫарнӑ. Тепӗр кунхине хӗрарӑм банка каллех ҫул тытнӑ. Хальхинче вӑл счет ҫинче юлнӑ 650 пин тенке пӗлмен-туман счет ҫине куҫарнӑ.
Асӑннӑ тӗслӗхсемпе пакунлисем пуҫиле ӗҫсем пуҫарнӑ. Халӗ ултавҫӑсене шыраҫҫӗ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене пӗр хут пама йышӑннӑ тӳлевпе ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗччен татӑлма хушнӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакан вӑрҫӑ ветеранӗсене Ҫӗнтерӳ кунӗ тӗлне республика хысни шучӗпе те укҫа тӳлеме палӑртнӑччӗ. ЧР ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Алена Елизарова каланӑ тӑрӑх, вӑл укҫа ҫывӑх кунсенче мӗнпур адресат патне ҫитӗ.
Республика хыснинчен кашни ветерана 25-шер пин тенкӗ укҫа парӗҫ. Хӑш-пӗр ватӑ ӑна халех илнӗ, теприсене те Ҫӗнтерӳ кунӗччен парса пӗтерӗҫ.
Аса илтерер, Аслӑ Ҫӗнтерӗве 75 ҫул ҫитнӗ тӗле вӑрҫӑ ветеранӗсене федераци хыснинчен 75-шер пин тенкӗ пама йышӑннӑ, Чӑваш Ен бюджетӗнчен — 25-шер пин тенкӗ. Вӑрҫа хутшӑннӑ ватӑсем ҫапла вара 100-шер пин тенкӗ илӗҫ.
Шупашкарта вырнаҫнӑ Васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн пульницин счечӗ ҫине 435 пин те 548 тенкӗ укҫа куҫса килнӗ. Вӑл — ҫӗнӗ кӑшӑлвирусӗллӗ пациентсемпе ӗҫлекенсен тухтӑрсене тӳлеме икӗ депутат хӑйсен кӗсйинчен уйӑрнӑ укҫа.
«Кӗмӗле» Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗсем Анатолий Аксаков тата Игорь Моляков уйӑрнӑ. Вӗсем хӑйсен шалӑвӗн пӗр пайне Чӑваш Енре COVID-19 амакпа кӗрешме пулӑшас тӗллевпе парас тенине федераци шайӗнчи тӗрлӗ МИХ тата тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче унчченех хыпарланӑччӗ. Халӗ депутатсен укҫи пирӗн республикӑна килсе ҫитнӗ.
Чӑваш Енре «Пӗрле» ыркӑмӑллӑх фончӗ те йӗркеленӗ. Ҫавӑн тӗллевӗ — кӑшӑлвирус саманинче ыр кӑмӑлтан пулӑшакансене пӗр ҫӗре пухасси, пулӑшу кирлисене йывӑр саманара тӗрлӗ енлӗн пулӑшасси.
Чӑваш халӑх сайчӗн ертӳҫине Аҫтахар Плотникова,
Чӑваш халӑх хуралӗн ҫумпуҫлӑхне Тимӗр Тяпкина
Чӑваш сайтӗнче ватӑ ҫынсене Чӑваш халӑх хуралӗ ячӗпе апат-ҫимӗҫ парса пулӑшасси ҫинчен хыпар вуласан, пӗрре савӑнтӑм, тепре хытӑ пӑшӑрханса илтӗм.
Мӗншӗн пӑшӑрхантӑм? Мӗншӗн тесен эпӗ хама, сывлӑхпа хуҫӑлтӑм пулсан та, кӑшӑлвируса пула пулӑшу памалли ҫын теместӗп. Выҫӑ лармастӑп, Пенси вӑхӑтра илетӗп. Кил-йышра мана сывӑ чухнехинчен те тимлӗрех — пӗчӗк ачана пӑхнӑ пек пӑхаҫҫӗ. Ача чухне хирти ҫӗрӗк ҫӗрулми крахмалӗпе, серте-вӗлтренпе, ҫӑка ҫулҫи-турачӗпе ӳсрӗм, ҫапах кӗлмӗҫе каймарӑм. Халӗ вара ҫук ҫын вырӑнӗнче пулас-и?
Мана вӑй-хал сунса пӗр ҫаврӑм хура ҫӑкӑр, пӗр-ик панулми, тепӗр хӑмпӑ тӑварлӑ шыв килсе панине пысӑк хисеп вырӑнне йышӑнӑп.
Халӑх ӗҫӗшӗн пуҫ хума хӑрамасӑр тӑрӑшакан хӑюллӑ ҫынсене тата вӗсем тӑвакан пулӑмсене (сӑмахран, Аҫтахар, эсӗ тытса пыракан сайта) тӗкӗ парса тӑрсан вырӑнлӑрах пулӗ тесе шутлатӑп.
Мӗншӗн савӑнтӑм?
Шупашкар районӗнчи Явӑш ялӗ ҫывӑхӗнче, М-7 ҫул ҫинче, ҫӗр ҫийӗн каҫмалли каҫӑ тума пуҫланӑ. Ку ӗҫе «Дорисс» пурнӑҫлать.
6 ҫухрӑмлӑ ҫул ҫинче ҫӗр ҫийӗн каҫмалли икӗ каҫӑ пулӗ. Тепри – Хыркасси тӗлӗнче. Пӗтӗмпе ҫак тӗллевпе 56 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
2023 ҫул тӗлне унти ҫул, Хыркассипе Явӑш хушшинче, тӑватӑ полосаллӑ пулмалла. Хыркасси патӗнче вара развязка тума палӑртнӑ.
Халӗ ҫул ҫинче ӗҫ хӗрӳ пырать. Водительсене асӑрхануллӑ пулма ыйтаҫҫӗ.
Чӑваш Енри Амӑшӗн капиталӗ ӳснӗ. Вӑл унччен 100 пин тенкӗ пулнӑ тӑк халӗ – 150 пин тенкӗ. Саккун проектне ЧР Министерсен Кабинечӗн паян иртнӗ ларӑвӗнче ырланӑ. Кун хыҫҫӑн ӑна Патшалӑх Канашӗ пӑхса тухӗ те регион пуҫлӑхӗ алӑ пусӗ.
Сӑмах май, республикӑра Амӑшӗн капиталне 2012 ҫулта пама тытӑннӑ. Унтанпа унӑн виҫи улшӑнман. Халӗ ача ҫуралсанах ҫемьене Амӑшӗн капиталӗнчен 20 пин тенкӗ пама та йышӑннӑ. Ку укҫапа вӗсем хӑйсем пӗлнӗ пек усӑ курӗҫ.
Тата ҫакна палӑртмалла: республикӑри Амӑшӗн капиталне 2026 ҫулхи раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗччен тӑснӑ.
«Чувашский учколлектор» (чӑв. Чӑваш вӗренӳ коллекторӗ)] тулли мар яваплӑ обществӑна сутма йышӑннӑ. Кун пирки республикӑн Экономика аталанӑвӗн тата министерствин пресс-служби ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Ҫав предприятире асӑннӑ министерствӑн тӳпи — 100%. Номинал хакӗ — 54 165 180 тенкӗ.
Общество Шупашкарти Шкул проездӗнчи 6-мӗш «а» ҫуртра вырнаҫнӑ. Вӑл потребительсене кирлӗ тӗрлӗ тавара курттӑмӑн тата ваккӑн сутать.
Асӑннӑ организацин харпӑрлӑхӗнче 2742 тӑваткал метр ҫӗр лаптӑкӗ тата 1346,8 тӑваткал метр калӑпӑшлӑ куҫман пурлӑх пур.
Аукциона ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 10 сехетре ирттерӗҫ. Заявкӑсене паянтан йышӑнма пуҫласа ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗччен пухӗҫ. Пурлӑхӑн малтанхи хакӗ – 80 088 500 тенкӗ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, пирӗн республикӑра ял ҫыннисене 0,1 процентлӑ ипотека кредичӗ пама тытӑннӑ. Тӗрӗсрех, ҫӗнӗ йышӑну вӑя кӗнӗ.
Аса илтерер: ял ипотекине ҫӗршывра 3 процент тесе палӑртнӑччӗ. Пирӗн тӑрӑхра процент ставкине татах пӗчӗклетрӗҫ. Ҫапла тума республика Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев маларах сӗннӗччӗ. Ӗнер Министрсен Кабинечӗ ятарлӑ хушӑва алӑ пуснӑ.
Пӗчӗк ставкӑпа кредит илме тивӗҫ категорие ҫаксем кӗнӗ: 3 е ытларах ача ӳстерекен, ялта ӗҫлесе пурӑнакан ҫемьесене ипотекӑна 0,1% ставкӑпа парӗҫ; АПКра тата ветеринарта ӗҫлекенсене – 0,5%; социаллӑ сферӑра ӗҫ килӗшӗвӗпе е усламҫӑ пулса тӑрӑшакансене – 1% ; ялта потребкоопераци тата ял хуҫалӑх кооперацийӗнче тимлекенсене – 1%; ялта пурӑнса АПКра ӗҫлес шухӑш тытнисене – 1,5%; ялти социаллӑ сферӑра ӗҫе кӳлӗнес кӑмӑллисене – 2%.
Чӑваш Енре «Земство учителӗ» федераци программипе тӑватӑ ҫынна ӗҫе илӗҫ. Кун пирки республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин пресс-службинче паян пӗлтернӗ. Асӑннӑ программӑна хутшӑнас текенсен заявкисене йышӑнас вӑхӑта тӑснӑ. Вӗсене ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пухӗҫ.
Программӑна хутшӑнас тесен вӗренӳ учрежденийӗпе килӗшӳ ҫырмалла. «Земство учителӗ» программӑна хутшӑнакансен 50 пинрен сахалрах ҫын пурӑнакан ял-хулана ӗҫе вырнаҫмалла. Вӗсенче 5 ҫултан кая мар ӗҫлемелле. Ҫавӑн пек килӗшӳ тунӑ вӗрентекенсене 1 миллион тенкӗ укҫа парӗҫ. Вӑл тупрапа ҫын хӑй пӗлнӗ пек усӑ курайӗ.
Программӑна хутшӑнас кӑмӑллисен заявкисене Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче йышӑнма тытӑннӑ ӗнтӗ.
2020 ҫулта Чӑваш Енри тӑватӑ ялта культура ҫурчӗ уҫӗҫ. Вӗсене Шупашкар районӗнчи Мӑналта, Канаш районӗнчи Хучелте, Вӑрнар районӗнчи Пӑртасра, Комсомольски районӗнчи Тукайра тума палӑртнӑ. Мӑнал ялӗнче ӗҫсене пуҫӑннӑ та ӗнтӗ. Унта строительсем клуб никӗсӗ валли вырӑн хатӗрлеҫҫӗ. Клуб 150 ҫынлӑх пулӗ.
Кунсӑр пуҫне кӑҫал Елчӗк районӗнчи культура ҫуртне юсаса ҫӗнетме йышӑннӑ. Унта та ӗҫе кӳлӗннӗ.
Маларах асӑннӑ тӗллевпе федераци, республика тата вырӑнти хыснасенчен 101,9 млн тенкӗ уйӑрӗҫ.
2019 ҫулта Канаш, Етӗрне, Комсомольски, Патӑрьел, Куславкка районӗсенче культура ҫурчӗсем уҫнӑ. Республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗҫе пӗлтӗр те «Культура» наци программипе килӗшӳллӗн пурнӑҫланӑ.
-0.7 °C