Ҫывӑх вӑхӑтра «Кӗрешӳ» регионсем хушшинчи федераци Пӗтӗм Раҫҫейри праваллӑ пулса тӑмалла. Ҫапла тума кӑҫалхи ҫулла «Раҫҫей Федерацийӗнчи физкультурӑпа спорт ҫинчен» саккуна улшӑну кӗртнӗ хыҫҫӑн май тупӑннӑ. Унта спортӑн наци енӗсене аталантарасси пирки каланӑ иккен. Тивӗҫлӗ тӳрлетӳсене нумаях пулмасть Чӑваш Ен Правительстви физкультурӑпа спорт ҫинчен калакан республика саккунне кӗртнӗ.
Кӗрешӳ евӗр спорт енӗ ытти халӑхсен те пур. Казахсен вӑл кураш ятлӑ, пушкӑртсен — куреш, чӑвашсен — кӗрешӳ. «Кӗр» тенине тӗрӗк чӗлхинчен куҫарсан «пуян, вӑйлӑ, хӑюллӑ» тенине пӗлтерет.
Кӗрешӳпе маларах сахал ҫын кӑсӑкланнӑ. Официаллӑ майпа ӑна 1995 ҫулта Елчӗк районӗнчи Ҫӗнӗ Пӑва ялӗнчи Николай Петров спортсмен тата историк чӗртсе тӑратнӑ темелле. Ҫав ҫулхине кун енпе Чӑваш Ен шайӗнчи пӗрремӗш ӑмӑрту йӗркеленӗ. Ҫавӑн чухнех республикӑра федераци йӗркеленӗ.
Унтанпа кӗрешӗве тӗрлӗ ҫӗрте йӗркелеҫҫӗ. Хамӑр республикӑра кӑна мар, Мускавра та, Самар тата Чӗмпӗр облаҫӗсенче те. Чӗмпӗр облаҫӗнче ӑна Иван Яковлев вӗрентекенӗмӗре халалланӑ.
Паян Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсем ирхи зарядкӑна йышпа пуҫтарӑнса тухнӑ иккен. «Взгляд» информаци агентстви хысна тытӑмӗнче ӗҫлекенсемшӗн ку мероприяти тӑкаклине ӗнентерет.
Спортпа массӑллӑ мероприятие хутшӑнакансене спорт символикиллӗ калпакпа шарф туянма хушнӑ пулать. Унӑн хакӗ — 400 тенкӗ имӗш. Ун пирки ҫӳлерех асӑннӑ агентствӑна Шупашкарти ача пахчисенчен пӗринче ӗҫлекенсем систернӗ имӗш.
Ҫыхнӑ тавара хулари пӗр компанисенчен пӗринче хатӗрленӗ тесе ӗнентереҫҫӗ.
Ҫак кунсенче Адыгейӑри Майкоп хулинче Нумай куна тӑсӑлакан пӗтӗм тӗнчери велочупу иртнӗ. «Кавказ турӗ» ят панӑскер пиллӗк куна тӑсӑлнӑ. Унта Молдава, Австри, Белоруҫ, Украина тата Раҫҫей спортсменӗсем хутшӑннӑ. Пиллӗк кунта вӗсен Адыгейӑри ҫулсене пӗтӗмпе 570 километр тӑршшӗ парӑнтарма тивнӗ.
Пӗтӗм тӗнчери велотурта Чӑваш Республикинчен хутшӑннӑ Дмитрий Игнатеьв юлашки тапхӑрти ӑмӑртура ҫӗнтернӗ. Юлашки тапхӑрта спортсменсем Каменмостский тата Победа поселоксем хушшинчи 10 километра парӑнтарнӑ. Ҫавӑн йышши рельефлӑ ӑмӑртура Дмитрий кӑтартӑвӗ — чи лайӑххи.
Пӗтӗмӗшле зачетра вӑл 19-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
«Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» канашлу пуҫланиччен вӑхӑт нумаях юлмарӗ те тӳре-шара хыпалансах ӗҫлет. Шупашкара РФ Президенчӗ Владимир Путин килнӗ тӗле ҫӗнетнӗ ҫулсем уҫӑлаҫҫӗ. Чӗрӗ тӗслӗх — Воробьев композиторсен урамӗ.
Хулара общество чарӑнӑвӗн павильонӗсене, унта ҫырнисене улӑштараҫҫӗ. Акӑ, тӗслӗхрен, паян ҫынсем «Олимпийский» стадион» чарӑнӑва «Спартак» стадион» туса хунине курнӑ. Васканипе чарӑну ятне унсӑр пуҫне вырӑсла кӑна ҫырма ӗлкӗрнӗ пулас.
Аса илтерер: Шупашкарта иртекен спорт канашлӑвне РФ Президенчӗ Владимир Путинсӑр пуҫне ытти сумлӑ хӑнасем те килеҫҫӗ.
«Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» канашлу пуҫланнӑ кун, юпан 9-мӗшӗнче, спортсменсен парачӗ иртӗ. Ӑна 1980 ҫулхи ҫуллахи Олимпиадӑн палли Упа ертсе пырӗ.
Унпа пӗрлех Кӑвакал (2008 ҫулта хӑвӑрт утас енӗпе иртнӗ тӗнче Кубокӗн палли) тата Ҫӑлтӑр (2015 ҫулта ҫӑмӑл атлетика енӗпе иртекен Европа чемпионачӗн палли) пулӗҫ. Спортсменсен парадне спорт федерацийӗсем, спорт шкулӗсен ушкӑнӗсем, паллӑ спортсменсем, хула предприятийӗсем хутшӑнӗҫ.
Аса илтерер: ҫак кун, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов каланӑ тӑрӑх, ҫӑлтӑрпа хускану тӑвӗҫ. Ӑна паллӑ спорт комментаторӗ Дмитрий Губерниев ертсе пырӗ.
Авӑнӑн 27–28-мӗшӗсенче Самар облаҫӗнчи Шунтал районӗнче регионсен хушшинче «Кӗрешӳ» иртнӗ. Наци кӗрешӗвне Чӑтӑрлӑ районӗнче ҫуралса ӳснӗ пӗртӑван генералсене Виталийпе Николай Сидоровсене халалласа ирттереҫҫӗ.
Чӑваш Республикинчен Чӑтӑрлӑ районне делегаци тухса кайнӑ. Вӗсен йышӗнче — ЧНК президенчӗ Николай Угаслов, Раҫҫейри «Кӗрешӳ» федераци ертӳҫи Виталий Васильев. Тутарстанри чӑваш наци культура автономийӗн председателӗ, ЧНК президенчӗн ҫумӗ Константин Яковлев та Шунтал тӑрӑхне кайнӑ.
«Кӗрешӗве» Тутарстанри, Пушкӑртстанри, Мускаври, Чӗмпӗр облаҫӗнчи тата ытти тӑрӑхри 160 спортсмен хутшӑннӑ. Вӗсенчен 34-шӗ — чӑвашсем. Кӑсӑлхи турнир ытти ҫулсенипе танлаштарсан ҫӳллӗ шайра иртнӗ. Ара, Самар облаҫӗн Спорт министерстви ун валли сахал мар укҫа уйӑрнӑ — 120 пин тенкӗ.
Пирӗн спортсменсенчен Леонид Петров (Ҫӗнӗ Шупашкар), Илья Чернов (Елчӗк), Виктор Танлэ (Ҫӗрпӳ) ҫӗнтернӗ.
«Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» канашлу уҫӑлнӑ кун хулари тӗп урамсенче хӑш-пӗр транспортсене ҫӳреме чарӗҫ. Постановление хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ.
Ҫав кун ҫынсене хӑйсен транспорчӗпе ҫула тухма сӗнмеҫҫӗ. «Спорт бульварӗ» проект ӗҫленӗ чухне, юпан 9-мӗшӗнче, ирхи 1 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен Карл Маркс урамӗ Воробьев композиторсен урамӗпе хӗресленнӗ таран, Воробьев композиторсен урамӗ Ярославль урамӗпе хӗресленнӗ вырӑнтан Президент бульварӗ таран транспортсем ҫӳрессине чакарӗҫ. Юпан 8-мӗшӗнче 20 сехетрен пуҫласа юпан 9-мӗшӗнчи 19 сехетчен ҫав урамсенче транспортсен стоянки пурин валли те ӗҫлемӗ. «Спорт бульварӗ» маршрут ҫинче хӑварнӑ автомобильсене эвакуацилеҫҫӗ. Ку ыйтупа 24-27-70 тата 62-00-22 телефон номерӗсемпе шӑнкӑравалса пӗлме пулать.
Юпан 9-мӗшӗнче хӑнасем килекен транспортсене оперӑпа балет театрӗ, Юханшыв порчӗ, Анне монуменчӗ умӗнче лартма юрать. Авӑнӑн 29-мӗшӗнчен пуҫласа юпан 15-мӗшӗччен «Хальхи спорт. Инновацисемпе малашлӑх» пӗтӗм тӗнчери курав ӗҫленӗ вӑхӑтра Республика тӳремӗ енчен Карл Маркс урамӗн сылтӑм ҫулӗпе 36-мӗш ҫуртран пуҫласа 38-мӗш таран, Республика тӳремӗпе Ленинград урамӗнчи 33-мӗш ҫуртран пуҫласа Карл Маркс урамӗнчи 38-мӗш ҫурт таран транспортсене ҫӳреме чакарӗҫ.
«Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» форума республика тӗплӗн хатӗрленет, тӗрлӗ спорт ӑмӑртӑвсемпе акцисем иртерет. Акӑ икӗ аслӑ шкул студенчӗсем CHEBOKSARY сӑмах ҫырнӑ.
Икӗ пин студент И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн вулавӑш корпусӗ умне пухӑннӑ. Унта Коопераци институчӗн студенчӗсем те хутшӑннӑ. Ку акцие Шупашкар хула администрацийӗ ирттернӗ.
Йӗркелӳҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, акцие пӗр уйӑх хатӗрленнӗ. Студентсем ҫумӑрлӑ ҫанталӑка пӑхмасӑр хӑвӑрт ӗҫленӗ, саспаллисем тӳрӗ пулса тухнӑ.
Шупашкарта «Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» канашлу пуҫланасси нумаях юлмарӗ. Унта Раҫҫейри 50 регионти ҫынсем хутшӑнӗҫ. Вӗсен йышӗнче — паллӑ спортсменсем, спорт индустрин ҫалтӑрӗсем.
Раҫҫӗйӗн паллӑ спортсменки, Олимп чемпионки Аделина Сотникова пурне те канашлӑва йыхравлать.
«Манӑн Чӑваш Ене питӗ килес килет. Унта — манӑн тымарсем. Чӑвашра манӑн мӑн аслатте Совет Союзӗн Паттӑрӗ Александр Кочетов ҫуралнӑ. Форум Шупашкарта иртнӗшӗн хӗпӗртетӗп. Шупашкар спорт регионӗн статусне ҫирӗплетмпе пултарнӑшӑн савӑнатӑп», — тенӗ Аделина.
Аса илтерер: форумпа килӗшӳллӗн Хӗрлӗ тӳремре ҫӑлтӑрпа зарядка иртӗ. Ӑна паллӑ спорт журналисчӗ Дмитрий Губерниев ертсе пырӗ.
Юпан 9-11-мӗшӗсенче «Раҫҫей — спорт ҫӗршывӗ» Пӗтӗм тӗнчери канашлу вӑхӑтӗнче Чӑваш Енре ГТО комплексӗн нормативӗсене пурнӑҫламалли пӗрлехи кун иртет.
Форум уҫӑлнӑ кун «Спартак» стадионта пысӑк спорт уявӗ йӗркелеме палӑртнӑ. Ҫавна май Шупашкарта пурӑнакансемпе пӗрлех унта ҫитнӗ пур хӑна та хӑйсене спортӑн тӗрлӗ дисциплининче тӗрӗслесе пӑхма пултарни пирки пӗлтерет Муркаш район администрацийӗ. Ӑмӑрту шутӗнче 60 тата 100 метрсене чупасси, вырӑнтан сикесси, туртӑнасси, кросс, ишесси тата ытти те. Ҫавӑнпа та кӑмӑл пуррисен ҫав кун чи малтанах «Спартак» стадиона ҫитсе регистрациленмелле.
Пӗтӗм Раҫҫейри физкультурӑпа спорт комплексӗн «Готов к труду и обороне» (чӑв. Ӗҫпе хӳтӗлеве хатӗр) нормативӗсене вӑя кӗртесси ҫинчен калакан саккуна Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗ Владимир Путин кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче алӑ пусса ҫирӗплетнӗччӗ. Унпа килӗшӳллӗн ӖХХ нормативӗсене 11 ӳсӗм категорийӗнче уйрӑммӑн пурнӑҫлама май пур — 6 ҫултан пуҫласа 70 ҫултисем таранах. Йывӑрлӑхӗпе кашни ӳсӗмри нормативсене виҫӗ ушкӑна уйӑрнӑ, ҫапла май нормативсене пурнӑҫланӑ хыҫҫӑн пӑхӑр, кӗмӗл е ылтӑн паллӑна тивӗҫме пулать.
-5.7 °C