Чӑваш Енӗн культура сферинче тӑрӑшакан харӑсах темиҫе ҫын Ҫӗнӗ ҫул умӗн «Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята тивӗҫнӗ.
Сумлӑ йышра — Республикӑри халӑх пултарулӑх центрӗн информаципе аналитика пайӗн заведующийӗ Вера Дилек, Йӗпреҫ районӗнчи Пучинкери вӑтам шкулта ӗҫлекен Лилия Иванова вӗрентекен, Йӗпреҫ районӗнчи Культура аталанӑвӗн центрӗн халӑх театрӗн режиссёрӗ Наталия Романова, Шупашкарти «Салют» культура керменӗнчи «Дуэт» бал ташшин халӑх ансамблӗн балетмейстерӗ Елена Яртукина.
Республикӑри пултаруллӑ ҫынсене чысласси ҫинчен калакан хушӑва Олег Николаев Элтепер иртнӗ эрнере алӑ пуснӑ.
Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ялӗнче пурӑнакан ҫамрӑк ҫемье нимсӗр-мӗнсӗр тӑрса юлнӑ. Йӑлтах – пушара пула.
Ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 15 сехет те 45 минутра Сергеевсен ҫуртӗнче ҫулӑм тухнӑ. Малтан пӳрт шалтан ҫуннӑ. Ҫав вахӑтра Сергеевсем картишӗнче пулнӑ.
Ҫулӑм питӗ хӑвӑрт сарӑлнӑ. Ҫемье ҫунакан ҫуртран нимӗн те илсе тухайман. Документсем те ҫунса кайнӑ. Ҫамрӑк мӑшӑр урамра тумтирсӗр, нимсӗр-мӗнсӗр тӑрса юлнӑ. Сергеевсен ҫулталӑкри ача пур.
Вӗсене пулӑшас тесен ҫак номерпе ҫыхӑнма, укҫа куҫарма пулать: 89196641701.
Ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 11 сехетре Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Иккӗмӗш Хурашаш ялӗнче пушӑ ларакан ҫурт ҫунма тытӑннӑ. Кӳршӗре пурӑнакан 21 ҫулти каччӑ пушара сӳнтерес тесе хӑй шар курнӑ: унӑн ӳчӗ пиҫсе кайнӑ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Пушарнӑйсем ҫитсен ҫулӑма сӳнтернӗ. Ҫапах ҫуртӑн шалти отделки, тӑрри сиенленме ӗлкӗрнӗ.
Ҫав кунах Куславккара тата Йӗпреҫ районӗнче пушарсем пулнӑ. Куславккара харпӑр предприятин усӑ курман ҫурчӗ ҫуннӑ. Йӗпреҫ районӗнчи Пучинкере вара пурӑнмалли ҫуртра пушар тухнӑ.
… 1941-мӗш ҫулхи июнӗн 22-мӗшӗнчен пуҫласа ҫак тарана ҫити, 80 ҫул, хӑрушӑ инкеклӗ вӑрҫӑн ахрӑмӗ халь те ырату туйӑмӗпе чунсене витерет…
2015-мӗш ҫулхи ҫӗртме (июнь) уйӑхӗнче ман Белорусси ҫӗрӗнче, Брест крепоҫӗнче пулма тӳр килчӗ. Эпӗ Брест ҫывӑхӗнчи «Буг» ятлӑ санаторире канатӑп, анчах та кунта канма кӑна мар, ятарласа Брест крепоҫӗнче пулса курма килнӗ. Буг вӑл — кунтан инҫех мар юхса иртекен юханшыв ячӗ, Брест крепоҫне ҫитиех юхать. Июнӗн 20-мӗшӗнче санаторирен Брест крепоҫне йӗркеленӗ экскурсине каятпӑр, малтан музейра шалта пулса куратпӑр, унтан крепоҫ тӑрӑх утса экскурсовод пире кӑтартса тата каласа панисене итлетпӗр. Хальхи музей вырнаҫнӑ ҫурта вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче тӗппипех аркатнӑ, 1956-мӗш ҫулта ӑна юсаса ҫӗнӗрен хӑпартнӑ, ҫав ҫулхи февралӗн 23-мӗшӗнче кунта малтан музей-пӳлӗм, ноябрӗн 8-мӗшӗнче — музей уҫнӑ. Ишӗлчӗксен айӗнче тупӑннӑ экспонатсем, ҫынсем пырса панӑ документсем 1956-мӗш ҫултанпа халь ку музейра 4 пине яхӑн. Эпӗ те «Щепкин шкулӗ. Пӗрремӗш чӑваш студийӗ» кӗнекене музея парнелетӗп. Ун ҫине «Ман атте Степанов Мефодий Степанович Брест крепоҫне хӳтӗленӗ.
Пӗлекенни пӗлет-тӗр, пӗлменнисене хыпарлар. Нумаях пулмасть Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен союзӗнче ҫӗнӗ ертӳҫӗсене суйланӑ. Асӑннӑ тивӗҫе маларах Чӑваш халӑх артисчӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗ Геннадий Медведев пурнӑҫлатчӗ. Ҫак тилхепене чылай ҫул тытса пычӗ вӑл.
Нумаях пулмасть иртнӗ отчетпа суйлав пухӑвӗнче артистсем ҫӗнӗ председателе суйланӑ. Тивӗҫе пурнӑҫлама Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн тепӗр артистне — Сергей Павлова — шаннӑ.
Сергей Павлов 1987 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Туҫара ҫуралнӑ, Пучинкере ӳснӗ. 2011 ҫулта Чӑваш патшалӑх культура тата ӳнер институтӗнчен вӗренсе тухсан К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлеме тытӑннӑ.
Чӑваш Ен Спорт министерстви Сывлӑх кунӗсене чи лайӑх ирттерекен районсене, ял тӑрӑхӗсене, организацисене, микрорайонсене, сооруженисене, асра юлмалли мероприятисене палӑртнӑ. Ӗҫе вӗсем иртнӗ ҫула тишкерсе хакланӑ. Конкурса пурӗ 50-а яхӑн материал тӑратнӑ.
Ял тӑрӑхӗсенчен Шӑмӑршӑ районӗнчи Карапай Шӑмӑршӑ, Красноармейски районӗнчи Красноармейски, Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ял тӑрӑхӗ мала тухнӑ.
Лауреатсен ятне Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке тата Кӗлӗмкасси ял тӑрӑхӗсем, Канашри «БАМ микрорайон», Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ ял тӑрӑхӗ тивӗҫнӗ.
Районсенчен Вӑрмар, Елчӗк, Шупашкар районӗсем ҫӗнтернӗ. Патӑрьел районне ЧР Спорт министерствин лауреат тесе йышӑннӑ.
Йӗпреҫ районӗнче республикӑри чи лайӑх халӑх театрӗсен тата драма ушкӑнӗсен «Тамаша» республикӑри V фестивалӗ иртнӗ. Унта тӗрлӗ клубри 7 коллектив хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнчи ушкӑн (режиссерӗ А. Алексеева) Т. Петӗркки пьеси тӑрӑх лартнӑ «Ҫӗрлехи ҫиҫӗм» спектакле Ҫӗнӗ Эйпеҫре кӑтартнӑ. Шупашкар районӗнчи Апашри клуб-музей (режиссерӗ О. Ерилеева) Е. Орлован «Шутсӑр пурӑнас килет» пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ ӗҫпе Пучинкере пулнӑ. Элӗк районӗнчи халӑх театрӗ (режиссерӗ И. Афанасьева) Н. Сидоровӑн «Пуҫана тӑк пуҫана» камитне Кӗлӗмкассинче кӑтартнӑ. Туҫара Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашри (режиссерӗ З. Васильева) хӑй тӗллӗн вӗреннӗ артистсем Н. Айзманӑн «Шикли шикленнӗ – кӗрӗк пӗркеннӗ» камичӗпе пулнӑ. Энтриеле Муркаш районӗнчи Орининри (режиссерӗ А. Андреев) артистсем Н. Терентьевӑн «Ҫӗмӗрт шап-шурӑ ҫеҫкере» пьесипе кайнӑ; Чӑваш Тимеше — Н. Сидоровӑн «Кӳршӗ хӗрӗ» ӗҫпе Вӑрнарти халӑх театрӗ; Ирҫе Ҫармӑса — Вӑрнар районӗнчи Чӑрӑшкас Хирлепри (режиссерӗ О. Ефремова) Л. Казанцеван «Кученеҫ упӑшка» камичӗпе.
Куславкка хулин тӗрлӗ кӗтесӗнче йӑлари хытӑ каяша пухмалли контейнерсем вырнаҫтарса тухнӑ.
«Вӗсене курсанах эпӗ ӑнланмарӑм тата кӑмӑлсӑрлантӑм…», — тесе ҫырнӑ Марат Волгин.
«2014 ҫулта ялти пуху хыҫҫӑн Пучинкере ҫавӑн пек 4 контейнер (кашни урамра икшер) вырнаҫтарчӗҫ. Ҫавӑн пек вӗсем 5 ҫул ларчӗҫ. Кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче пире ҫӳп-ҫап вырӑнӗсем туса париччен. Куславккасем ун пек урнӑсене хирӗҫ пулнине лайӑх ӑнланатӑп. Пучинкере каяш вырӑнӗсене виҫӗ хут та ылмаштарчӗҫ. Хӑш чух — ҫывӑхри ҫуртсенче пурӑнакансем кӑмӑлсӑрланнӑран, хӑш чухне — урнӑсем патне хӗлле машинӑсем кӗрейменрен. Каяша вӑхӑтра турттарманран вӑл тулса каятчӗ. Ҫӳп-ҫап миххисене юнашар лартатчӗҫ. Ҫилпе ҫӳп-ҫап сапаланатчӗ. Ҫӳп-ҫап вырӑнӗсене карта тытса ҫавӑрмалла», — ҫырнӑ Волгин тӗнче тетелӗнчи ушкӑнсенчен пӗринче.
Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Республикинчи следстви органӗсем пуҫтарнӑ ӗҫсем тӑрӑх Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне айӑпланӑ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 286-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе суд тунӑ.
Тӗпчевҫӗсем тата Йӗпреҫ районӗн сучӗ ҫирӗплетсе панӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ пӗр ҫынна Ҫирӗклӗре ҫӗр пур тесе суя хут хатӗрлесе панӑ. Вӑл хута тӑванӗ валли ҫырнӑ. Ҫывӑх ҫынни ҫӗре Росреестрта регистрацилеттернӗ. Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ҫӗр тӑванӗн маррине лайӑх пӗлнӗ. Пурлӑх район администрацийӗн пулнӑ. Улталанине РФ Следстви комитечӗн тӗпчевҫисем тата Шалти ӗҫсен министерствин Йӗпреҫ районӗнчи пайӗн ӗҫченӗсем палӑртнӑ.
Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне 130 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Районсенче тыр-пул вырас ӗҫ хӗрсех пырать. Ҫанталӑкӗ лайӑхланчӗ – комбайнерсем кунӗпех уйра. Ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Пучинке ялӗ ҫывӑхӗнчи уй-хирте комбайн ҫунма тытӑннӑ. Кун пирки Чӑваш Енри ШӖМ пӗлтерет.
Уй-хир карапӗ 2007 ҫулта кӑларнӑскер пулнӑ. Тырӑ вырнӑ вӑхӑтра, каҫхи 6 сехет тӗлӗнче, вӑл ҫунма тытӑннӑ. Ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем комбайнран тухакан тӗтӗме асӑрхасан пушарнӑйсене чӗннӗ. Лешсем вырӑна ҫитнӗ те ҫулӑма 5 минутранах сӳнтернӗ.
-1.7 °C