Утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Пӗрлехи фольклор кунӗнче, Ҫӗнӗ Лапсар посёлокӗнчи «Акаци» культура ҫурчӗ умӗнчи лапамра Республикӑри ача-пӑчан пӗчӗк жанрсен фольклор марафонӗ иртнӗ.
«Пӗрттӗнь-пӗрттӗнь» ят панӑ мероприятие культура ҫуртӗнчи коллективсемпе пӗрлех Шупашкарти пултарулӑх ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ. Вӗсен йышӗнче «Сывлӑм» ача-пӑча фольклор ансамблӗ, «Укӑлча» халӑх фольклор ансамблӗ (хормейстерӗ — А.А. Щетинина), «Локинэ» эстрада ташшин халӑх ансамблӗ (балетмейстерӗ — Е.А. Елисеева), «Солнышко» ансамбль тата тутар юррин «Ялкын» халӑх ансамблӗ (хормейстерӗ — Г.Ш. Федорова), «Радужная страна» ансамбль (ертӳҫи — Л.И. Воронова), «Исток» ансамбль (ертӳҫи — Ю.П. Лучин) тата ыттисем.
Шупашкар районӗнчи Ҫатракассинчи пурӑнмалли ҫуртсенчен тухакан таса мар шыв темиҫе ҫул ӗнтӗ ҫырмана юхса выртать иккен.
Лапсар ял тӑрӑхне кӗрекен Ҫатракасси ялӗнчи Строительсен, Май, Тӗп урамсенчи ҫуртсенчен таса мар шыв малтан ҫырмана юхса тухать-мӗн, унтан Йӑршу юппине лекет.
Кӑлтӑк пирки Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвне Ҫатракассинчи 13-мӗш суйлав округӗпе депутата суйланнӑ Александр Анисимов тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Вӑл вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗпе те тӗлпулнӑ, ыйтӑва татса памалли ҫинчен ҫивӗч сӑмах хускатнӑ.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн ӗҫченӗсем тӗрмере ларакан ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. 34 ҫулти арҫын айӑплава юсанмалли колонире ирттернӗ вӑхӑтра учреждени ӗҫӗн йӗркине пӑсма тӑнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. 34 ҫулти арҫын тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 321-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Лапсарта вырнаҫнӑ тӗрмере (официаллӑ хутсенче ӑна юсанмалли колони теҫҫӗ-ха. Лапсарти 1-мӗш номерлӗ шутланать) ларакан кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче уҫӑлма тухнӑ чух хӑйӗнпе йӗрке хуралҫи пынишӗн тарӑхса кайнӑ. Пакунлине вӑл кӑкӑрӗ тӗлӗнчен алӑпа икӗ хутчен тӗксе ларнӑ, лешӗ сулӑнса кайса стенпа ҫумне пырса ҫапӑннӑ.
Сурхури уявӗнчен пуҫласа ӗлӗк ял тӑрӑх ҫветкесем ҫӳренӗ. Хӑш-пӗр ҫӗрте ку йӑлана халӗ те пӑхӑнаҫҫӗ. Тӗслӗхрен, Лапсар поселокӗнче.
Унта ҫветкесем автобусри пассажирсене те саламланӑ, юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ. Вӗсем урам тӑрӑх та ҫӳренӗ, иртен-ҫӳрене уявпа саламланӑ.
Ҫветкесене ҫынсем видео ӳкернӗ. Вӑл тӗнче тетелне те лекнӗ. «Хаваслӑ, анчах хӑрушӑ. Ҫӗрле тӗл пулсан хӑраса ӳкмелле», - тенӗ автобус пассажирӗсем.
Ҫветкесем Кӑшарничченех ҫӳреҫҫӗ. Анчах, шел те, чылай ҫӗрте ку йӑлана маннӑ.
Регион управленийӗн центрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти Лапсар проездне юсамалла тесе пӑшӑрханакансем питех те йышлӑ. Асӑннӑ центр специалисчӗсем ун пек ҫырнине 15 хутчен шута илнӗ.
Шупашкарта пурӑнакансем кун пирки паллӑ пабликсенче евитлеҫҫӗ иккен. Хула ҫыннисем ҫырнӑ тӑрӑх, асӑннӑ ҫулпа машинӑпа ҫӳреме йывӑр, унта та кунта шӑтӑк-путӑкланса пӗтнӗ.
«Канаш шосси урамри 7-мӗш ҫурт патӗнчен тытӑнса Лапсар проезчӗпе кайса пӑхма сӗнетӗп. Тивӗҫлӗ мера васкавлӑн йышӑнӑр! Щебень, асфальт вакки, хӑть мӗн те пулин тупса сарӑр. Ҫулпа ҫӳреме май ҫук!», — теҫҫӗ иккен ҫынсем.
Хула ертӳҫисем ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫула юсассипе ҫыхӑннӑ проектпа смета документацине хатӗрленӗ, ӑна патшалӑх экспертизи витӗр кӑларма ярса панӑ. Экспертиза витӗр тухсан ҫула юсакана палӑртма аукцион ирттерӗҫ. Ҫула ҫитес ҫул юсама палӑртаҫҫӗ.
«Юрма» предприятин пурлӑхне 3,4 млрд тенкӗпе сутма йышӑннӑ. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче Чӑваш Енри пысӑк кайӑк-кӗшӗк фабрикине панкрут тесе йышӑннӑ. Арбитраж управляющийӗ ӑна сутлӑха кӑларнӑ.
Сутлӑха темиҫе лотпа тӗрлӗ пурлӑха кӑларнӑ. Ҫав шутра Шупашкарти Етӗрне шосси ҫинчи 3-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ «Контур» завод та пур. Уншӑн 303,6 млн тенкӗ ыйтаҫҫӗ. Ӑна пӗрре сутма тӑнӑ-ха, анчах туянакан тупӑнман. Ун чухне заводшӑн 337,3 млн тенкӗ ыйтнӑ.
Иккӗмӗш лотпа «Юрма» агрохолдинга сӗнеҫҫӗ. Унӑн пуҫламӑш хакӗ — 3,1 млрд тенкӗ. Сутлӑха кайӑк-кӗшӗк фабрикине, складсене, администраци ҫуртне, цехсене, кайӑк-кӗшӗк витисене, ҫӗрсене, тислӗк упракан вырӑн таранах кӑларнӑ. Асӑннӑ мӗнпур пурлӑх Лапсарта вырнаҫнӑ.
Паян пирӗн республикӑра вӑйлӑ ҫил алхасрӗ, юхтарса ҫумӑр ҫурӗ. Ҫакӑн пек ҫанталӑк вӑхӑтӗнче Шупашкар урамӗсенче шыв кӳлленсе тӑчӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пресс-служби Инстаграмра 2 сехете яхӑн маларах пӗлтернӗ тӑрӑх, Йӑлӑмра ҫил вӑйлах алхаснӑ. Асӑннӑ ҫӑлкуҫ сӑнӳкерчӗкӗсем тӑрӑх хакласан, яштака хырсем ҫул ҫине ҫеҫ мар, машинӑсем ҫине те ӳксе пӗтнӗ. Хула администрацийӗнче ятарлӑ службӑсем пӑтӑрмаха сирме вырӑна тухса кайнине пӗлтернӗ. Хула ҫыннисене урама тухма тытӑнса тӑма сӗннӗ.
Ҫак йӗркесен авторне шанчӑклӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, «М-7» федераци ҫулӗпе Кӳкеҫе Лапсар енчен пырса кӗнӗ ҫӗрте пӗр вӑхӑтра (16 сехет тӗлӗнче) светофорсем ӗҫлемен.
Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ Шупашкар районӗнчи Лапсарта регистрациленнӗ «Юрма» кайӑк-кӗшк компанине панкрута кӑларма йышӑннӑ. Ҫавӑн пек тавӑпа суда Перекет банкӗ тухнӑ. Кредит учрежденийӗ умӗнче предприяти 2,289 миллиард тенкӗ парӑма кӗрсе кайнӑ.
«Юрма» агрохолдинг комбикорм хатӗрлессипе, кайӑк-кӗшӗк ӳстерессипе, ял хуҫалӑх продукцине тирпейлессипе тата сутассипе ӗҫленӗ. Предприятин устав капиталӗ – 786,8 миллион тенкӗ.
Сӑнав процедурине асӑннӑ агрохолдингра кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче пуҫарнӑччӗ. Ҫавӑн чухне суд предприятие активсене урӑх ҫӗре куҫарма чарнӑ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Шупашкар ҫывӑхӗнчи Лапсар ялӗ тӗлӗнче, «М-7» федераци автоҫулӗ ҫинче инкек улса иртнӗ. Пӑтӑрмах ҫурҫӗр ҫитеспе пулса иртнӗ. 23 сехет те 30 минутра «Калина» автомашина йывӑр тиевлӗ «Volvo» автомобильпе ҫапӑннӑ.
Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫӑмӑл автомобиль водителӗ «Ҫул пар» паллӑна пӑхӑнман, Кӳкеҫ енне каякан пысӑк машинӑпа ҫапӑннӑ. Пысӑк машинӑна ҫӑмӑл автомобиль пассажир ларакан енчен пырса ҫапӑннӑ, унтан «Лада» тимӗр карта ҫине пырса тӑрӑннӑ. Водительпе юнашар ларса пынӑ пассажир, ҫулланнӑ хӗрарӑм, инкек вырӑнӗнчех вилсе кайнӑ. Салонта водитель хыҫӗнчи ларкӑч ҫинчи ҫамрӑк хӗрарӑм айккинчи кантӑкран тухса ӳкнӗ. Унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварас тесе тухтӑрсем тем пекех тӑрӑшнӑ, анчах пулӑшма май килмен. Хӗрарӑм куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ.
Инкек вӑхӑтӗнче светофорӑн сарӑ ҫути ӗҫленӗ, ҫавна май ҫамӑл машинӑн фурӑна ҫул памалла пулнӑ.
Кӑал Шупашкар районӗнчи ҫула 11 лаптӑк ҫинче, пурӗ 33 километр тӑршшӗ юсӗҫ. Ӗҫ валли 254 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.
Юсама палӑртнӑ ҫулсем ҫаксем: «Кӳкеҫ — Иккасси— Платка»; «Атӑл Шорчекасси – Тутаркасси»; «Шупашкар – Сурски — «Кӑшавӑш — Студентсен хули»; «Лапсар — Мокшин»; «Куснар-Тренккасси»; «Атӑл — Апаш»; «Мӑштавӑш – Шӑнкас – Туҫикасси»; «Турикасси — Мӑн Мамӑш — Чаканар»; «Турикасси – Мӑн Мамӑш – Чаканар» – Тимой-Мамӑш; «Пархикасси —Синьял-Покровски»; «Шупашкар — Сурски — Йӑршу».
Аукциона мӗнпур 11 объектпа ирттернӗ. Юсав ӗҫне «Стройком» предприяти пурнӑҫлӗ.
+14.3 °C