Регион управленийӗн центрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарти Лапсар проездне юсамалла тесе пӑшӑрханакансем питех те йышлӑ. Асӑннӑ центр специалисчӗсем ун пек ҫырнине 15 хутчен шута илнӗ.
Шупашкарта пурӑнакансем кун пирки паллӑ пабликсенче евитлеҫҫӗ иккен. Хула ҫыннисем ҫырнӑ тӑрӑх, асӑннӑ ҫулпа машинӑпа ҫӳреме йывӑр, унта та кунта шӑтӑк-путӑкланса пӗтнӗ.
«Канаш шосси урамри 7-мӗш ҫурт патӗнчен тытӑнса Лапсар проезчӗпе кайса пӑхма сӗнетӗп. Тивӗҫлӗ мера васкавлӑн йышӑнӑр! Щебень, асфальт вакки, хӑть мӗн те пулин тупса сарӑр. Ҫулпа ҫӳреме май ҫук!», — теҫҫӗ иккен ҫынсем.
Хула ертӳҫисем ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫула юсассипе ҫыхӑннӑ проектпа смета документацине хатӗрленӗ, ӑна патшалӑх экспертизи витӗр кӑларма ярса панӑ. Экспертиза витӗр тухсан ҫула юсакана палӑртма аукцион ирттерӗҫ. Ҫула ҫитес ҫул юсама палӑртаҫҫӗ.
«Юрма» предприятин пурлӑхне 3,4 млрд тенкӗпе сутма йышӑннӑ. Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче Чӑваш Енри пысӑк кайӑк-кӗшӗк фабрикине панкрут тесе йышӑннӑ. Арбитраж управляющийӗ ӑна сутлӑха кӑларнӑ.
Сутлӑха темиҫе лотпа тӗрлӗ пурлӑха кӑларнӑ. Ҫав шутра Шупашкарти Етӗрне шосси ҫинчи 3-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ «Контур» завод та пур. Уншӑн 303,6 млн тенкӗ ыйтаҫҫӗ. Ӑна пӗрре сутма тӑнӑ-ха, анчах туянакан тупӑнман. Ун чухне заводшӑн 337,3 млн тенкӗ ыйтнӑ.
Иккӗмӗш лотпа «Юрма» агрохолдинга сӗнеҫҫӗ. Унӑн пуҫламӑш хакӗ — 3,1 млрд тенкӗ. Сутлӑха кайӑк-кӗшӗк фабрикине, складсене, администраци ҫуртне, цехсене, кайӑк-кӗшӗк витисене, ҫӗрсене, тислӗк упракан вырӑн таранах кӑларнӑ. Асӑннӑ мӗнпур пурлӑх Лапсарта вырнаҫнӑ.
Паян пирӗн республикӑра вӑйлӑ ҫил алхасрӗ, юхтарса ҫумӑр ҫурӗ. Ҫакӑн пек ҫанталӑк вӑхӑтӗнче Шупашкар урамӗсенче шыв кӳлленсе тӑчӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пресс-служби Инстаграмра 2 сехете яхӑн маларах пӗлтернӗ тӑрӑх, Йӑлӑмра ҫил вӑйлах алхаснӑ. Асӑннӑ ҫӑлкуҫ сӑнӳкерчӗкӗсем тӑрӑх хакласан, яштака хырсем ҫул ҫине ҫеҫ мар, машинӑсем ҫине те ӳксе пӗтнӗ. Хула администрацийӗнче ятарлӑ службӑсем пӑтӑрмаха сирме вырӑна тухса кайнине пӗлтернӗ. Хула ҫыннисене урама тухма тытӑнса тӑма сӗннӗ.
Ҫак йӗркесен авторне шанчӑклӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, «М-7» федераци ҫулӗпе Кӳкеҫе Лапсар енчен пырса кӗнӗ ҫӗрте пӗр вӑхӑтра (16 сехет тӗлӗнче) светофорсем ӗҫлемен.
Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ Шупашкар районӗнчи Лапсарта регистрациленнӗ «Юрма» кайӑк-кӗшк компанине панкрута кӑларма йышӑннӑ. Ҫавӑн пек тавӑпа суда Перекет банкӗ тухнӑ. Кредит учрежденийӗ умӗнче предприяти 2,289 миллиард тенкӗ парӑма кӗрсе кайнӑ.
«Юрма» агрохолдинг комбикорм хатӗрлессипе, кайӑк-кӗшӗк ӳстерессипе, ял хуҫалӑх продукцине тирпейлессипе тата сутассипе ӗҫленӗ. Предприятин устав капиталӗ – 786,8 миллион тенкӗ.
Сӑнав процедурине асӑннӑ агрохолдингра кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче пуҫарнӑччӗ. Ҫавӑн чухне суд предприятие активсене урӑх ҫӗре куҫарма чарнӑ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Шупашкар ҫывӑхӗнчи Лапсар ялӗ тӗлӗнче, «М-7» федераци автоҫулӗ ҫинче инкек улса иртнӗ. Пӑтӑрмах ҫурҫӗр ҫитеспе пулса иртнӗ. 23 сехет те 30 минутра «Калина» автомашина йывӑр тиевлӗ «Volvo» автомобильпе ҫапӑннӑ.
Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫӑмӑл автомобиль водителӗ «Ҫул пар» паллӑна пӑхӑнман, Кӳкеҫ енне каякан пысӑк машинӑпа ҫапӑннӑ. Пысӑк машинӑна ҫӑмӑл автомобиль пассажир ларакан енчен пырса ҫапӑннӑ, унтан «Лада» тимӗр карта ҫине пырса тӑрӑннӑ. Водительпе юнашар ларса пынӑ пассажир, ҫулланнӑ хӗрарӑм, инкек вырӑнӗнчех вилсе кайнӑ. Салонта водитель хыҫӗнчи ларкӑч ҫинчи ҫамрӑк хӗрарӑм айккинчи кантӑкран тухса ӳкнӗ. Унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварас тесе тухтӑрсем тем пекех тӑрӑшнӑ, анчах пулӑшма май килмен. Хӗрарӑм куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ.
Инкек вӑхӑтӗнче светофорӑн сарӑ ҫути ӗҫленӗ, ҫавна май ҫамӑл машинӑн фурӑна ҫул памалла пулнӑ.
Кӑал Шупашкар районӗнчи ҫула 11 лаптӑк ҫинче, пурӗ 33 километр тӑршшӗ юсӗҫ. Ӗҫ валли 254 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.
Юсама палӑртнӑ ҫулсем ҫаксем: «Кӳкеҫ — Иккасси— Платка»; «Атӑл Шорчекасси – Тутаркасси»; «Шупашкар – Сурски — «Кӑшавӑш — Студентсен хули»; «Лапсар — Мокшин»; «Куснар-Тренккасси»; «Атӑл — Апаш»; «Мӑштавӑш – Шӑнкас – Туҫикасси»; «Турикасси — Мӑн Мамӑш — Чаканар»; «Турикасси – Мӑн Мамӑш – Чаканар» – Тимой-Мамӑш; «Пархикасси —Синьял-Покровски»; «Шупашкар — Сурски — Йӑршу».
Аукциона мӗнпур 11 объектпа ирттернӗ. Юсав ӗҫне «Стройком» предприяти пурнӑҫлӗ.
Паянтанпа, ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗнченпе, Шупашкарта вӗри шыв сӳнтерме тытӑнӗҫ.
Паян вӗри шывсӑр хулан тӗп пайӗнче, Богдан Хмельницкий урамӗнче, Йӑлӑмри Ҫурҫӗр поселокӗнче пурӑнакан хӑш-пӗр ҫын тӑрса юлӗ. Ырантанпа вӗри шыв хулан ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнче, Лапсарта, Кӑнтӑр посёлокӗнче пулмӗ.
Вӗри шыва пуҫласа сӳнтернӗ чухне ҫынсем ҫак ырлӑхсӑр виҫшер кунтан ытла тӑрса юлмӗҫ, хӑш-пӗр ҫӗрте вара — пӗр талӑкран ытла та мар.
Вӗри шыва вӑхӑтлӑха 1789 ҫуртра сӳнтерӗҫ. Профилактика мероприятийӗ авӑн уйӑхччен тӑсӑлӗ.
Паян Шупашкар ҫывӑхӗнче, Канаш ҫулӗ ҫинче, Лапсар тӑкӑрлӑкне кӗнӗ ҫӗрте, пысӑк пушар пулнӑ. «За рулем» партал пӗлтернӗ тӑрӑх, унта пиломатериалсен склачӗ ҫуннӑ.
Пушара иккӗмӗш рангпа танлаштарнӑ. Вӑл сарӑлма пултарнӑ. Ӑна сӳнтерес тесе пушар чаҫӗсен икӗ резервне ҫӗкленӗ.
Инкек вӑхӑтӗнче Канаш ҫулне пӳлнӗ. Пушарнӑйсем шланга ҫул урлӑ тӑснӑ.
Сӑмах май, юлашки вӑхӑтра республикӑра типӗ курӑк ҫунтарнӑран пушар чылай пулнӑ. Ҫавӑнпа ҫӑлавҫӑсем ҫӳп-ҫапа, типӗ курӑка ҫунтарма хушмаҫҫӗ.
Катастрофа тата медпулӑшу медицинин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре темиҫе кунра 10 ҫын ҫурт тӑрринчен ӳкнӗ. Пурте вӗсем унта юр тасатма хӑпарса кайнӑ.
Пушӑн 24-мӗшӗнче Канашри 65 ҫулти арҫын пульницӑна пынӑ. Вӑл ҫурт тӑрринчен ӳкнӗ. Юрать-ха, темех пулман.
Пӗр кун маларах вара Лапсарти 54 ҫулти арҫынна пульницӑна илсе килнӗ. Вӑл шӑммисене хуҫнӑ. Хайхискер мунча тӑррине юр антарма хӑпарса кайнӑ та ӳкнӗ. Вӑл юр ҫинче ҫур сехет выртнӑ, ӑна тӑванӗсем асӑрханӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнче вара ҫурт тӑрринчен 70 ҫулти хӗрарӑм ӳкнӗ.
Урамсен чӑваш ячӗсем питӗ илемлӗ. Вӗсене тишкеретӗн те чӑвашсем мӗнле кӑна ят паман-ши тесе тӗлӗнетӗн. Шел те, хальхи вӑхӑтра хӑлӑх ӑсӗ мӑкарах пулас. Вӗсен фантази ҫитмест. Юрӗ, тейӗпӗр, Совет саманинче ҫӳлтен хушнӑ та чылай ялта Совет, Комсомол, Ленин тата ытти ҫавнашкал урамсем купипех шӑтса тулнӑ. Хальхи вӑхӑтра унашкалли ҫук, анчах ҫавах питӗ хавшак: ӑҫта ан пӑх — Садовая, ӑҫта ан пӑх — Южная та Лесная, Парковая та Луговая... Молодежная е Новая текеннисем пирки калаҫу та ҫук.
Лапсар ялӗнчи урам ячӗсем пулман пулас. Е сыхланса юлман. Пӗр урамӑн кӑна темиҫе ят пур: ӑна е Киремет урамӗ теҫҫӗ, тата авал Парник урамӗ тени сыхланса юлнӑ. Эпир вара ытларах Пӗрремӗш урам, Иккӗмӗш урам тата Виҫҫӗмӗш урам тетпӗр (сӑмах май, эпир, Комсомол урамӗнче пурӑнакансем, ӑна Пӗрремӗш тетпӗр, Шупашкар урамне — Виҫҫӗмӗш; Шупашкар урамӗнче пурӑнакансем вара урӑхла — хӑйсенне Пӗрремӗш, пирӗнне Виҫҫӗмӗш).
Таврари ялсенчи хӑш-пӗр урам ячӗсене пӗлетӗп. Ассакасси ялӗнче пӗр урам ҫеҫ пулнӑ та ун ячӗ пулман ӗнтӗ. Халӗ те вӗсен пӗр урам ҫеҫ — «Асакасинская».
-0.7 °C