Электронлă вулавăш

— Чăнахах пулсан, пире туя чĕнмесĕр ан хăварăр вара, — Тамарăна кăлт тĕксе илчĕ Галя.

Хĕрсен шӳтне ăнланать Тамара, хăй те вăл малтанхи пек юлташĕсенчен ютшăнса çӳремест, çавах ăна Василий Петрович çинчен сăмах пуçарни çав тери вăтантарать. Вăл шăпăртах тăракан тусĕ еннелле пăхрĕ. Ленăн куçĕсем шухăшлă. Акă вăл Тамарăна аллинчен çавăрса тытрĕ те ăна куçĕнченех тинкерсе лăпкăн çеç каласа хучĕ.

— Таса юратуран вăтанма кирлĕ мар, тусăм. Ман шутпа, юратма пултаракан çын чи телейли пек туйăнать.

Хĕрсем кăштах канса илнĕ хыççăн шăкăл-шăкăл калаçса каллех ĕçе пуçăнчĕç. Çав вăхăтра вĕсем патне Василий Петрович пырса тухрĕ.

— Ну çылăхсăр та иккен эсĕ, Василий Петрович, сăмах çинех çитрĕн, халĕ кăна эпир хĕрсемпе сана шĕкĕлчеме пуçланăччĕ-ха, — хĕрсем еннелле пăхса, сулахай куçне мăч хупса илчĕ Зоя.

Зоотехник çара пуçăн, кăвак халатпа, атăпа.

— Мĕн айăпа кĕтĕм-ши ĕнтĕ эпĕ сирĕн умăрта? Çавăнпа манăн тем пилĕк-çурам ыратнă пек, эсир калаçнăран ĕнтĕ ку, — икĕ аллипе пилĕкне тытса хуçкаланса илчĕ каччă.

— Эх-ха-хăй, каччă, каччă. Авланмалла санăн, Василий Петрович, эп ак кĕçĕр тĕлĕк куртăм, шăпах сан çинчен, — тĕлĕкне калама пуçларĕ Зоя, анчах Тамара каллех хĕрелсе кайнине асăрхарĕ те тăруках шăпланса тăчĕ.

— Мĕнле тĕлĕк куртăн-ха эсĕ ман çинчен?

— Э-э, ара, эсĕ авланнă пек.

— Çав кăна-и? Апла сире чăннипех те туя чĕнмелле пулать пулĕ. Ак чĕпĕсене çĕнĕ çурта вырнаçтарса çитерсен, уйри ĕç-пуçсене пуçтарса кĕртсен, пĕтĕм ял халăхĕпе пĕрле чаплă кăна туй тăвăпăр.

— Вăт ку урăх калаçу. Ну, хĕрсем, ташлатпăр та ĕнтĕ пĕрре Василий Петрович туйĕнче, пушмак кĕли хăйпăнса кайиччен сикетпĕр.

Василий Петрович кулса ячĕ, йăпăрт çеç Тамара çине пăхса илчĕ те чĕпĕсем мĕнле ларнине тĕрĕслеме кайрĕ.

Каçхи ĕçсене пуçтарнă Ленăпа Тамара киле пĕрле таврăнчĕç.

— Пĕлетĕн-и, Лена, — терĕ Тамара çул çинче, — Василий Петрович… Вася манпа пĕрлешесшĕн. Тем тумалла ĕнтĕ, питĕ хăратăп.

— Эсĕ юрататăн вĕт-ха ăна, мĕншĕн хăратăн?

— Юратнăран хăратăп çав, ытла та чикĕсĕр юрататăп эпĕ ăна. — Хăй çавăнтах юлташне ыталаса илчĕ.

— Телейлĕ пулатăр эсир, Тамара, телейлĕ. Хăвăн телейӳнтен вара ан хăра.

Ленăсен килĕнче шăп. Амăшĕ кӳрше каçнă пулас, алăкне çаклатмасăрах хăварнă. Вăл, пĕтĕмпех сывалса çитеймен пулсан та, килти ĕçсене майĕпе хăех пуçтаркалать. Лена ăна тем пек хăйне сыхлама хушать, ирсерен тăрса май килнĕ таран ăна-кăна тăвать, çавах амăшĕ пач ĕçсĕр ларма пултараймасть. Халĕ те ав кăмака хутса кăларнă, вучахра яшка пăсланса ларать. Хĕрача пĕччен апатланса тăмарĕ, амăшĕ килессе кĕтсе, тĕрлеме пуçланă минтер питне тытрĕ. Хальхи пӳртсенче чăваш тĕррисем курăнсах каймаççĕ. Хĕрсем те ĕнтĕ тĕрĕпе питех интересленмеççĕ, нумайăшĕ тытмаççĕ те ăна, Лена вара тĕрлеме юратать. Шкулта вĕреннĕ чухне те тĕрĕ кружокне çӳрерĕ. Унăн тĕррисем район выставкинче те сахал мар пулчĕç. Халĕ те вырăн таврашĕсене чĕнтĕрпе те тĕрĕпе илемлетсе пĕтернĕ простыньпе витнĕ.

Нумай та лараймарĕ Лена тĕрĕ умĕнче, унăн амăшĕ килсе çитрĕ.

— Лисук кинеми патĕнче пултăм, тем йывăрланнă пек пулнă-ха вăл, паян кунĕпех вырăн çинче, — çийĕнчи пиншакне пăтана хывса çакнă май калаçрĕ амăшĕ. Вăл уринчи чусăнккине хывса лартрĕ те, çăм тапочка тăхăнса, хĕрĕ умне пырса тăчĕ.

— Каллех тĕрлетĕн-им, хĕрĕм?

— Аха. Лисук кинемее мĕн пулнă вара? Ĕнер ирпе кăна курнăччĕ эпĕ ăна, чиперехчĕ ун чухне.

Яланах тирпейлĕ те тăп-тап çӳрекен Таиç аппа халат çийĕн çакса янă саппун кĕсйинчен шурă тутăр кăларса куçĕ хĕррисене, шуранка питне сăтăрса илчĕ те ахлата-ахлата калаçма пуçларĕ.

— Ах, хĕрĕм, çав ĕнтĕ пирĕн, ват çынсен, сывлăхĕ, улшăнса тăракан кĕрхи çанталăк пекех, ирпе лайăх та, каçчен тем пулать:

— Анне, ун пек ан кала-ха, эсĕ ватă мар вĕт.

Таиç аппа шăппăн кулса илчĕ.

— Çамрăк та мар ĕнтĕ, хĕрĕм, кĕçех алла çитетĕп пулать те. Çавах та эпĕ хамшăн кулянмастăп-ха, ман хуть ачасем пур, йывăр вăхăтра мана пăрахмастăрах пулĕ тетĕп. Лисук кинемей вара пач пĕччен. Юрать-ха, эсĕ кайкаласах таратăн. Питĕ савăнать вара вăл эсĕ пырсан. Паян та кайса кил-ха ун патне, мĕнле те пулин пулăшкала.

— Аннеçĕм, мĕн тери аван çын эсĕ. Çын хуйхине ăнланма пултаратăн. Эпĕ халех каятăп, анне.

Лена пăлтăра тухса хитререх панулмисем суйласа илчĕ те Лисук кинемей патне чупрĕ.

Тулта тĕттĕмленсех çитмен пулин те, кинемей пӳртĕнче тĕттĕм:

— Лена, эсĕ-и ку? — илтĕнчĕ кинемейĕн вăйсăр сасси.

— Эпĕ, кинемей. Çутă çутам-и, кинемей?

— Çутах, хĕрĕм, çут.

Кĕçех пӳртре çутă çуталса кайрĕ.

Кинемей койки умĕнче пукан ларать, унта стаканпа чей, пыл савăчĕ пур. Пĕчĕкçеç тăваткал сĕтелĕ çинче пуçламан çăкăр, пĕр турилкке тăварланă хăяр. Лена ку пӳрте кун сиктерсе çӳрет, ăна кунти кашни япала паллă, ачаран чĕрене çывăх. Пӳрт пĕренисене кăвак сăрпа сăрланă, çавăнпа та пӳрт ăшчикки тĕксĕммĕн курăнать. Пӳлĕмĕ пысăк мар, пĕччен çынна пысăк пӳлĕм мĕн тума кирлĕ ĕнтĕ.

— Кинемей, мĕн пулнă сана? — ват çын умне пырса тăчĕ хĕрача.

— Ара, чип-чиперех утса çӳреттĕмччĕ-ха, çĕркаç тем мурĕ пулчĕ, пуç ыратать, çакăнтан, кăкăр тĕлĕнчен, пăталаса лартрĕ. Вилме патне çитнĕ те-ха, çавах кун çутинчен уйрăлас килмест мар-и, ара.

— Пурăнмалла çав, кинемей, пурăнас пулать. Акă, ме-ха, панулми çи, питĕ тутлă, шăпах сана валли шăл çемми, çемçе. Эпĕ кăмака хутса çунтарам, тем сивĕрех пек сан кунта, кайран вара Ираида Васильевнăна чĕнсе килĕп.

— Ах, ачам, сана чăрмантарасси те-ха ĕнтĕ. Эс килсен, пӳрт тулсах каять-çке. Ара, паçăр кăмакине Таиç кин хутасшăнчĕ те, хам чартăм, хăй те арантарах та. Апла эсĕ, хĕрĕм, вутти тĕлне пĕлен, хăвах илсе кĕретĕн пулĕ.

— Пĕлетĕп, пĕлетĕп, кинемей, эсĕ выртах.

 

Хĕрачан алли вăр-вар. Нумаях та вăхăт иртмерĕ, кăмакара вут çатăртатса çунма пуçларĕ. Лена вучах умĕнче шыв ăшăтрĕ те чашки-çăпалисене çуса тасатрĕ, чӳречери тусана пуçтарчĕ, урайне те супăнь шывĕпе сĕрсе тухрĕ. Вучĕ çунса пĕтнĕ çĕре яшка та пиçсе çитрĕ.

— Ну, вăт, кинемей, халĕ майĕпе тăрса лар-ха, сана вĕри апат çитерем, — терĕ Лена, пуканĕ çине тирĕкпе вĕри яшка пырса лартса.

Кинемей хăйĕн çумĕнче выртакан ватă кушакне утиялпа витрĕ те майĕпе вырăнĕ çине тăрса ларчĕ.

— Ах, анчах, чăрмантаратăп эпĕ сана, хĕрĕм, хăвăн та ĕçсем пурччĕ пулĕ те-ха.

Лена ват çынна хулпуççийĕнчен пырса çупăрларĕ, çийĕнчи кĕпин çухине майласа ячĕ.

— Лайăх çын эсĕ, кинемей, çавăнпа килетĕп эпĕ сан патна. Халĕ яшка çи ĕнтĕ, унсăрăн сивĕнсе каять тата.

Кинемейĕн аллисем чĕтреççĕ, çавăнпа та Лена пĕр аллипе турилккине тытрĕ, тепринпе кинемее яшка сыптарчĕ. Шăп çак вăхăтра çенĕкре ура сасси илтĕнчĕ. Пӳрте Ираида Васильевна кĕрсе тăчĕ.

— Ырă каç пултăр сире! Лисук кинемей чирленĕ терĕç те, кĕрсе курам терĕм. Лена та кунта тем.

— Здравствуйте, Ираида Васильевна. Эпĕ… Лисук кинемей патне каçрăм та.

— Лайăх, лайăх. Ват çынна пăхас пулать, Лена.

Тухтăр çийĕнчи плащне хывса çакрĕ, аттине шăлса типĕтрĕ те кинемей патне пуканпа пырса ларчĕ.

— Ну, кинемей, каласа кăтарт, мĕн ыратать?

Чирлĕ çын тухтăра хăй хăçан тата мĕнле аптăраса ӳкни çинчен пĕлтерчĕ.

Ираида Васильевна кинемее тĕплĕн итлерĕ, пĕчĕк кашăкпа çăварне уçса пăхрĕ.

— Шăннă эсĕ, кинемей. Ак эпĕ сана эмелсем парса хăваратăп та, тепĕр пĕр-икĕ кунтан ура çине тăратăн. Анчах халлĕхе вырт, эмелĕсене вăхăтра ĕçсе пыр. Каçхине çывăрас умĕн горчичник лартмалла та пылпа вĕри чей ĕçмелле.

— Спаççипах сана, хĕрĕм. Эмелĕсене ĕçетĕпех ĕнтĕ, эсĕ каланă пекех ĕçетĕп. Хăвăртрах юсанасчĕ.

— Юсанатăн, кинемей, юсанатăн. Халĕ кĕркунне, çанталăк улшăнăвне пула вăл чирпе нумайăшĕ чирлеççĕ. Ну эсĕ тата, Лена, мĕнле пурăнатăн? Чĕпĕсем çитĕнсе çитрĕç пулĕ ĕнтĕ?

Ленăн хуп-хура куçĕсем савăнăçлăн çуталса илчĕç.

— Тавтапуç, Ираида Васильевна. Чиперех пурăнатпăр-ха. Чĕпĕсем вара, ой, пĕлетĕр-и, мĕнлерех çитĕнсе кайрĕç вĕсем. Кĕçех çĕнĕ çурта куçаратпăр вĕсене, — хăвăртрах пĕлтерме васкарĕ хĕр.

— Аван, Лена, аван.

Тухтăр нумаях лармарĕ, хăш эмелне мĕнле ĕçмеллине кăтартрĕ те васкасах тухса кайрĕ.

Ираида Васильевна кайнă хыççăн хĕрача чашăк-тирĕксене пуçтарчĕ, турилкке çине вĕри шыв ярса горчичнике йĕпетрĕ те кинемей çурăмĕ çине çыпăçтарса хучĕ. Пĕр çирĕм минут пек иртсен, горчичнике хăйпăтса илсе, чирлĕ çынна пылпа вĕри чей ĕçтерчĕ.

— Вăт халĕ утиялпа лайăххăн витĕнсе вырт ĕнтĕ, — терĕ Лена, кинемей чейне ĕçсе пĕтерсен.

— Ай-ай, тарласах кайрăм, выртам-ха, апла, чирĕ ирттĕр, эсĕ те кан ĕнтĕ, хĕрĕм.

Кинемей утиялпа чĕркенсе выртрĕ. Лена ăна ырă каç сунса килнелле чупрĕ.

— Лена! — илтĕнчĕ хыçалта сасартăк.

Алăк хăлăпне тытнă хĕр каялла çаврăнса пăхрĕ. Ун хыçĕнче Ваня тăрать.

— Шартах сиктертĕн, мĕн туса çӳретĕн çĕрлехи вăхăтра? — чĕри кăлт-кăлт сикме пуçланине сиссе ыйтрĕ хĕр.

— Вăхăт нумай мар-ха, вунă сехет çеç вĕт. Мĕнле пурăнатăн, Лена? Ĕнертенпе те курман сана, — хĕр аллинчен тытрĕ каччă.

Лена хăй умĕнчи каччăна тинкерсе пăхрĕ. Вăл çӳллĕ пальтопа, шурă карттуспа. Çутăра карттусĕ айĕнчен кăтраланса тăракан сарă çӳç курăнать.

— Каçĕ кĕçĕр питĕ ырă, тӳпере çăлтăрсем выляççĕ, атя кăштах сак çине кайса ларар.

Лена хирĕçлемерĕ. Вĕсем алăран алă тытăннипех вĕрене айĕнчи сак çине пырса лараççĕ.

— Тунсăхларăм эпĕ, Лена. Сана курас килекен пулчĕ. Ĕнерпе паян уйра çĕрулми кăларнă çĕрте ĕçлерĕмĕр те, килме вăхăт пулмарĕ. Мĕншĕн нимĕн те чĕнместĕн, Лена?

Хĕрача пуçне çĕклерĕ те каччă куçĕнчен тӳп-тӳррĕн тинкерчĕ.

— Кала-ха, Ванюк, мĕн вăл юрату?

— Пĕлместĕп, Лена, анчах ман яланах санпа пĕрле пулас килет. Çывăрма выртсан та, ирхине тăрсан та, сан ятна аса илетĕп, сăнна куç умĕнче тытатăп.

— Пĕлетĕн-и, — каччă сăмахне илтмен пекех шухăшлăн каларĕ Лена. — Манăн Ираида Васильевна пек пулас килет. Мĕнле чипер, çамрăк хĕрарăм, никам юратăвне йышăнмасăр, пĕччен пурăнать. Пĕрремĕш юратăвне упрать вăл, вилнĕ упăшкин чысне хаклать… Ăмсанатăп эпĕ унăн çирĕплĕхне, Ваня. Эпĕ те хамăн пĕрремĕш юратăва никампа та улăштарас çук… нихăçан та, темле пулсан та…

— Тусăм, ман телейĕм, — савнă хĕрне ыталаса илчĕ Ванюк. — Эпĕ те сана нихăçан та никампа та улăштарас çук.

Тӳпери уйăх хĕрпе каччăн савăнăçне, юратăвне çынсенчен пытарас тенĕн пĕлĕт айне кĕрсе çухалчĕ.

XI

Тул çутăлсах çитмен-ха. Йĕри-таврах хупăрласа илнĕ çăра тĕтре çĕр çумĕнчен хăпса майĕпен тӳпенелле улăхать. Паспа нӳрелнĕ сап-сарă йывăç çулçисем çинчи сывлăм тумламĕсем пĕр çĕре чăмăртанса пысăк çаврашка пулаççĕ те, йывăрăшне чăтаймасăр, аялалла тачлаттарса ӳкеççĕ. Анчахрах çумăр çуса кайнă тейĕн çав.

Салхуллăрах та, çав вăхăтрах темĕнле шухăша яракан кĕркуннехи çĕнĕрен çуралнă ир. Çуркуннехи пек кайăксен савăнăçлă сасси чĕрене çĕклентермест ĕнтĕ, унта-кунта кăвакалсем нарт! нарт! тесе кăшкăрнипе кураксем инçе çула хатĕрленме йыхравласа чĕнни кăна илтĕнет. Пĕр хĕрлĕ киккириклĕ чăпар автан кăна, çутçанталăкăн кирек хăш вăхăтĕнче те хăйне мăн кăмăллă тытма юратаканскер, Ванюк çывăракан чӳрече çумĕнчи карта çине вĕçсе улăхрĕ те пĕтĕм вăйĕпе ку-ку-ре-ку-ук! тесе кăшкăрса ячĕ. Çак сасăпа вăранса кайрĕ те ĕнтĕ ир еннелле кăна çывăрса кайнă Ванюк.

Каччă тутлăн анасласа илчĕ, халĕ кăна курнă тĕлĕкне астуса телейлĕн ялкăшрĕ. Тĕлĕкĕнче вăл Ленăна курчĕ. Хăйĕн ăшçунтармăшне, асран кайми савнă тусне. Кĕçĕр пĕрле клуба кайма калаçса татăлнине аса илсен, каччăн чĕри татах та ытларах хăпартланчĕ. Вăл пĕчĕк ача пек вырăнĕ çинчех хуçкаланса, авкаланса илчĕ те урайне çăмăллăн сиксе анчĕ, анчах кăвак чечекле каркăçпа карнă чăланта ашшĕпе амăшĕ çурма сасăпа темĕн çинчен. хĕрсех калаçнине илтсен, ваттисене чăрмантарас темерĕ, шăпланчĕ, çĕнĕрен çемçе утиял айне кĕрсе выртрĕ.

— Эх, амăш, ара хальхи ача-пăча ашшĕ-амăшĕ хушнипе авланас çук ĕнтĕ, вăхăчĕ çитсен, хăех калаçу пуçарĕ ак. Мĕн тĕнче пĕтсе килес пек анраса çӳретĕн çак? — илтĕнет ашшĕн хулăнрах уçă сасси.

— Çапла ĕнтĕ, саншăн пулсан ик айкки те тăвайкки. Пĕр хĕррипе тĕнче ишĕлме пуçласан та, хăнк та тăвас çук. Эпĕ вара… ман — амăш чĕри, ăнланатăн-и çавна е çук? Хам ватăлсах кайиччен ывăлпа кин çине пăхса савăнас килет, вĕсен ачи-пăчисене сиктерме ĕмĕтленетĕп.

— Ох, Униç, ватăлатпăр пулас эпир санпа, çамрăк чухнехине манăçа кăларма пуçларăмăр, асту-ха… хамăр мĕнле пĕрлешнине? Тĕнче хĕрри ишĕлесрен вара, савнă карчăкăм, хăрама кирлĕ мар. Пырса кур-ха фермăна, мĕнлерех çирĕп çурт купаласа лартрăмăр. Пин çул ларсан та ишĕлес çук, эсĕ вара… хăнк та тумастăн, тен.

— Старикки, ара, эсĕ тата уншăнах кăмăлна йывăра ан ил, вăл ман юратнă сăмах çаврăнăшĕ кăна. Пулас кин пирки, ара… Таиç хĕрне, Ленăна, чун килĕштернĕрен кăна сăмах пуçартăм. Тĕрĕсси тĕрĕсех, хальхи вăхăтра ачасене ашшĕ-амăшĕсем мăшăрлантармаççĕ çав ĕнтĕ.

— Ну вăт, калаçса килĕшрĕмĕр-и ĕнтĕ, карчăкăм?

Униç инке шăппăн кулса илчĕ.

Çакăнпа ваттисен калаçăвĕ вĕçленчĕ пулас, амăшĕ чашăк-тирĕкпе чăнкăртатма пуçларĕ, ашшĕ килкартине тухрĕ, пӳрт алăкĕ шалтлатса хупăнчĕ.

Каччă телейлĕн кулса илчĕ. Апла Лена ашшĕпе амăшне те килĕшет.

 

Чăх-чĕп фермине туса пĕтернĕпе пĕрех ĕнтĕ. Матвей Захарч бригади тăрăшсах унти вак-тĕвек юлашки ĕçсене вĕçлесе пырать. Тепрер эрнерен çитĕнсе тĕрекленнĕ чăхсене çĕнĕ çурта куçарма та юрать. Çавăнпа та хĕрсем паян çăвăр автансене чĕпĕсенчен уйăраççĕ. Ванюкпа тепĕр шоферăн вĕсене Вăрнарти аш-пăш комбинатне леçмелле. Ванюк паян савăнăçлă. Çӳхе пиншак айĕнчен салтак гимнастерки курăнать, çавăнпа та вăл халĕ кăна çартан таврăннă салтака аса илтерет. Каччă тĕреклĕ аллисемпе тулли ещĕксене машина çине çĕклет, кăн-кăвак куçĕсемпе савнине вăрттăн сăнать. Лена та хăйĕн çине Ванюк пăхкаласа илнине сисет, çавăнпа та унăн алли-ури çыхланать, çап-çаврака пичĕ пĕçере-пĕçере каять. Пур çĕре те ĕлкĕрекен Зоя Ванюкпа шӳтлекелеме пуçласан тин Лена лăпланчĕ. Вĕсем автансене тытса ещĕке яма пуçларĕç.

— Шел мана вĕсене, пăхрăмăр-пăхрăмăр та, халĕ ак вĕсене аш-пăш комбинатне ăсатаççĕ, — хаш! сывларĕ Тамара, Ленăна сурăмĕнчен ыталаса.

— Мана та çав тери шел, — тусĕпе килĕшрĕ Лена, ещĕкри автансем çине салхуллăн пăхса.

— Пуçсене усма кирлĕ мар, хĕрсем, мĕн тăвас тетĕн, çутçанталăк саккунĕ. Эсир ак чăхсем çине пăхса савăнăр, пăхăр-ха, мĕнлерех вĕсем. Çаран çинчи шурă пуçлă чечексем пек, куçпа пăхса ытармалла мар, — чупса çӳрекен чĕпĕсем çине куç туллин савса пăхрĕ Зоя.

Мăнкăмăллăн утса çӳрекен шап-шурă мăнтăр чĕпĕсем çине пăхсан, салхулланнă хĕрсен кăмăлĕсем уçăлчĕç.

Автансем тултарнă ещĕксене икĕ машина çине вырнаçтарчĕç. Зоотехник малти машинăн кабинине шоферпа юнашар кĕрсе ларчĕ те, вĕсем çула тухрĕç. Тепĕр вунă-вуникĕ минутран ещĕксене майлаштарса çитернĕ Ванюк та руль умĕнче пулчĕ.

— Каçчен, савниçĕм! Каçхине клуба кайăпăр, юрать-и? — терĕ Ванюк Ленăна, ыттисем аяккалла пăрăннă самантпа уса курса.

Хĕрĕн хуп-хура куçĕсем йăл-л çиçсе илчĕç.

— Хăвăртрах таврăн, — пăшăлтатрĕ те вăл, юлташĕсем патне чупрĕ.

Кăçалхи кĕр типĕ килчĕ, çавăнпа та мăн çул çинче те, ялпа яла çыхăнтаракан пĕчĕк сукмаксем те тап-такăр, пĕр тумхахсăр. Уйра ĕç вĕçленмен-ха, унта çĕрулми кăларса пуçтараççĕ. Районпа район хушшинчи çул вăрăм. Куç умĕнчех пĕр уйпа тепĕр уй ылмашăнса пырать. Пĕрре — кĕрхи çĕртме тунă хуп-хура ана, тепре — симĕс калчапа витĕннĕ анлă уй. Вырăнăн-вырăнăн сухаласа ĕлкĕреймен лаптăксем те курăнкалаççĕ, — унта колхоз сурăхĕсемпе ĕнисем çӳреççĕ. Шоссе çинче куçса çӳрекен машинăсем те сахал мар. Туллисем те, пушшисем те, çăмăл «Волгăсемпе» йывăр грузовиксем те вашлаттарса ирте-ирте каяççĕ. Акă леш енчи тăвайккинчен кĕпер çинелле тăп-тулли тиенĕ прицеплă «Беларусь» трактор хăлтăртатса анать, Ванюкăн та машини кĕпер çинелле çывхарса пырать. Анаталла пысăк хăвăртлăхпа каймасть вăл, çапах та машина кустăрмисем аялалла тытса чармалла мар вĕлтĕртетеççĕ. Шăп çак вăхăтра ытла та кĕтмен çĕртен трактор хыçĕнчен çӳрен лаша кӳлнĕ урапа сиксе тухрĕ те тракторпа танлашрĕ. Ванюкăн куçĕсем чарăлсах кайрĕç. Урапа çинче ларса пыракан хĕрарăм та, мĕнле хăрушлăха лекнине халĕ тин ăнкарса илнĕскер, çухалса кайрĕ, лашине чарма та, аяккалла пăрма та пултараймарĕ. Тепĕр пилĕк-ултă метртан нихăçан тавăрайми хăрушă авари, йывăр трагеди пуласси куç умĕнчех. Мĕн тумалла? Сулахая пăрас — тракторпа çапăнмалла, умра — урапа. Шухăшлама вăхăт çук. Çул кĕскелнĕçемĕн кĕскелет. Ванюк хытса ларнă шăнăрлă аллисемпе руле сылтăмалла пăрчĕ те… машина тарăн канава чăмрĕ. Урапа çинчи хĕрарăм, хăранипе кăн-кăваках кăвакарса кайнăскер, шари-и! çухăрса ячĕ те питне аллипе хупласа лартрĕ. Çӳрен лаши тăпах чарăнса тăрсан тин, тăна кĕрсе, аллисене куçĕ умĕнчен хăра-хăра илчĕ. Анчах мĕн ку? Тĕлĕкре-и е чăнах? Машина тарăн канав ăшĕнче чип-чиперех ларать. Акă кабинăран тин кăна утма вĕреннĕ ача пек тайкаланса Ванюк тухрĕ. Вăл аяккипе тыткаласа машина йĕри-тавра çаврăнчĕ те, автансене нимĕнле сиен пулманнине хăй куçĕпе курса ĕненсе, çĕре тĕшĕрĕлсе ӳкрĕ.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн