Электронлă вулавăш

Коридора тухсан, Лена хăйне тытса чараймарĕ. Капланса килнĕ куççулĕ шăпăртатсах юхма пуçларĕ. Çакна асăрханă сестра кăшт кăмăлсăрланнă пек те пулчĕ.

— Аннӳшĕн халь йĕмелле мар ĕнтĕ. Урăхларах та пулма пултарнă.

— Эсир уншăн ан кӳренĕр, тархасшăн, — куççулĕ витĕр аран-аран каларĕ хĕр, — ку вăл тунсăхланă пирки çеç.

— Ăна-кăна ăнланатăп-ха эпĕ, анчах та нумайăшĕ тав туса хăварас вырăнне йĕрсе е тата та урăхларах, вăрçса хăвараççĕ. Час кăлармастпăр имĕш. Ăнланаççĕ-ши вĕсем пĕр çын пурнăçне çăлса хăварассишĕн те мĕн чухлĕ вăхăт, мĕн чухлĕ вăй кирлине? Çĕрĕ-çĕрĕпе çывăрмасăр, çынна вилĕм аллинчен туртса илес тесе, унăн кашни хусканăвне куç пек сыхласа ларнине? Çирĕм пилĕк çул чирлĕ çынсене пăхатăп, ачам. Тем тĕрлине те курнă, илтнĕ. Ну, чипер кай, аннӳне тата килсе курма тăрăш.

— Тавтапуç сире, пĕтĕм чун-чĕререн калатăп, тавтапуç.

— Ну, мĕн эсĕ, хĕрĕм, пирĕн ĕçĕ çав.

Лена сестрапа сывпуллашрĕ те, урама тухса, халĕ кăна çитсе чарăннă автобус çине кĕрсе ларчĕ. Вĕлт те вĕлт иртсе юлаççĕ хула урамĕсем. Кĕçех автобус Атăл хĕрринчи чарăну патне çитсе тăчĕ. Вăхăт каç еннелле сулăннă пулин те, Ленăн Атăла курмасăр килне каясси килмерĕ. Вăл автобус çинчен хăвăрт анса юлчĕ, вĕçĕ-хĕррисĕр хĕвĕшекен халăх хушшипе карлăк умне пырса майлашăнса тăчĕ те тĕлĕнсе кайса ун çине пăхма пуçларĕ.

Ака вăл — мăнаçлă Атăл, куç тулли сарăлса выртать. Мĕнле танлăн, туллин юхать мăн Атăл. Вăл, нихăçан та ывăнма пĕлменскер, хăйĕн яланхи çулĕпе вĕçĕмсĕр васкать, васкать. Телейлĕ, çав тери телейлĕ эсĕ, ытарайми Атăл, эсĕ, пин-пин çул пурăнса, таçти инçетри çĕрсенче те пулса куратăн. Санра, мăнаçлă Атăл, пурнăç хăвачĕ вĕресе тăрать. Çав вăйлă хăват пĕр минутлăха та, пĕр çеккунтлăха та чарăнса тăмасть. Эсĕ, ĕмĕр-ĕмĕр пурăнса, хăватлă Атăл, этемлĕхĕн иксĕлми пурнăçне тулли, савăнăçлă шанчăк кӳрсе тăратăн. Ăмсанатăп сана, мăн кăмăллă, хăватлă Атăл, эсĕ ĕмĕр тăршшĕпех этемлĕхĕн чи çывăх, шанчăклă тусĕ пулнăшăн, темиçе пин çул пурăнса вăл вăхăтри пурнăçа курма пултарнăшăн. Чыс та мухтав пултăр сана, куçпа пăхса тăранайми илемлĕ Атăл.

Нумайччен пăхса киленчĕ Лена Атăла, пĕчĕк кимĕсемпе пысăк пăрахутсене курса чĕререн савăнчĕ.

Хĕрача, вокзала çитсен, тӳрех Ваньăпа калаçса татăлнă вырăна утрĕ. Каччă ăна кĕтет иккен.

— Каçар мана, Ваня, нумай кĕттертĕм пулас. Атăла курсах каяс терĕм те.

— Мĕн эсĕ, Лена. Пĕрре килнĕ пек чухне курасах пулать çав. Эпĕ хам та хальтерех кăна çитрĕм-ха, — хăй паçăртанпах Ленăна кĕтнине пытарчĕ Ваня. — Ну, мĕнле, Атăл килĕшрĕ-и сана?

— Килĕшрĕ. Ăна пăхса тăрса яла таврăнасси çинчен те манса кайнă. — Ванюк çумне кĕрсе ларнă май ун çине вăтанчăклăн пăхрĕ хĕр.

Шупашкартан Калининăна каякан çул çине тухсан, хĕрпе каччă кăшт-кашт калаçкаласа илчĕç те шăпăртах пулса кашни хăйĕн шухăшĕсемпе ирĕккĕн хуçаланса пычĕç. Ваня вĕçĕмсĕр Лена çинчен, çак ăшçунтармăш хура куç пирки шутларĕ. Яла таврăнни те чылай пулать ĕнтĕ, анчах хĕрпе ниепле те йĕркеллĕн сăмах хушса калаçаймарĕ-ха вăл. Тĕл пулсан та темĕнле айван калаçусем çеç пулчĕç.

Паян Лена Шупашкара пĕрле ларса пырсан, каччă çав тери савăнчĕ. Килĕшнĕ хĕрĕ çумра ларни уншăн телей пекех туйăнчĕ.

Лена вара, пĕр кунтах çавăн чухлĕ тĕлĕнтермĕш курнăскер, хăйĕн тĕлпулăвĕсем çинчен шутласа пычĕ. Малтанах вăл ăнсăртран тĕл пулнă Зина çинчен шутларĕ. Улшăннă, çав тери улшăннă Зина.

Ленăн шухăшĕсем майĕпен амăшĕ, Ираида Васильевна, сестра çине куçрĕç. Мĕн тери пархатарлă ĕç тăваççĕ вĕсем, пирĕн мухтава тивĕçлĕ совет тухтăрĕсем. Çынсем чирлемесĕр, çутă та таса ĕмĕтсемпе пурăнччăр тесе, ырми-канми тăрăшаççĕ, хăйсен пурнăçĕ çине çаврăнса пăхмасăр, халăх кун-çулне сыхлаççĕ.

Пĕр тикĕссĕн ĕçлет машина моторĕ. Хĕрпе каччă çаплах чĕнмесĕр пыраççĕ. Çул çинче шăтăклă-путăклă вырăнсем те пур, вĕсем урлă каçнă чухне машинăн малти кустăрмисем сиксе илеççĕ те хĕрпе каччăна ирĕксĕрех пĕр-пĕрин çумне тĕршĕнтереççĕ. Ленăн шухăшĕсем хăй сисмесĕрех Ваня çине куçаççĕ. Ăна çак каччăпа юнашар ларса пыма ытла та лайăх пек туйăнчĕ.

Хĕвел пайăркисем сисĕнмеллех çĕр çумнелле тĕршĕнеççĕ. Вĕсем кун каçипе çĕр питне ăшăтса тăрса ывăнмаллипех ывăннă, çавăнпа та, çитес кун пуçланиччен ытларах вăй илсе, ырана валли тата та вĕрирех хĕрӳлĕх парнелеме ĕмĕтленеççĕ.

Çил пек вĕçтерет машина малалла. Çул çинче хирĕç пулакан ытти машинăсенчен вăшт та вăшт тутарса иртсе каять. Вăрăм çул та ерипен кĕскелсех пычĕ, кĕçех вĕсем Калинино урлă каçса тăван тавралăха çитсе те кĕчĕç.

Яла çитсен Лена Ваньăпа сывпуллашрĕ те кабинăран çăмăллăн сиксе анчĕ.

— Тавтапуç сана, Ваня!

Каччă хĕре хирĕç кăмăллăн çеç кулса илчĕ.

— Хăвна тавтапуç вăрăм çула кĕскетнĕшĕн.

Килĕнче Лисук кинемей сурăхсене шăваратчĕ. Лена ун патне чупса пырса ăна ыталаса илчĕ.

— Ай-уй, Лена çитрĕ тем. Ну, мĕнле, Таиç кине курса калаçрăн-и? Сывлăхĕ еплерех унăн? — хăвăртрах пĕлесшĕн çунчĕ кинемей.

— Куртăм, кинемей, куртăм. Халĕ сывалса пырать ĕнтĕ.

— Тем пекехчĕ, ачам, тем пекехчĕ.

— Эсĕ, кинемей, ларса кан-ха, ывăнтăн пулĕ кун каçипе, — терĕ Лена ватă çынна пӳрт умĕнчи сак çине лартса, хăй сумкине уçса, унтан çемçе çимĕçсемпе пĕрле пасарти ларекра туяннă çăм тутăра кăларчĕ. — Ку сана валли, кинемей, манран пĕрремĕш ĕç укçи илнĕ ятпа пĕр пĕчĕк парне пултăр. — Тутăра вăл карчăк пуçне çыхсах ячĕ.

— Ай-уй, ачам, маншăн, ват çыншăн, мĕн ун пекех тăккаланатăн? Куна, хĕрĕм, Таиç кине çыхтарах.

— Эпĕ, кинемей, аннепе иксĕре валли пĕр пек тутăрсем илтĕм. Ак, кур-ха, санăнни пекех. Ку тутăрне эсех çыхса çӳре.

— Ах, тур-тур, апăрша ачи, пăх-ха эсĕ ăна, мана, ват çынна та парне парать. Ну, тавтапуçах ĕнтĕ, хĕрĕм. Эх, апăрша, эх, апăрша, ара халĕ кăна пĕчĕккĕччĕ вĕт. Ак, халь кур-ха, ĕç укçи илекен пулчĕ.

Лена хуларан илсе килнĕ çемçе çимĕçсене кинемейпе пĕрле тутанса пăхрĕ те хăй паян фермăна кайса килмесĕр чăтаяс çуккине туйрĕ.

— Кинемей! Ман фермăна кайса килмелле. Мĕнле пурăнчĕç-ши манăн чĕпĕсем?

— Каймалла пулсан, каях ĕнтĕ.

— Тавтапуç, апла эпĕ вĕçтертĕм, кинемей.

 

* * *

Варвари фермăра каçхи сменăна юлмалла пирки ытти кунсенчи пек ĕçне вăр-вар пуçтармарĕ, выçса кайнă чĕпсене майĕпен кăна çитеркелерĕ. Хĕрсем килĕсене салансан вара сĕтел çине хаçатпа чĕркенĕ сетка пырса хучĕ те, пукан çине вырнаçса, хăйпе чиксе тухнă сысна какайĕпе апатланчĕ. Апачĕ темшĕн ытти чухнехи пек анмарĕ: те пуçра тĕрлĕрен шухăшсем çаврăннăран, те тата ытти сăлтавсене пула. Вăл аллинчи татăкне çисе яраймасăрах каялла сеткăна чĕркесе хучĕ те пуçне усса шухăша кайса ларчĕ.

— Эх, Варвари, Варвари, — пĕчченех мăкăртатрĕ хĕрарăм, йывăррăн сĕтел хушшинчен çĕкленсе, — ĕçсем чаплах мар-ха санăн, чаплах мар. Ыран чĕпĕсен шутне тĕрĕслеççĕ, манăн вара… пĕтрĕмĕр, çурри ытла вилсе пĕтрĕç. Кун пек пулсан, ĕçрен кăларса сирпĕтесси те куç умĕнчех. Мĕнле хăтăлса юлмалла-ши ку хутĕнче? Чăнахах та, мĕншĕн-ха манăн чĕпĕсем çав тери имшер ӳсеççĕ? Эпĕ те чиперех пăхатăп пек вĕт-ха, апат çитеретĕп, шыв ĕçтеретĕп. Килти чĕпĕсене нихăçан та ун пек пăхман, çавах ӳсеççĕ. Ытти хĕрсен, ав, чип-чиперех. Çав Таиç хĕрĕн Ленăн та пулин урăхла. Ун чĕпписем уйрăмах шап-шурă та пӳске пек чăмăркка-ха. Тĕлĕнмелле. Василий Петрович: «Эсĕ ĕçе юратса тумастăн, чĕпĕсене вара çепĕç те ăшă чун, çемçе алăллă çын кирлĕ. Эсĕ, Варвари, ĕç хăвăртрах алăран кайтăр тесе çеç çиелтен ĕçлетĕн. Çавăнпа та санăн чĕппӳсем имшер», — тени тĕрĕсех-ши?

Чăн та, ăш çунтармăш, мĕнле хăтăлса юлас пулать ку инкекрен? Ы-ых, мăн кăмăллă Таиç хĕрĕ ыран пĕтерет ĕнтĕ мана: «Мĕншĕн санăн чĕппӳсем çурри ытла вилсе пĕтнĕ, мĕншĕн эсĕ çак çула çитсе те йĕркеллĕ ĕçлеме вĕренейместĕн, мĕншĕн…» — теме пуçлĕ акă. Ой, ой, вăл, пĕрре калама пуçласан, тӳрĕренех кастарать. Ют çын пуррине те пăхса тăмасть, председатель-и унта е зоотехник, уншăн пурпĕрех. Лешсем тата, Тамарипе Зойки, ку мана вĕтелентернĕ чухне ун çине ăшшăн пăхса тăрĕç ĕнтĕ. Тьфу, шутласан пуç çаврăнсах каять. Ăçтан килсе кĕчĕ пирĕн фермăна çав путсĕр хĕр, амăшĕ те усалччĕ те, ку вара унран та ирттерет, сăмсине чиксе пăхман шăтăк хăвармасть вĕт.

Тарăхнипе хĕремесленсе кайнă Варвари хăй пăхакан чĕпĕсем патĕнчен Лена ĕçлекен участока пырса тухрĕ. Тап-тап утса пыраканскер, Лена чĕпписен клеткисем патне çитсен, хăйăрпах çуса тасатнă шап-шурă урайне пусма хăяймасăр пĕр хушă тăпах чарăнса тăчĕ, унтан хĕрĕн ĕçĕнче мĕнле те пулин кăлтăк шыраса тупас шутпа патваррăн малалла таплаттарса кĕрсе кайрĕ. Инке, хĕре тем пек тиркеме хăтланчĕ пулин те, ăна хурлама сăлтав тупаймарĕ. Пур çĕрте те ĕçе юратса туни сисĕнет. Апат памалли савăтсем те, хĕррипе танах тăрă шыв тултарнă валашкасем те тап-таса. Варвари аптăранипе клетка айĕсене чĕркуççи çине тăрсах пăхрĕ, анчах кăлăхах тирпейсĕрлĕх шырарĕ вăл, унта та пĕр тусан таврашĕ çук. Ленăн чĕпписенче те темĕнле мăнкăмăллăх палăрса тăрать. Вĕсем Варвари чĕпписем пек кăмăлсăр хăйăлти сасăпа шиплетмеççĕ, лăпкăн кăна валашкари апата сăхаççĕ те сăмсисемпе пĕсехисене тăрăшсах тасатаççĕ. Хĕрарăм чăтаймасăр клетка алăкне уçсах чĕпĕсене тыта-тыта пăхрĕ.

«Тен, пĕрер-икшер чĕппине илсе хам пата куçарас? — вĕлтлетсе иртрĕ унăн пуçĕнче шухăш. — Вара çав пулас инкекрен те хăтăлса юлăп. Чăнах, чĕпписене паллă туман, кам сисĕ?..» Хăйĕн шухăшĕпе хавасланса кайнă Варвари хăраса çуйхашакан чĕпĕсене хурчка пек тытса саппунĕ çине тултарма пуçларĕ.

Кун каçипе хăйĕн чĕпписемшĕн, çак кĕске вăхăт хушшинчех тăван кил пек хаклă пулса тăнă фермăшăн тунсăхланă хĕр каç сĕмлĕхне пăхмасăр ĕçне çитсе килме васкарĕ. Пĕтĕм чĕрипе малалла талпăнса, хăвăртрах хăйĕн чĕпписене курас ĕмĕтпе Лена сукмак тăрăх малалла чупнă пекех ыткăнчĕ. Çулăн пĕр енче шăркана ларнă парка ыраш ăшă çил вĕрнипе варкăш парса ларать, тепĕр енче çулса типĕтнĕ люцерна шăрши сăмсана ыррăн кăтăклантарса татах та малалла чупма хавхалантарать. Çăмăл шăмшаклă хĕр тем хушăра ферма картишне çитсе те кĕчĕ. Общежити умĕнче Лена сасартăк зоотехника, Василий Петровича курчĕ.

— Лена?! — терĕ зоотехник тĕлĕнерех, хĕр хăйне хăваласа çитсен. — Санăн паян канмалли кунччĕ вĕт?

— Кунччĕ, халĕ çĕр… апла ман канмалли вăхăт та иртрĕ, — кулса ячĕ Лена. — Анне патне кайса килтĕм, чĕппĕмсемшĕн вара… ой, тунсăхларăм, çур ĕмĕр курман пекех. Мĕнле пурăнчĕç-ши?

— Аванах, Лена. Кĕçĕр килмесен те юратчĕ. А вопшĕм… кунта нимĕн тĕлĕнмелли те çук. Ĕçе чăн-чăн юратакан çын çапла пулмалла та. Айта, апла пулсан, пĕрле кайса курар, Варвари мĕнлерех ĕçлет унта, эпĕ хам ятарласах çав шутпа килнĕччĕ-ха. Ну, аннӳн сывлăхĕсем мĕнлерех? Каласа кăтарт.

— Сире пурне те салам каласа ячĕ, тепрер уйăхсенчен тухать те пулĕ ĕнтĕ.

— Саламшăн тавтапуç.

Зоотехникпа хĕрача пĕр хушă шăпланчĕç.

— Эй! Кам килет унта? — илтĕнсе кайрĕ çав вăхăтра умра. Комбикормсем усракан склад хыçĕнчен Çемен хуралçă тухрĕ. — Ырă каç пултăр, Василий Петрович. Эпĕ ют çынсем çӳреççĕ тесе.

— Эпир-ха, эпир!

— Çĕрле те канма пĕлместĕр-çке эсир, Василий Петрович.

— Каçĕ ырă, Çемен пичче. Тӳпере çăлтăрсем выляççĕ, чĕрере юн чупать. Çакăн пек ырă вăхăтра кам канать?

— Каçĕ аван ĕнтĕ, тĕрĕсех. Шухăшласа çӳреме лайăх çакăн пек вăхăтра, анчах мана, хуралçа, шухăша путма юрамасть. Тем пулас-килес пур, çуллахи шăрăх кунсенче вут-кăвар енчен те сыхă тăрас пулать. Ну, эпĕ кайтарам-ха, çаврăнса килем тепре.

Фермăра çап-çутах. Василий Петровичпа Лена урисене шăлкаласа ăшă сывлăш çапакан витене кĕрсе тăчĕç те хăйсене хирĕçех пĕр чĕрçитти хăраса шиплетекен чĕпĕсем çĕклесе тăракан Варварие курчĕç. Ку ытла та кĕтмен çĕртен пулнипе хĕрарăм самантлăха çухалса кайрĕ, çĕкленĕ чĕпписене ниçта хума пĕлмесĕр тĕлсĕррĕн унта-кунта пăхкаларĕ. Варвари мĕнле шухăш тытнине зоотехникпа Лена çийĕнчех ăнланса илчĕç. Халĕ кăна ырă кăмăлпа калаçса пынă Василий Петровичăн сăнĕ хĕрелсе кайрĕ, аллисем сисмеллех чĕтреве ерчĕç.

— Мĕн тăватăн эсĕ, Варвари, кама улталатăн? — хĕрарăм çине çисе ярасла пăхса, кăшкăрнă пекех каласа хучĕ вăл.

Лена хупма ĕлкĕреймен клетка алăкĕсенчен чĕпĕсем çĕре сикме пуçласан тин тăна кĕчĕ. Хăвăрттăн чупса пырса урайне ӳкнĕ чĕпĕсене аллине илчĕ те вĕсене ачашла-ачашла каялла клеткăна ячĕ.

— Мĕнле намăс мар сана, килсе яр чĕпписене, вĕлерсе пĕтеретĕн вĕт! — чунтан ыратса тухакан сасăпа кăшкăрса ячĕ хĕрача.

— Эсир мĕн ман çине тăрăнтăр, чĕпписем çĕре ӳкнĕ, эпĕ вĕсене пуçтарса вырăнĕсене ярас терĕм, çав кăна, — чĕрçиттинчи чĕпписене çĕре яма хăтланчĕ Варвари, анчах Лена ăна вăхăтра тытрĕ.

— Чим, инке, эсĕ хăш клеткăран илнĕ, çавăнтах кайса яр, илтрĕн-и?

— Мейĕр, ара, илĕр, питех кирлĕ пулĕ мана сан чĕппӳсем, — вăл пат-пат утса пычĕ те чĕпĕсене Ленăн клеткине çилĕллĕн вăркăнтарчĕ.

— Ну, ну, хуллентерех эсĕ, — аран-аран çиллине чарса шăл витĕр каларĕ зоотехник.

— Ах, тур-тур, ара эсир мана иккĕн тан тапăнтăр тем, пăхăр-ха, мĕнлерех кăшкăраççĕ. Ман çине кăшкăрма мĕн турăм эпĕ сире? Сан чĕппӳсем кирлĕ мар мана. Пăхăр-ха вĕсене, мана сыхлама килнĕ вĕсем. Мана сыхлама мар, улах ларма килнĕ эсир кунта. Халĕ эпĕ сире ăнсăртран куртăм та, айăпăрсене сиресшĕн ман çине тăрăнтăр. Тьфу, намăссăрсем, мĕншĕн пирĕн зоотехник вĕçĕмех Ленăна ырлать тетĕп, акă мĕн пулнă иккен сирĕн.

Тĕлĕннипе куçне чарса пăрахнă хĕр Варварие алăран çавăрса тытрĕ.

— Инке! Мĕн сӳпĕлтететĕн эсĕ? — аран-аран илтĕнчĕç унăн сăмаххисем.

— Пăрăн-ха ман умран, аскăнчăк. Çĕрлехи вăхăтра арçынпа ыр хĕр çӳремест, эсĕ пур… тьфу, çăварлăхлакан çук сана: акă мĕн.

Кĕтмен сăмахсемпе анăраса кайнă Василий Петрович Варварие кăкăртан çавăрса тытрĕ.

— М-мĕн терĕн эсĕ? Мĕнле хăйрăн эсĕ таса хĕрачана кӳрентерме?

— Ой! Ой! Кăравул! Вĕлерет пулĕ ку мана. Пĕтрĕмĕр, халăх, пулăшăр! — кăшкăрса ячĕ инке.

Çĕрлехи сасă уçă алăкран вĕçсе тухса таврана саланчĕ. Хĕрарăм çаплах кăшкăрашма чарăнмарĕ.

— Халăх, халăх, пулăшăр мана!

Сасса илтсе, стройкăри ик-виçĕ хĕр тата Ваня чĕпĕсен çуртне чупса çитрĕç.

— Мĕн пулнă кунта, мĕншĕн кăшкăрашатăр? — терĕç хĕрсем, пăштик-пăштик сывласа.

— Ой, ой, вĕлереççĕ вĕт. Юрать-ха, эсир çитсе килтĕр, унсăрăн çут тĕнчепе сывпуллашма тиветчĕ.

— Миронова, пăрах камитленме! Мĕн халăха тĕлĕнтерсе тăратăн?

— А-а, тĕлĕнтерме-и, — сиксе ӳкрĕ Варвари, зоотехника каласа пĕтерме памасăр, — илтчĕр, пурте илтчĕр.

Ваня чăтаймасăр Варвари умнех çитсе тăчĕ.

— Мĕн пулнă кунта?

— Ак, пĕтĕмпех çак аскăнчăксене пула пулчĕ ку, — Василий Петровичпа Лена çинелле кăтартрĕ инке, — çаксене чăрмантартăм эпĕ…

Килсе кĕнĕ хĕрсем нимĕн тума аптăрарĕç. Вĕсем пĕрре сăнран улшăннă зоотехник çине, тепре хĕп-хĕрлĕ хĕрелсе кайнă Лена çине пăхрĕç.

— Василий Петрович! Варвари калани тĕрĕсех-и вара? — чĕтрекен сасăпа ыйтрĕ Ваня, зоотехника куçран пăхса.

— Мĕн тери ирсĕрлĕх… мĕн тери намăссăр çын иккен эсĕ, Миронова.

— Эп мар, эсир намăссăр, эсир тĕттĕм кĕтес шыраса çӳретĕр.

Ку вăл тин çеç вĕçме вĕреннĕ кайăк чĕппине чулпа персе амантнă пекех пулчĕ. Халиччен илтмен хăрушă сăмахсемпе анăраса кайнă Лена питне аллисемпе хупласа лартрĕ. Намăсланнипе ахаль те пĕçерсе тăракан питçăмартисене таса чĕрери вĕри юн пусăмĕ татах та ытларах çунтарса, вĕтелесе ячĕ, ал-ура вăйне туйми туса, пĕтĕм кĕлеткипе сарăлчĕ. Малалла мĕн пулнине Лена курмарĕ те, илтмерĕ те. Хĕрача хăлхинче вĕçĕмсĕр Варварин хăрушă сăмахĕсем янăраса тăчĕç. Лена пӳлĕмрен мĕнле сирпĕнсе тухнине те туймарĕ.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн