Тыл ӗҫченӗ, Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑнса сусӑра юлнӑ арҫыннӑн тӑлӑх арӑмӗ Анастасия Терентьева чӳк уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 101 ҫул тултарнӑ.

Унӑн пурнӑҫӗ ҫӑмӑл килмен. Вӑл Етӗрне районӗнчи Йерхкасси ялӗнче нумай ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ. Анастасия – тӑххӑрмӗш ача. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вӑл колхозра ӗҫленӗ. Тӑрӑшса вӑй хунӑшӑн ӑна «1941-1945 ҫулсенчи Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче хастар ӗҫленӗшӗн» медальпе чысланӑ. Вӑл – Ӗҫ вӗтеренӗ те.

Анастасия Терентьевӑна 101-мӗш ҫуралнӑ кунӗпе тӳре-шара та саламланӑ, парнесемпе, чечек ҫыххисемпе савӑнтарнӑ. Халӗ кинемей Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнать.

Йӗпреҫ поселокӗнче пурӑнакан 46 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кун пирки РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтерет.

Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, кӑҫал юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ҫак арҫын килӗнче пулнӑ. Ҫав кун вӑл 61 ҫулти пиччӗшӗпе хирӗҫсе кайнӑ, кӗҫӗнни аслине пуртӑпа пуҫӗнчен темиҫе хутчен ҫапнӑ. Лешӗ йывӑр сурансене пула тӳрех вилнӗ. Шӑллӗ пиччӗшӗн виллине картишре чавса чикнӗ.

Арҫынна тытса чарнӑ. Палӑртмалла: унччен вӑл психаитри пульницинче сипленнӗ, ҫавна май судпа психиатри экспертизи ирттерӗҫ. Пуҫиле ӗҫе маллала тӗпчеҫҫӗ.

rustrain.com сайтри сӑн

Канаш ҫывӑхӗнче пӗр хӗрарӑм пуйӑсран тухса ӳксе вилнӗ. Ку пӑтӑрмах чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче пулнӑ.

Икӗ пассажирка пирус туртма шухӑшланӑ. Анчах хайхискерсем юлашки вакунра пулнине пӗлмен-мӗн. Шӑп та лӑп ун чухне вакун алӑкӗ уҫӑ пулнӑ тата. Пӗр хӗрарӑмӗ ура айне пӑхмасӑр утӑм тунӑ та рельс ҫине тухса ӳкнӗ, вӑл ҫавӑнтах вилнӗ.

Пуйӑс Ижевскран Мускава кайма тухнӑ пулнӑ. Канашра темиҫе вакуна вӗҫертсе хӑварнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, айӑпӗ – пуйӑс бригадинче, вӗсем алӑка хупмасӑр хӑварнӑ.

Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарти Мир проспектӗнче вырнаҫнӑ «Пятерочка» лавккаран пӗр каччӑ 23 флакон шампунь вӑрласа тухнӑ. Унӑн сӑнӗ видеокамера ҫине лекнӗ.

Нумаях пулмасть Франко урамӗнчи лавккаран пӗр ҫамрӑк 11 шампунь вӑрлани пирки хыпарланӑччӗ. Тӗлӗнмелле те, «Пятерочка» лавккаран та ҫав каччах шампунь йӑкӑртнӑ. Икӗ тӗслӗхре те вӑл пӗр пек шампуньсем, ««Head & shoulders», вӑрланӑ.

Хальхинче каччӑ 4500 тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ. Аса илтерер: ҫамрӑк 16-18 ҫулти пек курӑнать, хура куртка, ҫутӑ шӑлавар, хура кроссовка тӑхӑннӑ, ҫурӑм хыҫне рюкзак ҫакнӑ. Ӑна курнӑ тӑк 62-00-02 е 89278555051 номерпе шӑнкӑравлӑр.

Елена Енькка

Кам-ха вӑл Елена Енькка?

Чернов Виктор Семёнович пур. Вӑрмар районӗнчи Шӑхальтен тухнӑ ҫын. Чӑваш культуринче те тарӑн суха касси тунӑскер. Вӑт ҫав ҫыннӑн хӗрӗ пулать те ӗнтӗ Елена Енькка.

Мӗнпе чапа тухнӑ-ха вӑл?

Икӗ кӑларӑмпа кун ҫути курнӑ "Повествование о чувашах" кӗнеке пур. Ҫавӑн авторӗ тата кӗнекене ӳкерчӗксемпе-карччынсемпе майлаштараканӗ — Елена Енькка.

Чӑвашсем ҫинчен ҫырса кӑтартакан кӗнеке. Йӑла-йӗрке, истори, хальхи тӑрӑм.

Кӗнекесем ҫырса кӑларас текенсем ҫук мар-ха ӗнтӗ. Асӑннӑ кӗнеке пирки мӗн калама пулать? Автор хӑй темӗнле акӑш-макӑш та асар-писер ҫӗнӗ япаласем тупса палӑртрӑм тесе каппайланмасть. Тӗрӗссипе унта пурте пӗлекен чӑнлавсемпе сӑнарлавсемех. Урӑхла каласан, хальччен ытти тӑнлӑ ҫынсем мӗн тупса палартнӑ, ҫавсене сӑпайлӑн та тирпейлӗн пӗлтерет пире Елена Енькка. Вӑт шӑпах ҫапла пулни ҫатӑрласа тытать те ӗнтӗ! Питӗ пысӑк ӑсталӑх кирлӗ кунта. Вӑл вара — пур.

Сӑнлав-карччын.

Малалла...

Шупашкарти мӑшӑр «Пятница!» телеканалпа пыракан «Тӑватӑ туй» проекта хутшӑнать. Кӑларӑмра чуп-чуп уйӑхне ирттермелли путевкӑшӑн каччӑсем мар, хӗрсем тупӑшаҫҫӗ. Вӗсенчен кашниех тупӑшакан пикен туйне ҫитсе ӑна хаклать.

Шупашкарта пурӑнакан 18-ти Софьйӑн Тольяттири Янӑпа (30 ҫулта), Ижевскри Марийӑпа (28-та) тата Рязаньти Настьӑпа (19 ҫулта) тупӑшма тивӗ. Софьйӑн упӑшки – 30 ҫулта, вӗсем тӗнче тетелӗнче паллашнӑ. Пике – ялтан, каччӑ – Мускавран.

«Тӑватӑ туй» шоу 19 сехетре пуҫланать. Паян унта шӑпах Шупашкарти мӑшӑр тупӑшнӑ.

1978 ҫулта ҫуралнӑ, Шупашкар районӗнчи Ишлей ял тӑрӑхӗнче пурӑнакан хӗрарӑм 18 ҫул тултарман 4 ачине 700 пин тенкӗ алимент тӳлемен. Хайхискер унран хӑтӑлмалли мел тупнӑ: Камчаткӑна тарнӑ.

Анчах парӑмсенчен ниҫта та тарса пытанаймӑн: Петропавловск-Камчатский хулинчи суд приставӗсем ӑна тупнӑ, кун пирки Шупашкар районӗнчи суд приставӗсене пӗлтернӗ.

Хӗрарӑма парӑма парса татмалли пирки ӑнлантарнӑ. Вӑл Шупашкар районӗнчи приставсемпе телефонпа ҫыхӑннӑ, ҫитес вӑхӑтра унта пыма шантарнӑ.

1961 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗ… Ҫак кун Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Хуракасси шкулӗнче пысак инкек пулнӑ. Савӑнӑҫлӑ мероприяти вӑхӑтӗнче шкул ҫунма тытӑннӑ. Шалта – вӗрентекенсем, вӗренекенсем, пӗчӗк ачасем… Пурте уяв концертне курма пынӑ.

Ҫулӑм тӑрук акт залне вирхӗнсе кӗрсен хӗвӗшӳ пуҫланнӑ. Пурте чӳречесем енне талпӑннӑ. Шел, пушарта нумаййӑн ҫунса вилнӗ: 110 ҫын. Вӗсенчен 106-шӗ – 3-15 ҫулсенчи ачасем. Чылайашӗ аманнӑ. Нумайӑшӗ партӑсене чӳрече патнӗ лартнӑран урама тухайман. Аслӑраххисем пӗчӗккисене таптаса хӑйсем ҫӑлӑнассишӗн тӑрӑшнӑ. Вилнисене тепӗр кунхинех тӑванла масарта пытарнӑ. Ялти кашни ҫемьене тенӗ пекех хурлӑх ҫитнӗ. Хӑш-пӗр ашшӗ-амӑшӗ 3-4 ачине ҫухатнӑ. Пушартан ҫӑлӑннисем ӳт пиҫсе кайнипе аптӑранӑ.

Унтанпа 57 ҫул иртнӗ. Хуракассисем ҫав хура куна нихӑҫан та манмӗҫ. Чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗ вӗсемшӗн хурлӑхлӑ кун. Кӑҫал та халӑх пушарта ҫунса вилнисене халалласа лартнӑ палӑк умне пухӑннӑ, 110 ҫурта ҫутнӑ, пӗр минут шӑп тӑрса вилнисене асӑннӑ. Каласа хӑвармалла: Совет Союзӗнче ку инкек пирки никам та ҫӑвар уҫман, официаллӑ ҫӑлкуҫсенче ун пирки сӑмах та пулман.

Митинг хыҫҫӑн шкулта пушар хӑрушсӑрлӑхӗпе мероприяти иртнӗ.

Малалла...

Вадим Николаев

Следстви комитечӗ Шупашкарта пурӑнакан 17 ҫулти каччӑ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ. «Регнум» информагентство пӗлтернӗ тӑрӑх, сӑмах Чӑваш Ен сенаторӗн Вадим Николаевӑн ывӑлӗ пирки пырать.

Ку кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ҫӗрле Водопровод урамӗнче пулнӑ. Иван Николаев лайӑхах палламан тантӑшӗпе хирӗҫсе кайса ӑна чӑмӑрӗпе питӗнчен ҫапнӑ. Лешӗн янах шӑмми хуҫӑлнӑ. Ҫакна кӳнтеленсем те курнӑ.

Следовательсем пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ. Сӑмах май, Иван Николаевпа ҫакнашкал пӑтӑрмах унччен те пулнӑ-мӗн. Ҫу уйӑхӗнче вӑл тата Элтепер ывӑлӗ Иван Игнатьев Оперӑпа балет театрӗ умӗнче тӑватӑ ҫамрӑкпа ҫапӑҫнӑ. Ку сас-хура халӑхра хӑвӑрт сарӑлнӑ, ҫавӑнпа Михаил Игнатьев ирттернӗ планеркӑра ШӖМ ҫапла ӑнлантарнӑ: «Иван Игнатьев ҫапӑҫман, ӑна та хӗнемен, вӑл та никама та тытман».

Йӗпреҫ районӗнчи Березовка яялӗнче пурӑнакансем Йӗпреҫе илсе ҫитерекен ҫул питӗ япӑх лару-тӑрура пулни пирки пӗлтерсе РФ Президенчӗ патне петици ҫырни ҫинчен сайтра хыпарланӑччӗ. Шӑтӑк-путӑклӑ ҫула 2019 ҫулта юсама пуҫлӗҫ ахӑртнех. Кун пирки ЧР Транспорт министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ.

Хальлӗхе ӑна мӗнле укҫапа тӑвас ыйтӑва сӳтсе яваҫҫӗ. Ӑна ахаль кӑна юсанипе ҫырлахма ҫук, вӑл 1-2 ҫултан каллех арканӗ. Ҫула тӗплӗн юсамалла, ку вара ҫӗннине сарнипе танах.

Аса илтерер: петицие йӗреҫсем Change.org сайтра вырнаҫтарнӑ. 20 ҫухрӑм ҫула 10 ҫул ытла юсаман. Автобус икӗ рейс тӑвать, анчах хӑш чухне вӑл та килмест. Таксистсем вара 1000 тенкӗ ыйтаҫҫӗ.