Аделина Сотникова

Виҫӗмкун олимп вӑййинче 17 ҫулхи Аделина Сотникова тӑркӑчпа (конькипе) илемлӗ ярӑнса ылтӑн медале тивӗҫрӗ. Кунашкал ҫитӗнӗве унччен ни Совет Союзӗнче ни Раҫҫей вӑхӑтӗнче туманччӗ, ҫаванпах пулӗ ҫӗршыв чӑннипе те савӑнчӗ.

Аделина Сотникова Улатӑрта ҫуралса ӳснӗ Совет Союзӗн Паттарӗн Александр Васильевич Кочетовӑн мӑнукӗн хӗрӗ иккен. Виҫӗ ҫулта чухне вӑл хӑйӗн амӑшӗпе Улатӑра тӑванӗсем патне хӑнана та килсе кайнӑ иккен. Халӗ Улатӑрта унӑн аякри тӑванӗсем Анатолий Николаевичпа Любовь Александровна Федотовсем пурӑнаҫҫӗ.

«ПроГород» хаҫат хыпарланӑ тӑрӑх Шупашкарта та тӑванӗсем ҫук мар. Унта пурӑнакан тӑванӗ патне Аделина пӗрре мар килсе кайнӑ тет.

Ӑмӑртура

Етӗрне районӗнчи Пӑчанар ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Иванов Анатолий Геннадьевич Чечняра пуҫне хунӑ. Пӑчанар ялӗ Кӑкшӑм ял тӑрӑхне кӗрет. Паттӑр салтака асӑнса Кӑкшӑмра кӑҫалхипе 9-мӗш хут йӗлтӗрҫӗсен ӑмӑртӑвӗсем иртрӗҫ. Ӑмӑртӑва районти тӗрлӗ шкул ушкӑнӗсем хастар хутшӑнчӗҫ: Кӑкшӑмри 9 ҫул вӗренмелли шкул спортсменӗсемпе танах Палтайри, Урпашри, Етӗрнери 2-мӗш номерлӗ, Мӑн Чурашри, Тури Ачакри тата Кивӗ Тинкешри вӑтам шкул ачисем хутшӑнчӗҫ.

Пухӑннисене Кӑкшӑм ял администраци пуҫлӑхӗ Михайлов Константин Николаевич саламларӗ. Унтан Анатолий амӑшӗ Калиса Михайловна тата Етӗрнери Афган вӑрҫине хутшӑннисен «Вӑрҫӑра сусӑрланнисем» обществӑлла организаци председателӗ Кириллов Николай Ильич ӑмӑртӑва хутшӑнакансем умӗнче сӑмах каларӗҫ.

Чи малтан старта Кӑкшӑмри «Ҫӑлкуҫ» ача пахчине ҫӳрекен Алеша Иванов тухрӗ, ӑна асӑнмалӑх медаль, Хисеп хучӗ тата парне парса чысларӗҫ.

Малалла...

Хоккейла вылянӑ самант

Ҫак кунсенче кашниех Сочире иртекен хӗллехи 22-мӗш олимп вӑййипе интересленет тесен те йӑнӑш пулмӗ пуль. Чылайӑшӗ Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ команди малти вырӑна тухасса шанать, кунсерен хутшӑнса пыракан медальсен шучӗ пирӗн ҫӗршывӑн ӳссех пыни кашнин чунне савӑнӑҫ кӳрет. Олимп вӑййине халалласа кашни районтах тӗрлӗрен ӑмӑртусем ирттереҫҫӗ. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнар ял тӑрӑхӗнче Кӗҫӗн Олимп вӑййисем ирттерме шутланӑ.

Ялти кӳлӗ ҫинчи пӑра тасатнӑ, хоккей патаккисем ӑсталанӑ, командӑсем йӗркеленӗ. Малтанах арҫынсен командисем вӑй виҫнӗ, унтан хӗрарӑмсен «Грация» тата «Красота» ушкӑнӗсем. Арҫын ачасем чӑваш хӗрарӑмӗсен кӗписене тӑхӑнса «Кинемей» тата «Инке» командӑсем йӗркеленӗ, куракансене чун тӑраниччен култарнӑ! Олимп вӑййисенче пурте ҫӗнтерӳҫӗ ята тивӗҫсе парне илме пултарнӑ.

Сӑнсем (37)

Чӑваш Республикин чемпионатӗнче тата ӑмӑртӑвӗнче Вӑрнар районӗнчи Ҫӗн Сӑрьелте пурӑнакан пӗр тӑван Зайцевсене ҫитекен пулман. 3 ҫухрӑмлӑ инҫӗше классикӑлла мелпе тупӑшассинче вӗсем малти икӗ вырӑна ҫӗннӗ. Елена 10 минутра 53 ҫеккунтра чупса тухса финиша маларах ҫитнӗ, унӑн тӑванӗ Зоя — тепӗр 15 ҫеккунтран.

Сӑмах май, виҫҫӗмӗш вырӑна та Вӑнар район хӗрӗ — Дарья Титова — ҫӗнсе илнӗ. Вӑрнарсем пиллӗкмӗш вырӑна та Вӑрнар пики, 1-мӗш шкулта вӗренекен Екатерина Лукина, йышӑннине хавасланса пӗлтереҫҫӗ.

3 ҫухрӑма ирӗклӗ майпа чупассипе вара Вӑрнар тӑрӑхӗнчи пӗр тӑван Зайцевасем виҫҫӗмӗшпе тӑваттӑмӗш ҫитнӗ. Вӗсене Владимир Кузьмин тренер ӑсталӑха туптама пулӑшать.

Ҫав вӑхӑтрах хӗрачасен аслӑ аппӑшӗ Лариса Сыктывкарта иртнӗ Раҫҫей ӑмӑртӑвӗнче Мускав командин йышӗнче тупӑшнӑ. Асӑннӑ йыш унта пӗрремӗш вырӑна тухнӑ. Хӑй вӑл Шупашкарти Олимп резервӗн училищинче вӗренет. Унӑн йӑмӑкӗсем хальлӗхе тӑван шкулта вӗренеҫҫӗ.

Сочири асӑнмалӑх сӑнӳкерчӗк

Етӗрне районӗнчи «Присурье» (чӑв. Сӑрҫум) вӑй-хал культурипе спорт комплексӗн самбо тата дзюдо преподователӗ Александр Семенов Ҫӗнӗ Шупашкарти Олимп резервӗн училищинче вӗренекен Евгений Паркинпа пӗрле Сочинчи Олимпиадӑна кайса курнӑ иккен. Унта ытти ҫын та тухса кайнӑ. Чӑваш академи драма театрӗн артисчӗ те ҫитесси пирки эпир, сӑмах май, маларах пӗлтернӗччӗ.

Сочине ҫитсе килнӗ самбо тата дзюдо преподавателӗ ҫулҫӳрев пирки кӑмӑл-туйӑмне вырӑнти район администрацийӗн пуҫлӑхӗпе Владимир Кузьминпа тӗл пулсах каласа кӑтартнӑ. Вӑл пысӑк шайри спортсменсене ҫывӑхран курма, вӗсенчен автографсем илме май килнишӗн чунтан савӑннӑ иккен. Олимп вӑййине кайса курнишӗн вӑл Владимир Кузьмина чунтан тав тунӑ иккен.

Кира Езех

Керлингпа кӑсӑкланакансем Раҫҫей хӗрӗсен командин йышӗнче илемлӗ те хура сӑнлӑ мулаткӑна сӑнанах пулӗ. Мускав пикине Нкеирука Езех тесе чӗнеҫҫӗ, тӑванӗсемпе юлташӗсемшӗн — Кира. Вӑл чӑваш хӗрӗпе негр каччин юратӑвӗн ҫимӗҫӗ.

Унӑн амӑшӗ — Чӑваш Енрен, Етӗрне районӗнчи Тури Ачакран. 30 ҫул каялла вӑл Мускаври пӗр техникумра вӗреннӗ чухне М.Ломоносов ячӗллӗ университетра пӗлӳ илекен Нигери ҫыннипе паллашать, каярах вӗсен хӗр ҫуралать. Ӑна Нкеирука ят параҫҫӗ, хамӑрла вӑл Шанӑҫпи тенине пӗлтерет. Анчах ачи ҫулталӑк ҫурӑра чухне ашшӗ тӑван ҫӗршывне тухса каять, ҫавӑнтанпа вӗсен ҫыхӑну татӑлать.

Кира Езех — спортӑн тӗнче класлӑ мастерӗ, Олимп резервӗсен ятарлӑ «Москвич» спорт шкулӗнче О.Андрианова тренер патӗнче ӑсталӑхне туптать. Вӑл — ҫӗршыв чемпионки, Европа чемпионки (2006, 2012), Пӗтӗм тӗнче Универсиадин призерӗ (2007, 2009). Олимп вӑййисене виҫӗ хут хутшӑннӑскер кӑҫал Сочири Олимпиадӑна парӑнтарасшӑн. Каласа хӑварас пулать — ку енӗпе ушкӑнӑн хальлӗхе ӗҫ ҫыпҫӑнсах пымасть-ха, темиҫе вӑййа вӗсем выляса ячӗҫ.

Нарӑсӑн 15-мӗшӗнче Йӗпреҫри «Патвар» вӑй-хал культурин тата сывлӑха ҫирӗплетмелли комплексра СССР спорт мастерне Орест Маркиянова халалласа ирӗклӗ кӗрешӳ енӗпе республика турнирӗ иртнӗ. Ӑмӑртӑва Чӑваш Республикинчи 209 спортсмен хутшӑннӑ.

Ҫак кун спортсменсене Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Николай Чугаров, Кӗлӗмкасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Андрей Егоров, «Патвар» физкультура комплексӗн директорӗ Алексей Кузьмин, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн физкультурӑпа спорт кафедрин доценчӗ Андрей Орлов, СССР спорт мастерӗ, тӗнче категориллӗ судья, ирӗклӗ кӗрешӳ енӗпе ЧР тава тивӗҫлӗ тренерӗ Юрий Алексеев саламланӑ, кӗрешӳҫӗсене ӑнӑҫу суннӑ. Орест Маркиянов пирки чылай ӑшӑ сӑмах янӑранӑ. Вӑл Кӗлӗмкассинче ҫуралнӑ. Орест Александрович — спортсмен, педагог, профессор, педагогика ӑслӑлӑхӗсен докторӗ. Унӑн пултарулӑхӗ пирки нумай калама пулать. Вӑл — чӑваш кӗрешӳҫисен йышӗнче пӗрремӗш СССР спорт ӑсти, РСФСР чемпионӗ, Чӑваш Енре ирӗклӗ кӗрешӳ шкулне йӗркелекенӗ, 100 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗсен авторӗ…

Ӑмӑрту харӑсах икӗ кавир ҫинче 11 виҫе категорийӗнче иртнӗ.

Малалла...

Асӑнмалӑх-савӑнмалӑх сӑнӳкерчӗк

«Олимп вӑййипе ҫывӑхрах паллаш» республика акцийӗпе килӗшуллӗн Олимп факелӗ, Олимп юхӑмӗн тӗп палли, Улатӑрти Культура керменӗнчи бокс пӳлӗмӗнче пулнӑ. Унта ҫамрӑк боксерсем, вӗсен ашшӗ-амӑшӗ, тренерсем пухӑннӑ.

Мероприятие саванӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ май Улатӑр хула администрацийӗн пай пуҫлӑхӗ Владимир Паршин сӑмах каланӑ. Вӑл Олимп факелне ҫын час-часах тытса курайманнине палӑртнӑ. Ку — ҫамрӑк спортсменшӑн питӗ пӗлтерӗшлӗ. Вӑл тренировкӑсенче тата вӑйлӑрах хатӗрленме, спортпа туслашма хӗтӗртет.

Унтан пухӑннисене Улатӑрти бокс федерацийӗн президенчӗ Владимир Тющин тата ыттисем саламланӑ. Андрей Суин Леонид Иванов тренера асанмалӑх пӑхӑр укҫа панӑ. Ӑна ятарласа Сочири Олимп вӑййине пуҫланас умӗн хатӗрленӗ. Леонид Олегович хаклӑ ҫак парнесене хулара бокс енӗпе иртекен турнирсен ҫӗнтерӳҫисене пама шантарнӑ. Савӑнӑҫлӑ уяв вӗҫленсен пурте сӑн ӳкерӗннӗ. Унтан кашниех Олимп факелӗпе пӗччен укерӗнме пултарнӑ.

Метеоритлӑ медаль

Ҫулталӑк каялла Челепи хули ҫине метеорит персе аннӑччӗ. Ӑна пула хулари пин ытла ҫын шар курнӑччӗ.

Сочире иртекен олимп вӑййинче те ҫак пулӑма аса илсе икӗ ӑмӑрту ҫӗнтерӳҫисене метеорит тӗпренчӗкӗсене кӗртсе лартнӑ медальсемпе чыслӗҫ. «Телейлисен» йышне ҫарт-ту йӗлтӗрӗн тата таканпа (конькипе) чупассин спорчӗн ҫӗнтерӳҫисем лекнӗ иккен. Пурӗ 50 медаль хатӗрленӗ, вӗсенчен спортсменсене 10-шӗ ҫеҫ лекӗҫ. Ыттисем сувенир евӗр валеҫӗҫ.

Малтанах медальсемпе паян чыслама шут тытнӑ пулнӑ, анчах олимп комитечӗ ларса шутланӑ хыҫҫӑн вӑл медальсемпе спортсменсене каярах чыслама йышӑннӑ — курма килнисем мӗншӗн икӗ медальпе чысланине ӑнланмӗҫ тесе пӗлтернӗ. Ҫапла май метеоритлӑ медальсене ҫӗнтӗрӳҫӗсен наци олимп комитечӗсене парӗҫ — лере вара уйрӑммӑн чыслӗҫ. Паллах, ҫӗнтерӳҫӗсене ахаль медальсемсӗр те хӑвармӗҫ.

Чӑваш наци конгресӗ тепӗр конкурс пуҫарнӑ — хальхинче вӑл Сочире иртекен олимп вӑййипе ҫыхӑннӑ. XXII Хӗллехи Олимп вӑййинчи хӗрӳ кӗрешӗве телекуравпа сӑнанисӗр, пирӗн спортсменсен ҫитӗнӗвӗшӗн савӑннисӗр пуҫне пурне те Улӑпиадӑна хутшӑнма йыхравлаҫҫӗ.

Ҫитес шӑматкун, нарӑсӑн 15-мӗшӗнче, Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашра «Улыпиада» (чӑв. Улӑпиада) спорт уявӗ иртмелле. Вӑл тӑрӑха ҫитме йывӑртарах пулӗ ӗнтӗ, ҫавна май ҫак конкурса пурте хутшӑнччӑр тесе ятарлӑ фото- тата видеосӑнсен пайне те йӗркеленӗ. Унта хутшӑнас тесен сирӗн ҫав кун хӑвӑра спортпа туслӑ пулнине сӑн ӳкерсе е видеора кӑтартмалла. Йӗлтӗрпе тухсан та, ҫунашкапа пулсан та аван пулнине пӗлтерет ЧНК сайчӗ. «Чи кирли: ҫак самантра эпир пурте — Улӑп йӑхӗнчен тухнӑ пӗтӗм чӑваш! — сывӑ пурнӑҫ йӗркишӗн кар тӑрӑпӑр, хамӑр ҫӗршыв спортсменӗсемпе пӗрле пулнине уҫҫӑн палӑртӑпӑр!», — тесе палӑртнӑ.

Сӑнсемпе видеосене конгреса кӗртсе пама, е электронлӑ адреспа (congress21@mail.ru) ярса пама пулать. Вӗсене кайран Чӑваш наци телекуравӗпе кӑтартӗҫ.