Храма виҫӗ хут ҫаратнӑ 54 ҫулти арҫын суд сакки ҫине ларнӑ. Ҫитменнине, ҫакскер аппӑшӗн укҫипе телефонне те вӑрланӑ. Шупашкар районӗн сучӗ палӑртнӑ приговорпа килӗшӳллӗн, арҫыннӑн 380 сехет ӗҫлемелле.
Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал ҫӗртмен 18-мӗшӗнче, утӑн 24-мӗшӗнче тата ҫурлан 23-мӗшӗнче ҫак арҫын ӳсӗр пулнӑ, Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял ялӗнчи чиркӳн чӳречине гвоздодерпа ҫӗмӗрсе шала кӗнӗ. Ҫапла вӑл виҫӗ хутчен хӑтланнӑ. Арҫын чиркӳрен 5000, 300, 200 тенкӗ вӑрланӑ.
Ҫурлан 27-мӗшӗнче хайхискер тепӗр ялта пулнӑ. Аппӑшӗ чие ҫырли пуҫтарнӑ, кафтине карта ҫине ҫакнӑ. Арҫын унӑн кӗсйинчен телефон, 5 пин те 100 тенкӗ туртса кӑларнӑ.
Шупашкар районӗнче педиатрсем ҫитмеҫҫӗ. Ку ыйтӑва паян район администрацйӗнче иртнӗ планеркӑра сӳтсе явнӑ.
Шупашкар районӗн пульницин тӗп тухтӑрӗн ҫумӗ Елена Сапрунова каланӑ тӑрӑх, халӗ Ҫӗньялти пӗтӗмӗшле практика офисӗнче, Тутаркассинчи участок пульницинче, Ишлейри пульницӑра, Тренькассинчи пӗтӗмӗшле практика офисӗнче педиатрсем ҫук. Кунсӑр пуҫне хӑш-пӗр шкулта, Тутаркассинчи участок пульницинче ача-пӑча медицина сестрисем кирлӗ.
Халӗ ҫамрӑк тухтӑрсене яла «Земство тухтӑрӗ» программӑпа ӗҫлеме килнӗшӗн 1 миллион тенкӗ параҫҫӗ. Ҫапах, Елена Сапрунова каланӑ тӑрӑх, ку кадрсен дефицитне татса памасть. Вӑл кӳршӗ регионсенче педиатрсене ӗҫлеме килнӗшӗн укҫа уйӑрса панисӗр пуҫне (хӑш-пӗр тӑрӑхра ку тӳлев 3 миллиона та ҫитет-мӗн) хӑтлӑ ҫуртпа (тӗпӗнрех каласан, коттеджпа) тивӗҫтернине пӗлтернӗ.
Педиатрсем ҫитменнине кура ачасене вакцинаци тумашкӑн ялсене тухса ҫӳрекен бригадӑсем йӗркеленӗ.
Чӑваш ҫамрӑкӗсен «Сӑвар» пӗрлешӗвӗ кӑҫал ҫула 30-мӗш хут тухӗ. Ҫӗнӗ чунҫӳрев ҫурлан 1-мӗшӗнче пуҫланӗ те 12-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Чунҫӳревҫӗсем кӑҫал Аслӑ Арапуҫра (Митта Ваҫлейӗн вилтӑпри ҫине кӗрсе тухӗҫ), Турханта (Кокель музейӗпе паллашӗҫ), Ҫӗньялта (Геннадий Айхине сума сӑвӗҫ) чарӑнӗҫ, Тикеш хулашне кӗрсе тухӗҫ. Ун хыҫҫӑн вӗсен ҫулӗ Чӗмпӗр урлӑ Хура тинӗс хӗрринчи Хӑнакур хулине выртӗ. Севастополе ҫитнӗ хыҫҫӑн каялла Шупашкаралла таврӑнӗҫ.
Чунҫӳреве йӗркелекен Олег Михайлович Цыпленков — Ултиар — пӗлтернӗ тӑрӑх автобусра тата тепӗр 10 вырӑн пур. Кӑмӑлӑр пур пулсан ҫул хакӗ — 10-12 пин. Хура тинӗс хӗрринче 1 эрне ирттерӗҫ.
Ыйтусем пулсан Ултиарпа 8-927-667-93-23 номерпе ҫыхӑнма пулать.
РСФСР халӑх артистне, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн актер ӑсталӑхӗпе режиссура кафедрин профессорне Николай Григорьева уйӑхсерен ӗмӗрлӗх пособи парса тӑрӗҫ. Ҫапла хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев утӑ уйӑхӗн 16-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Кун пек пособие культурӑра тата ӑслӑлӑхра Чӑваш Ен умӗнче тата тава тивӗҫлӗ ӗҫсем тунӑ маттурсем тивӗҫеҫҫӗ. Укҫана «Культурӑна тата туризма аталантарасси» патшалӑх программипе уйӑраҫҫӗ.
Николай Григорьев 1939 ҫулта Ҫӗрпӳ районӗнчи Ҫӗньял ялӗнче ҫуралнӑ. 40 ҫул Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫленӗ. Унӑн мӑшӑрӗ Нина Григорьева та Ҫӗрпӳ районӗнчен. Нина Григорьева паян та Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫлет, куракансене хӑйӗн ӗнентерӳллӗ ролӗсемпе тыткӑнлать.
Куславкка районӗнчи суд пристав-исполнителӗсем ҫӑлтан шыв ӑсма чарнӑ. Ҫак утӑма вӗсем суд йышӑнӑвне пурнӑҫланӑ май тунӑ.
Суд приставӗсен федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Кунер ял тӑрӑхӗнчи Ҫатрӑк, Услӑх, Ҫӗньял, Кунер, Катӗркасси ялӗсенчи ҫӑлти шыва ӗҫме юрамасть.
Асӑннӑ ялсенче шыв колонкӑра мар иккен. Ҫӑлти шыв вара гигиена тӗлӗшӗнчӗн йӗркеллӗ мар — ҫакна микробиологи тӗрӗслевӗ вӑхӑтӗнче ҫирӗплетсе панӑ. Тӗпчев шывра вар-хырӑм бактерийӗ пуррине кӑтартнӑ. Кунер ял тӑрӑхӗ кӑлтӑка пӗтерме шантарнӑ, анчах кун валли ӑна вӑхӑт кирлӗ-мӗн. Суд йышӑнӑвне пурнӑҫа кӗртекен приставсем
вырӑнти тӳре-шара шыв пахалӑхне лайӑхлатнипе лайӑхлатманнине тӗрӗслесе тӑма шантараҫҫӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Мускава чӑвашсен Акатуйӗ иртнӗ. Патӑрьел районӗнчи Ҫӗньялти «Илем» халӑх фольклор ансамблӗ те унта хутшӑннӑ. Ансамбль Нацисен ҫурчӗн картишӗнче хӑнасене наци тумӗпе, чӑваш юрри-кӗввипе кӗтсе илнӗ.
Патӑрьелсем уявран савӑк кӑмӑлпа тата Хисеп грамотипе таврӑннӑ. Ара, вӗсем унта ентешӗсене те курса савӑннӑ. Хӑнасен йышӗнче Патӑрьел тӑрӑхӗнчен тухнӑ ҫынсем те пулнӑ. Вӗсем «Илем» ансамбль юрласа ташланине курса савӑннӑ, тӑвӑллӑн алӑ ҫупнӑ.
Ансамбль Раҫҫей халӑх артисчӗпе, хӑйсен ентешӗпе Станислав Садальскипе сӑн ӳкерӗннӗшӗн хӗпертенӗ. Уявра Ҫуттакӑларуҫӑн Иван Яковлевӑн тӑванӗсем, граждан вӑрҫин паттӑрӗн Василий Чапаевӑн мӑнукӗн ачи те пулнӑ.
Чӑваш Енри шкул ачисем Самарта пуш уйӑхӗн 26-27-мӗшӗсенче пушар хӑрушсӑрлӑхӗ енӗпе иртнӗ пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика тата тӗпчев ӗҫӗсен «Тӗнче пирӗн алӑра» конкурсӗнче, Ҫамрӑк пушарнӑйсен дружинисен «Раҫҫейри ҫамрӑксен чи лайӑх дружини» ятпа йӗркеленнӗ сморт-конкурсӗнче малти вырӑнсене йышӑннӑ. Кун пирки Раҫҫей МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ хыпарлать.
Ӑслӑлӑх ӗҫӗсен тупӑшӑвӗнче Ҫӗрпӳ хулинче пурӑнакан Дмитрий Кузьминпа Антон Дмитриев тата Шупашкарти Вероника Карпова ҫӗнтерӳҫӗсем пулса тӑнӑ. Атӑлҫи тата Урал тӑрӑхӗсенчи дружинӑсен ӑмӑртӑвӗнче вара Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял шкулӗнчи «Ҫӑлавҫӑ» дружина 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ.
Палӑртса хӑвармалла, ҫак конкурссене Мордва, Пушкӑрт, Чӑваш, Мари республикисенчи, Самар, Сарӑ ту, Пенза, Челябинск, Курган, Эрӗнпур, Киров, Свердловск облаҫӗсенчи тата Пермь крайӗнчи 80 ытла шкул ачи хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ ҫул тӗлӗнчи уяв чылайӑшӗшӗн хаваслӑхпа асра юлать пулсан теприсен килне вӑл хуйхӑ та илсе килнӗ. Раштавӑн 31-мӗшӗнче 44-ри хӗрарӑм-водитель «Опель-Антара» машинӑпа арҫын ҫине пырса кӗнӗ. Тӗксӗм тумланнӑскере хӗрарӑм кая юлса асӑрханӑ имӗш.
Инкек каҫхи ҫичӗ сехет тӗлӗнче «Шупашкар—Ҫӗньял—Илпеш—Алькеш» ҫул ҫинче пулса иртнӗ. Шупашкар хӗрарӑмӗ 56-ри арҫынна вилмеллех таптанӑ. Арҫын ҫул ҫинче ӳсӗр тӑма пултарнӑ, вӑл иртен-каян машинӑна чарма хӑтланнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑм-водитель урах пулнӑ.
Ҫул-йӗр инспекторӗсем тата яваплӑ ытти специалист ҫул-йӗр ҫинчи инкек сӑлтавне палӑртӗ. Машина рулӗ умӗнчи хӗрарӑма еплерех явап тыттарассипе тыттармасси тата ӑна мӗн кӗтесси те каярах уҫӑмланӗ.
Патӑрьел районӗнчи Ҫӗньялта паянхи кун та ӗлӗкхиллех улах лараҫҫӗ иккен. Ҫакӑн пирки унти «Авангард» хаҫат пӗлтернӗ.
Унта ҫырнӑ тӑрӑх, пӗрле пуҫтарӑнса ҫӑм арлаҫҫӗ, ҫыхаҫҫӗ, тӗрлеҫҫӗ, вӗтӗ шӑрҫапа пир татӑкӗ ҫине тӗрлӗрен эреш тӑваҫҫӗ... «Анчах та кукамай-асаннесем евӗр пӗр-пӗр килте мар, юсав хыҫҫӑн капӑрланса чиперленнӗ ял клубне пуҫтарӑнаҫҫӗ. Асаннесемпе кукамайсем йӗркеленӗ «Ӑстапи» кружока ҫӳрекенсем паянхи кун кашниех мастер-класс кӑтартма та хатӗр. Хӑйсен ӗҫӗсенче чӑн ӑста! Вӗсене ертсе тата хавхалантарса пыраканӗ — О. Мадюкова. Ольга Петровнӑн ку тӗлӗшпе опычӗ пахучӗпех. Хӗрарӑм тухья-хушпу нумай ӑсталать. Ҫывӑх вӑхӑтра вара вӑл ӗҫтешӗсене хутран карҫинкка авма хӑнӑхтарасшӑн», — тесе ҫырнӑ.
Пирӗн пата хыпар ҫитрӗ — Геннадий Айхи ҫуралса ӳснӗ Ҫӗньел ялӗнче «Г. Айхи урамӗ» ҫырнине хӑйпӑтса илсе «Ленин урамӗ» ҫине улӑштарнӑ. Ку ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатас тесе эпир Ҫӗньял ял тӑрӑхне ҫырупа тухрӑмӑр.
Юрий Васильевич Самарин пире «Г. Айхи урамӗ» тесе ҫырни хӗрринчи пӗр пӳрт ҫинче чӑнах та пӗр хушӑ ҫакӑнса тӑни пирки пӗлтерчӗ. Анчах та ку официаллӑ йӗркепе тунӑ ӗҫ пулман, сӑвӑҫӑн ҫывӑх юлташӗсен пуҫарӑвӗ ҫеҫ. 2006 ҫулти хыпарсене тишкернӗ май (эпир тӗрлӗ ҫӑлкуҫсене асӑрхарӑмӑр) поэта хисеплесе унӑн ятне урам ячӗсенче ӗмӗрлетес тӗлӗшпе сӗнӳсем тӑратнине асӑрхарӑмӑр. Вӑл ҫул, поэт пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлнӑ чухне, тӑван ялӗнче те, Шупашкарта та Геннадий Айхи ятне урамсене пама йышӑннӑ. Шупашкарта ку ӗҫ пурнӑҫланнӑ — паллӑ сӑвӑҫ ятне проспект тивӗҫнӗ.
«Урам ятне улӑштарасси хыпар-хӑнар шайӗнче ҫеҫ пулнӑ пулмалла, мӗншӗн тесен официаллӑ хутсенче кун пирки ҫырнине тупаймарӑмӑр», — хуравларӗ Юрий Васильевич. Ҫавах та Ҫӗньял ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ҫак ыйтӑва ҫӗнӗрен ҫӗклеме шантарчӗ: «Эсир ку ыйтӑва хускатнӑ хыҫҫӑн урам ятне Г. Айхи ячӗпе хисеплентерес ыйтӑва Ҫӗньял ял депутачӗсен ҫитес ларӑвӗнче пӑхса тухма палӑртрӑмӑр, ҫак урамра пурӑнакансене пухса калаҫас шухӑш патне пырса тухрӑмӑр».
-0.7 °C