Атӑл тӑрӑх пӑрахутсем ҫӳреме пуҫлӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, юханшыв навигацине ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен уҫӗҫ.

Пассажирсене пӑрахутпа «Шупашкар – Йӑлӑм – Шупашкар» тата «Шупашкар-Сулахай ҫыранти пляж» маршрутпа турттарӗҫ.

Пӑрахутсене ҫӳретме самай тӑкаклӑ. Ҫавна республика Правительствипе Шупашкар хула администрацийӗнче аван ӑнланаҫҫӗ. Пассажирсене турттарса тӑкакланнин пӗр пайне «Шупашкарти юханшыв порчӗ» акционерсен обществине хула хыснинчен саплаштарӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав тӗллевпе 7 миллион та 95 пин тенкӗ уйӑрӗҫ. Ҫапла пулӑшни юханшыв трамвайӗн хакне ҫынсемшӗн меллӗ тума пулӑшӗ.

Сӑра тасатма ЧР Министрсен Кабинечӗн резерв фондӗнчен укҫа-тенкӗ уйӑрнӑ. Иван Моторин чӳк уйӑхӗн 7-мӗшӗнче алӑ пуснӑ распоряжение республикӑри влаҫ органӗсен сайтӗнче вырнаҫьӑ.

Пӗтӗмпе 10 785,54 тенкӗ уйӑрӗҫ. Ӑна Ҫӗмӗрле администрацине куҫарса парӗҫ. Ку укҫа-тенкӗпе Сӑрӑн сылтӑм енне тасатӗҫ.

Палӑртмалла: Ҫӗмӗрле хулишӗн Сӑр юханшывӗ шыв ҫӑлкуҫӗ шутланать. Ҫӗмӗрле водоканалӗ ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх ӗҫӗшӗн те пӗлтерӗшлӗ. Предприяти ҫынсене сивӗ шывпа тивӗҫтерет.

Мари Элта Шупашкар ҫамрӑкне шыраҫҫӗ. Вӑл юханшыв хӗрне похода кайнӑ. Тӑванӗсем каланӑ тӑрӑх, Александр Пименов пӗр талӑк ҫыхӑнӑва тухмасть.

Александр похода кайма юратать. Вӑл темиҫе кун унта ҫуран ҫӳрет. Хӗлле те похода кайма юратать. Мӑнкун умӗн вӑл амӑшӗ патне шӑнкӑравланӑ та кирлӗ ҫӗре, Иван Беляк ятлӑ ял ҫывӑхне, ҫитнине пӗлтернӗ.

Александр Пименов ҫухалнӑ ҫӗрте ӑна ҫӑлавҫӑсем шыраҫҫӗ. Юханшыв пӑрӗ ҫинче ура йӗррисем пур. Тусӗ шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл шыв ӑсма кайнӑ та пӑр айне ӳкнӗ. Ҫӑлавҫӑсем пӑра катаҫҫӗ, анчах хальлӗхе нимӗнле хыпар та ҫук.

Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Шупашкар тӗлӗнче Атӑлӑн сулахай ҫыранӗ енне мотоциклпа каҫма тӑнӑ ҫамрӑк инкеке лекнӗ.

Икӗ урапаллӑ хатӗрпе вӗҫтерсе пыраканскер ҫыран хӗрне ҫитесси пӗр 500 метр юлсан шар курнӑ. Юрать-ха, хӑй ҫӑлӑнма пултарнӑ. Анчах пӑр айне лекнӗ тимӗр тусне туртса кӑларас тесе вӑл тӑватӑ сехете яхӑн нушаланнӑ.

Инкек кӑнтӑрлахи 11 сехетсенче «Чувашия» (чӑв. Чӑваш Ен) санатори ҫывӑхӗнче сиксе тухнӑ. Мотоцикла шывран кӑларас тесе каччӑ 14 сехет те 50 минутчен тапаланнӑ. Май килменнине кура ҫӑлавҫӑсенчен пулӑшу ыйтнӑ.

Чӑваш Енӗн шыравпа ҫӑлав тытӑмӗнче ӗҫлекен специалистсем пӑр ҫийӗн ҫӳреме хӗлле те хӑрушшине аса илтереҫҫӗ. Ҫитменнине тата — транспортпа. Ҫуркунне вара каламасӑрах паллӑ.

Шупашкар районӗнчи Лакӑр ялӗнче пурӑннӑ виҫӗ ҫулти хӗрача шыва путнӑ.

Раҫҫей Федерацийӗн Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек пирки йӗрке хуралҫисене ӗнер, пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, систернӗ. Халӗ ку ӗҫпе тӗпчевҫӗсем тӗрӗслев пуҫарнӑ. Унтан та ытларах — ӗҫ-пуҫа Раҫҫей следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пуҫлӑхӗ хӑй тӗрӗслесе тӑрассине пӗлтернӗ.

Тӗпчевҫӗсен пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, виҫҫӗри хӗрача асӑннӑ ялпа юхса иртекен Йӑршу юханшывне путнӑ. Ача шывпа чыхӑнса мар, шӑнса кӳтнипе вилнӗ имӗш.

Тепӗр хутчен палӑртар: тӗпчев малалла пырать, инкек сӑлтавӗ, ачана кам пӑхса ҫитерейменни, вӑл шыв хӗрне мӗнле майпа ҫитсе тухни каярах паллӑ пулӗ.

Юпа уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкар районӗнче Ҫавал юханшывӗнче мотоциклист виллине тупнӑ. Мотоцикл шлемӗллӗ арҫынна шывра асӑрхани пирки ҫынсем правӑна сыхлакан органсене ӗнер, юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, систернӗ.

Шыври арҫын Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 52 ҫулти этем пулнӑ.

Усал хыпара пӗлнӗ хыҫҫӑн РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн специалисчӗсем следстви умӗнхи тӗпчев пуҫарнӑ. Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, Ҫӗнӗ Шупашкар арҫыннине ирӗксӗрлесе вӗлерни палӑрмасть иккен. Шухӑшлана тӑрӑх, арҫын мотоциклпа пынӑ чух ҫултан пӑрӑнса кайса юханшыва кӗрсе ӳкме пултарнӑ.

Ҫапах та татӑклӑ сӑмаха тӗпчевҫӗсем каярах калӗҫ, вилӗм сӑлтавне вӗсем палӑртнӑ хыҫҫӑн пуҫиле ӗҫ пуҫарассмпе пуҫармасси палӑрӗ.

Ҫӗнӗ Сала патӗнчи юртӑсенчен пӗри

Куславкка тӑрӑхӗнче Монголи ҫынни юртӑсем тума тытӑннӑ. Куҫса ҫӳрекен халӑхсем пукрӑнакан ҫав ҫурт-йӗре Ҫӗнӗ Сала патӗнче хӑпартма шут тытнӑ. Пӑхсан вӑл вырӑна кирек епле художник та юратса пӑрахӗ: ял патӗнчен Атӑлӑн кивӗ варакӗ тата Энӗшӗн ҫырма кӑкӗ курӑнса ларать.

Юрта тума Монголи усламҫи туристсем валли база йӗркелес шухӑшпа пуҫӑннӑ. Ун валли вӑл ҫӗре тара илнӗ. Халӑхра "Птичий полет" (чӑв. Кайӑк вӗҫевӗ) текен вырӑна ҫӗнӗ хуҫа ҫав ятах парса тулли мар общество туса хунӑ.

Рита Кириллова журналист халӑх сечӗсенчен пӗринче ҫырнӑ тӑрӑх, вырӑнти хуҫасем лаптӑка апла та пулин усӑ курни аван тесе калаҫҫӗ иккен. Унччен ҫав вырӑна ялта пурӑнакансем ҫӳп-ҫап кӑна туха-туха пенӗ-мӗн. Ҫыранӑн пӗр пайне карта тытса ҫавӑрнӑран унта пырса ҫутҫанталӑкпа тӳлевсӗр киленме пӗр пайӗ кӑна уҫӑ юлать.

Патӑрьел районӗнчи Каншел ялӗн ҫыннисем пӑшӑрханса ӳкнӗ. Ялти пӗр урама Пӑла юханшывӗ тӗп тума пултарать. Ҫыранӗ кашни ҫул йӑтӑнса пахчасем патне ҫывхарать.

Чылай пахча ҫырма хӗрринче ӗнтӗ. Хӑйсене вулкан ҫинче пурӑннӑ пекех туяҫҫӗ. Пӑла — пысӑках мар юханшыв. Анчах ҫынсен пахчине тӗп тума пултарать вӑл.

Акӑ Владимир Кирилловӑн пахчи Пӑлана пула катӑлнӑ. Унӑн 30 сотка ҫӗр лаптӑкӗ пулнӑ, халӗ — 15. Анчах кама айӑпламалла? Ҫыран ҫурт хӗрринех ҫывхарать.

Пӗррехинче чутах тиха ҫырмана ӳкмен. Ку ҫумӑр ҫунӑ вӑхӑтра пулнӑ. Ҫӗрулми те ҫырмана каять. Ҫумӑр ҫунӑ вӑхӑтра тата юр кайнӑ чухне уйрӑмах хӑрушӑ. Вырӑнти администраци ку ҫитменлӗхе пӗтермешкӗн нимӗнле ӗҫ те тумасть теҫҫӗ. Кунта специалистсем тата укҫа-тенкӗ кирлӗ. Пилӗк ҫул каялла тӳре-шара проект хатӗрленӗ, ӑна пур инстанци те ырланӑ. Анчах ҫырансене ҫирӗплетес плана ял 2011 ҫулта кӗмен.

Вырӑнти влаҫ федераци хыснинчен укҫа килессине кӗтмеллине калать. Анчах халӑх питӗ пӑшӑрханать: ун чухлӗ кӗтме вӑхӑт ҫук.

Нурӑсри кӗпер

Ӗнер Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнчи урапасене кӗпер урлӑ каҫарма тытӑннӑ.

Аса илтеретпӗр, ҫак уйӑхра унти кӗпер ҫурхи ейӗве чӑтайманччӗ, ӑна шыв илсе кайнӑччӗ.

Асӑннӑ ял витӗр Мӑн Ҫавал юханшывӗ иртет. Ун урлӑ хывнӑ кӗпере тахҫанах юсама тытӑннӑ та ниепле те вӗҫне ҫитереймеҫҫӗ. Ку кӗпер вара Нурӑсра пурӑнакансемшӗн кӑна мар, ял витӗр Ҫӗмӗрлене, Йӗпреҫе, Канаша каякансемшӗн те пӗлтерӗшлӗ. Ейӳ вӑхӑтӗнче каҫса ҫӳреме вӑхӑтлӑх кӗпер те туса лартнӑччӗ унтисем. Районта йӗркеленӗ ятарлӑ комисси ейӳ илме пултаракан объектсене пӑхса ҫаврӑннӑ чухне Нурӑсри кӗпер шыв-шурта чӑтаймассӑн туйӑннӑран вӑхӑтлӑх кӗпер ӑсталама йышӑннӑччӗ.

Ӗнер Мӑн Ҫавал урлӑ автотранспорта каҫарма тытӑннӑ. Юсав ӗҫне «Чӑвашавтодор» акционерсен обществи пурнӑҫланӑ.

Ямалти ҫулҫӳревҫӗ Алексей Коротков «Ермак ҫулӗ» ҫӗнӗ маршрут хатӗрленӗ. Вӑл Ҫӗпӗр тата ытти юханшыв урлӑ выртӗ.

Алексей ҫулла Чӑвашри Сӑр юханшывпа резина кимӗпе ишме палӑртнӑ. Ҫамрӑкскер ҫулҫӳревре тӑватӑ ҫул пулӗ.

Алексей Коротков палӑртнӑ тӑрӑх, ҫул ҫине вӑл 100 пин тенке яхӑн тӑкаклама палӑртнӑ. Ытларах пайӗ кимӗ туянма кайӗ. Хӑйӗнпе пӗрле апат-ҫимӗҫ илесшӗн. Капла укҫа-тенкӗ сахалрах тӑкакланӗ.

Ҫулҫӳревҫӗ шӑрӑхран та, йывӑрлӑхран та хӑрамасть. Уншӑн ку манӑҫми экспедици пулӗ. Алексей — ҫар историкӗ. Тӑватӑ ҫул каялла вӑл велосипедпа Салхардран Белгород облаҫне ҫитнӗ. 2013 ҫулта Салехардран Мускава ҫити утнӑ.

Сӑмах май, авӑнӑн 1-мӗшӗнче Ҫӗпӗре парӑнтарнӑ Ермак ҫуралнӑранпа 435 ҫул ҫитет.