Шупашкарта пурӑнакан ҫамрӑк арҫынна наркотик таврашӗпе суту-илӳ тӑвакан чылай ҫын пекех пысӑк укҫа хӑвӑрт туса илме ӗмӗтленнӗ. Маларах та вӑл суту-илӳпе аппаланнӑ-ха, анчах наркополицейскисен аллине ҫакланайман. Хальхинче вара лекнӗ-лекнех.
Ҫамрӑк епле пурӑннине йӗрке хуралҫисене Наркотӗрӗслевӗн «шанчӑк телефонӗ» ҫине шӑнкӑравласа ҫынсем пӗлтернӗ хыҫҫӑн сӑнама тытӑннӑ. Амфетамин ятлӑ синтетикӑлла япалана (ӑна вӑл гаражра упранӑ) черетлӗ хутчен сутма тӑнӑ чух ӑна тытса чарнӑ. Гаражра хайхи япала чуста янӑ хутаҫра упраннӑ. Вӑл унта 400 грамм пулнӑ. Ку вӑл питӗ пысӑк виҫе шутланать. Тавара виҫмелли тараса та гаражрах выртнӑ.
Халӗ ҫамрӑк арҫынна ӗмӗрлӗх хупас хӑрушлӑх пур. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ ӗнтӗ, тӗпчев пынӑ вӑхӑтра хӑйне хупса та хунӑ.
Чӑваш Енӗн Информаци политикин министерствинче ҫӗнӗ ҫын ӗҫлеме тытӑннӑ. Вӑл ахаль специалист мар, министрӑн ҫумӗ. Тивӗҫлӗ хушӑва правительство пуҫлӑхӗ Иван Моторин ӗнер алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Ҫапла вара информаци политикин министрӗн ҫумӗн пуканне Александр Сидоронко йышӑннӑ. Ку должноҫ унчченхи ҫум Алексей Новиков ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ӗҫрен кайнӑ хыҫҫӑн ирӗкленсе юлнӑччӗ.
Александр Сидоренко Чӑваш Ен правительствинче унччен ӗҫленӗ-ха. 2003 ҫулта вӑл Чӑваш Республикин ҫыхӑну тата информатизаци патшалӑх комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ пулнӑ, 2004 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнчен — асӑннӑ комитет ертӳҫинче. 2007 ҫулхи нарӑсра ӑна каллех ертӳҫӗн ҫумне куҫарнӑ. 2011 ҫул вӗҫӗнче ӑна отставкӑна янӑ.
Александр Сидоренко 1982-мӗш ҫулта Шупашкарти машиностроени техникумне вӗренсе пӗтернӗ, 1996-мӗшӗнче — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче техника тытӑмӗсен управленийӗ тата информатики енӗпе диплом алла илнӗ.
Эпир кӑҫал «Шан мана, тӗнче!» интернет конкурс йӗркелерӗмӗр. Унӑн тӗллевӗ — ачасемпе ҫамрӑксене тата чӑваш чӗлхипе литературине, культурине вӗрентекенсене чӑваш халӑхӗн кун-ҫулӗпе кӑсӑклантарасси, литература пултарулӑхне аталантарасси, тӑван тавралӑхра пулса иртекен чи кӑсӑк енсене илемлӗ литература мелӗсемпе уҫса пама хавхалантарасси. Литӑмӑртӑва пӗтӗмлетме те вӑхӑт ҫитрӗ ӗнтӗ.
Ушкӑнсем кӑҫал нумаях пулмарӗҫ — хайлавсем сахалтарах килчӗҫ ҫав. Апла-и, капла-и, пурӗ 39 сӑвӑ-калав йышӑнтӑмӑр. Хаклав ӗҫне ЧПГӐИ ӗҫченӗ, чӑваш ҫыравҫи Альбина Мышкина тата Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп администраторӗ Аҫтахар Плотников хутшӑнчӗҫ. Пӗтӗмлетнӗ май ҫак хутшӑнакансене саламлама пулать:
6–7 классем:
1 вырӑн: Анастасия Киршевӑн «Мӑнуксем патне янӑ салам» сӑвви (Муркаш районӗ);
2 вырӑн: Юлия Вазюковӑн «Чӑваш ҫӗрӗ, пурӑн ӗмӗр» сӑвви (Сӗнтӗрвӑрри районӗ, Ӗсмел шкулӗ);
3 вырӑн: Наталия Париковӑн «Рейхстаг умӗнче» сӑвви (Хӗрлӗ Чутай районӗ, Штанаш).
8-мӗшрисем (сӑвӑ хайлас енӗпе):
1-мӗш вырӑн: Шупашкарти 1-мӗш гимназире вӗренекен Никита Леонтьев («Ҫеҫпӗл патне ҫырнӑ ҫыру»);
2-мӗш вырӑн: Красноармейски шкулӗнче вӗренекен Анастасия Алексеева («Амӑшсем кӗтеҫҫӗ макӑрса.
Ҫак уйӑхӑн 18-мӗшӗнче пирӗн республикӑра Пӗтӗм тӗнчери VIII кинофестиваль уҫӑлӗ. Унӑн президенчӗ малтанхи пекех Раҫҫей халӑх артисчӗ, «Мосфильм» киноконцерн тӗп пуҫлӑхӗ Карен Шахназаров юлӗ. Анчах хӑй вӑл килеймест иккен. Ҫакӑн сӑлтавӗ вӑл «Анна Каренина» фильм ӳкерме пуҫланипе ҫыхӑннӑ-мӗн.
Аса илтеретпӗр, фестиваль хӑнисем куракансемпе Шупашкарта, Етӗрне, Пӑрачкав, Красноармейски районӗсенче тӗл пулӗҫ. Фильмсене яланхиллех тӳлевсӗр кӑтартӗҫ.
Тӳресен 11 ӗҫ пахаламалла лекӗ. Сахал йышлӑ халӑхсен фильмӗсене Евгений Цымбал режиссер, сценарист, актер ертсе пыракан ушкӑн тишкерӗ. Фестиваль вӑхӑтӗнче Раҫҫейре, Финляндире, Хорватире, Казахстанра ӳкернӗ кинокартинӑсемпе паллашма май килӗ. Ҫавнашкалах чӑваш режиссерӗсем ҫӗнӗ 3 ӗҫ кӑтартӗҫ.
Чӑваш Енӗн прокуратури республикӑри аслӑ тата вӑтам професси пӗлӗвӗ паракан вӗренӳ учрежденийӗсенче ӑс пухакансене общежитипе тивӗҫтернине тӗрӗсленӗ май самай кӑлтӑк асӑрханӑ. Ун пирки ведомство Вӗренӳ, Сывлӑх сыхлав, Культура министерствисене асӑрхаттарусем ҫитернӗ, ҫитменлӗхе пӗтерме хушнӑ.
Общежитисенче прокурорсем 300-е яхӑн кӑлтӑк тупса палӑртнӑ. Патӑрьелти агропромышленноҫ техникумӗн, Сӗнтӗрвӑрринчи технологи техникумӗн, Етӗрнери агротехника техникумӗн, Ҫӗмӗрлери политехника техникумӗн общежитисенче вырӑн уйӑрнӑ чух кашни ҫынна пурӑнма кирлӗ виҫене пӑхӑнман иккен. Хӑш-пӗр общежитире студентсене пур чухне те кӗртсе кӑларман.
Шупашкарти электромеханика колледжӗн общежитийӗсенче тӑлӑх ачасене кӑларса янисем пулкаланӑ. Теприсенче студентсем регистрацисӗр пурӑннӑ.
Ҫак кунсенче Шупашкарта медицина апписен канашлӑвӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Тухтӑрсен тӗп пулӑшуҫисене Пӗтӗм тӗнчери медаппасен кунӗпе саламласа парнесемпе хавхалантарнӑ.
ЧР сывлӑх министрӗ Алла Самойлова сывлӑх сыхлавӗ медицина апписемсӗр ӗҫлейменнине палӑртнӑ. Тухтӑрсем вӗсемсӗр хӑйсене алӑ ҫук пекех туяҫҫӗ.
Опытлӑ медаппасем вара, унчченхипе танлаштарсан, халӗ ӗҫлеме ҫӑмӑлрах пулнине палӑртнӑ. Халӗ тӗрлӗ хатӗр-хӗтӗр, пӗр хутчен усӑ курмалли инструментсем пур-ҫке.
Паян куҫӑн мар майпа аслӑ пӗлӳ те илме май пурри лайӑх. Унччен куҫӑн-куҫӑн мар майпа ҫеҫ вӗрентнӗ. Ун чухне районсенчи медаппасем каҫхине вӗренме килеймен.
Республикӑра медицина апписем валли вӗренӳ семинарӗсем, конференцисем иртеҫҫӗ. Паллах, йывӑрлӑхсем те ҫук мар. Хӑш-пӗр пульницӑра ҫамрӑк специалистсем ҫитмеҫҫӗ. Ҫапах шурӑ халатлисем халӑха май килнӗ таран пулӑшу кӳме тӑрӑшаҫҫӗ.
Шупашкарта ватӑ хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Вӑл — Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.
Юлия Лаврентьева хушӑран ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен аташать-мӗн. Ҫавӑнпа ҫынсене ӑна шыраса тупмашкӑн пулӑшма ыйтаҫҫӗ.
Юлия Лаврентьева 1931 ҫулта ҫуралнӑ. Богдан Хмельницкий урамӗнчи 80-мӗш ҫуртран тухса кайнӑ та киле таврӑнман. Тӗрӗссипе, вӑл унтан пӗрре мар тухса кайнӑ-мӗн. Ӑна районсенче е ҫул ҫинче шыраса тупнӑ.
Хӗрӗ хваттер уҫҫине пытарнӑ-мӗн. Хальхинче алӑкран кӑларма маннӑ. Пенсие тухнӑскер ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ирхине тухса кайнӑ. Ҫӑм шӑлавар, кӑвак кофта, тӗттӗм хӗрлӗ тӗслӗ тутӑр, ҫӑм нуски тӑхӑннӑ. Ҫумра документсем ҫук.
Ӑна Карачура енне утнине курнӑ. Куракансене ҫак телефонпа шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 350343, 89176790851, 89063862163 или 02 (020).
Паян Мускавра Шупашкар ҫыннисене йышлӑн тытса чарнӑ. Чӑваш Ен тӗп хули ҫыннисем унта хӑйсен ҫурчӗсене ишме пуҫланишӗн, вӗсем ҫавна хирӗҫ пулнипе ҫитнӗ имӗш. Сӑмахӗ кунта Аш-какай комбиначӗн тӑкӑрлӑкӗнче пурӑнаканнисем пирки пырать, Шупашкарта вӑл вырӑна «Шанхай» теҫҫӗ. Акцие Андрей Кулагин йӗркеленӗ имӗш.
Мускава хӑнана килнӗ ҫынсем чи малтанах «РОТ-Фронт» партийӗн митингӗнче сӑмах тухса калама шухӑшланӑ имӗш, анчах йӗрке хуралҫисем вӗсене Сокольники парка янӑ — заявка тӑрӑх вӗсен унта пухӑнмалла пулнӑ иккен. Анчах унта та Шупашкар ҫыннисене хапӑл пулман — митинг ирттерме ирӗк паман тесе вӗсене унта кӗртмен. Ак мӗн каласа панӑ Хастарсенчен пӗри — Василий Недопекин — ӗҫ-пуҫ пирки ҫапла каласа панӑ: «Вӑйлӑ ҫумӑр айӗнче ачасемпе пӗр сехет тӑнӑ хыҫҫӑн та нимӗнле хурав кӗтсе илеймерӗмӗр. Вара Шупашкар ҫыннисем каялла автобуссене вырнаҫрӗҫ. Ыйту епле татӑлнине унта кӗтес терӗҫ. Сасартӑк автобуссене ОМОН ҫыннисем кӗчӗҫ те алӑксене хупса пурне те таҫталла илсе кайрӗҫ». Автобуссем каялла Чӑваш Ене ҫул тытаҫҫӗ, шалта пулнӑ Мускав ҫыннисене 101-мӗш ҫухрӑмран иртсен кӑна кӑларнӑ иккен.
Ҫу уйӑхӗн иккӗмӗш ҫурринчен Шупашкарти урамсенче куҫса ҫӳрекен вулавӑшсем пулӗҫ. Ку вӑл — Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗн пуҫарӑвӗпе пулнӑ япала.
Мобильлӗ вулавӑшсене Шупашкарти кӳлмекре, Республика тӳремӗнчи скверта, Студентсен скверӗнче вырнаҫтарӗҫ.
Мобильлӗ вулавӑшсене QR-кодпа тивӗҫтерӗҫ. Вӗсем электрон меслетпе вуламалли кӗнекесен каҫҫине кӑтартрӗҫ. Ҫапла майпа элеткрон кӗнекесене смартфон е планшет урлӑ вулама май килӗ. Сӗнекен литература шутӗнче — тӗнче, Тӑван ҫӗршыв тата ача-пӑча литератури. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи ҫинчен калакан кӗнекесене те куҫса ҫӳрекен вулавӑшсем пулӑшнипе вулама май килӗ. Ҫынсем «буккроссинг» текен кӗнекепе ылмашмалли пӗтӗм тӗнчери юхӑма та хутшӑнайӗҫ. Ятарлӑ ҫӳлӗк ҫинчен вӗсем хӑйсене килӗшнӗ кӗнекене илме, ун вырӑнне урӑххине хӑварайӗҫ.
А. Николаев ячӗллӗ, Шупашкара — 500 ҫул парксенче тата Лакрей вӑрманӗнче тата Шупашкар ҫыннисем канма юратакан тӑватӑ ҫӗрте кӗнеке вуласа ларма хатӗрленӗ вырӑнсем пулӗҫ.
Шупашкарти Калинин районӗн прокуратури хула строительствипе ҫыхӑннӑ саккунсене пӗр компани пӑснине тупса палӑртнӑ.
Тулли мар яваплӑ ҫав общество Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче вырнаҫнӑ лаптӑк ҫинче автозаправка тума пуҫланӑ иккен. АЗСӑн диспетчер пункчӗн ҫуртне ҫӗклеме ӗлкӗрнӗ, топливо цистернисене вырнаҫтарнӑ, лаптӑка асфальт сарнӑ, станцие кӗмелли ҫулсене тунӑ тесе пӗлтерет «Хыпар» хаҫат.
Ирӗк илмесӗрех капиталлӑ ҫурт объекчӗсене тунӑшӑн самай ҫирӗп яваплӑх палӑртнӑ. Юридици вӑйӗнчи тытӑмсемшӗн — 500 пинрен пуҫласа 1 млн тенкӗ таран штрафлама юрать е 90 талӑк таран ӗҫлеме чармашкӑн пултараҫҫӗ.
Тӗрӗслев кӑтартӑвӗсене тӗпе хурса прокурор общество тӗлӗшпе адмӗҫ пуҫарнӑ, компание административлӑ майпа явап тыттармашкӑн республикӑн Арбитраж судне ыйту ҫырса панӑ. Нумаях пулмасть суд тулли мар яваплӑ обществӑна 500 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
+17.3 °C