2014 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче Шупашкарти Петров урамӗнчи ҫурт ҫурӑлма пуҫланӑран унта пурӑнаканнисене вӑхӑтлӑха тенӗ пек хулан кӑнтӑр-анӑҫ районӗнче вырнаҫнӑ лицее вырнаҫтарчӗҫ. Унччен юрӑхсӑр тенӗ Лебедев ячӗллӗ наци лицейӗн общежитийӗ хваттерсемсӗр тӑрса юлнисем валли пурӑнма каять тесе йышӑннӑччӗ.
Кӑҫал вара шар курнисем валли ҫӗнӗ ҫурт туса лартма планлаҫҫӗ. 16 хутлӑскерне 2016 ҫул вӗҫнелле хӑпартса ҫитермелле. Ҫурт 2 подъездлӑ пулмалла, пӗтӗмӗшле унта 12500 тӑваткал метр пулӗ. Ӑна тума пурӗ 25 миллион тенкӗ тӑкаклама тивӗ. Ҫурта хӑпартаканӗ — «ГУКС» МУП.
Петров урамӗнчи 6-мӗш ҫуртра пурӑннисем ҫӗннинче хваттерсене тӳлевсӗр илӗҫ. Вӗсене 18–22 тӑваткал метрлӑ пӗр пӳлӗмлисене парасшӑн. Ытларах тӑваткал метрлине куҫас тесен ытларахӑшне вӗсем йӳнӗ хакпа илме пултараҫҫӗ.
Хӗллехи каникул вӑхӑтӗнче республикӑри ача ҫурчӗсем пушанса юлаҫҫӗ. Кӑҫал пӗр ушкӑн Ялтӑри «Артек» ача-пӑча центрне кайнӑ. Теприсем «Ылтӑн пучах» уйлӑхра пулнӑ. Ыттисем Ҫӗнӗ ҫула ҫӗнӗ ҫемьере кӗтсе илнӗ.
Ачасем ҫемьесенче пурӑннӑшӑн савӑннӑ. ЧР Вӗренӳ министерстви чӗнсе каланине Йӗпреҫ, Хӗрлӗ Чутай, Красноармейски, Пӑрачкав районӗсенче, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенче пурӑнакансем чун ҫывӑхне илнӗ. Асӑннӑ тӑрӑхсенче ачасене каникула йышӑнакансем ытларах пулнӑ.
«Ҫӗнӗ ҫул — ҫӗнӗ ҫемьере!» акци тӑлӑх шӑпӑрлансене асамлӑха ӗненме, ҫемье телейне туйса курма май парать.
Паян республикӑра шартлама сивӗ хуҫаланать. Ыран Чӑваш Енре Даниэлла Атлантика циклонӗ хуҫаланма тытӑнать. Ҫавӑнпа паянхи сивӗ юрпа тата ҫил-тӑманпа улшӑнать. Шупашкарта 5-10 сантиметр хулӑнӑш юр ҫума пултарать. Кӑштах ӑшӑтать пулин те урамра 14–19 градус сивӗ тӑрӗ.
Кӑрлачӑн 14–15-мӗшӗсенче юр питех ҫумӗ, хӗвел те кӑштах пӑхӗ. Ҫак кунсенче термометр 4–9 градус кӑтартӗ. Анчах кӑрлачӑн 16-мӗшӗнчех ҫанталӑк сивӗтӗ. Ун чухне 16–21 градус сивӗ тӑрӗ. Вырсарникун каҫхине 25–30 градус таранах сивӗтӗ.
Тунтикун каллех юр ҫӑвӗ. Ҫав кунсенче юр 10 сантиметр хулӑнӑш хӑпарӗ. Кӑшарни уявӗнче каллех сивӗ пулӗ: термометр 15–20 градус таран кӑтартӗ.
Канмалли кунсенче Чӑваш Енре 1 пине яхан мероприяти иртнӗ. Шупашкарта кӑна массӑллӑ мероприятисене 240 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Мӗнпе асра юлнӑ-ха ҫак 11 кун?
Кӑҫал «Асамлӑхӑн Ҫӗнӗ ҫулхи академийӗ» проекта пӗрремӗш хут пурнӑҫа кӗртнӗ. Унта 20 пине яхӑн ҫын ҫитсе курнӑ. Кӑҫал Хӗл Мучи резиденцийӗ рекорд лартнӑ. Каникулта унта 27 пин ҫын ҫитнӗ. Ҫавӑн пекех «Чӑваш Енре канма вӑхӑт» акцие те пӗрремӗш хут йӗркеленӗ. Районсемпе хуласем те мероприятисем тӗлӗшпе пуян пулнӑ. Уйрӑмах Ҫӗнӗ Шупашкарта массӑллӑ мероприятисем ытларах иртнӗ.
Каникул пӑтӑрмахсемсӗр те иртмен. Ҫул-йӗр ҫинче аварисем пулнӑ, пушарсем алхаснӑ, ҫынсем шӑнса вилнӗ… Кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче Шупашкарти Шумилов урамӗнче пӑрӑх сиенленнӗ. Ҫавна май 10 пине яхӑн ҫын ӑшӑсӑр тӑрса юлнӑ. Аварие кӗске вӑхӑтрах ҫӗнтернӗ.
Шупашкарта вырӑс кӑҫачӗн фестивалӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Хула администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, тупӑшӑва хутшӑннӑ ҫынсем тӗрлӗ ҫӑматӑ тӑхӑннӑ.
Фестиваль кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Лакрей вӑрманӗнче иртнӗ. Унта килнӗ ҫынсен хушшинче тӗрлӗ конкурс йӗркеленӗ. Ҫынсем ҫӑматӑ тӑхӑнса скакалкӑпа та сикнӗ. Арҫынсем вара кӑҫатӑ ывӑтнӑ, чупса ӑмӑртнӑ. Мала тухнисене парнесемпе хавхалантарнӑ.
Фестиваль вӑхӑтӗнче концерт пынӑ. Юрӑҫсемпе хӑнасем пухӑннисене иртнӗ Ҫӗнӗ ҫулпа тата Сурхури уявӗпе саламланӑ.
Шупашкартан Мускава кайма тухнӑ автобус кювета чӑмнӑ. Ку карлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 23 сехетре пулнӑ.
Пӑтӑрмах Чулхула облаҫӗнче сиксе тухнӑ. Автобус кювета чӑмсан, телее, пассажирсем шар курман. Анчах вӗсен тепӗр автобус киличчен ҫул хӗрринче кӗтсе тӑма тивнӗ.
Водитель каланӑ тӑрӑх, малта авари пулнӑ. Ахӑртнех, тормоз япӑх ӗҫленӗ, ҫавӑнпа автобус кювета анса кайнӑ. Пассажирсем кӑштах суранланнӑ тата хӑранӑ ҫеҫ.
Ҫӗрлехи 1 сехетре пассажирсене урӑх автобуса лартнӑ. Ӑна вӗсем патне Чӑваш Енрен янӑ. Кун хыҫҫӑн пассажирсем Мускава чиперех ҫитнӗ.
Хӗллехи каникул хыҫҫӑн Шупашкарти шкулсенче ачасене апатлантарнишӗн ытларах тӳлеме тивессине эпир пӗлтернӗччӗ. Ятарлӑ хушӑва республикӑн тӗп хулин администраци пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков иртнӗ ҫулхи раштавӑн 28-мӗшӗнче ҫирӗплетнӗ. Аса илтеретпӗр, 1–4-мӗш классем ирхи апат ҫинишӗн 19 тенкӗ тӳлемелле, кӑнтӑрлахи апатшӑн — 46 тенкӗ. 5–11-мӗш классенче вӗренекенсен ирхи апачӗ пӗчӗккисенчен кӑшт хаклӑрах: ирхишӗн 23 тенкӗ тӳлемелле. Кӑнтӑрлахишӗн вӗсене те, кӗҫӗн класрисене пекех, 46 тенкӗ кирлӗ пулать.
Шупашкар районӗнче те хаксем хӑпарнӑ. Тӗпренчӗксене унти ача пахчисене янишӗн халӗ 100 тенкӗ таран тӳлемелле. Хушӑва район администрацийӗн пуҫлӑхӗ иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗнчех кӑларнӑ. Ача пахчинче 3–5 сехет пулнишӗн 54 тенкӗрен ытла тӳлемелле мар, 8–10 сехет пулакансемшӗн — 93 тенкӗ, 12 сехет пулсан — 115 тенкӗ, 24 сехет пулсан — 120 тенкӗ.
Шупашкарта «финанс пирамидин» ертӳҫин тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ.
ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл 384 ҫынна 93 миллион тенкӗлӗх лартса хӑварнӑ. Ертӳҫӗ потребитель кредичӗсен коопертивӗн пайщикӗсен укҫи-тенкине вӑрлас тесе займсем пама пӑрахасси пирки хушу кӑларнӑ. Ҫапла пӗтӗм укҫа тӳрех ертӳҫӗ патне пынӑ.
Стабильлӗхе кӑтартас тӗллевпе вӑл малтан алӑ пуснӑ договорсемпе килӗшӳллӗн вкладчиксене суммӑна тавӑрса панӑ тата процентсене тӳленӗ. «Финанс пирамиди» ҫак схемӑпа 2014 ҫулхи раштав уйӑхӗччен ӗҫленӗ. Унтан ертӳҫӗ таҫта тарса ҫухалнӑ.
2015 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, авӑн уйӑхӗнче вара ертӳҫӗ хӑйӗн айӑпне йышӑнса килнӗ. Халӗ пуҫиле ӗҫе Шупашкарти Мускав районӗн судне ярса панӑ.
Шупашкарти тухтӑрсем эрехпе наркӑмӑшланнӑ арҫын ачан пурнӑҫне ҫӑлнӑ. Ача икӗ ҫулта кӑна-ха.
Ку кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче пулнӑ. Курнисем пӗлтернӗ тӑрӑх, иккӗри ачана, эрехпе наркӑмӑшланнӑскере, Шупашкарти пӗр пульницӑн реанимацине вырттарнӑ.
Ҫав пульницӑран пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ арҫын ачана ахаль палатӑна куҫарнӑ, унӑн пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар. Икӗ ҫулти ача эрехпе мӗнле наркӑмӑшланнӑ? Хальлӗхе тӗпчесе пӗлеймен-ха.
Израиль ҫыннин Раҫҫей полицейскийӗсен умӗнче тӳрре тухма тивнӗ. Пакунлисем унӑн багажне ҫавӑрттарнӑ кӑна. Саппасри офицера ИГИЛ организаци ҫумне «ҫыпӑҫтарнӑран» пулса тухнӑ ку…
Ку Израильте пурӑнакан ҫамрӑк Марк Г.-па пулнӑ. Вӑл Раҫҫее килнӗ пулнӑ. «Мускав – Шупашкар» пуйӑсӑн вакунӗнче ларса пынӑ чухне ЦАХАЛӑн саппасри офицерне полицейскисем тытса чарнӑ. Мӗншӗн? Марк вакунра иврит чӗлхиллӗ кӗнеке вуланине пӗр хӗрарӑм курнӑ та сисчӗвленнӗ, тӳрех кирлӗ ҫӗре шӑнкӑравланӑ: пуйӑсра ИГИЛ агенчӗ пырать имӗш.
Маркӑн тӗрлӗ чинри полицейскисене виҫӗ хутчен ӑнлантарма тивнӗ. Юлашкинчен унран каҫару ыйтнӑ та арӑмӗпе ачи патне (Шупашкарта хӑнара пулнӑ вӗсем) янӑ.
+11.3 °C