Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлекенсем ыран хӑйсен уявне тивӗҫлипе палӑртӗҫ. Вӑл ҫитиччен ик кун маларах хӗсметпе ҫыхӑннӑ пӗр хушу тухнӑ. Ӑна Раҫҫей Президенчӗ ӗнер, нарӑс уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута право информацийӗн порталне вырнаҫтарнӑ.
Владимир Путин саппасри граждансене кӑҫал, 2019 ҫулта, ҫар енӗпе пухассине каланӑ. Саппасрисене икӗ уйӑхлӑха чӗнсе илӗҫ. Вӗсене Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ вӑйӗсене, патшалӑх хуралӗн органӗсене, Федерацин хӑрушсӑрлӑх тытӑмне, Наци гвардине пухӗҫ.
Ҫар тӗллевӗпе хӑҫан пухассине регионсенчи ӗҫ тӑвакан органсемпе килӗштернӗ вӑхӑтра ирттерме хъушнӑ. Тӗрӗслев тӗллевӗпе пухас чухне вара РФ Хӳтӗлев министерстви вӑхӑта хӑй палӑртӗ.
Путин хушӑвӗнче «ӗҫре усӑ курмалли» текен пунктсем виҫҫӗ таран.
Чӑваш наци вулавӑшӗнче «Варкӑш» литература клубӗн черетлӗ ларӑвӗнче Александр Мясниковӑн «Ту леш енче ҫил макӑрать» кӗнекине тишкернӗ. Кун пирки вулавӑшӑн ӗҫченӗ Ольга Тимофеева Фейсбукра пӗлтернӗ.
Ольга ҫырнӑ тӑрӑх, калаври тӗп сӑнар — Канаш районӗнчи Ачча ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Руслан Желудкин паттӑр пограничник. Вӑл 11 ҫула яхӑн Дагестанра хӗсметре пулнӑ. Шел пулин те, чӑваш каччи килне таврӑнайман. 2010 ҫулта Руслан паттӑрсен вилӗмӗпе вилнӗ. Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн Указӗпе килӗшӳллӗн Руслан Желудкин подполковника Хӑюлӑх орденӗпе наградӑланӑ... Вилнӗ хыҫҫӑн тивӗҫнӗ вӑл ӑна.
Вулавӑш ӗҫченӗ ларӑва пограничниксем хутшӑнни уйрӑмах паха пулнине палӑртнӑ, ҫавӑншӑн вӑл вӗсене тав тунӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ эрнесерен ирттерекен планеркӑра кӗрхи призыва пӗтӗмлетнӗ. Пӗлтӗр юпа-кӑрлач уйӑхӗсенче Чӑваш Енри 1300 ытла каччӑ ҫара кайнӑ.
Призыв комиссине пӗтӗмпе 5700 ҫын килнӗ. Сывлӑх енчен 74 проценчӗ ҫара юрӑхлӑ пулнӑ. Анчах ҫивӗч ыйтусем те пур: паянхи кун тӗлне граждансене призыв пирки пӗлтересси йывӑр. «Хальлӗхе пирӗн 1140 ҫын пур, вӗсене эпир ҫартан тарса ҫӳрекен теейместпӗр, мӗншӗн тесен призыв пирки пӗлтерейместпӗр, тупаймастпӑр», - тенӗ Чӑваш Ен ҫар комиссарӗ Александр Мокрушин.
Ҫапах савӑнтаракан кӑтарту та пур: иртнӗ призывра повестка парайман призывниксен йышӗ 100 ҫын чакнӑ.
Паян Чӑваш Енри вунӑ ҫамрӑка Мускав Кремльне, Президент полкне, хӗсмете ӑсатнӑ. Ҫав ятпа Канашри сбор пунктӗнче савӑнӑҫлӑ уяв иртнӗ.
Сумлӑ ҫӗре кайма тивӗҫ пулнӑ яшсене тӗрлӗ тӳре-шара саламланӑ. Ҫав шутра федерацин тӗп инспекторӗ Геннадий Федоров, Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев, республикӑн ҫар комиссарӗ Алкксандр Мокрушин пулнӑ. Тата, паллах, ашшӗ-амӑшӗ пынӑ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫара каякансене ырӑ сунса салам ҫитернӗ. Кун пирки Юрий Васильев пӗлтернӗ.
Савӑнӑҫлӑ пухӑва Президент полкӗнчен кӑҫал таврӑннисене те йыхравланӑ. Вӗсене Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ — ЧР Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн ертӳҫи Юрий Васильев Чӑваш Ен Элтеперӗн сехетне парнеленӗ.
Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче кӗрхи призыв пуҫланчӗ. Чӑваш Енри каччӑсен пӗрремӗш ушкӑнне юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ҫара ӑсатӗҫ. Ҫакӑн пирки республикӑн ҫар ӗҫ комиссарӗ Александр Мокрушин паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура пӗлтернӗ.
Кӗрхи призыв вӑхӑтӗнче пирӗн республикӑран 1330 каччӑна салтака илӗҫ. Ҫакӑн пек палн ҫитернӗ ҫӳлтисем республикӑна. Тӗрӗсрех каласан, Тӗп ҫар окургӗ ҫапла хушнӑ.
Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ вайне 1190 каччӑна илсе кайӗҫ, Наци гвардийӗн ҫарӗсен федераци службине – 130 ҫынна, 10 ҫынна — Президент полкне.
Чӑваш Енӗн юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Наталья Тимофеева сывлӑх енчен ҫара юрӑхлӑ ҫамрӑксен йышӗ ҫулсерен ӳснине ӗнентернӗ. 2012 ҫулта каччӑсен 70,2 проценчӗ хӗсмете юрӑхлӑ пулнӑ, 2017 ҫулта – 75,8 проценчӗ.
Авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Сиринче сирпӗтсе антарнӑ ҫар самолетӗнче чӑваш арҫынни, Канаш районӗнчи Григорий Зиновьев, пулнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Вӑл ҫын пирки ҫак самантра хӑш-пӗр ҫӗнӗлӗхе пӗлтӗмӗр.
Гриша (ун пирки Фейсбукра Олеся Руссакова тележурналист ҫавӑн пек ҫырнӑ) ашшӗсӗр ӳснӗ. Ҫемьери пӗртен-пӗр ача пулнӑ. Унӑн кукамӑшӗ Канашри педагогика колледжӗнче вӗрентнӗ. Ӑна студентсемпе педагогсем питӗ хисепленӗ. Гриша кукамӑшӗн тивӗҫлӗ мӑнукӗ пулнӑ. Ыттисем математикӑпа шкул программине шӗкӗлченӗ чух вӑл аслӑ математикӑна вӗреннӗ. Питӗ нумай вуланӑ, пиллӗксемпе ҫеҫ вӗреннӗ. Ташлама юратнӑ, спортпа туслӑ пулнӑ. Чӑнлӑхшӑн ҫуннӑ. Хӗрачасемпе тимлӗ пулнӑ, вӗсене хӳтӗленӗ.
Чӑваш Енри ҫамрӑксене Росгварди тытӑмне ӑсатнӑ. Пурӗ 70 ҫынна. Вӗсем — ҫурзи призыв вӑхӑтӗнче ҫара юрӑхлӑ пулнӑ ҫамрӑксем.
Ҫурхи призыв вӑхӑтӗнче Чӑваш Енри 1359 каччӑна ҫара илнӗ, вӗсенчен 1289-шне Раҫҫейӗн Хӗҫпӑшаллӑ ҫарӗсене ӑсатнӑ, 70-шне — Росгварди тытӑмне. Ҫакӑн пирки республикӑн ҫар ӗҫ комиссарӗ Александр Мокрушин Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче Михаил Игнатьев Праивтельство пайташӗсемпе паян ирттернӗ канашлура пӗлтернӗ.
Ҫурхи призыв ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен тӑсӑлчӗ. Ҫав вӑхӑтра призыв комиссийӗсене чӗнсе 5508 ҫамрӑка медицина тӗрӗслевӗ витӗр кӑларнӑ. Тухтӑрсем ӗнентернӗ атта ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, 5508 каччӑран 98,6 проценчӗ хӗсмете тӑма сывлӑх енчен юрӑхлӑ.
Ҫар призывӗ малалла пырать. Шупашкарти ҫар комиссарӗ Олег Иванов хӑйне евӗр тӗслӗхпе тӗл пулнӑ. Ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче 19 ҫулти студент ун патне справка илсе пынӑ. Ахӑртнех, вӑл ҫара каясшӑн пулман.
Справкӑра вӑл 28 чирпе нушаланнине кӑтартнӑ. Вӑл медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухнӑ-мӗн. Тепӗр икӗ кунран каччӑ ҫара кайма юрӑхсӑр пулнине ӗнентерекен справка йӑтса килнӗ.
«Справкӑра 28 чир-чӗре кӑтартнӑ. Эпӗ каҫару ыйтрӑм та, кунашкал документпа ман пата мар, тӳрех пульницӑна каймаллине каларӑм. Хамӑн службӑра кунашкаллине пӗрремӗш хут куртӑм. Каччӑна тепӗр хутчен медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухма направлени ҫырса панӑ. Раҫҫей ҫарӗнче ҫамрӑк та сывӑ каччӑсен пулмалла», - тенӗ Олег Иванов.
Чӑваш Енре ҫара юрӑхлисен шучӗ ӳссе пырать. Ҫакна паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура ЧР юстици тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Наталья Тимофеева пӗлтернӗ.
2017 ҫулта каччӑсеен 75,8 процентне ҫӗршыва хӳтӗлеме юрӑхлӑ тесе йышӑннӑ. 2016 ҫулхи призыв кампанийӗнче тӗрӗсленисенчен 74,6 проценчӗ салтака кайма тивӗҫҫине палӑртнӑ.
Хӗсмете юрӑхлисен хисепӗ малашне тата ӳссе пымалла. Пирӗн ҫӗршыври ҫамрӑксене ҫара хатӗрлессин концепцийӗпе килӗшӳллӗн 2020 ҫул тӗлне ун пеккисен йышӗ 79 процентпа танлашмалла.
Салтака каяссинчен тарса ҫӳрекенсен йышӗ те ҫулсерен чакса пырать иккен. Пуҫиле майпа явап тыттарнисен шайӗ те ҫавна май сахалланать.
Чӑваш Енӗн ҫар ӗҫ комиссарӗ Александр Мокрушин хӗсмете ямалли плана 100 проценчӗпех тултарасси пирки иккӗленмест.
Пӑрахӑҫа кӑларнӑ «Шупашкар» ҫар карапне Шупашкарти арҫынсен мӑнастирне хирӗҫ вырнаҫтарӗҫ. Хула администрацийӗ ӑна вырнаҫтармашкӑн проект ӗҫӗсене саккас панӑ. Ку тӗллевпе хула хыснинчен 3,5 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Проектпа уҫӑ аукцион ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче иртӗ. Унӑн ҫӗнтерӳҫин проекта кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗччен хатӗрлемелле. Кунсӑр пуҫне ҫав вырӑнта Атӑл хӗррине 200 метр хӑтлӑлатмалла.
Карапа юханшыв хӗрринчен темиҫе метрта вырнаҫтарӗҫ. Ун патне 3 метр сарлакӑш кӗпер илсе ҫитерӗ. Карап ҫывӑхӗнче ҫутӑ пулӗ.
-0.7 °C