Муркаш районӗнчи Шуркасси ялӗнче пурӑнакан Анастасия Троицкая патшалӑх укҫипе усӑ курса чечек лавкки уҫнӑ.
Хайпӑр ӗҫне хутшӑнакансене патшалӑх укҫа парса пулӑшассине илтсен вӑл кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче Социаллӑ пулӑшу паракан центра ҫул тытнӑ. Унта ӑна мӗн тумаллине ӑнлантарса панӑ.
Хӗрарӑм бизнес-план хатӗрленӗ. Патшалӑх тата ҫемйи пулӑшнипе чечек лавкки уҫнӑ.
Патӑрьел тӑрӑхӗнчи Шӑнкӑртам ялӗнче пурӑнакан Марина Умерова патшалӑх пулӑшнипе хӑйӗн ӗҫне йӗркелесе янӑ.
Марина сӑнанӑ тӑрӑх, илем индустрийӗнче аппарат косметологийӗпе усӑ курма ӑнтӑлакансем йышлӑ. Ҫамрӑк хӗрарӑм бизнес-план хатӗрленӗ, ӑна тухӑҫлӑ хӳтӗленӗ.
Патӑрьел хӗрарӑмӗ ятарласа вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн сертификат илнӗ, социаллӑ контрактпа усӑ курса «Эстетика» илем студийӗ уҫнӑ. Халӗ вӑл юратнӑ ӗҫӗпе чунтан аппаланать.
Чӑваш Енре Ҫемье усламӗн центрӗ уҫӑлӗ. Ӑна тӑвассишӗн республикӑн Суту-илӳпе промышленность палати яваплӑ пулӗ. Ӗҫе 2024-2026 ҫулсенче те пурнӑҫламалла.
Ҫакӑн пирки республика Элтеперӗ Олег Николаев Суту-илӳпе промышленность палатин президенчӗпе Игорь Кустаринпа тӗл пулсан сӳтсе явнӑ.
Республика ертӳҫи каланӑ тӑрӑх, усламҫӑсен шучӗ пирӗн патӑмӑрта ҫулсерен ӳссе пырать. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫакӑ патшалӑх пулӑшнипе самай ҫыхӑннӑ. Асӑннӑ сферӑра тӑрӑшакансен йышӗ те нумайланать-мӗн.
Игорь Кустарин пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫемье усламӗн центрне йӗркеленипе пӗрлех палатӑн пайташӗсене республикӑри районсемпе хуласенче ӗҫлеттерсе ярасшӑн. Унсӑр пуҫне бухгалтер тата кадр учёчӗ енӗпе ҫӗнӗ пулӑшу кӳме пуҫлӗҫ.
Кӳкеҫе тата Шупашкара нумаях пулмасть ҫӗнӗ маршрутпа ҫыхӑнтарнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнчен 153-мӗш маршрут хутлама тытӑннӑ. Вӑл хулари Павлов мичман урамӗнчен ҫула тухса Гузовский урамӗпе, Мускав проспекчӗпе, Калинин урамӗпе, унтан Гагарин тата Октябре 50 ҫул урамсемпе кайса Мир проспектне тухать, унтан Эгер бульварӗпе тата 9-мӗш Пилӗкҫуллӑх урамӗпе хӑпарать. Кайран Вӑрнар шосси – Ишлей шосси – Ҫӗнӗ Лапсарти Совхоз урамӗ – «М-7» ҫулпа кайса Кӳкеҫри Совет урамне ҫитет.
Маршрут хуҫи — Олег Евсюков усламҫӑ. Вӑл унччен пассажирсене 234-мӗш маршрутпа (Шупашкар – Ҫӗнӗ Шупашкар) турттарнӑ.
Шупашкарти хӗрарӑм илем конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Надежда Ускова "Мировая модель 2024" халӑхсем хушшинчи конкурса хутшӑннӑ. Вӑл 40 ҫултан аслисем хушшинче палӑрнӑ.
Надежда — усламҫӑ. Шупашкарти коопераци институтӗнче вӗреннӗ. Виҫӗ ача амӑшӗ пите илемлетме вӗрентекен курса ертсе пырать.
Коронӑна Шупашкар хӗрарӑмне Сергей Зверев стилист тата илем конкурсӗсен патши Руслан Бернес парнеленӗ.
Ирина Нефёдова — нумай ачаллӑ амӑшӗ. Паян вӑл юратнӑ ӗҫӗпе хӑйӗн студийӗнче тӑрӑшать.
Ҫӗнӗ ӗҫе хӗрарӑм 2020-мӗш ҫулта пуҫӑннӑ. «Ҫӗнӗ ӗҫе пуҫӑнма хысна ӗҫченӗн шалӑвӗ хистерӗ. Пандеми пуҫлансан малалла мӗнле пурӑнмалли пирки те уҫӑмлӑх ҫукчӗ. Хам ӗҫленӗ ача пахчинче ертӳҫӗсем улшӑнса пӗтрӗҫ. Упӑшкан пушӑ пӳлӗмсем пурччӗ. Анчах юсама тата оборудовани туянма укҫа ҫукчӗ. Ҫавӑн чухне эпӗ социаллӑ контракт пирки пӗлтӗм», – каласа кӑтартнӑ Ирина.
Пулас предприниматель кирлӗ документсем пухнӑ, бизнес-план ҫырса ӑна тивӗҫлипе хӳтӗленӗ. Кайран патшалӑхран укҫа илсе обрудовани тата инструментсем туяннӑ. Паян унӑн логопед пӳлӗмне ачасене йышлӑн илсе пыраҫҫӗ.
Шупашкар хулинче килсӗр-ҫуртсӑр арҫынна ӗҫ тупса панӑ. Ӑна ҫав енӗпе Республикӑри социаллӑ адаптаци центрӗ пулӑшнӑ.
Унта каланӑ тӑрӑх, килсӗр юлнин сӑлтавӗсенчен пӗри — ӗҫсӗр тӑрса юлни. Шӑпах ҫавӑн пек шӑпа пӳрнӗ те Сергея. Малтан вӑл ӗҫсӗр юлнӑ, унтан — пурӑнмалли вырӑнсӑр. Пӗлӗшӗсем ӑна килсӗр ҫынсем валли Шупашкарта социаллӑ адаптаци центрӗ пурри ҫинчен пӗлтернӗ. Арҫын ҫав учрежденирен пулӑшу ыйтнӑ та. Ӑна вӑхӑтлӑх пурӑнмалли вырӑнпа тивӗҫтернӗ, ӗҫе вырнаҫма пулӑшнӑ.
65 ҫулти арҫынна пӗр усламҫӑ тӗрлӗ яваплӑха пурнӑҫлама ӗсе илнӗ.
Чӑваг патшалӑх университечӗн виҫӗ студенчӗ «Студентсен стартапӗ» пӗтӗм ҫӗршыври конкурсра ҫӗнтернӗ. Вӗсенчен кашниех пӗрер миллион тенке тивӗҫӗ. Унпа вӗсем хӑйсен бизнес-проектне пурнӑҫа кӗртӗҫ.
Вырӑс тата чӑваш филологийӗпе журналистикин факультетӗнче вӗренекен Юлия Данилова «МЧСӑн интерактивлӑ музейӗ» интерактивлӑ проектшӑн гранта тивӗҫнӗ.
Медицина факультетӗнче пӗлӳ илекен Владислав Малыгин кариес профилактикипе ҫӗнӗлле ӗҫлеме ӗмӗтленет. Вӑл усӑллӑ канихвет шухӑшласа кӑларнӑ. Ҫав ҫимӗҫ шӑла сиен кӳмест, кариес пуҫланасран вара хӳтӗлет.
Химипе фармакологи факультечӗн студентки Александра Трофимова вара пӑрҫа йышши пӗр курӑкран герпесран хӳтӗлемелли мазь хатӗрлесшӗн.
Шупашкар районӗнче полицин 47 ҫулти экс-ӗҫченне суд тунӑ. Ӑна улталанӑшӑн тата улталама хӑтланнӑшӑн айӑпланӑ.
2021 ҫулти утӑ уйӑхӗн 21-мӗшӗнче вӑл вӑйӑ усламӗпе саккуна пӑсса аппаланакан ҫынпа (ун тӗлӗшпе халӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ) паллашнӑ. Унччен право хуралӗн тытӑмӗнче ӗҫленӗ май паллакансем нумай, йӗрке хуралҫине укҫа тыттарсан саккуна пӑсса укҫа тӑвакан усламҫа хӳтте илме май пур тесе шантарнӑ.
Усламҫӑ «ырӑ сӗнӳпе» килӗшнӗ. 2021 ҫлхи утӑ уйӑхӗнчен тытӑнса 2022 ҫлхи пуш уйӑхӗччен вӑл 3 миллион тенкӗ панӑ. Ҫав укҫа кирлӗ ҫынсен аллине кӗрӗ тесе шаннӑ. Экс-полицейски укҫана никама та паман, шантарнине пурнӑҫлама унӑн май пулман.
Кӑшт вӑхӑт иртсен экс-полицейски хӑйӗн ҫӗнӗ тусӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнине илтет. Кӑҫалхи ака уйӑхӗнче вӑл усламҫӑран 10 миллион тенкӗ ыйтать. Ҫав укҫапа пуҫиле ӗҫе чарса лартма май пур тесе ӗнентерет. Усламҫӑ «кӗмӗл» тыттарнӑ чухне экс-полицейские Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин ӗҫченӗсем тытса чараҫҫӗ.
Экс-полицейские суд 4 ҫул та 6 уйӑхлӑха пӗтмӗшле режимлӑ колоние ӑсатма, 600 пин тенкӗ штраф тӳллеттерме йышӑннӑ. Суд приговорӗ саккунлӑ вӑя кӗреймен-ха.
Шупашкарти пӗр усламҫӑна налук тӳлеменрен суд тунӑ. 55 ҫулти арҫын сӑран тата тир япала ҫӗлессине йӗркелесе янӑ. Хӑй ҫав вӑхӑтрах налук тӳлеме васкаман. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 198-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарнӑ.
Тӗпчевҫӗсем тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, усламҫӑ 2018 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен пуҫласа 2020 ҫулхи утӑ уйӑхӗччен ятарлӑ налук режимӗ – налук хурассин патентлӑ тытӑмӗ – ҫине куҫнӑ. Анчах саккунпа килӗшӳллӗн унӑн апла тума ирӗк пулман.
Суд арҫынна 150 пин тенкӗ штраф тӳлеттерме йышӑннӑ. Унсӑр пуҫне тӳлемен налук парӑмне – пурӗ 4,5 миллион тенкӗ ытла тата пение тӳлеме тивӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (03.10.2025 15:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 765 - 767 мм, 12 - 14 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Николаева Юлия Фёдоровна, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
| Бикулова Мария Григорьевна, чӑваш драма актриси ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
| Григорьев Николай Федорович, педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, профессор вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |