Чӑваш Енре Республика кунне уявланӑ май салют панине хӑнӑхса ҫитрӗмӗр ӗнтӗ. Ахаль салют кӑна мар, ҫав вӑхӑтра Фейервексен пӗтӗм тӗнчери фестивалӗ иртет. Кӑҫал ӑна XI хут йӗркелӗҫ.
Ватти-вӗттин кӑмӑлне каякан уявпа Шупашкарти кӳлмекре киленме май килӗ. Тепӗр майлӑ каласан, яланхи вырӑнтах. Кӑҫал вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 23-24-мӗшӗсенче иртӗ.
Фейерверксен пӗтӗм тӗнчери фестивальне пилӗк ушкӑн хутшӑнмалла. Ҫав шутра Китайран, Мальтӑран тата Беларуҫран килмелле.
Республика кунне уявлассипе паян Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче йӗркелӳ комитечӗн ларӑвӗ иртнӗ. Ӑна ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин ертсе пынӑ. Унта тӗрлӗ министерствӑпа ведомствӑра тӑрӑшакансем хутшӑннӑ, уявпа ҫыхӑннӑ самантсене сӳтсе явнӑ.
РФ Культура министерстви кинотеатра ҫӳрекенсем валли йышӑну тӑвасшӑн. Ҫавна май кинотеатрсенчи тата театрсенчи кассирсемпе билетерсем килекенсенчен паспорт ыйтма пултараҫҫӗ.
Ведомство ҫакна мӗн тӗллевпе тӑвасшӑн-ха? Ку ачасемпе ҫамрӑксене сиенлӗ информацирен хӑтарма пулӑшать.
Документ ача-пӑча сеансӗ пуҫланиччен «18+» паллӑпа палӑртнӑ фильмсен трейлерӗсене (унта ҫапӑҫни, пирус туртни, эрех-сӑра ӗҫни, наркотик тутанни, усал сӑмахсемпе перкелешни пур пулсан) кӑтартма чарать. Кун пирки iz.ru портал пӗлтерет. Кинона чӑнах та паспортпа кӗртме пуҫлӗҫ-и е ҫук-и – хальлӗхе паллӑ мар.
Кӑҫалхи ҫулла Шупашкар хулинче футбол мечӗкӗ тата футболҫӑ евӗр чечек кӳлеписем нумай пулӗҫ. Ҫулла республикӑн тӗп хулине епле капӑрлатма шухӑшланипе «Зеленстрой» предприяти пуҫлӑхӗ Олег Скворцов хула администрацийӗнче паян иртнӗ планеркӑра паллаштарнӑ.
Олег Скворцов каланӑ тӑрӑх, Шупашкара чечекпе илемлетнӗ чух пирӗн ҫӗршывра кӑҫал Футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне тӗпе хурӗҫ. Аса илтерер, ӑмӑртусем ҫӗртме уйӑхӗн 14-мӗшӗнчен пуҫласа утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗччен пымалла.
Футболҫӑ, ӑмӑртӑвӑн талисманӗ Забивака кашкӑр евӗр топиар-кӳлепесем вырнаҫтарӗҫ. Хӗрлӗ лапама, Юханшыв портне, ҫул ҫаврӑмӗсене, спорт учрежленийӗсен умӗсене те чемпионат сӗмне кӗртӗҫ.
«Хула пурӑнакансен ӑмӑрту пынине туймалла», – тенӗ хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков.
Сӗнтӗрвӑрри хулинчи пӗр ҫуртра пурӑнакансем 5 ҫул ӗнтӗ нушаланаҫҫӗ. Ҫурчӗ ҫӗнӗ, анчах унта пурӑнма ҫук: шӑршӑ кӗрет. Тӳрех палӑртмалла: кунта ҫынсене авариллӗ ҫуртсенчен куҫарнӑ.
Вырӑна «Чӑваш Ен» ПТРК корреспонденчӗсем ҫитнӗ. Ҫурта строительсем чӑнах та ҫиелтен тунине хӑйсем курса ӗненнӗ. Подъезд умӗнчи плиткӑна ҫӗр ҫинех пӑрахнӑ, ӑна ҫӑмӑллӑнах хӑйпӑтма пулать.
Шала кӗрсен те ним савӑнмалли ҫук. Стенасем тӑрӑх шыв анни палӑрать. Канализаци лайӑх ӗҫлемест, ҫавна май каяш хваттерсене те юхса тухать. Уйрӑмах 1-мӗш хутра пурӑнакансене йывӑр. Вӗсен каяша тӑтӑшах тасатма тивет. 14 витре шаршлӑ шыв тухса тӑкаҫҫӗ. Хӑшӗ-пӗри ку ҫуртран куҫса кайнӑ ӗнтӗ.
Чӑваш Енри судпа экспертиза лабораторийӗ ҫурта пурӑнма юрӑхсӑр тесе йышӑннӑ. Сӗнтӗрвӑрри хулин сучӗ те ҫакӑнпа килӗшнӗ. Анчах вырӑнти тӳре-шара тапранмасть, нимӗн те тӑвасшӑн мар. Корреспондентсемпе калаҫма та хирӗҫленӗ. Корреспондентсем вара ку ҫурт пирки ЧР Строительство министерствине, ҫурт-йӗр инспекцине пӗлтернӗ.
Шупашкарти 4-мӗш гимназин экс-директорӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: следстви версийӗ тӑрӑх, 2017 ҫулхи ҫуркунне тата ҫулла вӑл хӑйӗн пӳлӗмӗнче Шупашкарта пурӑнакан 7 ҫынран 180 пин тенкӗ сӗтев илнӗ, куншӑн вӗсен ачисене гимназие вӗренме илме шантарнӑ. Укҫа-тенке вӑл лару залӗнче лампа улӑштарма, акӑлчан чӗлхи кӗнекисене илме, Пӗлӳ кунне ирттерме тесе илнӗ.
Экс-директорӑн ытти хура ӗҫӗсем те тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Пӗлтӗрхи кӑрлач уйӑхӗнче вӑл пӗр ҫынран 24,7 пин тенкӗ илнӗ, шкулти столовӑй валли хатӗр-хӗтӗр илме тесе каланӑ. Ҫапла майпа директор хӑйне валли илнӗ сӗтел-пукан хакӗн пӗр пайне саплаштарнӑ.
Унччен экс-директор тӗлӗшпе 7 пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Пӗтӗмпе вӑл 204,5 пин тенкӗ сӗтев илнӗ. Халӗ экс-пуҫлӑха килте тытаҫҫӗ, унӑн иномаркине тата банк счечӗсене арестленӗ. Ӗҫе малалла тишкереҫҫӗ.
Комсомольски район администрацийӗн пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ Алексей Самаркин тӗлӗшпе кӑларнӑ пуҫиле ӗҫ саккунлӑ вӑя кӗнӗ.
Аса илтерер, экс-пуҫлӑха ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн айӑпланӑччӗ. Малтанласа суд ӑна 40 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑччӗ. Кунсӑр пуҫне ӑна вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсенче 2 ҫул ӗҫлеме чарнӑччӗ. Суд тата следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2016 ҫулхи кӗркунне Алексей Самаркин администраци ҫыннисене ӗҫ вӑхӑтӗнчех хресчен-фермер хуҫалӑхӗ тара илнӗ ҫӗр лаптӑкӗ ҫине ҫӗрулми пуҫтарма янӑ. Ҫав ҫӗре Самаркинӑн тӑванӗсем тара тытнӑ, ҫӗрулми лартса ӳстернӗ иккен.
Елчӗк район сучӗн йышӑнӑвӗпе килӗшмесӗр экс-пуҫлӑх апелляци ҫӑхавӗ ҫырнӑ. Чӑваш Енӗн Аслӑ сучӗ штраф виҫине 10 пин тенкӗ чакарса 30 пин тенкӗ хӑварнӑ.
Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Мясников нумаях пулмасть физкультурӑпа спорт комплексӗнче тӗлпулу ирттернӗ. Унта сывӑ пурнӑҫ йӗркине юратакансем, Раҫҫей пенсионерӗсен пӗрлешӗвӗн пайташӗсем, физкультурӑпа спорт комплексӗнче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ.
Район администрацийӗн пресс-служби хыпарланине ӗненсен, ветерансем нумай хваттерлӗ ҫуртсен картишӗсене юсанишӗн тав тунӑ. Физкультурӑпа спорт комплексне пенсионерсене йӳнӗ хакпа кӗртнишӗн те ватӑсем савӑнаҫҫӗ, пуҫлӑхсене тав сӑмахӗ калаҫҫӗ иккен.
Ҫав вӑхӑтрах ыйтса пӗлме ӑнтӑлакансем те йышлӑ пулнӑ. Сӑмахран, управляющи компанисем кӑрлач уйӑхӗнчен тарифсене ӳстернишӗн пӑшӑрханнӑ ватӑсем.
Хастар пенсионерсем культура учрежденийӗсенче, хушма пӗлӳ паракан учрежденисенче ачасемпе тӗл пулас, вӗсене ӑс-тӑн парса калаҫас кӑмӑллине палӑртнӑ. Теприсем тата ачасене ишме вӗрентес шутлине пӗлтернӗ.
Влаҫ тытӑмне ӗҫе вырнаҫнӑ чухне документсене тӗплӗн тӗрӗслеҫҫӗ, судпа айӑпланнипе айӑпламаннине пӑхаҫҫӗ. Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пӗрремӗш ҫумӗ вара ӗҫе кӗнӗ чухне унччен суд сакки ҫине ларнине темӗнле майпа пытарнӑ.
Район администрацийӗн экономика, строительство тата ЖКХ управленийӗн пуҫлӑхӗ судпа айӑпланнине прокуратура тупса палӑртнӑ. Арҫын ӗҫӗ кӗнӗ чухне ҫакна никама та пӗлтермен, пытарма шухӑшланӑ. Унччен вӑл йывӑрах мар преступленишӗн айӑпланнӑ-мӗн.
Халӗ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе представлени ҫырнӑ. ЧР прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, пуҫлӑхӑн пӗрремӗш ҫумӗпе тунӑ ӗҫ килӗшӗвне пӑрахӑҫланӑ.
Республикӑра халӑхран пуҫтаракан сӗт хакӗ мӗншӗн тӑрук йӳнелнӗ? Монополипе кӗрешекенсем ҫак ыйтӑва уҫӑмлатас тӗлӗшпе ӗҫлеҫҫӗ. Хак объективлӑ сӑлтавсене пула е усламҫӑсем калаҫса татӑлнӑран йӳнелсе кайнӑ-и? Тӳре-шара шухӑшӗпе, ҫакӑ халӑх сӗт юр-варне сахалрах ҫиме пуҫланипе ҫыхӑннӑ.
Федерацин Чӑваш Енри тӗп инспекторӗ ыйтнипе УФАС ӗҫченӗсем сӗт пуҫтаракансене пурне те тӗрӗслӗҫ. Унччен маларах оппозици сӗт хакӗ йӳнелни лару-тӑрӑва йывӑрлатма пултарни пирки пӗлтернӗ. Халӗ 1 литр сӗте вӑтамран 14 тенкӗпе пуҫтараҫҫӗ. Ку, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 35 процент йӳнӗрех.
Халӑха ку чӑнах та пӑшӑрхантарать. Ара, капла ӗне усрама та тупӑшлӑ мар. Темиҫе ҫултан ҫынсем ӑна пачах усрама пӑрахас хӑрушлӑх пур. Ҫынсем ЧР Ял хуҫалӑх министерствине ҫӑхавсем ҫырнӑ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев шухӑшӗпе, чикӗ леш енчен типӗ сӗт, услам ҫу нумай кӳрсе килнӗрен сӗт хакӗ чакнӑ. Апла-и, капла-и – УФАС ҫак ҫивӗч ыйтӑвӑн хуравне тупасса халӑх шанать .
Нумай пулмасть ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов хӗрарамӑн ҫичӗ арҫын пулнӑ тӑк вӑл хӗсӗр юлассине пӗлтернӗччӗ. Кун пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче те хыпарланӑччӗ. Министр каланине тӗнче тетелӗнче хӗрӳ сӳтсе явнӑ. Ҫак кунсенче Раҫҫейри тӗп санитари тухтӑрӗ пулнӑ Геннадий Онищенко Владимир Викторов каланине комментари панӑ.
Геннадий Онищенко чи малтан министра республикӑри сывлӑх сыхлавӗнчи ҫивӗч ыйтусем тӗлӗшпе ӗҫлеме сӗннӗ. Ҫапах вӑл министрӑн сӑмахӗнче тӗрӗссине те тупнӑ.
«Ку тӗслӗхре ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ каланин шухӑшӗ ҫапларах: хӗрарамӑн ҫичӗ арҫын пулнӑ тӑк хламидиозпа тата ытти инфекципе чирлес хӑрушлӑх пысӑк. Ку вара хӗрарӑм хӗсӗрлӗхӗн тӗп сӑлтавӗсенчен пӗри, - тенӗ Геннадий Онищенко. – Викторов господин каланинче тӗрӗслӗх кӑштах пур, анчах «ҫиччӗ» хисепе ӑҫтан илнӗ вӑл? Ахӑртнех, ку концепци чӑваш сывлӑх сыхлавӗн шӑпи пирки шухӑшланӑ чухне ҫуралнӑ. Урӑхла ӑнлантарма пултараймастӑп. Пӗтӗмӗшле илсен, арҫынсене час-часах улӑштарсан инфекци ерес хӑрушлӑх питӗ пысӑк».
+1.3 °C