Вӑрнар районӗнчи Ҫавалкас ялӗнче чӑвашсен паллӑ прозаикӗ, сӑвӑҫӗ, куҫаруҫи Юрий Григорьев (Айдаш) ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитнӗ ятпа пуҫтарӑннӑ. Юрий Григорьевич шӑпах ҫав ялта ҫуралнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ Галина Матвеева пӗлтернӗ тӑрӑх, Юрий Айдашпа
«пӗр парта хушшинче ларнӑ Юлия Николаева, унӑн тӑван шӑллӗ Валерий Семенов, истори учителӗ Петр Золов, Чӑваш Республикин Наци библиотекинче ӗҫлекен Ольга Тимофеева, Профессиллӗ писательсен союзӗн председателӗ Улькка Эльмен, литература тӗпчевҫи, филологи наукисен докторӗ Виталий Родионов, Арсений Тарасов, Марина Карягина, Светлана Асамат, Галина Матвеева, Нина Пӑрчӑкан ҫыравҫӑсем тата ыттисем тухса» калаҫнӑ.
Юрий Айдаш Хусанти патшалӑх университетӗнче пӗлӳ илнӗ. Тутарстанри Пӑва районӗнче учительте, унтан Чӑваш Енӗ телевиденипе радиовещани комитетӗнче, Чӑваш кӗнеке издательствинче, «Тӑван Атӑл» журнал редакцийӗнче ӗҫленӗ.
Юрий Айдаш литературӑна «Йӗплӗ роза» (1969), «Кӑнтӑр ҫутипе» (1974) повеҫсемпе кӗнӗ, каярахпа поэзире ытларах тимлеме тытӑннӑ. Ю. Айдаш А. Пушкинӑн, Ю. Лермонтовӑн, С. Есенинӑн, А. Твардовскин, тӗрлӗ халӑх поэчӗсен сӑввисене чӑвашла куҫарнӑ, литературӑра пуян еткерлӗх хӑварнӑ.
Мухтавлӑ Иван Яковлева халалласа «Улӑп» — «Улып» ятпа сӑвӑсен кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Унта чӑвашла тата вырӑсла ҫырнӑ сӑвӑсем кӗнӗ. Вӗсене хамӑр республикӑри тата ҫӗршывӑмӑрӑн ытти регионӗнчи 26 авторӑн ӗҫӗсенчен суйласа илнӗ.
Кӗнекере Лидия Филиппова, Светлана Гордеева, Мая Селендеева, Галина Енейкина, Владимир Кузьмин, Галина Матвеева, Марина Туманова, Людмила Исаева, Валерий Голев, Валентина Белова, Зинаида Сурпан, Александр Трофимов, Роза Осипова, Светлана Никитина, Елена Кириллова, Галина Макарова, Галина Хлебникова, Светлана Яруткина-Салам, Ирина Артемьева, Светлана Мурайкина, Лидия Кубашина, Надежда Колесникова, Наталья Селезнева, Зоя Ефремова, Валентина Семенова, Нина Пӑрчӑкан пултарулӑхӗпе паллашма пулать.
Сӑвӑ кӗнекине Лидия Филиппова тата Светлана Гордеева пухса хатӗрленӗ. Кӗнекене кун ҫути кӑтартма Александр Самакин, Юрий Зорин, Юрий Тарасов укҫа уйӑрса пулӑшнӑ.
Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Мария Ильичёва (Шуракӑш) (22.04.1948-03.12.2022) ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнӗ.
Мария Фёдоровна Элӗк районӗнчи Прашкушкӑнь ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл — юрӑҫ, музыкант, хӑй тӗллӗн вӗреннӗ композитор, ӗҫпе тыл ветеранӗсен фольклор ансамблӗн ертӳҫи пулнӑ, Пӗтӗм чӑвашсен А. Канаш ячӗллӗ ҫамрӑксен премийӗн лауреачӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ наци премийӗн лауреачӗ.
Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗнче «Чӑваш чӗлхи ячӗпе» ятпа поэзи каҫӗ иртнӗ. Музей ертӳҫи Антонина Андреева пӗлтернӗ тӑрӑх, унта чӑваш писателӗсене аса илсе вӗсен хайлавӗсене вуланӑ, чӗлхе илемӗпе унӑн пуласлӑхӗ ҫинчен ҫырса хӑварнӑ литература палӑкӗсем ҫамрӑк ӑрусемшӗн уйрӑмах кирлине палӑртнӑ.
Поэзи каҫӗнче Иосиф Трер, Петӗр Хусанкай сӑввисем хӗрӳллӗн янӑранӑ. Юлия Дмитриева мӑшӑрӗн сӑввине вуланӑ. Алексей Енейкинӑн «Несӗлсен пехилӗпе пурӑнар» сӑвви те кашнин чунне хускатнӑ.
Раҫҫей ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн пайташӗсем Лидия Сарине, Светлана Асамат, Нина Пӑрчӑкан, Зоя Сывлӑмпи, Владимир Мишшан хӑйсен сӑввисене вуланӑ, пултарулӑх лаҫҫине епле пырса кӗни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Кашни сӑвӑҫах хӑй вӑхӑтӗнче кам та пулин хавхалантарнӑ. Владимир Мишшаншӑн Анатолий Смолин тата Хӗветӗр Акивер вӗренрӳҫӗ евӗр пулнӑ пулсан Елена Николаевӑна Энтип Ваҫҫи хавхалантарнӑ.
Ольга Светопольская авалхи юрӑсене юрланӑ.
Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Самое время» передачӑна Канаш арҫыннине хӑнана чӗннӗ. Екатерина Стриженева телеертӳҫӗ Сергей Ефимовран интервью илнӗ.
Канаш поэчӗ Сергей Ефимов — Раҫҫей писательсен союзӗн членӗ. Халӗ вӑл Мускавра пурӑнать. Сергей Ефимов — полици полковникӗ, Раҫҫей ШӖМӗн оперативлӑ реагированийӗпе авиацийӗн вӑйӗсен «Рысь» ятарлӑ отрячӗн ветеранӗ. Спецназ ӗҫченӗсем Канаш ҫыннин пултарулӑхне аван пӗлеҫҫӗ.
Канаш ҫыннин сӑввипе Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗ, рок-музыкант, юрӑҫ, бас-гитарист, Александр Маршал юрӑ ҫырнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ.
«Канашсем» ентешлӗх Ҫеҫпӗл Мишши ҫинчен ҫырнӑ сӑвӑсене пухать. Ку хыпара Лидия Филиппова журналист тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницисенче хыпарланӑ.
Кӑҫалхи чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче вилӗмсӗр чӑваш поэчӗ ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитӗ. Ҫавна май тӗрлӗ мероприяти иртесси паллӑ ӗнтӗ. «Канашсем» ентешлӗх хӑйсен ентешӗ ҫинчен ҫырнӑ сӑвӑсен пуххине кун ҫути кӑтартасшӑн. Вӗсене чӑвашла ҫырнисене те, вырӑслисене те тиркемӗҫ. Пӗр автортан пӗр сӑвӑ йышӑнӗҫ, хайлав 100 йӗркерен вӑрӑм пулмалла мар.
Вӗсене ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен lrigel@rambler.ru электрон адреспа ӑсатмалла. «Ҫеҫпӗл Мишши ҫинчен ҫырнӑ сӑвӑсен кӗнеки валли заявка» тесе палӑртмалла, автор камне кӑтартмалла.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центра ҫӳрекен ватӑсем нумаях пулмасть поэтпа чей ӗҫме пуҫтарӑннӑ. Культура мероприятийӗ хулари А. Гайдар ячӗллӗ вулавӑшра иртнӗ. Ватӑ ҫынсемпе тӗл пулма паллӑ чӑваш поэчӗ Альбина Юрату пырса ҫитнӗ.
Поэт хӑйӗн кун-ҫулӗ, пултарулӑхӗнчи паллӑ утӑмсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Ватӑсем унран асӑнмалӑх автограф та ыйтнӑ, Альбина Юрату никама та хирӗҫлемен, алӑ пусса панӑ.
«Чӑваш юрӑҫисем шӑрантаракан чылай юрра пӗлетӗп. Анчах вӗсенчен самайӑшӗн сӑввине Альбина Юрату ҫырнине эпӗ пӗлмен те», — хавхаланса калаҫнӑ тӗлпулӑва хутшӑннӑ Людмила Васильева.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, чӑваш поэчӗн Любовь Мартьяновӑн чӗри тапма пӑрахнӑ. Кун пирки Марина Карягина сӑвӑҫ, тележурналист «Контактра» халӑх тетелӗнчи страницинче хыпарланӑ, ӑна асӑнса сӑвӑ ҫырнӑ.
Любовь Васильевна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Карапаш ялӗнче 1950 ҫулта ҫуралнӑ. Кӑҫал поэтӑмӑрӑн раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 72 ҫул тултармаллаччӗ. Любовь Мартьянова – 4 сӑвӑ кӗнеке авторӗ. Унӑн пӗрремӗш сӑввисем студентсен литература пӗрлешӗвӗн «Ҫилҫунат» кӑларӑмӗнче тата «Коммунизм ялавӗ» хаҫатра пичетленнӗ. Хӑй вӑхӑтӗнче Любовь Васильевна «Тӑван Атӑл» журналта ӗҫленӗ.
Чӑваш хӗрарӑмӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурса хутшӑнса иккӗмӗш вырӑна тухнӑ.
Сӑвӑ илемлӗ вулакансен тата патриотла юрӑсен конкурсне Совет Союзӗн халӑх артистне, Раҫҫей Федерацийӗн Ӗҫ геройне Василий Лановоя асра тытнине палӑртса йӗркеленӗ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне ҫӗршывӑн кашни регионӗнчен тенӗ пек хутшӑннӑ. Пурӗ 200 ҫын ӑмӑртнӑ.
Чӑваш Енрен унта эстрада юрӑҫи тата сӑвӑҫи Валентина Семёнова хӑй ҫырнӑ «Своих не бросаем» сӑвӑпа тата «Десятый наш десантный батальон» юрӑпа хутшӑннӑ. Сумлӑ жюри ентешӗмӗр пултарулӑхне иккӗмӗш вырӑнпа хакланӑ.
Чӑваш Енри хальхи вӑхӑтри паллӑ сӑвӑҫсенчен пӗри, вун-вун юрӑ сӑмахӗсен авторӗ Альбина Юрату шкулсемпе ача пахчисене тӑтӑшах тухса ҫӳрет. Ӳркенменскер хулари ачасем патне ҫеҫ мар, районтисем патне те ҫитет.
Ҫак кунсенче вӑл Шупашкарти «Теремок» 93-мӗш ача пахчинче пулнӑ. «Тӗлпулу питӗ интереслӗ иртрӗ. Ачасемпе юрларӑмӑр, ушкӑнпа сӑвӑсем каларӑмӑр, мана валли ятарласа чӑвашла юрӑ та юрларӗҫ, юмахсем ҫырма вӗрентӗмӗр... «Теремок» ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансене чунтанах юратрӑм. Воспитательсене чун-чӗре тавӗ. Асӑнмалӑх-савӑнмалӑх сӑн ӳкерӗнтӗмӗр...», — хыпарланӑ чӑваш чунӗллӗ хастар сӑвӑҫ Альбина Юрату.
+10.3 °C