Чӑваш парламенчӗн депутачӗсене кирек кам та пулӑшайӗ. Ҫук-ха. Аплах мар. 18 ҫултан аслӑраххисем. Ӑс-тӑнӗ айван маррисем. Тепӗр майлӑ каласан, гражданинӑн право пултарулӑхне (вӑл хӑйӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлама, явап тытма пултарнине) шута илӗҫ. Тата судпа айӑпланманнисем, айӑпланнах пулсан суд айӑплавне пӑрахӑҫланисем.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «О статусе депутата Государственного Совета Чувашской Республики» (чӑв. Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗн статусӗ ҫинчен) саккуна улшӑну кӗртме йышӑннӑ. Ҫапла вара асӑннӑ саккунӑн 27-мӗш статйин 3-мӗш пайне ҫӗнетнӗ.

Саккуна паян улшӑну кӗртиччен депутата професси пӗлӗвӗ е аслӑ пӗлӳ илнӗ ҫынсем ҫеҫ пулӑшайнӑ. Вӗсене, сӑмах май, хыснаран укҫа тӳлемеҫҫӗ. Пӗр депутата 30 ҫын таран пулӑшайрать.

Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Раҫҫейре роминг пулмӗ. Постановление, «Ҫыхӑну пирки» саккуна улшӑнусем кӗртнӗскер, РФ премьер-министрӗ Дмитрий Медведев алӑ пуснӑ. Чӑннипе, роуминга пӗтересси пирки пӗлтӗр раштав уйӑхӗнчех сайтра пӗлтернӗччӗ, халӗ тепӗр хутчен аса илтерер.

Ҫӗртмен 1-мӗшӗнчен абонентсен ытти региона шӑнкӑравланӑшӑн укҫа ытларах тӳлеме тивмӗ – пур ҫӗрте те пӗр тариф пулӗ. Ҫавӑн пекех Крымра пурӑнакансем вӗсем патне шӑнкӑравланӑшӑн укҫа тӳлемӗҫ.

Аса илтерер: роуминга пӗтересси пирки РФ Президенчӗ Владимир Путин пӗлтӗр раштав уйӑхӗнче саккун алӑ пуснӑ.

Ку таранччен ҫул ҫинче авари пулсан ӳсӗр водитель тарма пултарнӑ. Ҫапла майпа ӑна освидетельствовани тӑвайман. Кайран вара авари вӑхӑтӗнче ӳсӗр пулнӑскере урӑх статьяпа (ӳсӗр пулманнисене пырса тивекеннипе) суд тунӑ. Ара, вӑл авари вӑхӑтӗнче ӳсӗр пулнине ниепле те ӗнентеремӗн-ҫке-ха.

Малашне урӑхла пулӗ. Водитель освидетельствовани тухмасть пулсан, авари вырӑнӗнчен тарать тӗк ӑна УКн 264-мӗш статйин 2, 4 тата 6-мӗш пайӗсемпе килӗшӳллӗн айӑплӗҫ (ҫул-йӗр правилисене пӑснӑран ҫын сывлӑхне йывӑр сиен кӳни е вӗлерни).

Водитель аварире ҫын сывлӑхне йывӑр сиен кӳнӗ, вырӑнтан тарнӑ пулсан ӑна колони-поселение 4 ҫул таран ӑсатма пултараҫҫӗ. Пӗр ҫын вилнӗ тӗк – 2-7 ҫуллӑха, икӗ е ытларах ҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ тӑк 4-9 ҫуллӑха айӑплӗҫ.

РФ Патшалӑх Думи виҫҫӗмӗш вулавра ҫӗнӗ саккун йышӑннӑ. Вӑл ачасемшӗн сиенлӗ информаци сарма юраманнипе ҫыхӑннӑ. Малашне кинотеатрсене паспортпа ҫеҫ кӗртме тытӑнӗҫ.

Саккунпа килӗшӳллӗн, кинотеатр кассинче билет туянаканран паспорт ыйтма тытӑнӗҫ. Ку йӗркене «18+» категорири фильмсене курма пынӑ чухне ҫеҫ пӑхӑнмалла. Вулавӑшсем ирттерекен мероприятисене тата вӗсем саракан пичет продукцине те пырса тивет ку.

Фильм трейлерӗсене («18 ҫулччен» палӑртнисене) кӑтартнӑ чухне те ҫӗнӗ саккуна пӑхӑнмалла пулӗ. Вӗсенче ачасен хушшинче сарма юраман информациллӗ фрагментсемпе усӑ курма юрамӗ.

Ҫӗмӗрле район администрацийӗн пуҫлӑхне йышӑнӑва пынӑ ҫынна йӗркеллӗ хуравламаншӑн явап тыттарма йышӑннӑ.

Пуҫлӑх патне йышӑнӑва кайни хурав кӗтсе илейменнине прокуратурӑна евитленӗ. Унтисем тӗрӗсленӗ те, хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ ҫырса хуравламаннине тупса палӑртнӑ.

Чӑваш Енӗн прокуратурин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗмӗрле ҫынни иртнӗ ҫулти раштавӑн 12-мӗшӗнче район администрацийӗн пуҫлӑхӗ патне йышӑнӑва кайнӑ. Унта вӑл тавралӑха хӑтлӑх кӗртес ыйтупа калаҫу пуҫарнӑ.

Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ сӑмахпа ӑнлантарнӑ-ха, ҫавӑнпа ӗҫ-пуҫ вӗҫленчӗ тенӗ курӑнать. Йышӑнӑва пыни вара ҫырса хуравласса кӗтнӗ.

Ҫын сӑмахпа хуравласан та ҫитет тесе пӗлтермен пулсан ӑна хутпах хуравламалла иккен. Ҫӗмӗрле хула адинистрацийӗн пуҫлӑхне ҫапла вара 5 пин тенкӗлӗх явап тыттарнӑ.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫӗнӗ саккун алӑ пуснӑ. Саккунра палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Енри культура еткерлӗхӗсем ҫине хӑмасем ҫакӗҫ, унта вӗсем пирки кӗскен вырӑсла тата чӑвашла ҫырӗҫ.

Ҫак ӗҫе камӑн тумалла-ха? Документра ҫапла палӑртнӑ: хӑмасене культура еткерлӗхӗсен харпӑрҫисен е вӗсен саккунлӑ хуҫисен ҫакмалла. Хуҫи ҫук е паллӑ мар пулсан? Кун пек чухне хӑмасене ЧР Культура министерстви шучӗпе вырнаҫтарӗҫ.

Культура еткерлӗхӗсен объекчӗсене сыхлас енӗпе те улшӑнусем кӗртнӗ. Ҫӗнӗ саккунпа килӗшӳллӗн, паллӑ вырӑнсенче вырнаҫнӑ палӑксемпе ансамбльсене сыхлӗҫ.

Тӗнче тетелӗ пулӑшнипе наркотик сутакансем те пур. Иртнӗ ҫул ҫав меслетпе 160 ҫын наркопреступлени тунӑ. Ҫулталӑк хушшинче тӗнче тетелӗнчи 10 лавкка ӗҫне чарса лартнӑ. Хайхисем наркотика пирӗн республикӑра тата кӳршӗ регионсенче сарнӑ.

Массӑллӑ информаци хатӗрӗсен ӗҫне Роскомнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ тӗрӗслесе тӑрать-ха. Паян пирӗн республикӑра 120 МИХа шута илнӗ. Информаци технологийӗсем, массӑллӑ информаци хатӗрӗсем тата массӑллӑ коммуникацисем ҫинчен калакан саккунсене палӑртсан надзор органӗ ҫийӗнчех явап тыттарать.

Паянхи кун Чӑваш Енре, сӑмах май, периодика пичет кӑларӑмӗсем — 68, электрон периодика тата сеть кӑларӑмӗсем — 33, телеканалсем — 3, радиоканалсем — 1, тӗнче тетелӗнчи информаципе телекоммуникаци сечӗсем шутланакан, анчах МИХ евӗр регистрациленмен сайтсем — 15.

Ӗнер Раҫҫейӗн Общество палатинче «Закон 21» (чӑв. Саккун 21) пуҫарӑва сӳтсе явма пухӑннӑ. Унта сӑмах эрех сутас йӗрке пирки пырать. Асӑннӑ проект авторӗсем эрех-сӑрана 21 ҫултан аслӑраххисене ҫеҫ сутма ирӗк парасшӑн.

Халӑх шухӑшне тӗпчекен пӗтӗм Раҫҫейри центр ирттернӗ ыйтӑмра халӑхӑн 78 проценчӗ сӗнӗве ырланине палӑртнӑ. 41 проценчӗ ку йышӑну та ҫителӗксӗр тесе каланӑ-мӗн.

«Трезвая Россия» (чӑв. Урӑ Раҫҫей) федераци проекчӗн ертӳҫи Султан Хамзаев ҫӗнӗ сӗнӗве хӑйне евӗр бронежилет тесе хаклать.

РФ Общество палатинче иртнӗ итлеве Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев видеоҫыру янӑ. Унта вӑл проекта ырланине палӑртнӑ.

ЧР ертӳҫин Администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Игнатьев итлеве хутшӑнайман. Пуш уйӑхӗн 20-21-мӗшӗсенче вӑл ҫӗршыв регионӗсен ертӳҫисемпе Ямал-Ненец тӑрӑхӗнче ӗҫлӗ ҫул ҫӳревпе пулнӑ. Тӳре-шарана унта Газпром ертӳҫисем йыхравланӑ.

РФ Президенчӗ Владимир Путин ҫӗнӗ саккун алӑ пуснӑ. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, малашне тӗнче тетелӗнче влаҫа хиспелемесӗр каланӑ ҫынсене пуҫран шӑлмӗҫ. Унашкаллисене пысӑк штраф тӳлеттерӗҫ е административлӑ майпа арестлӗҫ.

Саккунра палӑртнӑ тӑрӑх, обществӑна, патшалӑх символӗсене тата Раҫҫейри влаҫ институчӗсене сӑмахпа кӳрентернисене административлӑ майпа явап тыттарӗҫ. Саккуна пӗрремӗш хут пӑссан 30-100 пин тенкӗ штраф тӳлеттерӗҫ. Каллех ҫак айӑппах лексен штраф ӳсӗ: 100-200 пин тенкӗ.

Кунсӑр пуҫне саккуна пӑснӑ ҫынсене 15 талӑклӑха арестлеме пултарӗҫ. Рецедивистсене вара ҫирӗпрех айӑплӗҫ: 200-300 пин тенкӗлӗх штрафлӗҫ е 15 талӑклӑха арестлӗҫ.

Ҫак эрнекун, пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери потребительсен правине хӳтӗлемели куна палӑртаҫҫӗ. Потребительсене хӳтӗлессипе ӗҫлекен «Consumers International» пӗтӗм тӗнчери организаци асӑннӑ кунӑн тематикине ҫулсеренех палӑртать иккен. Кун пирки Чӑваш Енӗн Экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министерствин пресс-служби пӗлтерет. Хальхине «Trusted Smart Products» – «Цифровой мир: надежные смарт-устройства» (чӑв. Цифра тӗнчи: шанчӑклӑ смарт-хатӗрсем) девизпа йӗркелеме йышӑннӑ.

Пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ЧР Экономика министерствинче ирхи 9 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен «хӗрӳ лини» ӗҫлӗ. Унӑн телефонӗ — (8352) 64-20-63. Ку вӑл — пулӑшу сферинчи суту-илӗве йӗркелекен пай номерӗ.