Культура училищин сцени ҫинче нумаях пулмасть пирӗнтен уйрӑлса кайнӑ Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченне Нина Трифоновна Панинӑна асра тытса «Улӑп ҫӗрӗ» театрланӑ спектакль лартнӑ.
Чӑваш республикин культура училищин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак постановка куракансенче чӑваш культурин тӗнчипе паллаштарать: кунта чӑваш кӗввисем янӑраҫҫӗ, пуян чӑваш тӗррипе илемлетнӗ наци костюмӗсем курӑнаҫҫӗ. Постановкӑна Нина Панина режиссер тунӑ. Унӑн ӗҫне вара унпа пӗрле ӗҫлекен Григорьев Владимир Николаевич, ҫавӑн пекех ҫамрӑк режиссер Петров Григорий тата педагог-хореограф Казаков Сергей вӗҫленӗ.
Театрланӑ спектакле хатӗрлес ӗҫе пултарулӑх ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ. Пулас сцена ӑстисене Комсомольски районӗнчи «Каҫал», Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Сӗнтӗрпуҫ культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Сӗнтӗр», Элӗк районӗнчи «Валинкке фольклор ансамблӗсем пулӑшнӑ.
Паян, раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх художество музейӗнче «Во имя жизни на планете» (чӑв. Ҫӗр ҫинчи пурнӑҫшӑн) курав уҫӑлӗ. Унта Раҫҫей художникӗсен союзӗн пайташӗн, Владимир Ларев живопись ӑстин ӗҫӗсемпе паллашма май килӗ. Курав 16 сехетре уҫӑлӗ.
Экспозицире ҫар темипе ҫыхӑннӑ 100 ытла ӗҫ пулӗ. Вӗсен шутӗнче — асамлӑ пейзажсем, сюрреализмла сӑнсем, ню стилӗпе ӳкернӗ картинӑсем, философилле ӳкерчӗксем.
Вӑрҫӑ ҫинчен ӳкернӗ ӗҫсене художник хӗрлӗ тӗспе пӗрлештернӗ. Хура йӗрпе арҫын темине палӑртнӑ, шуррипе — хӗрарӑма.
Владимир Ларев 1954 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнч Пӑлапуҫ Пашьел ялӗнче ҫуралнӑ. 1979 ҫулта Шупашкарти художество училищинчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн 26 ҫул хушши вӑл алла киҫтӗк тытман. Паян вӑл каллех ӳкерет.
(Владислав Пастухов-Анаткас сӑввисем ҫинчен)
Ҫӗнӗ саманари литература тӗрлӗ ырӑ-япӑх пулӑмпа савӑнтарма-пӑшӑрхантарма пӑрахмарӗ. Е ниме тӑман ҫыркаланчӑк хушшинчех ачасем валли питӗ селӗм кӗнекесем пичетленсе тухрӗҫ, е тӗрӗслӗх турӑран килет тенӗ хайлавсем шкула пырса кӗчӗҫ. Хӗрсен сӑмах хастарлӑхӗ сӑвӑ ярӑмӗсемпе романсем таранах ҫӗкленчӗ.
Чӑваш литературинче пурнӑҫа тӗрӗс сӑнарлакан реализм парӑнма шутламасть. Ҫакна май Владислав Пастухов-Анаткас кӗнекисене илсе кӑтартас терӗм.
Сӑпайлӑ ҫын Владислав Григорьевич Пастухов-Анаткас cӑвӑҫ (ячӗ район энциклопедийӗнче, «Чӑваш литературин поэзи антологийӗче» пур пулсан та) вулакана халиччен паллах марччӗ. Вӑл Муркаш районӗнче 1954 ҫулта ҫуралнӑ, Турай шкулӗнче вӗреннӗ. Тинӗс ҫар хӗсметӗнче тӑнӑ. Халӗ Тӑвайра пурӑнать. Сарӑтура Шалти ӗҫсен министерствин академийӗнчен вӗренсе тухсан хамӑр республикӑра аслӑ следовательте ӗҫленӗ. Магаданра, Саха-Якутире, Чукоткӑра ылтӑн чавнӑ тата ҫӗр тӗпчекен ушкӑнра тарланӑ. Унтан таврӑннӑранпа районти «Ял ӗҫченӗ» хаҫатра тӑрӑшнӑ, университетра вӗреннӗ, вакат ӗҫне пӑрахман.
Чӑваш Енӗн мӗнпур муниципалитетӗнчи, Тутарстанри тата Ӗрӗнпур облаҫӗнчи 4 ҫултан пуҫласа 10 ҫула ҫитичченхи 320 ача чӑваш тӗррин илемӗпе паллаштаракан «Азбука чувашского костюма» (чӑв. Чӑваш тумӗн азбуки) пӗтӗм Раҫҫейри конкурса хутшӑннӑ. Ӑна «Радуга» (чӑв. Асамат кӗперӗ) культурӑпа курав центрӗ ирттернӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсен йышне Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Канашри, Сӗнтӗрвӑрринчи, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Елчӗк районӗсенчи, Тутарстанри Апастово тата Ҫӗпрел районӗсенчи ачасем лекнӗ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Республикинчи композиторсен союзӗн президенчӗ, музыковед, композитор, чӑваш халӑхӗн патриочӗ Николай Зимин куҫне ӗмӗрлӗхе хупнӑ.
Николай Александрович 1942 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Муркашра ҫуралнӑ. Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинчен, Чулхулари (ун чухне вӑл хула Горький пулнӑ) М.И. Глинка ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнчи музыковедени факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Николай Зимин – Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Пӗтӗм Раҫҫейри музыка пӗрлӗхӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, А. Талвир литература премийӗн лауреачӗ.
Вӑл 100 ытла музыка произведенийӗпе аранжировка авторӗ, профессилле тата халӑх музыкипе 500 ытла публикаци ҫырнӑ.
Николай Александровичпа ыран, чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Шупашкарти ритуал пулӑшӑвӗнче (Граждан урамӗ, 19-мӗш ҫурт) 11 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен сывпуллашӗҫ.
Чӑваш Енри тӗрлӗ организацире халӑхпа ҫыхӑну тытас енӗпе ӗҫлекен специалистсем валли «PRофи-21» конкурс иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: пултарулӑх ӑмӑртӑвне ирттересси ҫинчен калакан хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев PR-специалистсен кунӗнче алӑ пуснӑччӗ.
Конкурса пурӗ 79 ҫын заявка тӑратнӑ, вӗсенчен 32-шӗ финала лекнӗ. Вӗсен ӗҫӗсене сумлӑ экспертсем хакланӑ. Финала лекнисен куҫа-куҫӑн тӗл пулса тупӑшма тивӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарта чыслӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн режиссёрӗн, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткин Наталия Сергееван пултарулӑх каҫӗ иртнӗ. Ҫав каҫ театрта Ярослава Пулинович ӗҫӗ тӑрӑх лартнӑ «Вӑйлӑ хӗрарӑм» спектакле кӑтартнӑ. Юбиляр Жанна сӑнарне калӑпланӑ.
Наталия Сергеевӑна юбилейпа республикӑн культура министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский тата ыттисем саламланӑ. Тӑван, Шупашкар, районӗнчен те делагаци пырса ҫитнӗ.
Аса илтерер: Наталия Сергеева юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 50 ҫул тултарчӗ. Вӑл Шупашкар районӗнчи Шинер ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври М.С. Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен (институтӗнчен) 1993 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Ун хыҫҫӑнах ӑна К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрне ӗҫе илнӗ. 2013 ҫулта вӑл Мускаври Культура, искусство тата туризм енӗпе ӗҫлекенсен пӗлӗвне ӳстермелли академирен вӗренсе тухнӑ. Юлашки ҫулсенче артистка режиссёр пулса тӑрӑшать.
Ӗҫе пуҫӑнакан IT-специалистсем валли Чӑваш Енре ятарлӑ лапам йӗркелӗҫ. Унта вӗсем пӗр-пӗринпе хутшӑнӗҫ, пӗлӳпе тата опытпа паллашӗҫ.
IT-community текен лапам йӗркелеме Шупашкарта юпа уйӑхӗн 29-31-мӗшӗсенче иртнӗ искусствӑлла интеллект хакатонне хутшӑннисемпе тата унта ҫӗнтернисемпе республикӑн Цифра аталанӑвӗн тата Вӗренӳ министерствисенче, «Чӑваш Республикин ИТ-кластерӗ» ассоциацире ӗҫлекенсем тӗл пулсан йышӑннӑ.
IT-community лапам информаци технологийӗсемпе ҫыхӑннӑ шкул ачисене, студентсене, преподавательсене, усламҫӑсене пӗрлештерӗ.
Ӗнер Чӑваш Енри тӳре-шара культурӑна аталантарас енӗпе пысӑк тӳпе хывнисене уйӑхсерен патшалӑх пособийӗ парса тӑрассипе ҫыхӑннӑ ыйтӑва тишкернӗ.
ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи Вячеслав Борислв ертсе пынипе иртнӗ ларура 9 ходатайство пӑхса тухнӑ. Укҫана культурӑра пысӑк ҫитӗнӳсем тунисене парса тӑраҫҫӗ. Ларурисем ҫавӑн пек ҫын Раҫҫей халӑх артисчӗ Юрий Васильев тесе йышӑннӑ.
Юрий Васильевич Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн илемлӗх ертӳҫи тата дирижёрӗ пулса 40 ҫул ытла ӗҫленӗ. Пултарулӑх ушкӑнӗ тӗнче шайӗнчи фольклор фестивалӗсен темиҫе хут та хутшӑннӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче паблик-ток мелӗпе ирттернӗ тӗлпулӑва Игорь Улангина йыхравланӑ. Вулавӑш хӑни — график, живопись ӑсти, Раҫҫей художникӗсен союзӗн пайташӗ, «Free poetry» издательство директорӗ.
Игорь Улангин пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗнеке кӑларакан пулса ӗҫленӗ май унӑн питӗ нумай вулама тивет, уйрӑмах — хальхи вӑхӑтри литературӑна. Вӑл нумай кӗнекене сӑнӳкерчӗксемпе илемлетет, хӑш чухне текстсене те ҫырать.
Игорь Шупашкарта ҫуралнӑ. Унӑн ачалӑхӗпе яшлӑхӗ Ленин проспектӗнчи ҫуртра иртнӗ, ӑна хирӗҫех вулавӑш вырнаҫнӑ. Малтан ҫв учреждени М. Горький ячӗллӗ республика библиотеки шутланнӑ, самана улшӑннӑ май ячӗ ылмашнӑ. Вулавӑшран пулас ӳнерҫӗ ачаранах тухма пӗлмен тесен те йӑнӑш мар.
Кӗнеке издательствине ертсе пынӑ май халӗ вӑл Раҫҫейри, Италири, Польшӑпа Швецинчи тата ытти ҫӗршыври авторсен кӗнекисене кун ҫути кӑтартать. Чӑваш халӑх поэчӗпе Геннадий Айхипе туслӑ пулнине те Игорь Улангин ӑшшӑн аса илнӗ.
-0.7 °C