Тӑвай районӗнче пурӑнакан 22 ҫулти каччӑ эрех ҫитменнишӗн урса кайнипе амӑшне тата сусӑр йӑмӑкне хӗнесе пӗтернӗ.
Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫакскер юлташӗпе Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне уявланӑ. Унпа вӗсем пӗр кӗленче шурӑ эрех тата литр ҫурӑ сӑра пушатнӑ. Анчах каччӑсене ку сахал пек туйӑннӑ. Каҫхине киле таврӑнсан амӑшӗнчен укҫа тапӑнма тытӑннӑ. Лешӗ хирӗҫленине кура 22-ри ывӑл тарӑхсах кайнӑ — амӑшне тапса пӗтернӗ. Хӗрарӑм кӑшкӑрнине кура каччӑн 14-ри сусӑр йӑмӑкӗ сиксе тухнӑ, хӗнекен пиччӗшӗпе шар куракан амӑшӗ хушшине тӑнӑ. Хӗрачана каччӑ ҫамкаран тапса панӑ. Лешӗ ҫавӑнтах айккинелле ывтӑнса кайнӑ. Кунпах лӑпланман-ха эрех ҫитменнипе алхасакан каччӑ. Йӑмӑкне хулпуҫҫинчен ярса илнӗ те йывӑҫ урайне ывӑтса янӑ. Сусӑр хӗр пӗрчӗк тӑрайманнине кура каччӑ килтен тухса тарнӑ.
Ӑнман ывӑл килтисене унччен те шар кӑтартнӑ. Амӑшне те хӗненӗ, ашшӗне те. Ӳсӗрле ҫӳренишӗн тата пуҫтахланнишӗн ӑна администартивлӑ майпа пӗрре кӑна мар айӑпланӑ.
Судра пӳтсӗр каччӑ хӑйне каҫарма ыйтнӑ-ха. Эрех ун чухлӗ ӗҫмен пулсан усалланман пулӑттӑм тесе ӑнлантарнӑ. Анчах вайпитти хӳтлӗхсӗр ҫынна хӗненине кура суд каччӑна пуҫиле майпа айӑплама йышӑннӑ, Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова 10 пин тенкӗлӗх штрафланӑ тесе пӗлтерчӗ.
Республикӑри кайӑк-кӗшӗк хапрӑкӗсенчен пӗринче какайра тетрациклин тупса палӑртнӑ.
Ку препаратпа кайӑк-кӗшӗке укол тӑваҫҫӗ-ха. Анчах специалистсем тӗрӗсленӗ чух какайри тетрациклин виҫи ытлашшине асӑрханӑ. Ҫакна Хусанти ветеринари лабораторийӗн тӗрӗслевӗ ҫирӗплетсе панӑ.
Какайра тетрациклин виҫи пысӑккине ҫирӗплетнӗ хыҫҫӑн Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗн ветеринари тӗрӗслев пайӗнче тӑрӑшакансем хапрӑка тепӗр хутчен ҫитнӗ. Ку хутӗнче вӗсем планпа пӑхман тӗрӗслев ирттернӗ. Ӑна вӗсем прокуратура ирӗк панипе йӗркеленӗ.
Тетрациклина кайӑк-кӗшӗк чирлесрен тата чирлесен пама юрать-ха. Анчах вӑл препарат чӑх-чӗп организмӗнчен тухса пӗтнӗ хыҫҫӑн кӑна пусма юрать. Специалистсем тӗрӗсленӗ хапрӑкра кайӑк-кӗшӗке васкаса пуснӑ. Капла туни саккуна пӑсни пулать. Уншӑн яваплӑ ӗҫчене те, предприятине хайне те штрафлама йышӑннӑ. Иккӗшӗн пӗрле 80 пин тенкӗ тӳлемелле.
Кӑҫалхи кӗркунне РФ Патшалӑх Думине тата Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне депутатсен суйлавӗ иртмелле. Унччен вара Раҫҫейри чи пысӑк партисенчен пӗри, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей», парти ячӗпе суйлава тухакансен хушшинче сасӑлав ирттерет. Ӑна ют чӗлхерен йышӑннӑ сӑмахпа каласан, праймериз тени пулать. Праймериза хутшӑнакансем те хастаррине палӑртмалла. Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн вице-спикерӗн Николай Маловӑн, акӑ, хӑйӗнпе пӗр пек хушаматлӑ виҫӗ кандидатпа кӗрешме тивӗ. Етӗрнери 9-мӗш суйлав округӗнче праймериза тата тепӗр виҫӗ Малов хутшӑнма шут тытнӑ иккен. Вӗсен хушшинче ӗҫсӗр ҫын та, усламҫӑ та, ҫар оркестрӗн дирижерӗ те пур.
Маларах эпир «Наблюдатель» (чӑв. Сӑнавҫӑ) общество юхӑмӗ Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчисем тата шкулсенче политика сӗмӗллӗ реклама пуррине асӑрханине, ҫавӑн пирки Ҫӗнӗ Шупашкарти прокуратурӑна пӗлтернине хыпарланӑччӗ.
Ҫитес суйлавра ҫӗнтерес тесе тапаҫланакансенчен хӑшӗсен ҫывӑрсан та ыйхӑ килмест пулӗ. Вӗсем ҫине тӑрсах унта та кунта ҫитеҫҫӗ, ӑна та кӑна уҫаҫҫӗ, саламламаллине саламлаҫҫӗ, пуҫ таймалла ҫӗрте пуҫ таяҫҫӗ, йӑл кулмалла чух йӑл кулаҫҫӗ. Кандидатсем ватӑсемпе тата ачасемпе ӑшшӑн калаҫнине фотографӗсем те наччасрах сӑн ӳкерсе илеҫҫӗ. Мӗн тӑвӑн, политикӑра та реклама кирлӗ.
«Наблюдатель» (чӑв. Сӑнавҫӑ) общество юхӑмӗ хӑйсене ытла та хастаррӑн, ҫине тӑрсах кӑтартакансене ырламасть. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти ача пахчисем тата шкулсем тӑрӑх ҫаврӑнса тухнӑ та политика сӗмӗллӗ реклама пур тесе пӗтӗмлетнӗ. Шкулсенче те, ача пахчисенче те политика реклами сӗмӗллӗ агитматериал ҫакӑнса тӑрать-мӗн. Юхӑм ертӳҫи Алексей Глухов пӗлтернӗ тӑрӑх, кун пирки Ҫӗнӗ Шупашкарти прокуратурӑна пӗлтернӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра хастарсем Шупашкарти шкулсемпе ача пахчисене те пӑхса ҫаврӑнасшӑн.
Чӑваш халӑх сайтӗнче «Мӗншӗн хура вӑрман каш кашлать?» ятпа статья пичетленнӗччӗ, каярах Чӑваш Енри хастар экологсем РФ ҫутҫанталӑк министрӗ Сергей Донской ячӗпе ҫыру хатӗрленине те ҫырса кӑтартнӑччӗ. Петицире экологсем уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк лаптӑкӗсем сахалланса юлнишӗн пӑшӑрханнине пӗлтернӗччӗ.
Халӗ тата Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн (вырӑсла кӗскетсе каласан, ОНФ) экологи тата вӑрман хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен общество мониторингӗн центрӗ Чӑваш Енри Ҫутҫанталӑк министерстви уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк территорийӗсенчен 70 ытла процентне пӗтернишӗн пӑшӑрханнине пӗлтернӗ. Хастарсем ҫутҫанталӑка сыхлас енӗпе ӗҫлекен прокуратурӑна ҫырупа тухма хатӗрленеҫҫӗ.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан ҫамрӑк арҫын ҫине-ҫинех ашшӗ пулса тӑнӑ. Унӑн пӗр ачи 2013 ҫулта ҫут тӗнчене килнӗ, тепри — 2014-мӗшӗнче. Ҫав пепкесен амӑшне ача ҫине ача ҫуратма тархасласах ыйтнине пӗлместпӗр-ха. Тен, ашшӗ пулас шухӑшӗ ҫирӗпленсех те ҫитеймен-ши унӑн?..
28 ҫулти арҫыннӑн тупӑшӑн пӗрре-виҫҫӗмӗш пайне алимента ямалла пулнӑ. Кун пирки шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла суд йышӑну тунӑ. Анчах ҫамрӑк ашшӗ хӑнк та туман темелле. Ик ачашӑн парӑм унӑн 120 пин тенкӗ пуҫтарӑнса та кайнӑ. Суд приставӗсем ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 157-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпласси пирки асӑрхаттарсан та икӗ ача ашшӗ ӗҫе вырнаҫма шутламан. Шупашкар район прокуратури пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть суд арҫынна айӑплама йышӑннӑ. Унӑн юсанмалла 5 уйӑх ӗҫлеме тивӗ, тупӑшӑн 5 процентне патшалӑх тытса юлӗ.
Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти арҫын Мӑкшӑ Республикин тӗп хулинче, Саранскра, финанс пирамиди йӗркеленӗ. Ҫынсене улталаса пуйма шут тытнӑ арҫыннӑн шӑпине Шупашкарти Ленин районӗнчи суд татса парӗ. Прокуратура айӑплав хутне ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ.
Арҫын Шупашкарта «Народный сейф» (чӑв. Халӑх сейфӗ) ятпа тулли мар яваплӑ общество йӗркеленӗ. Унта вӑл ҫынсен укҫа-тенкине пуҫтарнӑ. 2014 ҫулхи пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа 2015 ҫулхи кӑрлачӑн 20-мӗшӗччен арҫын Шупашкарта тата Саранскра пурӑнакансенчен 8,1 миллион тенкӗ ытла пухнӑ. Малтанхи уйӑхсенче арҫын процентсене паркаланӑ, кайран тупра ҫынсене кӗми пулнӑ. Укҫана ултавҫӑ арҫын темиҫе уйӑхран пуҫласа темиҫе ҫуллӑх тесе пуҫтарнӑ. Процентне пысӑк кӑтартнӑ вӑл.
Тӑвай районӗнчи пӗр вӑй питти эрех сахал тесе шуруповерт вӑрланӑ. Ҫак айванлӑхшӑн ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 158-мӗш статйин 2-мӗш пайӗн «б» пункчӗпе айӑплӗҫ. Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова пӗлтернӗ тӑрӑх, айӑплав пӗтӗмлетӗвне 47-ри арҫынна тыттарнӑ ӗнтӗ, пуҫиле ӗҫе суда ярса панӑ.
Пӑтӑрмахӗ ҫапларах сиксе тухнӑ. Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче каҫхи 5 сехет тӗлӗнче кӳршӗпе эрех ӗҫнӗ. Анчах сӑра сакки сарлака ҫав — сахал ярса панӑн туйӑннӑ. Ӗҫмелли тупатӑп-и е урӑх пурлӑх лекӗ-и те ӑна сутма е ылмаштарма май килмӗ-и тесе вӑл пӗрле хӑналаннӑ арҫыннӑн гаражне кӗнӗ. Эрехӗ гаражра пулман, анчах куҫ тӗлне 2500 тенкӗ тӑракан шуруповерт лекнӗ. Ҫавна ҫаклатса тухнӑ та эрех ӗҫес шухӑшлӑ этем. Ӑна вӑл 200 тенкӗпе сутса янӑ та пыра хӗртмелли туяннӑ.
| АКА | 28 |
Ӗҫ укҫине официаллӑ майпа тӳлеменни начаррине пӗлтернине юлашки вӑхӑтра Шупашкарти троллейбуссенче те илтме тивет. Социаллӑ ҫав рекламӑра пенсисӗр юлассипе хӑратаҫҫӗ-ха. Тепӗр тесен, пенсисӗр пачах пӗрех тӑратса хӑвармаҫҫӗ-ха. Анчах вӑл пӗчӗк пулассине тӗшмӗртме йывӑр мар ӗнтӗ.
Ӗҫ укҫине «конвертра» тӳлекенсене прокуратура та тӗрӗслесе тӑрать тесе пӗлтерет Зелфинас Карама прокурор. Шупашкар районӗнчи ҫак надзор органӗ, акӑ, «ТрубопроводГазСтрой» обществӑра ӗҫ саккунне пӑснине палӑртнӑ. Унта пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен тытӑнса кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗччен тӑрӑшнӑ виҫӗ ҫынпа хут ҫырса аппаланман: илни пирки приказ та кӑларман, ӗҫ килӗшӗвӗ те туман.
Ӗҫ саккунне пӑснӑ предприяти пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарса 10 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Шупашкарти 29-мӗш вӑтам шкулта туалета ашшӗ-амӑш укҫипе юсанӑ. Материалне туянма та, ӗҫне пурнӑҫлама та вӗренӳ учрежденийӗ 1-мӗш «м», 2-мӗш «а», 3-мӗш «п» классенче вӗренекенсен ашшӗ-амӑшӗн куҫӗнчен пӑхнӑ.
Прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ вӑхӑтра ашшӗ-амӑшӗпе те калаҫнӑ, анчах вӗсем укҫана хӑйсенчен ирӗксӗртен пухнине йышӑнман.
Апла-и, капла-и, саккунпа килӗшӳллӗн вара шкула муниципалитетӑн тытса тӑмалла. Енчен те ыркӑмӑллӑх укҫи тесе кӗмӗл пухас-тӑвас пулсан ӑна вӗренӳ учрежденийӗн счечӗ ҫине куҫармалла, ашшӗ-амӑшӗпе ыркӑмӑллӑх укҫи пухни пирки килӗшӳ ҫырмалла.
Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче прокуратура ачасене шкула йышӑннӑ чух документсене ашшӗ-амӑшӗнчен кӑна мар, асламӑшӗ-кукамӑшӗнчен йышӑннине те тупса палӑртнӑ. Кӑлтӑксем пирки шкул директорне представлени ҫырса панӑ. Унта ҫитменлӗхе пӗтерме, айӑплине явап тыттарма хушнӑ.
+15.3 °C