Акан 16-мӗшӗнче Ача юррисене юрлакансен юбилейлӗ 5-мӗш «Мехел» конкурсӑн республикӑри гала-концерчӗ иртрӗ. «Паян ҫак сцена ҫинче малашне пирӗн наци культурин чапне саракан ҫамрӑк артистсем тухса юрлаҫҫӗ. Конкурса хутшӑнакансем ҫулсерен ӑсталанса пыраҫҫӗ, ҫӗнӗ талантсем палӑраҫҫӗ. Ҫакӑ Чӑваш Ен юрӑ-кӗвӗ культури малашне ӑнса аталанассине шанма май парать», — конкурсантсемпе куракансене саламланӑ чухне палӑртрӗ Роза Лизакова, Чӑваш Ен культура министрӗ.
Елена Ижендеева, ВГТРК-н «Чувашия» ГТРК филиалӗн директорӗ, конкурс юрӑҫсемшӗн тата вӗсен ертӳҫисемпе организаторӗсемшӗн тапса тӑран хавхалану ҫӑлкуҫӗ пек пултӑр тесе сунчӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗ ячӗшӗн кӑҫал республикӑн районӗсемпе хулисенчен 140 юрӑҫ хутшӑнса ӑмӑртрӗ. Вӗсенчен 65-ӗшӗ финала тухрӗҫ. Конкурсӑн 30 лауреатне асӑнмалӑх парнесемпе тата ятарлӑ статуэткӑсемпе чысларӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене жюри кӑна мар, куракансем SMS майӗпе янӑ сасӑ та палӑртрӗ. Куракансене чи килӗшнӗ 2 юрӑҫа ятарлӑ парнепе чысларӗҫ.
«Мехел» конкурсӑн юбилейлӗ ҫулӗ унчченхисенчен интереслӗрех, ӑстарах та пулчӗ теме пултарчӗҫ жюри членӗсем.
Республикӑри районсем хушшинчи «Ҫамрӑк ӑсчах — 2011» вӑйӑ конкурсӑн пӗрремӗш куҫӑмсӑр турӗ вӗҫленчӗ. Ӑна Красноармейски районӗнчи вӗрентӳ пайӗн информаципе методика центрӗ ҫумӗнчи чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсен меслетлӗх ушкӑнӗ йышӑннипе ирттернӗ. Ушкӑн ертӳҫи — З.П.Михайлова. Вӑйӑ конкурс авторӗ тата ӑна пуҫарса йӗркелесе пыраканӗ — В.М. Михайлов.
Конкурс акан 1-мӗшӗнчен пуҫласа 14-мӗшӗччен пычӗ. Унта хутшӑнакансен «Ҫамрӑк ӑсчах» вӑйӑ конкурс сайтӗнче 35 ыйтуран тӑракан тест ыйтӑвӗсем ҫине онлайн (тӳрӗ ҫыхӑнура) хуравламаллаччӗ. Сайта пурӗ 382 ача кӗрсе ӗҫе пурнӑҫлама ҫырӑннӑ. Вӗсенчен 262-шӗ тест ыйтӑвӗсене хуравланӑ. Тулли хурав памашкӑн 230 ача ҫеҫ пултарнӑ. Вӗсенчен вӑйӑ конкурсӑн куҫӑм (иккӗмӗш) турне хутшӑнма 68 ача ирӗк ҫӗнсе илнӗ. Вӗсен ятлӑхне http://chuvsite.ucoz.ru/ сайтран уҫласа илме пулать.
Шӑматкун, акан 2-мӗшӗнче, Шупашкарти шкул тулашӗнчи ӗҫсен «Эткер» центрӗнче Яков Ухсай ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа ирттернӗ ӑмӑртӑвӗ вӗҫленчӗ.
Ӑмӑрту темиҫе тапхӑртан тӑнӑ — килти ӗҫ (ӑслӑлӑх тӗпчевӗ ирттермелле пулнӑ), сӑмахкаҫмӑшсен ӑмӑртӑвӗ (куҫӑмсӑр майпа иртнӗ), сценарисемпе паллаштарасси тата интелектуаллӑ кӗрешӳ. Шӑматкун «Эткерте» сценарисемпе паллаштарчӗҫ тата «кӗрешӳ» иртрӗ.
Чи малтанах ачасен умӗнче ятарласа чӗннӗ хӑнасем тухса калаҫрӗҫ: пултаруллӑ сӑвӑҫӑн хӗрӗ Ольга Яковлевна, паллӑ сӑвӑҫ Юрий Сементер, ҫыравҫӑ-журналист Аристарх Димитриев тата ыттисем. Вӗсем Яков Ухсай пултарулӑхӗпе паллаштарчӗҫ, ӑна сӑнласа пачӗҫ.
Малалла вара ӑмартӑвӑн сценарисемпе паллаштармалли пайӗ пуҫланчӗ. Ӑна хатӗрленӗ чухне хутшӑнакансен Яков Ухсай сӑввисене е ӑна халалласа ҫырнӑ хӑйсен сӑввисене тӗпе хурса мӗнле те пулин представлени тумалла пулнӑ. Ҫӗнтерме чӑн та йывӑр пулчӗ — артист та пулмалла, Яков Ухсайӑн кун-ҫулне те пӗлмелле.
Елчӗк районне кӗрекен Вырӑскасси ялӗнчи культура ҫуртӗнче пушӑн 20-мӗшпе 27-мӗшӗ хушшинче «Уҫлӑхӑн чики ҫук» («Космос без границ») темӑпа ача-пӑча ӳкерчӗкӗсен ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Уҫлӑха, космонавсене, уҫлах ракетисене, ҫын тунӑ спутниксене тата орбитӑри станцисене ӳкерсе шкул ачисем хӑйсен пултарулӑхне питӗ лайӑх кӑтартма пултарчӗҫ.
Хаклавҫӑсен шухашӗпе килӗшӳллӗн чи лайӑх ӳкерчӗксем шутне Лисицина Ольга, Краснова Клавдия, Новикова Людмила тата Волков Дмитрий тунӑ ӗҫсене кӗртнӗ. Вӗсене чун-чӗререн саламлатпӑр!
Эрнекун, пушӑн 25-мӗшӗнче «Лаша сӑнарӗ хут ҫинче» ятлӑ ӳнер ӑмӑртӑвӗн юлашки ӗҫӗсене йышӑнтӑмӑр. Ҫапла май вӑл вӗҫленни ҫинчен пӗлтеретпӗр. Ку ӑмӑрту хӑйне евӗрлӗ пулчӗ ӗнтӗ — эпир вырӑн палӑртмӑпӑр, ӳкерчӗксенчен чи илемлине суйламӑпӑр. Кам хутшӑннӑ — кашни хӑйне ҫӗнтерӳҫӗ теме пултарать. Парне вара — маларах каласа хӑварнӑ тӑрӑх — сирӗн ӳкерчӗк кӗнекере пичетленни пулӗ.
Ӳнер ӑмӑртӑвне пӗтӗмлетнӗ май ҫакна калама май пур: пӗтӗмӗшле 30 ӗҫ ярса пачӗҫ, вӗсенчен иккӗшне, пахалӑхӗ ытла та япӑх пулнӑран, тӳрех пӑрахӑҫлама тиврӗ. Ыттисене КУНТА курма пултаратӑр.
Шел те, кӗнекере пичетлеме юрӑхлисем вӗсен шутӗнче нумаях мар. Ӑмӑрту йӗркине ӑнлантарса панӑ чухне тӗрлӗ тӗссене сахалтарах усӑ курмалли пирки каларӑмар пулин те хӑшӗ-пӗри пирӗн сӗнӗве шута илмен. Нумай сӑрласа тултарнисем те пур. Унашкал ӗҫсене кӗнекене кӗртме ытла та йывӑр. Теприсем тата ӗҫе хӑш хайлав тӑрӑх ӳкернине кӑтартман — пирӗн вӗсене тахӑш ҫумне вырнаҫтармалла тет...
Ӳнер ӑмӑртӑвне Елчӗк, Комсомольски, Канаш, Ҫӗмӗрле, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш районӗсенчи ачасем хутшӑнчӗҫ.
Тӗнчипех саланнӑ ентешсене пӗр кӗрекене пуҫтарас, чуна пырса тивекен сасӑллӑ чӑваш юрӑҫисене тупса палӑртас тӑллевпе ЧР Культура министерствипе Чӑваш наци конгресӗ ҫулсеренех Пӗтӗм тӗнчери чӑваш эстрада юррисен «Кӗмӗл сасӑ» фестиваль-конкурсне йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл пушӑн 25-26-мӗшӗсенче 12-мӗш хут иртӗ. Уява хутшӑнас, килсе курас текенсене Шупашкарти Ухсай Яккӑвӗ ячӗллӗ культура керменне 18 сехет тӗлне йыхравлаҫҫӗ.
Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Чӑваш наци конгресӗн президиумӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта шӑпах уявпа ҫыхӑннӑ тӗрлӗ ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Конгресс президенчӗ Геннадий Архипов фестиваль регионсен хушшинчи культура ҫыхӑнӑвне ҫирӗплетес ӗҫре те пысӑк вырӑн йышӑннине палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл конкурсра Тутарстан, Пушкӑртстан республикисенче, Чӗмпӗр, Свердловск, Тӗмен облаҫӗсенче, Красноярск енре пурӑнакан чӑваш ҫамрӑкӗсем те тупӑшма кӑмӑл тунине пӗлтернӗ.
Президиум пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх ҫакна палӑртмалла: пушӑн 23-24-мӗшӗсенче конкурса хутшӑнас текенсене итлесе пӑхӗҫ.
Акан 14-мӗшӗнче И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗ республикӑри тата тулай чӑваш ачисем валли «Ӑслӑлӑхри пӗрремӗш утӑмсем — 2» ятпа наукӑпа практика конференцийӗ ирттерет. Унта шкулсенче 9-11 класра вӗренекенсем хутшанма пултараҫҫӗ.
Секцисем:
● Чӑваш литература пӗлӗвӗн тӗнчи
● Чӑваш чӗлхи пӗлӗвӗ
● Тӑван ен культури
● Культура Чувашии: история и современность (культурологи уйрӑмне килме кӑмӑл тӑвакан ачасем валли, вырӑсла)
Ятарлӑ комисси ӗҫсене дипломсемпе хаклӗ. Хутшӑнма кӑмӑл пулсан ҫитес вӑхӑтра факультет сайтне кӗрсе е шӑнкӑравласа пӗлтермелле. Хӑвӑр тата вӗрентекенӗн хушаматне, ятне, ашшӗ ятне, шкул ятне, доклад темине туллин кӑтартмалла. Ӗҫсене пичетлетлӗҫ. Доклад тезисӗн электронлӑ вариантне ҫав кунах илсе килмелле, калӑпӑшӗ 1 стр.
Васкӑр! Кӗтеҫҫӗ! Заявкӑсене акан 12-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
Пӗлтӗр, 2010 ҫулта, эпир шкул ачисемпе вӗрентекенсем хушшинче «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса...» литература ӑмӑртӑвне ирттерсеччӗ. Ирттертӗмӗр кӑна мар, питӗ лайӑх чысларӑмӑр пек.
Ӑмӑртӑва пуҫлас умӗн каласа хӑварнӑччӗ ӗнтӗ — хайлавсене кӗнекен кӑларма тӑрӑшӑпӑр. Ҫак ӗҫе пурнӑҫлама пире ачасен ӳкерчӗкӗсем кирлӗ. Ҫавна май эпир шкул ачисем хушшинче «Лаша сӑнарӗ хут ҫинче» ятлӑ ӳнер ӑмӑртӑвне пуҫаратпӑр.
Кӗскен: сирӗн «Урхамахсем тӑраҫ тапӑртатса...» литература ӑмӑртӑвне ярса панӑ ӗҫсем хушшинче эпир суйланӑ хайлавсенчен (PDF, вӗсене хулӑм шрифтпа уйӑрнӑ) пӗрине илмелле те ун тӑрӑх ӳкерчӗк тумалла. Хайлавӗсене кунта тупма пулать. Ӳкерчӗке кӑранташпа, гуашьпе тумалла, тӗс нумай пулмалла мар (хура-шурӑ пулсан та ҫитет). Ӗҫе пуш уйӑхӗн 25-мӗшччен ярса памалла.
Раштавӑн 16-мӗшӗнче Чӑваш филилогийӗпе культура факультетӗнче, 20 ҫул тултарнӑ ятпа, тӗрлӗрен мероприятисем иртрӗҫ. Вӗсен хушшинче сӑвӑ калакансен конкурс та иртрӗ. Университета 1-4 класра вӗренекенсем тӗрлӗ районсенчен пуҫтарӑнчӗҫ. Муркаш, Патӑрьел, Комсомольски, Элӗк районӗсенчен килнӗ маттурсем ытларах савӑнтарчӗҫ пире. Патӑрьел районӗнчен килнӗ Шурякова Екатерина тата Муркаш районӗнчи Прохорова Анастасия пире «Нарспи» сыпӑкне питех те хитре каласа кӑтартрӗҫ. Ачасен юратнӑ поэчӗсем К. Иванов, П. Хусанкай, В. Митта, А. Кӑлкан пулнине куртӑмӑр. Кашни ачах хӑйне май талантлӑ.
Сӑвӑ вуланине сумлӑ жюри хакларӗ: Раиса Сарпи, Альбина Юрату поэтсем, В.
<p>«Театр верснисажӗ» — раштавӑн 15-мӗшӗнче ҫак ятпа Йӗпреҫ районӗнче драма ушкӑнӗсен курав-ӑмӑртӑвӗ иртрӗ. Пучинкери, Чӑрӑшкассинчи, Хурамалти, Хирти Выҫлинчи культура ҫурчӗсенчи тата Хумри Юнтапари ял клубӗн ушкӑнсем Хурамал культура ҫуртӗнче хайсен пултарулӑхне кӑтартрӗҫ. Районти драма ушкӑнӗсенчи артистсем ҫулран ҫул сӑнарсене лайӑхрах кӑтартма вӗренни куҫа курӑнчӗ.</p>
<p>Пучинке театр ушкӑнӗ Николай Сидоровӑн «Пушмак пӑру мыскари» комедие (режиссёрӗ — Н. Шибаева) кӑтартрӗ. Хурамалти ушкӑн вара куракансене «Ҫӗн Ҫул умӗнхи тӗлӗнтермӗш» юмахпа савӑнтарчӗ. Чӑрӑшкассисем «Упӑшки канаканни, арӑмӗ — ӗҫлекенни» постановка (ертӳҫи — И.Данилова) кӑтартрӗҫ. Хирти Выҫлинчи культура ҫуртӗнче вырнаҫнӑ театр ушкӑнӗ куракансем умне А. Никитинӑн «Ҫӗн ӗмерти хуняҫа» комедипе (режиссёрӗ — О. Никитина) тухрӗ. Хумри Юнтапа артисчӗсем вара З.
+15.3 °C