Чӑваш Енрен Патшалӑх Думине суйланнӑ депутатсем — Анатолий Аксаковпа Алена Аршинова — Раҫҫейри чи малашлӑхлӑ тата публикӑллӑ политиксем шутланаҫҫӗ. Вӗсем ҫӗршывра кӑҫалхи нарӑс–ака уйӑхӗсенче ирттернӗ танлашӑм тӑрӑх чи паллӑ 100 политик йышне кӗнӗ.
Танлашӑма Социаллӑ экономика тата политика тӗпчевӗсен институчӗ ирттернӗ. Списока тӑватӑ ушкӑна пайланӑ: «Малта пыракансем», «Ҫӳле хӑпаракансем», «Тӑнӑҫ вырӑнтисем», «Анса пыракансем».
Анатолий Аксаков 15 вырӑн йышӑнса «Ҫӳле хӑпаракансен» йышне лекнӗ. Унчченхи танлашӑмринчен вӑл пӗр картлашка ҫӳлерех хӑпарнӑ.
Алена Аршинова ҫамрӑк пулин те ятлӑ-сумлӑ теме юрать. Вӑл «Тӑнӑҫ вырӑнтисен» йышне кӗнӗ. 100 политик хушшинче Аршинова 51-мӗш вырӑн йышӑнать.
Нумаях пулмасть Олег Таланов депутат пула Шупашкарта оперӑпа балет театрӗ ҫывӑхӗнче авари пулни пирки пӗлтернӗччӗ. Вӑл ун чухне ӳсӗр пулнӑ тесе сас-хура сарӑлнӑччӗ.
Унтанпа вӑхӑт нумай иртмерӗ. «Халӑх тарҫи» аварире хӑйӗн айӑпне туйса «Ҫыхӑнура» канашлӑва ҫыру ҫырса каҫару ыйтнӑ. Унӑн ҫырӑвӗпе паллашма сӗнетпӗр. Паллах, вӑл ӑна вырӑсла ҫырнӑ. Эпир ӑна чӑвашла текста ҫывӑх куҫарма тӑрӑшӑпӑр.
«Ырӑ кун! Эпӗ Олег Таланов. Аварире айӑплӑскер. Эпӗ сире ку пулӑм пирки тӳррӗнех пӗлтересшӗн. Пулни-иртни пирки чунран шеллетӗп. Хама ҫеҫ айӑплатӑп. Хама каҫараймастӑп — руль умне кун пек чухне лармалла марччӗ. Ҫав каҫ унта ҫитнӗ Альберт Ильинпа унӑн ӗҫтешӗсем тӗрӗсех пулчӗҫ. Ҫӳлти Турӑ ман ҫине сасӑ хӑпартрӗ. Аварире суранланнӑ ҫыннӑн сывлӑхне питех вӑйлӑ сиен кӳменни енчен ӑннӑ мана. Вӑл урапара пӗччен пынӑшӑн, манӑн айӑп питӗ пысӑк хурлӑх кӳменшӗн Турра тав тӑватӑп.
Ку маншӑн урок. Питӗ вӑйлӑ урок. Хама валли пӗтӗмлетӳ турӑм, никама та кун пек лару-тӑрӑва лекме сунмастӑп. Сирӗн умра айӑплӑ эпӗ. Хамӑн юлташсемпе ӗҫтешсен умӗнче те. Каҫарӑр».
Унтан Олег Таланов канашлура сӳтсе явнине кура хӑйӗн шухӑшне пӗлтернӗ.
Паян, ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Шупашкарта оперӑпа балет театрӗнчен инҫех мар пӑтӑрмах пулнӑ. ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Олег Таланов Мускав проспекчӗпе урапапа пынӑ. Унта вӑл юраман ҫӗрте сулахаялла пӑрӑннӑ та транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ.
Ҫапла депутат урапана пырса тӑрӑннӑ. Лешӗн водительне, суранланнӑскере, пульницӑна илсе кайнӑ.
Аварие курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, «халӑх тарҫи» ӳсӗр пулнӑ. Анчах вӑл медосвидетельствовани тухма хирӗҫленӗ. Константин Ишутов блогер пулни-иртнине видео ӳкернӗ. Унта депутат ҫул-йӗр правилине пӑснине тунман, анчах унта никам та суранланманнине, тепӗр водитель киле хӑйех кайнине пӗлтернӗ.
Олег Таланов медосвидетельствовани тухма хирӗҫленӗ, наркологире медэкспертиза тухма шантарнӑ. Хальлӗхе пӗтӗмлетӳ ҫук.
Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем паян хӑйсен шалӑвне чакарма йышӑннӑ. Ку йышӑну патне вӗсем Президиум ларӑвӗнче ҫитнӗ. Шалӑва чакармалли сӗнӳпе Юрий Попов спикер тухнӑ иккен.
Шалӑва ЧР Патшалӑх Канашӗнчи мӗнпур депутат илсе тӑмасть. «Халӑх тарҫин» тивӗҫне професси шайӗнче пурнӑҫлакансене кӑна ӗҫ укҫи тӳлеҫҫӗ.
«Ҫӗршыври экономикӑри лару-тӑрӑва, ҫавӑн пекех ҫӗршыв Президенчӗ тата пирӗн республика Элтеперӗ тунӑ йышӑнусем вӑхӑтӗнче пирӗн те ҫавӑн пек йышӑнмаллах. Кунсӑр пуҫне ҫакӑ парламентӑн ҫӳллӗ шайне кӑна пырса тивнине палӑртасшӑн. Вӑл Патшалӑх Канашӗн Аппаратӗнче тӑрӑшакан ахаль ҫынсене пырса тивмест. Манӑн сӗнӗве Президиумӑн 10 пайташӗнчен тӑххӑрӑшӗ ырларӗ», — тенӗ Юрий Попов.
Ҫапла вара Президиум Юрий Попова хӑйне, унӑн ҫумне, комитетсен ертӳҫисемпе вӗсен ҫумӗсене шалӑва 10 процент сахалтарах тӳлеме йышӑннӑ.
Ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Енре Шупашкар хула пухӑвне «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейрен» депутатсене парти политканашӗ мар, халӑх уҫӑ мелпе сасӑласа суйлӗ. Кунашкалли — пӗрремӗш хут. Унта кашниех хутшӑнма пултарать.
Кӑҫал кӗркунне «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫейрен» Шупашкар хула пухӑвӗн депутачӗсен мандатне йышӑнмашкӑн 180-ӑн хутшӑнма пултарӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче сасӑ нумайрах пухаканнисем суйлава хутшӑнӗҫ. Пӗтӗмпе пӗр мандатлӑ округра 21 кандидат тӑратӗҫ, парти списокӗнче — 63-ӗн.
Умӗнхи суйлав халӑх хӑнӑхнӑ яланхи вырӑнсенчех иртӗ. Суйлава килнисене бюллетень парӗҫ.
Праймериз уҫӑ формӑпа иртӗ. Шупашкарта пурӑнакан кашни ҫын ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнче дискусси иртекен ятарлӑ лапамсене пыма пултарӗ. Унта кирек мӗнле ыйту та параҫҫӗ. Ҫапла майпа чи лайӑххисене суйлӗҫ.
Кашни кандидатурӑна пӑхса тухӗҫ, суйлавҫӑсен сӗнӗвӗсене шута илӗҫ. Ку — уҫӑ процедура. Ҫапла палӑртать Леонид Черкесов.
Укҫаллӑ пулас тесен преступлени пирки пӗлтермелле. Ҫӗнӗ Шупашкар хула депутачӗсем иртнӗ уйӑхӑн вӗҫӗнче ҫавӑн пек йышӑну кӑларнӑ. Преступлени туни е ӑна хатӗрленни пикри пӗлтерекенсене укҫан хавхалантармалли ҫинчен калакан право актне хула прокуратури хатӗрленӗ. Депутатсем вара ӑна ырланӑ.
Укҫана тивӗҫес тесен тӗрӗс хыпарламалла. Пӗлтерни преступление уҫса пама пулӑштӑр. Судран е следствирен тарса ҫӳрекенсем ӑҫта пытаннине систерсен те укҫан хавхалантарӗҫ.
Хӑш хыпаршӑн мӗн чухлӗ тивӗҫесси преступлени йывӑрӑшӗнчен килет. Пӗчӗк тата вӑтам йывӑрлӑхлӑ преступлени туни е тума хатӗрленни пирки систерсен, сӑмахран, 500 тенкӗ тӳлӗҫ. Йывӑр тата уйрӑмах йывӑрри пирки евитлесен 1000 тенкӗ уйӑрмалла.
Ҫӗнӗ йӗрке ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен вӑя кӗнӗ.
Кун пирки вӑл акан 2-мӗшӗнче Шупашкарта ирттернӗ тӗлпулура пӗлтернӗ. Раҫҫей Патшалах Думин депутачӗ халӑхпа Шупашкарти Мускав районӗн администраци залӗнче тӗл пулнӑ.
Сӑмах илнӗ хыҫҫӑн Валентин Сергеевич КПРФ ӗҫӗ пирки каласа панӑ. Ҫавӑн пекех Раҫҫейӗн экономикӑри йывӑрлӑхӗсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ. КПРФ палташӑхӑн тулаш политикипе килӗшет имӗш, анчах шалти либераллӑ экономика политикипе ниепле те килӗшесшӗн мар. Уйрӑмах ҫӗршывран илсе тухакан укҫа-тенкӗ калӑпӑшӗ пӑшӑрхантарать вӗсене. Йывӑрлӑхсене палӑртнӑ май Валентин Шурчанов КПРФ хатӗрленӗ кризиспа кӗрешмелли мерӑсен йышӗпе паллаштарнӑ. Парти шухӑшӗпе вӗсен сӗнӗвӗсем ҫӗршыври экономикӑн лару-тӑрӑвне самай лайӑхлатмалла имӗш.
Халӑх ыйтӑвӗсем ҫине хуравланӑ май Валентин Сергеевич авӑн уйӑхӗнчи пулас суйлава хутшӑнма планлани пирки пӗлтернӗ. Хӑй вӑл ҫак ҫемҫе пукана 1997 ҫултанпа йышӑнас тӗлӗшпе кӗрешет. 2001 ҫулхи суйлавра ӗмӗчӗ пурнӑҫланни патне те ҫитнӗччӗ ӗнтӗ — ун чухне вӑл Николай Фёдоровпа танах сасӑ пухнӑччӗ. Кӑшт кӑна ҫитейменнипе ҫеҫ унта ларайман.
Путин ҫакӑн йышши ҫӗнӗ ведомство уҫма палӑртни пирки эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Халь вара ҫак агентствӑна кам ертсе пырасси пирки паллӑ пулнӑ — Путин хушӑвӗпе ҫак ҫемҫе пукана хальччен регионти «Альфа» ушкӑнӗн ертӳҫине Игорь Баринова шанса панӑ иккен. Вӑлах — Патшалӑх Думинче хӳтӗлев енӗпе ӗҫлекен комитетӑн председатель ҫумӗ те.
Ҫӗнӗ пуҫлӑх шухӑшӗпе наци тӗлӗшӗпе хальхи вӑхӑтра чи ҫивӗч лару-тӑру Кавказ тӑрӑхӗнче тӑрать. Чечня республикине вара ҫак ыйтупа ҫитӗнӳсем тунисен йышне кӗртнӗ.
Экспертсем палӑртнӑ тӑрӑх енчен те малтан нацисен хутшӑнӑвне ытларах культура тӗлӗшӗпе пӑхнӑ пулсан хальхи вӑхӑтра ку ыйту — наци хӑрушсӑрлӑхӗ.
Игорь Баринов Новочеркасскра ҫуралнӑ. 1990 ҫулта Ҫӗнӗ Ҫӗпӗрти аслӑ ҫар командовани училищине лайӑх вӗренсе пӗтернӗ. 1990–93 ҫулсенче 103-мӗш сывлӑш-десант дивизинче хӗсметре тӑнӑ, кайран ФСБ-ра ӗҫленӗ, регионти «Альфа» ушкӑнӗн ертӳҫи пулнӑ. Чечня Республикинче террористсене хирӗҫ операцисем ирттернӗ. 2003 ҫулта Патшалӑх Думине суйланса депутат вырӑнне йышӑннӑ.
Авӑн уйӑхӗнче 13-мӗшӗнче ЧР Элтеперне суйлассине, унта Михаил Игнатьев хӑйӗн кандидатурине тӑратассине пӗлтернӗччӗ.
Кандидатсен списокӗ ҫӗнӗ ятсемпе пуянланма тытӑннӑ ӗнтӗ. Хальлӗхе суйлава хутшӑнасси пирки виҫӗ кандидат официаллӑ мелпе пӗлтернӗ.
Ҫав списокра Михаил Игнатьевсӑр пуҫне РФ Патшалӑх Думин депутачӗ, регионсенчи банксен «Раҫҫей» ассоциацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Аксаков, «Сӗтев» хаҫатӑн тӗп редокторӗ Эдуард Мочалов пур.
Анатолий Аксаков хӑйӗн кандидатурине Михаил Игнатьев хыҫҫӑн тӑратнӑ. Унтан — суд ӗҫӗ-хӗлӗпе палӑрнӑ Эдуард Мочалов.
Тепӗр икӗ ят тӗлӗшпе паллӑ мар-ха. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Валентин Шурчанов ыйтӑва татса паман-ха: хӑйӗн кандидатурине тӑратмалла-и е КПРФ фракцин ҫамрӑк ертӳҫине Дмитрий Ефсеева-и?
ЛДПР хӑйӗн кандидатури пирки ҫу-ҫӗртме уйӑхӗсенче пӗлтерӗ.
Пушӑн 26-мӗшӗнче Канаш депутачӗсен хулан ҫӗнӗ гербне йышӑнмалла. Анчах халӑх ку пуласса ӗненмест-мӗн. Герб вариантне «халӑх тарҫисем» 6 ҫул сӳтсе яваҫҫӗ-мӗн. Чылайӑшӗ киввине хӑварма ыйтать.
Канаш гербне 1976 ҫулта йышӑннӑ. Хальхи геральдика канашӗ кунашкал символикӑна регистрацилемест. Эппин, влаҫӑн унпа официаллӑ документсенче усӑ курма юрамасть. Канаш администрацийӗ депутатсене ҫӗнӗ герб йышӑнма, киввине асӑнмалӑх ҫеҫ хӑварма сӗннӗ. Анчах депутатсем нимӗн те улӑштарасшӑн мар имӗш.
Виталий Жураев депутат вӗсен историе сӑмса чикме ирӗк ҫуккине палӑртнӑ. Элли Юрьевӑн вӗренекенӗ Вадим Шипунов геральдика ӳнерҫи хула валли 15 ҫул каяллах герб шутласа кӑларнӑ, анчах ун чухне ӑна йышӑнман. Кун хыҫҫӑн унӑн тепӗр 300 вариант та тупӑннӑ. Чылайӑшне герольди ырланӑ та.
Геральдика канашӗн эксперчӗ Медведев чи лайӑх вариант чалӑш хӗресли пулнине палӑртать. Ку геральдикӑра — хисеплӗ калӑпӑш.
Тӗрӗссипе, Канаш ҫыннисем хальлӗхе пӗр шухӑш патне тухайман. Кӑҫал хула 90 ҫул тултарӗ. Сумлӑ юбилей тӗлне ҫӗнӗ символика пулӗ-и? Никам та татса калаймасть. Йӑлтах депутатсенчен килет те…
+16.3 °C