Авӑн уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан Валентина Андреева хӑйӗн черетлӗ ҫуралнӑ кунне уявланӑ. Юлашки вӑхӑтра ӑна хулари халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӑн социаллӑ ӗҫченӗ Наталия Николаева пулӑшса пынӑ май хваттере тирпейлесе тӑрать.
Валентина Андреева паллӑ чӑваш ҫыравҫин, Аркадий Ӗҫхӗлӗн, хӗрӗ. Вӑл космос отраслӗнче 22 ҫул программистра ӗҫленӗ. Унӑн упӑшки, шкулта пӗрле вӗреннӗ каччӑ, лётчика вӗренсе тухнӑ. Ҫамрӑк арӑм унран юлас темен — пӗрле тухса кайнӑ. 22 ҫултан вӗсем тӑван тӑрӑха, Шупашкара, таврӑннӑ.
Мӑшӑр пӗр хӗр ҫуратса ӳстернӗ, анчах вӑл сарӑмсӑр вилнӗ. Кинемее паян юратнӑ мӑнукӗ Максим чунтан юратса пӑхать.
Шупашкарти ватӑсем хула кунӗ умӗн чӑваш эрешӗллӗ тӗрлӗ япала ӑсталама пуҫтарӑннӑ. Хитре япаласем тума вӗсене Светлана Кириллова ӗҫ инструкторӗ вӗрентнӗ.
Ӑсталӑх лаҫҫине пухӑннисем — «Манӑн социаллӑ центр» клуба ҫӳрекенсем ватӑсем.
Светлана Леонидовна каланӑ тӑрӑх, ку ӑсталӑх лаҫҫисенче икӗ тӗллеве пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ. Пӗрремӗшӗнчен, тӑван халӑхӑн йӑли-йӗркипе паллаштарасси, тепӗр енчен, пӳрнесемпе ӗҫлени сывлӑхшӑн усӑллӑ.
Ҫӗмӗрле районӗнче пурӑнакан Ирина Антонова ватӑсем патне электроскутерпа каять.
Анат Кӑмаша ялӗнче пурӑнакан хӗрарӑм социаллӑ ӗҫчен пулса тӑрӑшать. Ҫак ӗҫе вӑл нумаях пулмасть ҫеҫ кӳлӗннӗ-ха, иккӗмӗш уйӑх ҫеҫ ӗҫлет. Ҫуран утас вырӑнне хӗрарӑм электроскутер чӗртет.
Ку транспорта зарядкӑра 4–8 сехет тытнӑ хыҫҫӑн 65 километр таран каяйрать. Пӗр сехетре вӑл 40 ҫухрӑм таран кайма пултарать.
Йӗпреҫ районӗнчи Алшик ялӗнче пурӑнакан 99 ҫулти ватта операци тума хатӗрленеҫҫӗ. Василий Иванов вӑрҫӑ ветеранӗн икӗ куҫӗ те япӑхнӑ. Унӑн катаракта пулнине палӑртна.
Республикӑри офтальмологи больницинчи тухтӑрсем катарактӑна тасатса ятарлӑ линза лартса янӑ хыҫҫӑн мучи унчченхинчен лайӑхрах курма пуҫланӑ. Унӑн куҫ чире тата пулнине кура ҫамрӑк чухнехи пек витӗр курма пуҫламан-ха, анчах унччен 8 процент ҫеҫ курна пулсан, хале 20 процент курать. Ҫавна май ватӑ ҫын тепӗр куҫне те операци тутарасшӑн. Тухтӑрсем вара хирӗҫ мар.
Шупашкарти халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрти стационар уйрӑмӗнче пурӑнакансен ҫӳҫне кастарма яланах специалистсене чӗнеҫҫӗ. Социаллӑ центр «Аспект» вӗренӳпе меслетлӗх центрӗпе туслӑ ҫыхӑну тытнӑ май унта парикмахера вӗренекенсене йыхравлать.
Социаллӑ центр ӗҫченӗ Олеся Рубцова пӗлтернӗ тӑрӑх, стажерсем ватӑсене каять тесе ӗҫлемеҫҫӗ, чунтан тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсен ӗҫне производство вӗрентӗвӗн ӑсти Анастасия Якимчева та тӗрӗслесе тӑрать.
«Эпӗ ҫӳҫе карелле кастарма хӑнӑхнӑ. Паян та ҫавӑн пекех касса ячӗҫ. Парикмахерские ҫитсе килме йывӑр. Питӗ пысӑк тав», - тенӗ социаллӑ учрежденире пурӑнакан 88 ҫулти Галина Демьянова.
Шупашкарта пурӑнакан Фроловсем ҫемье ҫавӑрнӑранпа 50 ҫул ҫитнине уявланӑ. Мероприяти хулари Калинин районӗнчи ЗАГС пайӗнче иртнӗ.
Екатерины Сильвестровна тата Николай Николаевич тахҫанах тивӗҫлӗ канура пулин те лара-тӑра пӗлмеҫҫӗ. Кил хуҫи «Нарспи» тата «Калинушка» ансамбльсенче юрлать, Екатерина Сильвестровна ал ӗҫӗпе аппаланать. Вал хулари халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центра ҫӳрет, унта ал ӗҫӗпе аппаланать, физкультура занятийӗсене хутшӑнать.
Телейлӗ мӑшӑра саламлама хӑйсем унччен ӗҫленӗ Трактор заводӗнчен, хулари Клуб тытӑмӗнчен, Комплекслӑ центртан пырса ҫитнӗ. Унсӑр пуҫне тӑванӗсемпе тусӗсем пуҫтарӑннӑ.
Шупашкарти таксист кинемее ултавҫӑсенчен ҫӑлса хӑварнӑ.
Утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче унӑн Шупашкартан Хусана япаласем илсе кайса пама заказ тупӑннӑ. Клиент каланӑ тӑрӑх, вӑл командировкӑна кайна, анчах кирлӗ хӑш-пӗр Шупашкарта асламӑшӗ патӗнче тӑрса юлнӑ.
Таксист япала патне пырса ҫитсен кинемей илсе тухнӑ япаларан тӗлӗнсех кайна. Вата ҫын керен рюкзак тата минтер парса янӑ.
Водителе ҫакӑ сисчӗвлентернӗ, Хусана вӗҫтерес вырӑнне вӑл полицие васканӑ. Йӗрке хуралҫисем япаласене пӑхма пуҫланӑ та минтерте 2,2 миллион тенкӗ укҫа тупнӑ.
Кинемей патне маларах ултавҫӑсем шӑнкӑравланӑ иккен, ӑна вӗсем укҫана Хусана илсе кайса декларацилемелле, тепӗр талӑкран укҫана тавӑрса парасси пирки ӗнентернӗ.
Хусанта заказа 15 тата 16 ҫулти икӗ яш илсе юлмалла пулнӑ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, патшалӑхӑн автоинспекцийӗн ҫул-йӗр службин экипажӗ ҫул хӗррипе Муркаш районӗнче ҫул хӗррипе утса пыракан ватӑ арҫынна асӑрханӑ. «Автанкасси – Муркаш - Чикме» ҫулпа патруле тухнӑ экипаж ватаран пӑрӑнса иртмен, чаранса вӑл ӑста кайма тухнипе кӑсӑкланнӑ.
Арҫын Муркаш районӗнчи Йӳҫкассинчи ваттисемпе сусӑрсен интернат-ҫуртӗнчен темисе сехет маларах тухса кайнӑ, вӑл 10 километр ытла кайма ӗлкӗрнӗ иккен.
«Ватӑ ҫын машинӑсем вӑйлӑ, йышлӑ ҫӳрекен ҫул хӗррипе утса пынине шута илсен инкке лекес хӑрушлӑх та пулнӑ. Ҫавӑнпа эпир ӑна тӗл пулни пите вырӑнлӑ пулчӗ», - класа кӑтартнӑ Алексей илларионов аслӑ инспектор.
Ватӑ ҫынна интерната кайса леҫнӗ.
Шупашкарта пурӑнакан ӳрӗк ватӑсен кичемленсе ларма вӑхӑт ҫук. Хулари халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗстерекен комплекслӑ центра кӑна мӗнле кӑна заняти иртмест-ши! Пурте юрлама-ташлама ӑста мар, зарядка тесен те пурте хыпса ҫунмаҫҫӗ. Ун пеккисем ал ӗҫӗпе чуна уҫма пултараҫҫӗ. Ҫитменнине тата ун пек ӗҫе ларса пурнӑҫламалла.
«Ал ӑсти» клуба ҫӳрекенсем кивӗ япаласене тӗрӗс усӑ курма вӗренеҫҫӗ. Центрта ӗҫлекен Валентина Ильина специалист пулӑшса та вӗрентсе пынипе вӗсен кирлӗ мар япаларан хитре япаласем ӑсталаҫҫӗ.
«Ватӑсем «Ал ӑсти» клуба хавхалансах ҫӳреҫҫӗ», - тесе пӗлтерет учрежденире пай заведующийӗнче ӗҫлекен Любвоь Сымолкина.
Муркаш районӗнчи Шомикри иртернат-ҫурт директорӗ пулнӑ ҫынна суд тенкелӗ ҫине лартнӑ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 160-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе тата 187-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑпланӑ.
Экс-директор интернатра пурӑнакан ҫынсен пенсийӗн пӗр пайӗпе усӑ курнӑ, вӗсем валли тавар туяннӑ пек туса суя килӗшӳсем тунӑ. Хӗрарӑм ватӑсене 420 пин ытла тенкӗлӗх шар кӑтартнӑ. Пӗтӗмпе вӑл 114 ҫынна улталанӑ.
Хӗрарӑма тӗрмене хупса хумасӑр 3 ҫуллӑха ирӗкрен хӑтарнӑ. 100 пин тенкӗ штраф хурса панӑ.
+10.3 °C