Чӑваш Енре 2 пин ытла ВИЧ-инфекциллӗ ҫын пурӑнать. Палӑртмалла: республикӑра ку чирпе нушаланакансен йышӗ ӳснӗ.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта 165 ҫын ВИЧ-инфекциллӗ пулнине тупса палӑртнӑ. Пӗтӗмӗшле илсен, халӗ республикӑра ку чирпе аптӑракан 2368 ҫын пурӑнать. Вӗсен йышӗнче ытти регионти ҫынсем те пур.
Ку таранччен Чӑваш Енре 3095 ҫын ВИЧ-инфекциллӗ пулнине шута илнӗ. Вӗсенчен 80-шӗ пурнӑҫран уйрӑлнӑ, 228-шӗн СПИД стадине куҫнӑ. Ку чирпе нушаланакансем Шупашкарта, Канашра, Ҫӗнӗ Шупашкарта ытларах.
Республикӑра, 5 хулара, кӗҫех «Тест на ВИЧ: Экспедиция» ятлӑ акци иртӗ. Тест витӗр ҫурла уйӑхӗн 8-12-мӗшӗсенче тухма пулать.
Ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пӗтӗм ҫӗршывӗпех «Ночь кино» (чӑв. Кино каҫӗ) акци иртӗ. Юлашки ҫулсенче йӑлана кӗнӗ ҫак мероприятие пирӗн республика та хутшӑнать.
Хӑш кинона пӑхассине халӑхпа татса парасшӑн. Списокри кирек мӗнле фильма та суйлама пулать. Анчах вӗсенчен виҫҫӗшӗ ҫеҫ ҫӗнтерӗ. Сасӑлав утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗччен пырӗ.
«Кино каҫне» пирӗн республикӑра Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви «Чӑвашкино» киностудипе пӗрле ирттерӗ. Унсӑр пуҫне республикӑри кинотеатрсем, культура керменӗсем, музейсем, вулавӑшсем те акцие хутшӑнӗҫ. Кино юратакансем валли лекцисем, концертсем, экскурсисем пулӗҫ. Тата, паллах, кино кӑтартӗҫ. Килӗшекен кинона суйлас тесен ҫак каҫӑпа иртмелле. Унта стрелкӑпа кӑтартнӑ тӗле пусмалла.
Пӗлтӗр, ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче эпир — Чӑваш халӑх сайчӗ тата чӑваш чӗлхеҫисем — Михаил Иванович Скворцов вил тӑприйӗ ҫине илемлӗ палӑк вырнаҫтарас тӗллевпе «Ҫут тӗнче ӑстине — халӑх палӑкӗ» акци пуҫланӑччӗ. Ҫулталӑк иртнӗ хыҫҫӑн ӑна вӗҫлес терӗмӗр.
Акцие пӗтӗмлетнӗ май ҫакна палӑртас пулать: шел те тӗллевленӗ хисеппухӑнаймарӗ. Ҫавах та пуҫтарӑннӑ укҫа та чӑваш чӗлхин анинче тӑрӑшнӑ хисеплӗ чӗлхеҫе сума суни куҫкӗретех. Пурӗ 50 450 тенкӗ пухма пултартӑмӑр. 300 тенкӗпе пулӑшакан та, 12 пин хывакан та пулчӗҫ. Ҫав шутра — чикӗ леш енчи ӑсчахсем те. Ҫирӗм тӑватӑ ҫын ытла пирӗн акцие хутшӑнчӗ — пурне те вӗсене пысӑк тав!
«Ҫут тӗнче ӑстине — халӑх палӑкӗ» акцие хупни сирӗн пулӑшу кирлӗ маррине пӗлтермест. Пулӑшу счечӗ ҫавах юлӗ — пулӑшакана никам та хирӗҫ пулмӗ.
Укҫа куҫармалли карта номерӗ: 4817 7600 9969 0046 (Сбербанк, мӑшӑрӗ ячӗпе уҫнӑ: «Алевтина Васильевна С.» ят тухмалла).
Банк счёчӗ:
ФИО: Алевтина Васильевна Скворцова
Счёт: 40817810375005816627
Банк получатель: Чувашское отделение № 8613 ПАО Сбербанк
г. Чебоксары
БИК: 049706609
Корр. счет: 30101810300000000609 ИНН: 7707083893
КПП: 212902001
ОКПО: 09286400
ОГРН: 1027700132195
Ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Раҫҫейре «Неделя сбора батареек Duracell» акци пуҫланнӑ. Унпа килӗшӳллӗн, ҫӗршыври хуласем тӑрӑх «Duracell Россия» тесе ҫырнӑ ятарлӑ контейнерсем ҫӳренӗ, кашнинчех пӗр эрнелӗхе чарӑнса тӑнӑ.
Шупашкарта кунашкал контейнера экологи управленийӗн ҫурчӗпе юнашар (Мир проспекчӗ) вырнаҫтарнӑ. Унта вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 3-9-мӗшӗсенче тӑнӑ.
Ҫынсем усӑ курнӑ батарейкӑсене хутаҫпа та, пӗршерӗн те йӑтса пынӑ. Пӗр эрне хушшинче самаях пухӑннӑ – 2,2 тонна. Халӗ тулли контейнера хуларан илсе кайнӑ ӗнтӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Раҫҫей кунӗнче, Шупашкар та Пӗтӗм Раҫҫейри акцие хутшӑнӗ, Раҫҫейри халӑхсен туслӑхӗн парадне ирттерӗ. Унта Чӑваш Енри 20 ытла наципе культура пӗрлешӗвӗ хутшӑнӗ. Ҫавӑн пекех Чӑваш Енри халӑхсен ассамблейи, ӗҫ коллективӗсем, студентсем, ахаль ҫынсем те айккинче юлмӗҫ.
Колоннӑра «Забава», «Родные просторы», «Нарспи», «Золотые родники», «Сарпике» халӑх ансамблӗсем, «Савӑнӑҫ» вокал ансамблӗ, «Вольница» казаксен юрӑ ансамблӗ, «Ялкын» тутар юррин ансамблӗ тата ыттисем те утӗҫ. Тӗрлӗ халӑх ҫыннисем хӑйсен наци костюмне тӑхӑнӗҫ.
Колонна 11 сехетре Республика лапамӗнчен пуҫласа Хӗрлӗ лапам таран утӗ. Унта вара уяв концерчӗ пулӗ.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери кун, пирӗн республикӑра Пӗрремӗш канал ирттерекен ыр кӑмӑллӑх акцийӗ иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ те ӗнтӗ. Ирхи пӗрремӗш асра юлмалли пулӑмсенчен пӗри — Шупашкарти «Олимпийский» стадиона 10 сехетре Леонид Якубович Раҫҫейри паллӑ актер, хальхи вӑхӑтра «Поле чудес» (чӑв. Тӗлӗнтермӗш уйӗ) телекӑларӑм ертӳҫи тата ытти хӑш-пӗр телеҫӑлтӑр вертолетпа анса ларни.
Стадиона кӗме тивӗҫ пулнӑ ачасене (эпир пӗлнӗ тӑрӑх, унта пули-пулми лекеймен) мороженӑйпа чӑнах та хӑналанӑ.
Тӗлпулӑва пынӑ ачасемпе аслисем Леонид Якубовичпа, «Мужское/Женское» кӑларӑм ертӳҫисенчен пӗринпе Юлия Барановскаяпа ӑмӑртмалла сӑн ӳкерӗнме тӑрӑшнӑ.
Шупашкар 550 ҫул тултарнине уявлама хатӗрленет. Хулари В.И.Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ Шупашкар ҫыннисене парнепе савӑнтарӗ.
Ҫак савут юбилей ячӗпе 500 мечӗк туса кӑларӗ. Сутлӑха мар, вӗсене 500 ачана парнелӗҫ. Юбилей паллиллӗ мечӗксене ҫамрӑк вулавҫӑсем, футболистсем, пултарулӑх номерне хутшӑнакансем, олимпиада ҫӗнтерӳҫем тата ытти ачасем тивӗҫӗҫ. Мечӗксем экологи тӗлӗшӗнчен таса. Ун ҫине «550 лет Чебоксарам» (чӑв. «Шупашкара – 550 ҫул») логотип ӳкерӗҫ.
Парнесене ыранхи уявра, «Пӗрремӗш канал ирттерекен «Пӗрремӗш пул!» ыркӑмӑллӑх акцийӗ тата «Шупашкар – ачасен ӗмӗтӗнчи хула» праҫникре парӗҫ.
Палӑртмалла: В.И.Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӳ – Раҫҫейре ача-пӑча мечӗкӗ туса кӑларакан пӗртен-пӗр предприяти. Вӑл ку енӗпе 1960 ҫултанпа ӗҫлет.
Ыран Чӑваш Ене Пӗрремӗш канал ӗҫченӗсем килессине, вӗсене ресторанра ҫитермешкӗн 1 миллион тенке яхӑн укҫа уйӑрма палӑртнине ӗнер пӗлтернӗччӗ. Хӑнасене хысна укҫипе хӑналаса ямӗҫ. Кун пирки халӗ ЧР Экономика министерстви пӗлтернӗ.
Ведомство ҫакна акӑ мӗнле ӑнлантарать: Пӗчӗк тата вӑтам услама пулӑшакан республикӑри бизнес-инкубатор аукцион ирттерессине министерствӑпа пӗрле сӳтсе явман, кун пирки пӗлтермен-мӗн. Ҫавна май аукциона пӑрахӑҫланӑ.
Аса илтерер: Пӗрремӗш канал ӗҫченӗсене Шупашкарти «Роланд» ресторанра хӑналама палӑртнӑччӗ. Хӑнасене хӑналама 981,3 пин тенкӗ уйӑрма шутланӑ.
Пӗрремӗш канал ирттерекен «Пӗрремӗш пул!» акци – ыркӑмӑллӑх акцийӗ. Ҫавӑнпа хысна укҫипе усӑ курни унӑн принципӗсене хирӗҫлет. Министерство ҫак ӑнланманлӑхшӑн каҫару ыйтнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта Пӗрремӗш канал «Пӗрремӗш пул!» ыркӑмӑллӑх акцийӗ ирттерет. Чӑваш Ене 150 яхӑн «ҫӑлтӑр» килӗ: федераци каналӗн телеертӳҫисем, эстрада артисчӗсем…
Сумлӑ хӑнасем килнӗ ҫӗре Шупашкара тата илемлетесшӗн. Кӳлмекре Анне палӑкӗ умӗнче хулари экологи отрячӗсенчи 30 ача «Бобер» телеканалти (вӑл та Пӗрремӗш канал йышне кӗрет) телеертӳҫӗпе пӗрле «1» евӗр клубма лартӗҫ. Клумбӑна бегонисемпе, бархатцысемпе хитрелетӗҫ. Калчасем хатӗр ӗнтӗ.
Сӑмах май, пӗлтӗр кунашкал клумбӑна Ижевск хулинче тунӑ. Ун чухне Пӗрремӗш канал ыркӑмӑллӑх акцине Удмурт Республикинче ирттернӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун, Шупашкарта Пӗрремӗш телеканал йӗркелекен «Пӗрремӗш пул!» ыр кӑмӑллӑх акцийӗ иртессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха.
Мероприятисене паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Правительство ҫуртӗнче ирттернӗ канашлура тишкернӗ. Паллӑ телеертӳҫӗсенчен, эстрада юрӑҫисенчен тӑракан пысӑк ушкӑн (пурӗ 150 ытла ҫын) Шупашкарта пулӗ. Ҫавсен хушшинче «Давай, поженимся» (чӑв. Атя пӗрлешер) кӑларӑмри евчӗ, Роза Сябитова, та пур. Вӑл Шупашкарти ЗАГСра кӑсӑклӑ та асра юлмалла тӗлпулу ирттерӗ.
Чӑваш Енӗн тӗп хулине вертолетпа вара Леонид Якубовичпа пӗрлех «Мужское/Женское» телекӑларӑм ертӳҫисенчен пӗри Юлия Барановская та анса ларӗ.
-9.7 °C