Чӑваш Енри ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекицйӗн уйрӑм батальонӗн взвочӗн командирӗн ҫумӗ Максим Ломоносов паттӑрлӑхӗ пирки РФ Шалти ӗҫӗсен министерстви хыпарланӑ.

Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӑл М-7 федераци трасси ҫинче, Хыркасси ялӗ патӗнче, дежурствӑра тӑнӑ. Каҫхи ултӑ сехет тӗлӗнче полицейски пӗр пӳртрен хура тӗтӗм тухнине асӑрханӑ. Вӑл унта васканӑ. Икӗ хутлӑ пӳрт умӗнче ҫулланнӑ хӗрарӑм тӑнӑ. Вӑл унӑн хӗрӗ икӗ ачипе е картишӗнче, е пӳртре пулнине пӗлтернӗ. Ҫулӑм алхаснипе пӳрт патне пыма йывӑр пулнӑ. Апла пулин те полицейски ҫухалса кайман — кӳршӗсен карти урлӑ каҫса кӗнӗ. Унта вӑл хӗрарӑм пулӑшу ыйтса кӑшкӑрнине илтнӗ. Ҫав вӑхӑта хӗрарӑмӑн упӑшки те пырса ҫитнӗ. Инкеке ҫакланнӑ амӑшӗпе ачисене иккӗшӗ пӗрле пулса пулӑшнӑ.

Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Шалти ӗҫсен министерствин кинологи служби 111 ҫулхине уявланӑ.

Пирӗн республикӑра та пакунлисене йытӑсем ӗҫре нумай пулӑшаҫҫӗ. Вӗсем йӗркене пӑсакансене тытса чараҫҫӗ, сирпӗтмелли хатӗрсене, хӗҫпӑшалпа наркотик пытарнине шыраса тупаҫҫӗ. Ҫухалнӑ ҫынсене те тӑватӑ ураллӑ ӑслӑ туссем тупма пулӑшаҫҫӗ. Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Канаш районӗнчи пӗр ялта 9 ҫулхи ача ҫӗтнине, ӑна шурлӑхлӑ вырӑнта Персей ятлӑ йытӑ тупнӑччӗ.

Чӑваш Енри Шалти ӗҫсен министерствин Кинологи службин центрне чылай ҫул Алексей Попович ертсе пырать. Кӑҫалхи кӗркунне ведомство Полицейски-кинологсен пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртӑвне хутшӑнма ӗмӗтленет. Ун пек тупӑшӑва 2014 ҫулта пирӗн тӑрӑхра йӗркеленӗ.

Шупашкар хулинче пурӑнакан 33 ҫулти хӗрарӑм 1 миллион ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Кун пирки вӑл йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ.

Пӑтӑрмах умӗнхи кун хӗрарӑм патне пӗр арҫын шӑнкӑравланӑ, хӑйӗнпе банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, кредит учрежденийӗнчи унӑн «уйрӑм ҫын пӳлӗмне» ватакан тупӑннӑ, такам счет ҫинчи укҫана вӑрласшӑн тесе ӗнентернӗ. Ултавҫӑсен хӑнӑхнӑ меслечӗпе усӑ куракан «банкир» хӗрарӑма пур пек укҫана ятарлӑ счет ҫине куҫарма сӗннӗ. Ун пек никам та ним те тӑваймӗ, укҫана ют ҫын тӗкӗнеймӗ имӗш.

Арҫын каланӑ номер ҫине хӗрарӑм 650 пине яхӑн куҫарнӑ. Кайран хӗрарӑма ун ячӗпе такамсем темиҫе кредит учрежденийӗнче кредитсем илнӗ тесе хыпарланӑ. Парӑма хӑвӑрт татас тесе хӗрарӑм 600 пин тенкӗ кивҫен илнӗ. Вӑл укҫана «парӑма» татма куҫарнӑ. Ҫапла вара преступниксен счечӗ ҫине 1 миллион та 248 пин тенкӗ куҫса кайнӑ.

...ЧР ШӖМӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, телефонпа шӑнкӑравлани кредит парӑмне пӗтерме тата тепӗр кунне ҫӗнӗ карта кӑларма шантарнӑ.

Ҫу уйӑхӗн вӗҫӗнче ЧР ШӖМӗн ертӳҫине ҫумне – полици пуҫлӑхне Александр Смирнова савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑсатнӑ. Вӑл урӑх ҫӗрте тӑрӑшӗ.

41 ҫути Александр Смирнов РФ ШӖМӗн Чукотка автономи округӗнчи управленийӗн пуҫлӑхӗ пулӗ. Вӑл Чӑваш Енре 2017 ҫултанпа ӗҫленӗ, пирӗн пата Мари Элтен килнӗ. Унччен Орлов тата Новгород облаҫӗсенче тӑрӑшнӑ.

Халӗ ЧР ШӖМӗн пуҫлӑхӗн Виктор Шмаковӑн пӗр ҫум Александр Арапов тӑрса юлнӑ.Тепӗр ҫумӗ Леонид Вакс ака уйӑхӗнче Краснодар крайне ӗҫлеме куҫнӑ.

Шупашкарта лавккаран сумка вӑрланӑ тесе шухӑшлакан хӗрарӑма шыраҫҫӗ.

Ҫӗртме уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 15 сехетре Карл Маркс урамӗнчи курттӑм тата ваккӑн суту-илӳ тӑвакан лавккара тавар туянакан япала суйланӑ чух хӑйӗн сумкине ҫӳлӗк ҫине хурса янӑ. Кайран кассӑна ҫитсен ҫавна аса илнӗ. Сумкӑна илме тесе каять те тупаймасть. Такам ӑна «ҫаклатса» кайма та ӗлкӗрнӗ.

Сумкӑра документсем, карас телефонӗ, укҫа-тенкӗ пулнӑ.

Хаклӑ япаласене ҫухатнӑ хӗрарӑм пакунлисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Видеокамера объективне ҫамрӑках мар хӗрарӑм лекнӗ. Ют ҫын сумкине вӑл йӑтса кайма пултарнӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑма паллакансене, вӑл ӑҫта пурӑннине пӗлекенсене ун пирки йӗрке хуралҫисене систерме ыйтаҫҫӗ.

Чӑваш Енри полицейскисем Волгоград облаҫӗнчи каччӑна тытса чарнӑ. Вӑл тӗнче тетелӗнче хӗр ячӗпе регистрациленнӗ. Хӑйӗнпе паллашас тата тӗл пулас тенӗ каччӑран укҫа ыйтнӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 22 ҫулти ҫамрӑк хулари полицейскисенчен пуш уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх, тӗнче тетелӗнче ар ҫыхӑнӑвне кӗрес тӗллевпе хӗрпе паллашнӑ. Анчах унпа тӗл пулма ниепле те май килмен. Пике курнӑҫу вӑхӑтне пӗрмай куҫарнӑ. Ҫав вӑхӑтра каччӑ хӗре 51 пин тенкӗ куҫарса пама ӗлкӗрнӗ. Лешӗ укҫана тӗрлӗ сӑлтавпа ыйтнӑ.

Каччӑпа паллашасшӑн хӗр пек суйса пӗлтерӳ пичетлекенни Волгоград облаҫӗнчи 18 ҫулти каччӑ пулнӑ. Ӑна Шалти ӗҫсен министерствин пуҫиле шырав ӗҫченӗсем тупса палӑртнӑ. Пирӗн патри йӗрке хуралҫисем ҫав тӑрӑха ятарласа кайнӑ, ҫамрӑка тытса чарнӑ. Каччӑ укҫана тавӑрса панӑ.

Чӑваш Енри ачасем Раҫҫей халӑх артисчӗсемпе Эдгард тата Аскольд Запашныйсемпе тӗл пулнӑ.

Онлайн-курнӑҫӑва Шалти ӗҫсен министерствин Йӗркене пӑсакан ҫул ҫитмен ачасене вӑхӑтлӑх хупса усрамалли центрӗн воспитанникӗсем хутшӑннӑ. Тӗл пулӑва #MыВместе (чӑв. #ЭпирПӗрле) пӗтӗм Раҫҫейри акци ирттернӗ май тата Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн «Няня online» проекчӗпе килӗшӳллӗн йӗркеленӗ. Дессировщиксем «Среди хищников» (чӑв. Тискер чӗрчунсем хушшинче) номер репетицине Мускаври пысӑк цирк арени ҫинче кӑтартнӑ.

Ачасем дрессировщиксен ӗҫӗпе кӑсӑклансах паллашнӑ. Онлайн-мелпе вӗсем артистсене ыйтусем пама пултарнӑ.

Шупашкарти пӗр хӗрарӑм пакунлисене хирӗҫ тӑнӑ. Ҫавӑншӑн халӗ ӑна судпа айӑпланӑ.

Тӗпчевҫӗсем тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, 2020 ҫулхи пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Шупашкар хулинчи кафесенчен пӗрин патӗнче ӳсӗр хӗрарӑма Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗн патрульпе пост службин ӗҫченӗсем тытса чарнӑ.

Пакунлисем ӑна ӗҫ машинине лартнӑ, общество йӗркине пӑснӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарас пирки асӑрхаттарнӑ. Ҫавӑншӑн тарӑхнипе хӗрарӑм полицейскисенчен пӗрне питӗнчен икӗ хутран кая мар ҫапнӑ.

44 ҫулти пуҫтах хӗрарӑма иртӗхме паман. Хулиганла пӗчӗк ӗҫ тунӑшӑн ӑна административлӑ енпе, пакунлине хирӗҫ тӑнӑшӑн вара пуҫиле майпа айӑпласа хупса усрамалла мар ҫулталӑклӑха явап тыттарма йышӑннӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкар хулинчи общежитисенчен пӗринче вӑйпитти арҫын хӗрарӑмӑн телефонне тата сумкине вӑрланӑ.

Пӑтӑрмах ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнчи каҫхине пулса иртнӗ. 50 ҫулти усал шухӑшлӑ ҫын 63 ҫулхи хӗрарӑм аллинчи телефона асӑрханӑ та ӑна туртса илнӗ. Унтан унӑн сумкине ярса илнӗ.

Пенсири хӗрарӑм пакунлисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Таврари вырӑнсене пӑхса тухнӑ май пенсионерка сумки кӳршӗри картишӗнче тупӑннӑ. Ӑна вӑрӑ урамра пӑрахса хӑварнӑ. Сумкӑра ним пахи те пулман. Тен, ҫавӑнпах вӑл унран хӑтӑлас тенӗ курӑнать.

Шалти ӗҫсен министерствин уголовлӑ шырав управленийӗн ӗҫченӗсем тата Ҫӗнӗ Шупашкарти полицейскисемпе пӗрле телефона вырнаҫтарма пултарнӑ точкӑна тупса палӑртнӑ. Кайран вӑрра та тупнӑ. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан, унччен судпа темиҫе хутчен чайӑпланнӑ ҫын пулнӑ.

Ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Шупашкар хулинче пӗр арҫын иртен-ҫӳрене пӑшалпа хӑратнӑ. Пистолета курнисенчен пӗри пакунлисем патне васканӑ. Вӑл К. Маркс урамӗнчи 45-мӗш   ҫуртра вырнаҫнӑ Чӑваш Ен Шалти ӗҫсен министерствин ҫуртне хыпӑнса кӗнӗ. Пистолет евӗр япала тытнӑ арҫын суту-илӳ центрӗнчен инҫех мар тӑнине пӗлтернӗ. Хайхи этем ҫынсене пӑшалпа хӑратнине каланӑ.

Урампа пыракан ҫын тӗллеттернӗ вырӑна йӗрке хуралҫисем васканӑ. Пуҫтаха Шупашкар хулинчи полицин 1-мӗш пайне илсе кайнӑ.  Ҫынсене хӑратма усӑ курнӑ хатӗр вылямалли пистолет пулнӑ. 30 ҫулти арҫын психиатрсем патӗнче шутра тӑрать иккен. Ӑна ятарлӑ сиплев учрежденине ӑсатнӑ.