Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Элӗкре Республика кунӗпе килӗшӳллӗн Раҫҫей халӑхӗсен йӑли-йӗркин фестивалӗ иртет.
Фестивале Архангельск облаҫӗнчи «Радеюшка» фольклор театрӗ, Дагестан Республикинчи «Гергебиль» юрӑпа ташӑ хореографи ансамблӗ, Калмӑк Республикинчи «Дольган» ташӑ ансамблӗ, Коми Республикинчи «Сигудек» фольклор ансамблӗ, Тутар Республикинчи «Умырзая» халӑх фольклор ансамблӗ, Удмурт Республикинчи «Пинал даур» фольклор ансамблӗ, Чӑваш Енри «Родные просторы» халӑх фольклор ансамблӗ тата «Уяв» халӑх фольклор ансамблӗ хутшӑнӗҫ.
Фестивале килекен ушкӑнсем Шупашкарта иртекен уявсене те ҫитӗҫ. Вӗсем ытти пултарулӑх ушкӑнӗпе урам тӑрӑх утӗҫ, К.В.Иванов ячӗллӗ патшалӑх академи драма театрӗ умӗнче ирткен гала-концерта хутшӑнӗҫ.
Шупашкарти Кӑкшӑм микрорайонти лару-тӑру пирки эпир маларах ҫырнӑччӗ. Аса илтеретпӗр, унти засыпушкӑсене тата кермен пек ҫуртсене чылайӑшӗ нимӗнле ирӗк илмесӗрех хӑпартса лартнӑ. Кайран ҫав тӑрӑхра нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗр тума тытӑнсан вӑл тӑрӑхри засыпушкӑсене теприсем йӳнӗ хакпа васкаса туянни пирки те калаҫаҫҫӗ. Хваттере тӳлевсӗр кӗрсе ӳкес ӗмӗтлӗ ҫынсем — политика вӑййинче те меллӗ... (шашка ваййинчи кӳлепесенчен пӗрин ячӗпе каласшӑнччӗ те, кӳрентернӗн туйӑнӗ) этемсем.
Нумаях пулмасть ҫавсем Чӑваш Ен парламенчӗн депутачӗ Андрей Кулагин ертсе пынипе Мускавра пулнӑ. Шупашкартан тухса кайма йывӑр пулнӑ теҫҫӗ: автобус та ваннӑ, билет сутакан кассӑсем те хупӑ тӑнӑ имӗш. Ҫапах та ҫынсем Мускава кайнӑ, РФ Президенчӗн йышӑну пӳлӗмӗ умне Шупашкарта пурӑнакан 50 ҫын ҫитсе тӑнӑ. Унта вӗсем Кӑкшӑм микрорайонта нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗр хӑпартакан пирки тата вырӑнти тӳре-шара пирки ҫӑхавланӑ.
Кӑҫал Республика кунне Шупашкарта тата Элӗк районӗнче ирттерӗҫ. Уяв ҫывхарса пырать. Элӗксем вара ӑна паллӑ тумашкӑн тӗплӗн хатӗрленеҫҫӗ.
Элӗк сӑн-сӑпачӗ улшӑнсах пырать. Унта кашни кун тенӗ пекех хӑтлӑх кӗртес енӗпе ӗҫлеҫҫӗ, тавралӑха тасатаҫҫӗ, тирпей-илем кӳреҫҫӗ.
Ку енӗпе районти организацисен ӗҫ коллективӗсем маттур. Шӑматкунлӑх ирттернӗ май ҫынсем урамсене тирпейлеҫҫӗ, парксене, ҫуртсен ҫывӑхне тасатаҫҫӗ, ҫын нумай ҫӳрекен вырӑнсене хитрелетеҫҫӗ.
Нумаях пулмасть этнопарк-музей ҫывӑхӗнче «Аликово 1694» тесе ҫырнӑ. Шел те, чӑвашла ҫырман ӑна. Тӑван чӗлхепе ҫырнӑ тӑк вӑл тата илемлӗрех курӑнӗччӗ.
Ыран, ҫӗртмен 20-мӗшӗнче, Шупашкарта ҫӑмӑл атлетика енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ старт илет. Унта ҫӗршыври паллӑ атлетсем хутшӑнӗҫ.
Олимп вӑййисен икӗ хут чемпионки Елена Исинбаева унта хутшӑнасси пирки унчченех пӗлтернӗччӗ. Спортсменка Шупашкара ҫитнӗ ӗнтӗ. Кун пирки вӑл хӑйӗн официаллӑ страницинче пӗлтернӗ.
Шӑчӑпа сикекен Елена Исинбаева ыран старта тухӗ. Ку, ахӑртнех, унӑн карьеринчи юлашки старт пулӗ. Чӑваш Енре иртекен ӑмӑртӑва тӗнче чемпионӗ, Раҫҫей спринтерӗ, Европӑн виҫӗ хут чемпионӗ Сергей Шубенков та хутшӑнать.
Сӑмах май, ҫӗртмен 17-мӗшӗнче ҫӑмӑл атлетикӑн пӗтӗм тӗнчери ассоциацийӗ Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетика федерацине дисквалификациленине вӑйрах хӑварнӑ. Ҫапла Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетсем пӗтӗм тӗнчери ӑмӑртусене хутшӑнаймӗҫ. Эппин, вӗсем Рио-де-Жанейрӑра иртекен Олимп вӑййисене те каяймӗҫ. Ку ыйтӑва ҫӗртмен 21-мӗшӗнче пӑхса тухма палӑртнӑ.
Халӗ тӗнче тетелӗнче ултамалли темӗн тӗрлӗ мел те шухӑшласа кӑлараҫҫӗ. Шупашкарта пурӑнакан икӗ ҫын та вӗсен аллине ҫакланнӑ.
Ултавҫӑсем халӑх тетелӗнчи аккунта ҫӗмӗрнӗ. Ҫавна пула 23-ри каччӑ шар курнӑ. Вӑл ултавҫӑсенчен хур курнине полицие пӗлтернӗ. Каччӑ каланӑ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 15-мӗшӗнче халӑх тетелӗнче ун патне аслӑ шкулта пӗрле вӗреннӗ хӗр ҫыру ҫырнӑ.
Ҫакскер каччӑран 9 пин тенкӗ кивҫен ыйтнӑ. Анчах лешӗн ун чухлӗ укҫа пулман, 1800 тенкӗ ҫеҫ куҫарса панӑ. Ҫакскер пӗрле вӗреннӗ хӗр пулманнине кайран тин пӗлнӗ вӑл. Лешӗн йӑлтах йӗркеллӗ-мӗн. Халӑх тетелӗнчи унӑн страницине ҫӗмӗрсе кӗнӗ иккен.
Ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче ҫакнашкал тӗслӗх татах пулнӑ. Ун чухне 38 ҫулти хӗрарӑм ҫакланнӑ. Хӗрарӑм ултавҫӑсене счечӗ ҫине 25 пин тенкӗ ытла куҫарнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Чӑваш Енре ҫӑкӑр пӗҫерекенсен конкурсӗ иртнӗ. Конкурсра ҫичӗ ӑста ӑмӑртнӑ.
Конкурса «Петровский» ҫӑкӑр комбиначӗн, «Шупашкарти ҫӑкӑр пӗҫерекен 2-мӗш савут», «Сӗнтӗр-Ҫӑкӑр», Комсомольскинчи «Ҫӑкӑр савучӗ», Ҫӗрпӳ райповӗн «Пӗремӗк» савут, «Йӗпреҫри ҫӑкӑр савучӗ», «Шупашкарти элеватор» савут ӗҫченӗсем хутшӑннӑ.
Кашни конкурсҫа 5 килограмм чуста панӑ. Унран ҫӑкӑр тата булка таврашӗ пӗҫермелле пулнӑ. Ҫӑкӑр пӗҫерекенсен хушшинче чи маттурри «Сӗнтӗр-Ҫӑкӑр» савутра ӗҫлекен Зоя Амосова пулнӑ. Ӑна 5 пин тенкӗлӗх сертификат, мультиварка, 12 килограмм шурӑ ҫӑнӑх парнеленӗ.
Ыттисене те парнесӗр яман. Тӗрлӗ номинацире палӑртнӑ вӗсене. Вӗсене 3 пин тенкӗлӗх сертификат (унпа йӑла техники туянма пултарӗҫ), 12 килограмм ҫӑнӑх панӑ.
Шупашкарта мобильлӗ вулавӑшсене тахҫанах вырнаҫтарма тытӑннӑ. Халӗ тепӗр ҫакнашкал вулавӑш ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл кӳлмекре вырнаҫнӑ.
Вулавӑша ҫак кунсенче уҫнӑ. Унта тӗнче классики пур ӳсӗмрисем валли те пур. Кӗнекесене телефон ҫине ӳҫласа илес тесен QR-кодсене вулакан программа лартмалла. Телефонран 3G е Wi-Fi-па усӑ курса тӗнче тетелне кӗме пулать тӗк ҫеҫ.
Ахаль кӗнекесене те вулама пулать унта. «Буккроссинг» акципе килӗшӳллӗн, кашни енче ятарлӑ ҫӳлӗксем вырнаҫтарнӑ. Кӗнекесемпе ылмашӑнма май пур.
Вулавӑш ҫӳлӗкне кашниех пуянлатма пултарать. Килте ахаль выртакан кӗнекесене йӑтса килмелле ҫеҫ. Вӗсемпе ыттисем паллашӗҫ.
Телекурав конкурсӗ «Мехел» 10 ҫул тултарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Концерта «Раҫҫей 1» каналпа ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 9 сехет ҫурӑра кӑтартрӗҫ. Хальхинче ачасем мала тухассишӗн тупӑшман — уяв концертӗнче сцена ҫине унччен ҫӗнтернӗ маттурсем тухнӑ.
Шупашкарти «Ровесник» культура ҫуртӗнчи «Пилеш» ансамбле концерта уҫма шаннӑ. Унта ачасем «Ӑҫта-ши шур акӑшсем?» юрӑпа тухнӑ.
Ку ансамбле Наталья Васильева ертсе пырать. Наталья Витальевна ачасене халӑх пултарулӑхӗпе паллаштарать, юрри-ташши, йӑли-йӗрки ҫинчен каласа кӑтартать. Ун патне ҫӳрекен хӗрачасемпе арҫын ачасем чӑваш культурипе чӑннипех кӑсӑкланаҫҫӗ теме юрать.
Наталья Васильева — «Уяв» фольклор ансамблӗн солистчӗ, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче «Ҫавал» эстрадӑпа фольклор ансамблӗнче юрлать.
Ҫӗнӗ Лапсарта вырнаҫнӑ «Акация» культура керменӗнче ватӑсем валли ташӑ каҫӗсем йӗркелеҫҫӗ. Кунӗсем тесен тӗрӗсрех пуль-ха. Ватӑ ҫынсем валли кун пек канӑва культура ӗҫченӗсем кӑнтӑрлах йӗркелеҫҫӗ.
Ӗнер те, ав, унта иртенпех юрӑ-кӗвӗ янӑранӑ. Ташламашкӑн кӗҫнерникунсерен май туса панине хӑнӑхса ҫитнӗ (ку мероприятие йӗркелеме тытӑнни виҫӗ уйӑх иккен) ватӑсем Культура керменне хаваспах пухӑннӑ. Виҫӗ уйӑхра вӗсем пӗрне-пӗри аван пӗлсе ҫитнӗ, паллашма та ӗлкӗрнӗ. Юрӑ-ҫемме илсен, тивӗҫлӗ канури хастарсем иртнӗ ӗмӗрӗн 70-80-мӗш ҫулӗсенчи музыкӑна кӑмӑллани сисӗнет.
Кинеми-мучисем валли ташӑ каҫне йӗркелеме пулӑшаканни — Шупашкарти Ленин район администарцийӗн общество канашӗн пайташӗ Роман Каляев.
Ӗнерхи программӑна Наталья Покровская хутшӑннӑ. Вӑл юрланӑ та, хӑй ҫыракан сӑвӑсене те вуланӑ.
Шупашкара асапланнӑ ҫветтуйӑн тата сиплевҫӗн Пантелеимонӑн турӑшне илсе килӗҫ. Кунта вӑл 4 кун пулӗ.
Турӑша регионсен хушшинче иртекен «Сӑмах савӑнӑҫӗ» канашлупа килӗшӳллӗн илсе килӗҫ. Шупашкар тата Чӑваш митрополичӗ Варнава пилленипе турӑш Шупашкарти Арҫынсен Ҫвӗттуй Троица мӑнастирӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 25-27-мӗшӗсенче пулӗ.
Регионсен хушшинче иртекен «Сӑмах савӑнӑҫӗ» курав ЧР Наци вулавӑшӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче уҫӑлӗ. Ку – Вырӑс православи чиркӗвӗн Издательство канашӗн проекчӗ. Курав канмалли кунсенче те, уявра та ӗҫлӗ. Унта кашнинех хапӑл тусах кӗтеҫҫӗ.
Сӑмах май, Шупашкарта Трактор тӑвакансен проспектӗнче Ҫветтуй Пантелеимон ячӗпе чиркӳ ҫӗклеме тытӑннӑ.
+7.3 °C