Чӑваш Республикин Вӗрентӳ институчӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, «Хыпар» издательство ҫурчӗ, Чӑваш наци радиовӗ, «Тӑван радио», Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗ ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, 13 сехетре, «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ – 2023» акци ирттерӗҫ.
Диктант текстне 105,0 FM (Чӑваш Республикинче), 95,9 FM (Шупашкарта), 72,41 УКВ тата 100,3 FM радиохумсем ҫинче тӳрӗ эфирта вуласа паӗҫ. Диктант бланкне https://chrio.rchuv.ru/ сайтра вынаҫтарӗҫ.
Унсӑр пуҫне диктанта тӗрлӗ учрежденире пухӑнса ҫырма май туса парӗҫ.
Чӑваш Енре Китай культурин кунӗсем иртӗҫ. Ӑна ака уйӑхӗн 12-15-мӗшӗсенче йӗркелӗҫ.
Мероприятие савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче уҫӗҫ.
Китай культурин кунӗсенче китайской каллиграфийӗпе, цигун гимнастикӑпа, чей ӗҫессипе ӑсталӑх лаҫҫисем ӗҫлӗҫ.
Унсӑр пуҫне Раҫҫейпе Китай хутшӑнӑвӗсем, Иакинф Бичуринӑн китай грамматики, Китай живопиҫӗн философийӗпе хӑйне евӗрлӗхӗ ҫинчен лекцисем ирттерӗҫ.
Раҫҫейӗн наукӑсен акаемийӗн Китайпа хальхи вӑхӑтри Азин институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗн, китай живопиҫӗпе каллиграфи преподавателӗн Анна Донченкон куравӗ уҫӑлӗ.
Пуш уйӑхӗн 17-мӗшӗнче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче Ф.М. Лукин ячӗллӗ «Тӑри» Пӗтӗм тӗнчери III вокалпа хор конкурсӗ уҫӑлнӑ.
Пултарулӑх ӑмӑртӑвне РСФСР халӑх артисчӗ, Красноармейски районӗнче ҫуралнӑ Филипп Лукин ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Конкурс пуш уйӑхӗн 17-19-мӗшӗсенче иртет.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ветеранӗ Людмила Теплова пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Вӑл 85 ҫулта пулнӑ.
Хӗрарӑм хӑйӗн пурнӑҫӗн 44 ҫулне педагогика университетне халалланӑ. Вӑл биологи наукисен кандидачӗ, доцент, Чӑваш Республикин халӑх вӗрентӗвӗн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, республикӑн хисеплӗ экологӗ пулнӑ.
Людмила Петровна 1937 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 15-мӗшенче Шупашкарта ҫуралнӑ.1961 ҫулта Чӑваш пединститучӗн биологипе хими факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ, 1965 ҫулта – СССР Наукӑсен академийӗн Хусанти филиалӗн Биологи институтӗнчен вӗренсе тухнӑ.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорне, педагогика наукисен кандидатне Анатолий Данилова Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе наградӑланӑ. Ӑна сӑнарлӑ ӳнере аталантарма тата ӑслӑлӑхпа педагогика ӗҫ-хӗлне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн чыслама йышӑннӑ.
Анатолий Васильевич — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ, Раҫҫей Федерацийӗн аслӑ шкулӗн хисеплӗ ҫынни, Хӗрлӗ Чутай районӗн хисеплӗ ҫынни, Чӑваш Республикин халӑх художникӗ.
Вӑл Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх пединститутӗнчи (халӗ — университет) художествӑпа графика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче чӑваш наукипе культуринче хӑйӗн ятне хӑварнӑ Семен Горский (13.02.1897-22.10.1975) профессора, филологи наукисен докторне, Чӑваш АССР наукин тава тивӗҫлӗ ӗҫченне, актера, режиссера асра тытса портрет-каҫ иртӗ. «Ученый-педагог, актер и режиссер Семен Горский» ят панӑ мероприятие ӑсчах ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халаллӗҫ. Вӑл пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче 14 сехетре пуҫланӗ. Унта ученӑйӑн хӗрӗ Вера Семеновна та хутшӑнӗ.
Семен Горский 1918-1922 ҫулсенче Чӑваш театрӗнче актер тата режиссер пулса ӗҫленӗ. Унтан вӑл пурнӑҫне педагогикӑна халалланӑ. 1951 ҫулта чӑваш литература чӗлхин историне тӗпчесе доктор диссертацине ҫырнӑ.
Кӑҫал Чӑваш Енре – Паллӑ ентешсен ҫулталӑкӗ пулнине пэир пурте пӗлетпӗр-ха. Асӑннӑ ҫулталӑкӑн логотип тата брендбук пулассине эпир унччен хыпарланӑччӗ. Ӑна конкурс ирттерсе суйланӑ.
Чӑваш Енӗн Культура министерстви ирттернӗ пултарулӑх ӑмӑртӑвне логотиппа брендбукӑн 23 вариантне ярса паракан тупӑннӑ. Халӗ вӗсене пӑхса тухнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗ тесе
Дмитрий Сырова палӑртнӑ. Ҫӗнтерӳҫе 200 пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ.
Дмитрий Сыров ИЯ. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Полиграфи дизайнӗпе урамри реклама енӗпе 15 ҫула яхӑн ӗҫлет. 2014 ҫулта унӑн ӗҫӗ «Шупашкар — сывӑ хула» элем конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
«Чӑваш Республикинчи чи лайӑх ҫамрӑк учёнӑй» X республика конкурсӗн ҫӗнтерӳҫисене палӑртнӑ.
Естествӑлла наукӑсем енӗпе ӗҫлекен ҫамрӑк ӑсчахсенчен И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУн органика тата фармаци химийӗн кафедрин доценчӗ Сергей Федосеев ҫӗнтернӗ, техника науки енӗпе тӑрӑшакансенчен — «ВНИИР-Прогресс» обществӑн лаборатори пуҫлӑхӗ Олег Митрофанов, социогуманитари енӗпе — И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУри патшалӑх тата муниципалитет управленийӗн тата регион экономикин кафедрин аслӑ преподавателӗ Инесса Васильева, медицина енӗпе — Республикӑн кардиодиспансерӗн тӗп врачӗн хирурги енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Николай Трофимов, педагогика енӗпе — И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУри шкул ҫулне ҫитменнисен пӗлӗвӗн тата сервис кафедрин доценчӗ Анастасия Николаева, экономика енӗпе — Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн финанс тата кредит кафедрин доценчӗ Артур Семёнов. Чи лайӑх ҫамрӑк учёнӑй-тӗпчевҫӗ тесе И.Н. Ульянов ячӗллӗ ЧПУри электрика тата электрон аппаратсен кафедрин преподавателӗ Виктор Петров тесе йышӑннӑ.
Паянтанпа, кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнченпе, Шупашкар хула администрацийӗн физкультурӑпа спорт управленийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлама Алексей Соловьева шаннӑ. Вӑхӑтлӑха. Пуҫлӑха ҫирӗплетмелли конкурс иртиччен. Конкурс нарӑс уйӑхӗн 7-мӗшӗнче иртӗ.
Алексей Иванович – Раҫҫей Федерацийӗн спортӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин физкультурӑпа спортӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ тренерӗ.
Вӑл вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсенче, «Энергия» ача-пӑча спорт шкулӗнче, В.С. Соколов Олимп ячӗллӗ спорт шкулӗнче ӗҫленӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче Чӑваш халӑх артистне, хор дирижёрне, педагога, Анатолий Фишера, чысланӑ.
Хора 50 ҫул ытла ертсе пынӑ ҫав ҫын тӗп хормейстер ӗҫне пӑрахнӑ, тивӗҫлӗ канӑва кайнӑ.
Анатолий Фишера театр директорӗ Валерий Клементьев учрежденин Хисеп грамотипе чысланӑ, ӗҫе чуна парса пурнӑҫланӑшӑн тав тунӑ.
Анатолий Фишер Ижевскра 1938 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Мускаври музыкӑпа педагогика училищинче тата Мускаври П.И. Чайковский ячӗллӗ патшалӑх консерваторийӗнче вӗреннӗ. Пиллӗкмӗш курса ҫитсен Мускав облаҫӗнчи Электросталь хулинче халӑх опера театрӗнче хормейстерта ӗҫлеме тытӑннӑ. 1963-1969 ҫулсенче Бурят Республикинчи Г.Ц. Цыдынжапов ячӗллӗ оперӑпа балет театрӗнче тӑрӑшнӑ. 1969 ҫулта ӑна Шупашкара, Чӑваш музыка театрне тӗп хормейстера чӗнсе илнӗ.
Педагог пулса вӑл Улан-Удэри Хӗвелтухӑҫ-Ҫӗпӗр культура институтӗнче, каярах И.Я. Яколвев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче тӑрӑшнӑ.
-9.7 °C