«Астӑвӑм» шырав отрячӗ Ленинград облаҫне каять. Ку отряд И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра йӗркеленнӗ. Вӑл ЧР Элтеперӗн грантне тивӗҫнине хыпарланӑччӗ.
«Астӑвӑм» Ленинград облаҫӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Волховский фронт-2» шырав юхӑмне хутшӑнӗ. Отряда историпе филологи факультечӗн В.Ф.Каховский ячӗллӗ археологипе этнографи музейӗн заведующийӗ, Тӑван ҫӗршыв тата пӗтӗмӗшле историн кафедрин аслӑ преподавателӗ Николай Мясников ертсе пырать.
Экспедици ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пуҫланӗ те ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Ку отрядӑн 11-мӗш шырав экспедицийӗ пулӗ.
Республикӑри ултӑ шырав отрячӗ ЧР Элтеперӗн грантне тивӗҫнӗ. Ку укҫа ҫав отрядсене йӗркеленӗ организацисене кайӗ.
100 пин тенкӗ гранта Шупашкарти 5-мӗш гимназин «Листая страницы героическийх событий…» проекчӗ, Улатӑрти Совет Союзӗн Геройӗ П.Г.Макаров ячӗллӗ 9-мӗш шкулӑн «Забытая армия» ӗҫӗ, Ҫӗмӗрлери 3-мӗш шкулӑн «Поисково-восстановительные работы на Шумерлинском отрезке «Сурского оборонительного рубежа» проекчӗ тивӗҫнӗ.
27 пин тенкӗ гранта вара И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн «Астӑвӑм» шырав отрячӗн «И помнит мир спасенный» проекчӗ, «Студентсен Канашӗ» республикӑри общество организацийӗн «Георгиевская лента» ӗҫе, «Веда» шырав отрячӗн «Белые журавли. Фронтовыми дорогами предков» проекчӗ илнӗ.
Ӗнер Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ — 2017» акцин йӗркелӳ комитечӗ ҫак мероприятин кӑҫалхи сӑн-сӑпатне ҫирӗплетрӗ. Акци сӑн-сӑпачӗ пулма Наци радиовӗн дикторӗ Мария Самделова тивӗҫ тесе йышӑнчӗҫ. Комитет ларӑвне пикен виҫӗ сӑнӳкерчӗкне тӑратнӑ. Акци йӗркелӳҫисене вӗсенчен пӗри те 100 проценчӗпех тивӗҫтереймерӗ-ха. Ҫавӑнпа та вӗсем урӑхларах сӑнӳкерчӗк ыйтса илме йышӑнчӗҫ.
«Тӑван радио» тата Наци радиовӗнче диктант текстне тӳрӗ эфирта вулама та Мария Самделована шанчӗҫ. Комитет пайташӗсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, «Ирхи кӑмӑл» радиокӑларӑма ертсе пыракан ҫак пике уҫӑ сасӑллӑ, дикцийӗ аван, ҫынсен унӑн сассине пӗлеҫҫӗ.
Диктант тексчӗ валли Геннадий Волков этнопедагогӑн калавӗсенчен пӗрне суйларӗҫ.
Чӑваш чӗлхине пӗлнине тӗрӗслес текенсем ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче 13 сехетре Шупашкарти И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетне, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне, Чӑваш Республикин вӗренӳ институтне, Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ професси колледжне ҫитме пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне районсенче те диктант ҫырӗҫ.
Алена Блинова, ача пахчинче ӗҫленӗскер, халӑх тетелӗнчи страницинче: «Эпӗ «террорист», ҫавӑнпа мана ӗҫрен кӑларса ячӗҫ», — тесе ҫырнӑ. Воспитателе пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Шупашкарти Чапаев скверӗнче иртнӗ антикоррупци митингне хутшӑннӑнӑн ӗҫрен кӑларнӑ-мӗн. Аслӑ шкулта вӗренекен студента та ҫакӑншӑн университетран кӑларса яма пултарӗҫ.
Алексей Глухов хӳтӗлевҫӗ вӗсен прависене судра хӳтӗлесси пирки Фейсбукри страницинче ҫырнӑ. Алена ҫырнӑ тӑрӑх, ача пахчине участковӑй килнӗ. Заведующи ӑна хӑйӗн ирӗкӗпе ӗҫрен каймашкӑн заявлени ҫырма хушнӑ. Анчах Алена хирӗҫленӗ. Унтан ӑна ачасене апатлантармашкӑн иртерех кайма ирӗк ыйтнине ӳкернӗ видеона кӑтартнӑ. Воспитателе Ӗҫ кодексӗн 81-мӗш статйин 5-мӗш пункчӗпе килӗшӳллӗн ӗҫрен кӑларнӑ. Алена — ачине пӗччен ӳстерекен амӑшӗ, ӑна ӗҫрен кӑларассине саккун хӳтӗлет.
Халӑх тетелӗнче И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн студентне, «Ҫуркунне» юхӑм хастарне Павел Иванова та йӗрлени пирки хыпарлаҫҫӗ. Ӑна аслӑ шкултан кӑларса ямалли сӑлтав тупнӑ: вӗренӳре ӗлкӗрсе пымасть имӗш.
Ыран, пушӑн 31-мӗшӗнче, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн ректорӗн должноҫне йышӑнма тӑратнӑ кандидатсене ҫирӗплетӗҫ. Ку должноҫе йышӑнма 4 ҫын кӑмӑл пуррине пӗлтернӗ.
Халӗ ӑна ЧР вӗренӳ министрӗ пулнӑ Владимир Иванов вӑхӑтлӑх ертсе пырать. Унсӑр пуҫне кандидатсен йышӗнче ЧППУн ӳнер тата музыка вӗренӗвӗн факультечӗн деканӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Светлана Ильина, воспитани тата социаллӑ ыйтусем енӗпе ӗҫлекен проректор Марина Кожанова, Мускав гуманитарипе экономика институчӗн (Чӑваш Енри филиал) экономика тата управлени факультечӗн деканӗ Юрий Никифоров пур.
Акан 6-мӗшӗнче кандидатурӑсене РФ Вӗренӳ министерствине пӗлтерӗҫ. Кун хыҫҫӑн вӗсенчен пӗрне суйламашкӑн конференци ирттермелли куна палӑртӗҫ.
Чӑваш Енри шырав отрячӗсене республика Элтеперӗн укҫине парӗҫ. Ӑна илес текенсенчен конкурс комиссине 14 заявка тӑратнӑ. Анчах телее, тепӗр майлӑ каласан, укҫана, тивӗҫекенӗсем — ултӑ отряд.
Аса илтерер, Чӑваш Ен Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн пӗлтӗрхи юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнчи хушӑвӗпе килӗшӳллӗн вӗренӳ учрежденийӗсенчи тата ҫамрӑксен виҫшер отрядне укҫа уйӑрма йышӑннӑ. Малтанхи ушкӑнрисене 100-шер, иккӗмӗш ушкӑнрисене 75-шер пин пама палӑртнӑ.
Вӗренӳ учрежденийӗсенчен Улатӑрти П.Г. Макаров ячӗллӗ 9-мӗш вӑтам шкулти, Ҫӗмӗрлери 3-мӗш вӑтам шкулти, Шупашкарти 5-мӗш гимназири отрядсем 100-шер пинлӗ пулӗҫ.
Ҫамрӑксен шырав отрячӗсенчен гранта «Студенческий Совет» (чӑв. Студентсен канашӗ), И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУри «Память» (чӑв. Астӑвӑм) тата «Веда» отрядсем тивӗҫнӗ.
И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӗнер Борис Чиндыковӑн «Чувашский рассказ» пуххине хакланӑ. Кӗнеке хӑтлавне историпе филологи факультечӗн чӑваш чӗлхипе литературин кафедри йӗркеленӗ.
Аса илтерер, «Чувашский рассказ» ярӑмлӑ кӗнеке икӗ томпа кун ҫути курнӑ. Пӗрремӗш кӑларӑмра XIX–XXI ӗмӗрсенчи ҫыравҫӑсен вырӑсла куҫарнӑ калавӗсем вырӑн тупнӑччӗ. Иккӗшне те Борис Чиндыков ҫыравҫӑ, драматург, поэт пухса хатӗрленӗ. Кайран тухнине вӑл «Родные берега» ят панӑ. 2015 ҫулта кун ҫути курнӑ пӗрремӗш тома 39 калав кӗнӗччӗ.
Борис Чиндыков — 1990 ҫултанпа СССР Ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн пайташӗ, Чӑваш Республикин литературӑпа ӳнерӗн патшалӑх премийӗн лауреачӗ (1993), М.Д. Трубина премийӗн лауреачӗ (1988).
Ӗнер, пуш уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче чӑваш поэзийӗн улӑпӗ, Чӑваш АССРӗн К.В. Иванов ячӗллӗ патшалӑх преми лауреачӗ (1967), Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш комсомол премийӗн лауреачӗ (1969), СССР писателӗсен Союзӗн пайташӗ (1934) П. П. Хусанкай ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ «Петӗр Хусанкайӑн пултарулӑх эткерӗ» ятпа пӗтӗм тӗнчери ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗ.
ЧППУн сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, конференци ӗҫне И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУн ректорӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Иванов профессор П. Хусанкайӑн чӑваш культурипе литературинчи тӳпи вышкайсӑр пысӑк пулнине, унӑн ӗҫӗ-хӗлӗ пуриншӗн тӗслӗх пулса тӑнине палӑртнӑ.
Ҫавра сӗтеле Чӑваш Республикин вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министрӗ Юрий Исаев, ЧР культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Константин Яковлев та хутшӑннӑ.
Британи академийӗн профессорӗ Питер Франс, Туркменистанри ӑслӑлӑх академийӗн академикӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Соегов Мурадгелди профессор видео саламсем янӑ.
П. Хусанкай поэзийӗнчи Ҫеҫпӗл Мишшин традицийӗсем пирки филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, И.
Ҫак кунсенче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн ректорӗн должноҫне йышӑнас шухӑшлисенчен заявленисем йышӑнма тытӑннӑ.
Аслӑ шкулӑн пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче иртнӗ ӑсчахсен канашӗн ларӑвӗнче суйлав процедури пуҫланнине пӗлтернӗ. Унтах ректорӑн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Иванов кандидатурине тӑратнӑ. Ӑсчахсен канашӗн пайташӗсем Владимир Ивановшӑн пӗр шухӑшлӑн сасӑланӑ.
Ректор пулас шухӑшлӑ ытти ҫыннӑн та хӑйӗн кандидатурине тӑратма юрать. Заявленисене пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗччен йышӑнӗҫ, пуш уйӑхӗн 31-мӗшӗччен кандидатурӑсене ҫирӗплетмелле.
Пухӑннӑ претендентсем пирки материалсене ака уйӑхӗн 6-мӗшӗччен РФ Вӗренӳ министерствине ярса памалла.
Аса илтерер, ректор тивӗҫне Владимир Иванов пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗнченпе пурнӑҫлать.
Шупашкарта студенткӑна занятирех тытса чарнӑ. Унччен вӑл Борис Немцева асӑнса ирттернӗ протест акцине хутшӑннӑ пулнӑ.
Студентка кӗпер ҫине «Пурне те вӗлерсе пӗтерейместӗр, пурне те лартса пӗтерейместӗр» плакат ҫакнӑ.
Борис Немцева вӗлернӗ куна асӑнса Шупашкарта акци иртнӗ. Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче ҫамрӑксен ушкӑнӗ кӗпер ҫине плакат ҫакнӑ. Ун чухне вӗсем пиротехникӑпа те усӑ курнӑ — ҫапла водительсене тимлӗхсӗр ирттерсе ярасшӑн пулман. Анчах ку акцие йӗрке хуралҫисем асӑрхамасӑр иртмен.
Нарӑсӑн 27-мӗшӗнче И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУна полици килнӗ те студенткӑна тытса кайнӑ. Хальлӗхе Натся ҫыхӑнӑва тухман. Вӑл Шупашкарти 1-мӗш полици участокӗнче пулмалла.
-9.7 °C