Чӑваш Енри кадетсем малашне укҫа тӳлемесӗр апатланма пуҫлӗҫ. Ӗнер иртнӗ республикӑн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче вӗрентӳ ҫинчен калакан республикӑри саккуна улшӑну кӗртме йышӑннӑ.
Дмитрий Захаров министр ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, хушма программӑсемпе, ҫав шутра ҫар хатӗрленӗвӗ енӗпе вӗренекен ачасене хальлӗхе тӳлевсӗр апатлантарман. Вӗсене вӗренӳре кирлӗ тумтирпе те тивӗҫтермен. Малашне ҫак кӑлтӑксене пӗтерме йышӑннӑ.
Паянхи куна илсен, Шупашкарти Кадет корпусӗнче 367 ача вӗренет. Унта халӗ сахал тупӑшлӑ ҫемьесенчи ачасене ҫеҫ тӳлевсӗр апатлантараҫҫӗ. Кунне пилӗк хутчен ҫитерме 227 тенке кайса ларать. Пур ачана та тӳлевсӗр апатлантарма ҫулталӑкра 16,5 миллион тенкӗ кирлӗ. 2022 ҫулта ҫав тӗллевпе 12,2 миллион тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ, тумтирпе тивӗҫтерме — 20,9 миллион.
Чӑваш Енӗн тӗп хулинче роллер йӗлтӗрпе ярӑнма ҫул тӑвасшӑнни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Халӗ вара ҫв трасса валли федераци хыснинчен укҫа уйӑрса парасси пирки пӗлтӗмӗр.
Ырӑ хыпар республика Элтеперӗ Олег Николаев Раҫҫейӗн вице-премьерӗпе Дмитрий Чернышенкӑпа тӗл пулсан паллӑ пулнӑ.
Роллер йӗлтӗрпе ярӑнмалли ҫул 4 километра яхӑн пулӗ. Ӑна Спортӑн хӗллехи енӗсен тӗсӗсен центрӗ ҫумӗнче сарӗҫ. Унта биатлонистсене пемелли хальхи вӑхӑтри ятарлӑ вырӑн та пӑхса хӑварӗҫ.
Ӗҫӗн проект хакӗ – 970,4 млн тенкӗ.
Ҫӗмӗрлере килсӗр чӗрчунсем валли приют тӑвасшӑн. Хула администрацийӗ проектпа смета документацине хатӗрлемешкӗн 6,8 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Документсене кӑҫал чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне хатӗрлесе ҫитермелле. Приюта вара ҫитес ҫул, 2023 ҫулта, тума тытӑнмалла. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев та Ҫӗмӗрлере приют тӑвасси пирки унччен сӑмах хускатнӑ. Кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче вӑл унта ҫулталӑкран килсӗр чӗрчунсене вӑхӑтлӑх тытмалли вырӑн пуласса шантарнӑ. Пӗтӗмпе 150 чӗрчун вырнаҫмалӑх пулмалла.
Сӑмах май, кӑҫал пӗрремӗш кварталта республикӑра хуҫасӑр 466 чӗрчуна тытнӑ.
Ятарлӑ операци пуҫланнӑ хыҫҫӑн акӑ тепӗр уйӑх иртсе кайрӗ. Ӑна мӗнле пӗтӗмлетме пулать, малашлӑхра мӗнлерех улшӑнусем?
Пӗрремӗшӗ. Иртнӗ уйӑхра эсир самай пулӑшрӑр. 9 573 тенкӗлӗх пулӑшу кӳтӗр. Малтанхи уйӑхрисемпе хушсан пурӗ 55 373 тенкӗ пулать. Ҫак укҫаран паянхи куна 47 400 тенкӗ тӑкакланӑ. Иртнӗ уйӑхра 5 пин вырӑсла-чӑвашла словарьшӗн тӳлерӗмӗр, 5 100 — Александр Гринӑн 3-мӗш томӗшӗн, 7 пин — Николай Ашмарин хатӗрленӗ сӑмах пуххисен кӗнекин 3-мӗш томӗшӗн. Пурӗ 17 100 пулса тухать.
Иккӗмӗшӗ. Иртнӗ уйӑхра эпир планланинчен те нумайрах ӗҫ турӑмӑр. Ашмарин словарӗн 3-мӗш томне те туллин турӑмӑр (2/3 пайне ҫеҫ мар), тата унсӑр пуҫне Петр Осиповӑн «Элкей таврашӗнче» романа та йӗркелесе ҫитертӗмӗр (корпуса кӗртеймен те ҫавӑнпа укҫине тӳлемен-ха). Халь вара малалли пайӗпе ӗҫлес шутлӑ. Унсӑр пуҫне Александр Гринӑн 5-мӗш томӗпе те ӗҫ пӗтнипе танах (ҫур кӗнекене кӗртнӗ ҫеҫ мар, мӑшӑрласа та пӗтернӗ!) — кӑшт кӑна юлнӑ. Унта ӗҫлекене 5100 куҫарса памалла пулӗ. Ҫавӑн пекех эпир Юлия Силэмӑн «Юр ҫинчи кӑвайт» повеҫне юсаса корпуса кӗртрӗмӗр.
Шупашкар районӗнчи Явӑшран Кӳкеҫе ҫити каякан ҫула юсама палӑртнӑ.
Асӑннӑ ялпа посёлока М-7 федераци пӗлтерӗшлӗ ҫул ҫыхӑнтарать. Ҫулӑн 13-мӗш километрӗнче асфальтӑн ҫиелти сийне ылмаштарӗҫ. Кивви вырӑнне ҫӗннине, 4 сантиметр сарлакӑшне, сарӗҫ.
Ҫул-йӗрҫӗсем юсав ӗҫне ҫу уйӑхӗн ҫурринче тытӑннӑ. Контракт хакӗ — 198 миллион тенкӗ. Юсав ӗҫне юпа уйӑхӗн 20-мӗшӗ тӗлне вӗҫлемелле.
Шупашкарта пурӑнакан арҫын экскаватор туяннӑ чухне ултавҫӑсен серепине ҫакланнӑ. Вӑл 4,6 миллион тенкӗ ҫухатнӑ.
44 ҫулти арҫын экскаватор сутнине тӗнче тетелӗнче курнӑ. Сутуҫӑпа техникӑна туянасси пирки калаҫса татӑлнӑ.
Хайхискер Саратова хӑйӗн ҫыннине тата транспорта илсе ҫитермешкӗн трал янӑ.
Килӗшӳ тунӑ, транспорта ӑсатасси ҫеҫ юлнӑ. Шупашкар арҫынни сутуҫӑпа калаҫнӑ хыҫҫӑн укҫа куҫарнӑ. Пӗтӗмпе - 4 миллион та 682 пин тенкӗ. Анчах укҫа сутуҫӑ патне ҫитеймен. Ку ӗҫ-пуҫа ултавҫӑ сӑмса чикнӗ иккен. Вӑл Шупашкар арҫыннин укҫине вӑрланӑ.
Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Улатӑр хулинче пурӑнакан 17 ҫулти ҫамрӑк айфон туянас тесе ултавҫӑ капкӑнне ҫакланнӑ.
Колледжра вӗренекенскер телефона пӗлтӗрхи кӗркунне илме шухӑш тытнӑ, ҫавна май тӗнче тетелӗнче пӗлтерӳсем вуланӑ. Ҫу каҫипе ӗҫленӗ укҫана перекетлӗ пухса пынӑскер хӑйне килӗшекен пӗр пӗлтерӗве асӑрханӑ. Телефона сутаканни Улатӑр ҫамрӑкӗпе часах ҫыхӑннӑ. Ҫав ҫын каччӑна телефон номерӗпе 10 пин тенкӗ куҫарса пама ыйтнӑ. Укҫана куҫарса панӑ хыҫҫӑн телефон сутакан йӗп пек этем ҫухалнӑ.
Пуҫиле шырав ӗҫченӗсем ултавҫа тупса палӑртнӑ. Вӑл Липецк облаҫӗнчен иккен, Мускавра пурӑнать. 25 ҫулхи качча тытса чарнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен Раҫҫейре пӗр уйӑхра пурӑнма кирлӗ укҫан виҫи ӳсет. Чӑваш Енре мӗн чухлӗ пулӗ вӑл?
Виҫе 10 процент хӑпарӗ. Пурӑнма кирлӗ виҫе ӳссен ытти социаллӑ тӳлев те хӑпарӗ: пӗрремӗш ачашӑн паракан тӳлев, 3-7 тата 8-17 ҫулсенчи ачасемшӗн паракан пособи, соцконтрактпа килӗшӳллӗн паракан патшалӑх пулӑшӑвӗ.
Ку улшӑнусем республикӑри 90 пин ҫемьене пырса тивӗҫ, ҫав шутра - 114 пине яхӑн ача. Ҫавӑн пекех ҫитес уйӑхран чи пӗчӗк шалу, пенси виҫи ӳсӗ.
Чӑваш Енри икӗ пурӑну вырӑнӗ федераци конкурсне хутшӑнса укҫа ҫӗнсе илесшӗн. «Кӗмӗлпе» вырӑна хӑтлӑх кӗртме усӑ курасшӑн.
Хӑтлӑ хула тавралӑхне йӗркелемелли проектсен пӗтӗм Раҫҫейри конкурса Ҫӗрпӳ хулипе тата Пӑрачкав сали хутшӑнаҫҫӗ. Иккӗшӗ те хӑйсен темиҫе ӗмӗрлӗ вӑрӑм историйӗпе пуян.
Конкурсра ҫӗнтерсен Мускав укҫипе пӑрачкавсем салари Кооператив урамне илемлетсе ҫӗнетесшӗн. Тротуарсем, парковкӑсем тума палӑртнӑ, нумай тӗллевлӗ лапамсем... Ҫӗрпӳре вара историлле центра юсаса ҫӗнетесшӗн.
Ҫӗнӗ Шупашкарта 1 пин ытла ӗҫ вырӑнӗлӗх ятарлӑ экономика лаптӑкӗ уҫасшӑн. Ятарлӑ экономика зонин проекчӗ ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшӗччен коррупцие хирӗҫ никама пӑхӑнман экспертиза витӗр тухӗ; унтан, ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗччен, документа халӑхпа сӳтсе явӗҫ.
Ятарлӑ экономика зонин проектне РФ Экономика аталанӑвӗн министерстви хатӗрленӗ.
Ятарлӑ экономика зонинче, паянхи куна илсен, 5 инвестор производствӑна укҫа хывас кӑмӑллине палӑртнӑ. Ҫав тӗллевпе вӗсем 3 ҫул хушшинче 13 миллиарда яхӑн тенкӗ укҫа хывӗҫ. Вӗсене пурлӑх тата транспорт налукӗнчен 20 ҫуллӑха, ҫӗр налукӗнчен 3 ҫуллӑха, тупӑш налукӗнчен 49 ҫуллӑха хӑтарӗҫ. Ҫӗнӗ производствӑсенче 1 пин ытла ҫын ӗҫ вырӑнӗ тупӗ.
Инвесторсем аш-какай комбиначӗ, йывӑҫ сӳсӗнчен плита хатӗрлекен, тырӑ авӑртса тӗрлӗ продукци кӑларакан тата ытти производство уҫасшӑн.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |