Хресчене маларах консервативлӑ тесе ӳпкелеме пӑхатчӗҫ те, халӗ апла калаймӑн. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи агрофирма гендиректорӗ тата Куславкка районӗнчи пӗр фермер хӑйсен хуҫалӑхӗсене шӑвармалли хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме шут тытнӑ. Анчах... хут ҫинче.
Хут чӑтать теҫҫӗ те, ҫырмаллине ҫырса тултарнӑ. Ҫавна-ҫавна туянтӑмӑр тесе республикӑн Ял хуҫалӑх министерствине ярса панӑ. Суя хучӗсене хатӗрлеме вӗсен паллаканӗ те (маларах вӑл мелиораци оборудованипе тивӗҫтерекен организацин официаллӑ мар пайташӗнче тӑрӑшнӑ) пулӑшнӑ.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ултавҫӑсем 2012 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнчен тытӑнса 2014 ҫулхи раштавччен ҫапла хӑтланнӑ. Хӑш-пӗр оборудовани хакне пысӑклатса кӑтартнӑ, хӑшне туянман та. Анчах республика хыснинчен 22,5 миллион тенкӗ субсиди шӑкӑрт кӑна килсе выртнӑ. Халӗ ултавҫӑсен ӗҫне суда ярса панӑ.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑран ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха тытса тӑракан компанисенчен пӗри миллион тенкӗ ыйтса квитанци ярса панӑ.
Цифрӑна курсан кинеми сехӗрленсех ӳкнӗ. Хутра «1 160 000,00» тенкӗ тӳлемелле тенӗ-ҫке.
Пӑтӑрмахӗ республикӑн тӗп хулинчи Ҫӗнӗ кӑнтӑр районта пурӑнакан иккӗмӗш ушкӑн инваличӗпе сиксе тухнӑ.
Аптӑранӑ ватӑ Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Сергей Муравьев патне йышӑнӑва кайнӑ.
Халӑх тарҫи Фейсбукри хӑйӗн страницинче ҫырнӑ тӑрӑх, кинемей: «Ывӑлӑм, мӗншӗн? Мӗншӗн манӑн миллион тӳлемелле? Ӗмӗрӗпех ҫӗршывшӑн ӗҫлерӗм, вӗсем манран миллион тенкӗ ыйтаҫҫӗ», — тесе куҫҫуль витӗр каланӑ.
Сусӑра кӑна мар, вӑйпиттине те ним мар чӗресӗр тӑвакан цифра Шупашкарти «Водоканал» предприятирен ҫитнӗ пулать. Хайхи шывшӑн тата канализацишӗн ҫавӑн чухлӗ сумма ыйтать-мӗн.
Кун пек пӑтӑрмах пирки депутат яваплӑ органсене ҫырупа тухнине пӗлтернӗ.
Пӗр пульницӑра ӗҫлекен ҫын 39 ҫулти хӗрарӑм юмӑҫ пӑхнине ӗҫтешӗсенчен пӗлнӗ. Хайхискер хӑй те унпа тӗл пулма шухӑшланӑ.
Юмӑҫ пӑхакан ҫак хӗрарӑм пульница ӗҫченне пӑснине сирмешкӗн 15 пин тенкӗ ыйтнӑ. Лешӗ суммӑна илсе килнӗ. Хӗрарӑм енчӗкӗнче укҫа юлнине пӗлнӗ-мӗн — татах илсе килме ыйтнӑ. Ҫапла мӗскӗн хӗрарӑм 31 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Юмӑҫ укҫа-тенке «тасатса» ӑна тепӗр кунхине тавӑрса пама шантарнӑ. Ҫак вырӑнтах курнӑҫма калаҫса татӑлнӑ вӗсем. Анчах юмӑҫ ку йӑла-йӗрке пирки никама та шарлама хушман.
Ултав серепине лекнӗ хӗрарӑм полицирен ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пулӑшу ыйтнӑ. Ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Вӑл 50 ҫулти пек курӑнать, 165–170 сантиметр ҫӳллӗш. Ҫӳҫӗ хура. Сумки те хура тӗслӗ. Вӑрӑм чечеклӗ юбка, тӗттӗм футболка тӑхӑннӑ пулнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Йӗпреҫ поселокӗнче ҫурт ҫунса кайнӑран нумай ачаллӑ виҫӗ ҫемье нимсӗр-мӗнсӗр тӑрса юлни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. ЧР Правительстви вӗсене пулӑшу кӳме шантарнӑччӗ.
Укҫан пулӑшмашкӑн Иван Моторин алӑ пуснӑ. Ӑна ЧР Министрсен Кабинечӗн резерв фондӗнчен парӗҫ. Кашни ҫемьене 780 пин тенкӗ пама палӑртнӑ.
Укҫа-тенкӗпе ҫеҫ мар пулӑшма палӑртнӑ. ЧР Вӗренӳ министерствине ҫуртсӑр тӑрса юлнӑ ҫемьесенчи ачасене ҫуллахи уйлӑха ярас тӗлӗшпе ӗҫлеме хушу панӑ.
Пушарта шар курнисем хальлӗхе тӑванӗсем патӗнче пурӑнаҫҫӗ. Икӗ ҫемье интернат шкулӑн ҫуртне куҫнӑ. Нумай ачаллӑ ҫемьене муниципалитетри ҫурт-йӗр фондӗнчен пурӑнмалли кӗтес уйӑрса парӗҫ.
Швейцари ҫыннисем паян пурне те уйӑхсерен тӳлекен тупӑш (тепӗр май ӑна шантарнӑ никӗслӗ тупӑш теҫҫӗ) пирки сасӑлаҫҫӗ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх патшалӑх хӑйӗн гражданӗсене уйӑхсерен аслисене 2550 швеци франкӗ (пирӗннипе 170 пин патнелле пулать), ачасене 625 франк тӳлесшӗн. Ӗҫлекеннисене те ӗҫсӗррисене те.
Шантарнӑ тупӑша валеҫме пуҫлассине ытларах пайӗ йышӑнмасть тесе пӗлтереҫҫӗ. Хирӗҫлекенсен шухӑшӗпе тупӑш илнипе ӗҫ хушшинчи ҫыхӑну ҫухалнине пула пурнӑҫ япӑхланӗ. Политиксем те ку сӗнӗве ырламан. Ҫавах та сӗнӳшӗн 100 пин ҫын алӑ пуснине шута илсе ӑна сасӑлава кӑларнӑ.
Ку ыйтусӑр пуҫне референдумра халӑхӑн тата тепӗр тӑватӑ темӑна та татса пама тивӗ. Вӗсем комуналлӑ тӳлевпе тата таркайсене йышӑнассине ҫӑмӑллатассипе ҫыхӑннӑ.
Республикӑри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче ӗҫлемесӗрех ӗҫленӗҫи тӑваҫҫӗ. Ку ыйтӑва ятарласа сӳтсе явман пулсан та ӑна Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнчи наци проекчӗсене пурнӑҫа кӗртессипе ӗҫлекен комисси ларӑвӗнче хускатнӑ.
Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов ку отрасльти лару-тӑрӑва тишкернӗ май лайӑххипе пӗрлех начаррине те палӑртнӑ. Канашлура пулнӑ «Хыпар» хаҫат корреспонденчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, Сергей Артамонов министр «ырӑ улшӑнусемпе пӗрлех йывӑрлӑх та чылай. Сӑмахран, ял хуҫалӑх организацийӗсенче вакантлӑ вырӑн нумай. Ертӳҫӗсем ӗҫе илме кадрсем тупаймаҫҫӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ тӗрлӗрен. Диплом илсен пысӑкрах пайӗ пурнӑҫа ялпа ҫыхӑнтармасть. «Мӗншӗн тесен хуҫалӑхсенче ӗҫ укҫи пӗчӗк», — хурав панӑ соцыйтӑм ирттернисене. Хуҫалӑх ертӳҫисен докуменчӗсенче студентсем практикӑра пулмасӑрах «пулнӑ» тесе ҫирӗплетеҫҫӗ», — тесе каланӑ.
Ку хыпар Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева тӗлӗнтернӗ. «Камсем алӑ пусаҫҫӗ? Мӗншӗн суяҫҫӗ? Ку ӗҫе Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ҫӗнӗ ректорӗн ҫирӗп тӗрӗслесе тӑмалла», — тенӗ вӑл.
Шупашкарта кӑҫал парксене хӑтлӑх кӳме самай укҫа уйӑрма палӑртса хунӑ.
«Лакрей вӑрманӗ» парк та, «Андриян Николаев космонавт ячӗллӗ парк» та унчченхи ҫулсенче хыснаран кӗмӗл курса кайманнине «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат пӗлтерет.
Кӑҫал парксем самай «кӗмӗллӗ» пулӗҫ. Лакрей вӑрманне 10 миллиона тенкӗ уйӑрнӑ та ӗнтӗ. Унта ҫуллахи кинотеатр ӗҫлеттерсе ярӗҫ. Ӑна тепӗр уйӑхран уҫма палӑртнӑ.
Паркри хунарсене те ылмаштарма шухӑшласа хунӑ май пурӗ 95 штук ҫӗнетнӗ. 1,5 километр тӑршшӗ ҫутӑ линине улӑштарнӑ. Урапасем лартмалли вырӑнсене те пӑхса хӑварӗҫ. Паркӑн тӗп аллейине ҫаврака тӑвӗҫ, асфальт сарӗҫ.
80 ҫӗнӗ сак вырнаҫтарӗҫ.
Паркра ҫӗртмен 20-мӗшӗ тӗлне асфальт сарса пӗтересшӗн. Кун валли кӑна 3,5 миллион тенкӗ тухса кайӗ.
Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчи Леонид Волков тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарни пирки унчченех пӗлтернӗччӗ. Ун чухне ку коррупципе ҫыхӑннине те хыпарланӑччӗ.
Леонид Волкова ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче ӗҫрен кӑларнӑ. Хальлӗхе ҫакӑ паллӑ: Леонид Волков хысна укҫине, 2 миллион тенкӗ таран, кӗсйине чикнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Халӗ ун вырӑнне ку тивӗҫе Валерий Шакин пурнӑҫлать.
Леонид Волков 1975 ҫулта Вӑрнар районӗнче ҫуралнӑ. 2012 ҫулта ӑна Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫуменчи тулли праваллӑ элчин тивӗҫне шаннӑ. 2015 ҫулта ӑна ку должноҫе тепӗр хут лартнӑ.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти суту-илӳ предприятийӗсене ҫитсе килнӗ, вӗсен ӗҫӗпе паллашнӑ, таварсен хакӗпе кӑсӑкланнӑ.
Чи малтан ир-ирех Михаил Игнатьев «Николаевский» пасара ҫитнӗ. Элтепер тӗрлӗ тавар пахалӑхне пӑхнӑ тата хӑш ҫӗршывран илсе килнипе кӑсӑкланнӑ тесе пӗлтерет Элтепер Администрацийӗн пресс-служби. Сутуҫӑсем таварсен хакӗ пирки чарӑнса тӑнӑ, ҫӗрулмине пӗр килограмне 8–10 тенкӗпе сутнине пӗлтернӗ, хӑяр — 40 тенкӗпе.
Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ предпринимательсемпе калаҫнӑ, вӗсене хумхантаракан ыйтусем ҫине хурав панӑ. Тӗлпулу вӑхӑтӗнче обществӑлла транспорт пирки сӑмах пуҫарнӑ. «Николаевский» суту-илӳ комплексӗ патне маршрут уҫма пулмасть-ши тесе ыйтнӑ халӑх. Ыйтӑва татса пама вырӑнти ертӳлӗхе кирлӗ пек мерӑсем шырама каланӑ. «Ҫынсене пасара ҫӳреме яланах меллӗ пултӑр тесен, транспортӑн, паллах ҫӳремелле», — тенӗ вӑл сӑмаха малалла тӑснӑ май. Усламҫӑсене налук ыйтӑвӗсем те кӑсӑклантарнӑ.
Икӗ алла пӗр ӗҫ тенӗ ваттисем. Чӑваш Енри пысӑк та паллӑ строительство организацийӗсенчен пӗри, «СУОР» тулли мар яваплӑ общество, урӑх регионсенче унчченех ӗҫлесе ҫӳретчӗ-ха.
Халӗ вӑл Архангельск тӑрӑхӗнче саккассем тупнӑ. Уншӑн «СУОР» тӗп директорӗ Владимир Ермолаев Чӑваш Ен Элтеперне Михаил Игнатьева тав тунӑ.
«Компание Архангельск облаҫӗнче сарма пулӑшнишӗн» вӑл республика ертӳҫи регионти строительство организацийӗсен ертӳҫисемпе ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнче канашлу ирттернӗ чухне ырӑпа палӑртса хӑварнӑ.
Асӑннӑ тӑрӑхпа Владимир Ермолаев 4,5 миллирада яхӑн тенкӗлӗх килӗшӳ алӑ пусас шанчӑк пуррине пӗлтернӗ. «Йӑлтах йӗркеллӗ пулса пырсан 2016–2017-мӗш ҫулсенче эпир хамӑр ӗҫпе тивӗҫтерӗпӗр», — тенӗ усламҫӑ.
+14.3 °C