Тӗмен тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацине ертсе пыракан Ираида Маслова Фейсбукра ӗнер вӑл тӑрӑхри ентешӗмӗрсешӗн ырӑ хыпара пӗлтернӗ.
Тӗменти патшалӑхӑн нефтьпе газ университечӗн преподавателӗнче ӗҫлекен Евгений Максимова В.И. Муравленко премийӗпе чысланӑ. Асӑнмалӑх пулӑм Тӗменти область думинче пулса иртнӗ. Аякри ентешӗмӗрсен «Тӑван» юлташлӑх хӑйӗн хастар пайташне ҫав ятпа саламланине пӗлтерет.
Виктор Муравленко премийӗпе нефтьпе газ енӗпе ҫӗнӗ технологи пурнӑҫа кӗртекенсене чыслаҫҫӗ.
Раштав уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Челепи хулинче чӑвашсен улахне пуҫтарӑннӑ. Унта Тӗмен тата Екатеринбург хулисенче пурӑнакан чӑваш диаспорин пайташӗсем хутшӑннӑ.
«Кӗркунне е хӗлле чӑвашсем улаха ирттернӗ. Вӗсем пӗрле савӑннӑ, ал ӗҫӗ тунӑ», – пӗлтернӗ Фейсбукра Тӗмен тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗн ертӳҫи Ираида Маслова.
«Пирӗшӗн чи хакли вӑл – туслӑх тата чӑваш наци уявӗсене пӗрле ирттерни», — кӑмӑл-туйӑмне палӑртнӑ аякри чӑваш.
«Чӑваш Енре пурӑнмасан та чӑн чӑвашла пурӑнаҫҫӗ Антоновсем», — тесе хыпарлать Чӑваш наци конгресӗн пресс-ҫыруҫи Зоя Яковлева паян тӗнче тетелӗнче.
Тӗмен хулинче пурӑнакан чӑваш ачи Сергей Антонов тӗнче шайӗнче иртекен «Ҫӗпӗр ҫӑлкуҫӗсем» фестивальте пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Унӑн амӑшӗ, Ольга Николаевна, — Сӗнтӗрвӑрри районӗнчен, ашшӗ, Сергей Константинович, — Йӗпреҫ районӗнчен иккен.
Сакӑр ҫулти вӗсен ывӑлӗ мӗн ҫуралнӑранпах тенӗ пек Тӗмен тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗ ирттерекен мероприятисене хутшӑннӑ. Йӑмӑкӗпе Кирӑпа иккӗшӗ те юрлаҫҫӗ. Каникулта асламӑшӗпе аслашшӗ тата кукамӑшӗ патӗнче каннӑран чӑваш чӗлхине лайӑх пӗлет, чӑвашла юрлать.
«Чӑваш Енре пурӑнмасан та, чӑн чӑваш пулса ҫитӗнтереҫҫӗ ачисене Антоновсем», — хавхаланса пӗлтерет вӗсем ҫинчен Зоя Яковлева.
Чӑваш Республикин экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӳ министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Инна Антонова ертсе пынипе юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче «Межрегиональное сотрудничество Тюменской области и Чувашской Республики» (чӑв. Тӗмен облаҫӗпе Чӑваш Республики регионсем хушшинче килӗштерсе ӗҫлесси) ҫавра сӗтел иртнӗ. Унта Тӗмен, Иркутск, Тамбов облаҫӗсенчи наципе культура автономийӗсен, Тӗмен облаҫӗнчи, Чӑваш Республикинчи организацисен пайташӗсем тата ыттисем хутшӑннӑ.
Мероприятире Чӑваш Республикин экспорт тата инвестици хӑватне хӑтланӑ. Чӑваш Республикинчи «Агромашхолдинг», «СПД «БИРС», «Техмашхолдинг», «Промэнерго» обществӑсем, Чӑваш Республикинчи усламҫӑсен клубӗ хӑйсен предприятийӗсем, ӗҫӗ тата туса кӑларакан продукци ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Тӗменти патшалӑх университечӗн психологипе педагогика институтӗнче шӑматкун чӑваш чӗлхин пӗрремӗш урокӗ иртнӗ. Вӑл тӑрӑхри Ксения Маслова Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗрремӗш урокра алфавитпа паллашнӑ, ударени правилисемпе, хупа сасӑсем мӗншӗн хыттӑн янӑранипе.
Вӗренекенсем урока ӑша хывма тӑрӑшса нумай ыйтнӑ. Вӗсем, сӑмахран, щ тата ҫ саспаллисен янӑравӗпе кӑсӑкланнӑ.
Ксения Маслова ятлӑ хӗр Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, занятисем малашне те иртмелле. Унта чӑваш чӗлхи вӗренес текен кирек хӑш ҫулти ҫынна та йыхравлаҫҫӗ, пурне те кӑмӑлтан йыхравлӗҫ, чӑваш чӗлхине вӗрентӗҫ.
Тӗмен облаҫӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗн йышӗнчи хастарсенчен пӗрне, Геннадий Афанасьев поэта, сӑвӑ кӗнеки пичетлесе кӑларма вӑл тӑрӑхри чӑвашсен пӗрлӗхӗ тата облаҫ Думин депутачӗ Артем Зайцев (вӑл та чӑваш) пулӑшӗ. Ку хыпара «Хыпар» издательство ҫуртне ассоциаци ертӳҫи Ираида Маслова пӗлтернӗ.
Геннадий Афанасьев Тутарстанра ҫуралса ӳснӗ чӑваш иккен. Анчах вӑл Ҫурҫӗрте ӗҫлесе пурӑннӑ. Пӗлтӗр поэт Тӗмене куҫса пынӑ. Сӑввисене вырӑсла ҫырать. Хальлӗхе унӑн пӗр кӗнеке пичетленнӗ те иккен. Иккӗмӗшне кун ҫути кӑтартма «Тӑван» ассоциаци тата Тӗмен облаҫӗн Думин депутачӗ Артем Зайцев чӑваш пулӑшӗ.
Геннадий Афанасьев вырӑнти чӑвашсен ассоциацийӗ Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунӗ ячӗпе вырӑнти хастарсене пухса ирттернӗ уявра аякри ватӑ йӑхташӑмӑрсене хай ҫырнӑ сӑввипе саламланӑ.
Тӗмен хулинче ӗнер чӑвашсен Акатуйӗ иртнӗ. Вӑл тӑрӑхра пурӑнакан йӑхташӑмӑрсемшӗн вӑл чӑн-чӑн уяв пулнине «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче паян хыпарланӑ. Унта ҫырнӑ тӑрӑх, Тӗменти уява Свердловск облаҫӗнчен ҫитнӗ ҫын та пур.
«Хӑшӗ-пӗри чӑвашла пӗлмест, анчах йӑх-несӗлӗсене сума сӑвать, хӑйӗнче чӑваш юнӗ чупнине лайӑх пӗлет. 75-ри Нина Волова, ав, Тюмене Свердловск облаҫӗнчи Богданович ялӗнчен ҫитнӗ. «Манӑн Акатуя каяс килет, анчах укҫа ҫук», — тенӗ иккен вӑл ывӑлне. Нина Васильевна Тӗмене ҫитес тесе 2 кун ҫӗрулми сутнӑ. Ҫунатланнӑ хастар хӗрарӑм ӗнер Акатуйра савӑннӑ.
Свердловск облаҫӗнчи хӗрарӑм утӑмӗ аякри чӑвашсем тӑван халӑхӑмӑр культуришӗн, тӑван чӗлхешӗн, пуян эткерлӗхӗшӗн чӑннипех те тунсӑхланине ҫирӗплетекен тӗслӗх тесе хӑюллӑнах калама пулать.
Тӗмен облаҫӗнчи Горьковка тата Солобаево вӑтам шкулӗсенче педагогсем валли чӑвашла семинарсем иртнӗ. Унта Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ Юлия Анисимова тата Геронтий Никифоров педагог пулнӑ. Вӗсене вӑл тӑрӑхри чӑвашсен «Тӑван» наци ассоциацийӗ Чӑваш культурин кунӗсене йыхравланӑ.
Ассоциаци ертӳҫи Ираида Маслова уйӑхлӑх вӑхӑтӗнче тем тӗрлӗ мероприяти ирттерес шухӑшлине пӗлтернӗ. Ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче чӑваш юрри-ташшиллӗ уяв йӗркелесшӗн. Ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Никита Бичурин ӑсчах ҫуралнӑранпа 240 ҫул ҫитнине халалласа курав уҫасшӑн. Ун чухнех наци апат-ҫимӗҫне астивсе пӑхтармашкӑн май туса парасшӑн. Ака уйӑхен 15-мӗшӗнче Тобольскра Никита Бичуринӑн асӑну хӑмине уҫасшӑн. Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче «Ман тӑван ен» фотоконкурса пӗтӗмлетесшӗн.
Чӑваш Енри вӗрентекенсен семинарӗ Чӑваш культурин кунӗсене уҫакан мероприяти тесе хакламалла. Унта чӑваш мар ачасене ют халӑх культурипе, кунта сӑмах чӑвашсем пирки пырать, епле кӑсӑклантармалли ҫинчен калаҫнӑ.
Тӗмен тӑрӑхӗнчи чӑвашсен «Тӑван» ассоциацийӗ нумаях пулмасть хӑйӗн 25 ҫулхине паллӑ тунӑ. Ҫавна май унта «Бичуринские чтения: история, культура и религия чувашей» (чӑв. Бичурин вулавӗсем: чӑвашсен историйӗ, культури тата тӗнӗ) ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗ.
«Тюменская область сегодня» (чӑв. Тӗмен хутлӑхӗ паян) интернет-хаҫат хыпарланӑ тӑрӑх, унта ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи кӑна мар, ытти патшалӑхри хӑнасем те хутшӑннӑ.
Виҫӗ кунлӑ форум Горьковка ялӗнчи шкулта чӑваш культурипе уҫӑ урок ирттернипе уҫӑлнӑ. Тепӗр кун Тӗменти культура институтӗнче Бичурин вулавне пуҫтарӑннӑ. Ҫав кунах чӑваш эстрада артисчӗсем те хутшӑннӑ концерт иртнӗ. Виҫҫӗмӗш кун Тобольскри Декабристсен урамӗнчи 21-мӗш ҫурт ҫинче (унччен вӑл ҫуртра ял хуҫалӑх колледжӗ пулнӑ) Никита Бичурин китаеведӑн асӑну хӑмине уҫнӑ. Барельеф ҫине ҫапла ҫырса хунӑ: «Здесь в Знаменском монастыре жил и преподавал в Тобольской духовной семинарии (1806—1807) великий сын чувашского народа Никита Яковлевич Бичурин (29.08.1777—11.05.1853), в монашестве — архимандрит Иакинф, выдающийся учёный востоковед, один из основоположников российского китаеведения» (чӑв.
Ҫӗртмен 23-мӗшӗнче Чӑваш наци конгресӗн Мӑн Канашӗн пайташӗсем ҫулталӑка пӗрре иртекен ларӑва пуҫтарӑннине Чӑваш халӑх сайтӗнче Аҫтахар Плотников пӗлтернӗччӗ.
Унта пӑхса тухнӑ ыйтусем тата вӑл е ку темӑпа кам мӗн тухса калаҫни пирки конгресс сайтӗнче анлӑ информаци шайӗнче кӑна хыпарланӑ та, кам тата мӗн пирки тавлашни-тупӑшнине, кам тата мӗн сӗннине йӑлтах ӑнланма йывӑртарах. Ҫак сайт администраторӗ тата маларах асӑннӑ статья авторӗ Мӑн Канаш ларӑвӗн йышӑнӑвӗпе ЧНК сайтӗнче каярах паллаштарма шантарчӗ-ха. Мӗнех, курӑпӑр-вулӑпӑр. Унччен вара кӑсӑклӑ пӗр шухӑш ҫинче чарӑнса тӑрам.
Аҫтахар Плотников Фейсбукри хӑйӗн страницинче ҫырнӑ тӑрӑх, Мӑн Канаш ларӑвӗнче Тӗмен чӑвашӗ ҫӑпатана музейсенчен кӑларса пеме сӗннӗ.
Ҫӑпатана музейран кӑларса пемелле тени аташу-и е ырӑ шухӑшах-и? Аҫтахар Плотниковӑн хыпарне Фейсбукрисем тӗрлӗрен йышӑннӑ. «Мӗн тӗрлӗ кӑна чӑваш ҫук тӗнчере!» — тесе тӗлӗнет, сӑмахран, Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн тӗп режиссерӗ, драматург, поэт, куҫаруҫӑ, актер, этнотеатрҫӑ Иосиф Дмитриев.
+12.3 °C