Чӑваш Республикинчи хуласенче электричество линийӗсӗр ҫӳрекен троллейбуссем маршрута тухма пултарӗҫ. Кун пирки ЧР Транспорт министерствинче пӗлтереҫҫӗ.
Ҫӗнӗ ҫак проектпа Питӗрти хӑнасем паллаштарнӑ. Кун пирки ЧР транспорт министрӗн ҫумӗ В.Степанов ертсе пынӑ канашлура калаҫнӑ.
«ENER Z» (Питӗр) инжиниринг компанийӗн элчисем хӑйсен проектне хӑтланӑ май Питӗрте ҫакнашкал троллейбуссем ҫӳрени пирки каласа кӑтартнӑ. Вӗсем пысӑк хӑватлӑ литий-ионлӑ аккумуляторлӑ. Ку электричество линине перӗнмесӗр ҫӳреме май парать-мӗн. Питӗр хӑнисем паха енне те палӑртнӑ. Кунашкал троллейбуссем энергие перекетлеме, чӑрмавсенчен пӑрӑнса иртме май параҫҫӗ иккен.
ЧР Транспорт министерствинче палӑртнӑ тӑрӑх, ҫакнашкал аккумуляторлӑ троллейбуссем маршрут сетьне оптимизацилеме пулӑшаҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне хулари электричество линине хута яман урамсенче те ҫак троллебуссем ҫӳреме пултарӗҫ.
Нумаях пулмасть Питӗр хулинчи Наци литературисен вулавӑшӗнче кӑсӑклӑ каҫ иртнӗ. Унта Дина Гаврилова (унӑн чӑн ячӗ Надежда Григоренко иккен) ҫыравҫӑн хӑйӗн кӗнекисем пирки калса кӑтартнӑ, пултарулӑхри ӑнӑҫсемпе паллаштарнӑ. Дина калавсемпе шӳтлӗ хайлавсем ҫырать-мӗн.
Ҫыравҫӑпа тӗл пулма хаваслӑ лару-тӑрура иртнӗ. Унта Питӗртен пурӑнакан тӗрлӗ ӑрури чӑвашсем пухӑннӑ. Красноярскра ҫуралнӑ эстони хӗрарӑмӗ, хӑйӗнпе Вера тесе паллаштарнӑскер те унта пулнӑ-мӗн.
Дина Гаврилова пирки каласан, вӑл Пушкӑртстанри пысӑках мар чӑваш ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫырма иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсен вӗҫӗнче тытӑннӑ. Малтан ҫывӑх ҫынсем валли шӑрҫаланӑ. Калавсен шучӗ йышланса кайсан кӗнекене пухса кӑларнӑ. Паянхи кун тӗлне вӑл виҫӗ кӗнеке кун ҫути кӑтартма ӗлкӗрнӗ.
Уява «Парне» ансамблӗн чӑвашла юррисем тӑснӑ. Гурий Жачев ятлӑ ҫамрӑк фортепианӑпа каланӑ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Питӗрти Пӗтӗм тӗнчери экономика канашлӑвӗнче пулнӑ, килӗштерсе ӗҫлесси пирки темиҫе документа алӑ пуснӑ.
Республика Элтеперӗ тата Архангельск, Кострома облаҫӗсен кӗпӗрнаттӑрӗсем суту-илӳ, экономика, ӑслӑлӑхпа техника, культура тӗлӗшӗнчен килӗштерсе ӗҫлессине алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. Михаил Игнатьев ҫавӑн пекех Мускаври «Сколково» управлени шкулӗн ректорӗпе Андрей Шароновпа тӗл пулнӑ. Вӗсем вӗренӳ тытӑмӗнче килӗштерсе ӗҫлессине сӳтсе явнӑ, ҫавна май икӗ ен килӗшӳ алӑ пуснӑ.
ЧР Элтеперӗн администрацинчен пӗлтернӗ тӑрӑх, «Сколково» управлени шкулӗпе Чӑваш Ен ала пуснӑ документпа килӗшӳллӗн шкул ятарласа пирӗн республика валли квалификациллӗ специалистсене хатӗрлеме тытӑнӗ.
Мускаври «Сколково» управлени шкулӗ — Раҫҫейри пысӑк бизнес шкул. Шкул сообществи Раҫҫйри тата чикӗ леш енчи пысӑк корпорацисене, вӑтам тата пӗчӗк бизнес представителӗсене, патшалӑх влаҫӗн органӗсене пӗрлештерет.
Чӑваш халах ҫыравҫи Юхма Мишши нумаях пулмасть Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Вӑрнарти 1-мӗш шкулта вӑл районти чӑваш чӗлхипе литературин вӗрентекенӗсемпе тӗл пулнӑ. Юхма Мишши чи малтанах лайӑх хыпар пӗлтернӗ: спонсор пулӑшу кӳнӗ май Вӑрнар районӗнчи 24 шкула чӑвашла 25 кӗнеке ҫитӗ.
Юхма Мишши чӑваш халахӗн историне нумай тӗпченӗ. «Древние чуваши», «Древние чувашские боги и герои», «Древние чувашские города»… Тӗлпулура ҫыравҫӑ истори пирки калаҫнӑ.
Юхма Мишши Вӑрнар район ҫыннисене хӑйӗн пӗр кӗнеки пирки тахҫанах каласа кӑтартасшӑн пулнӑ-мӗн. «Ӗмӗрлӗх юрату» — блокадӑри Ленинградра ҫуралнӑ юрату пирки. Кӗнекене блокадӑри Ленинградра пурӑннӑ Анна Павловна каласа кӑтартнӑ тӑрӑх ҫырнӑ. Юхма Мишши унпа иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенче паллашнӑ. Анна Павловна хӑйӗн вилнӗ савнийӗ пек ятлӑ ҫынна тӗл пулнӑшӑн савӑннӑ-мӗн. Вӑл та Ильин Михаил Николаевич пулнӑ. Вӑл Вӑрнар районӗнче ҫуралнӑ. Блогада вӑхӑтӗнче Анна Павловна выҫӑпа вилме пуҫланӑ. Хваттерте пӗччен вилме хӑранӑран пӗтӗм вӑйне пухса урама тухнӑ.
«Алӑкран кӑларса ярсан чӳречерен килсе кӗрет, — теҫҫӗ иккен Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Ҫӗрпӳел шкулӗнче 11-мӗш класра вӗренекен Вера Барко пирки учительсем. Ачаранпах спортпа туслӑскер биатлона, акватлона, шывра ишессине, чупасси-сикессине кӑмӑллать тесе хыпарлать «Чӑваш хӗрарӑмӗ».
«Зарницӑсене» Вера 7-мӗш класран тытӑнса пӗр сиктерми хутшӑнать-мӗн. Шел те, унӑн амӑшӗ ҫамрӑклах ҫул ҫинчи инкекре вилнӗ. Ун чух виҫҫӗре пулнӑ хӗр пӗрчӗк ҫывӑх ҫыннине лайӑх астумасть те иккен. Кайран ашшӗ те чирлесе пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Халӗ Вера куккӑшӗпе инкӗшӗ патӗнче пурӑнать.
Хӗр 11-мӗш класс хыҫҫӑн Вологдӑри ҫар училищине каяс ӗмӗтпе пурӑнать иккен. Ҫар психологӗ пуласшӑн-мӗн. Сӑмах май, хӗрсене ҫӗршыври ултӑ училищӗре йышӑнаҫҫӗ иккен: Сарӑту облаҫӗнчи Вольск ҫар училищинче, Питӗрти транспорт тата тыл академийӗнче, Пензӑри артиллерипе инженери институтӗнче, Ростоври ракета ҫарӗсен ҫар институтӗнче тата Новочеркасскри аслӑ ҫар училищинче. Ҫулсерен Раҫҫей ҫар училищисене 20–30 хӗре ҫеҫ йышӑнаҫҫӗ иккен. Конкурс калама ҫук пысӑк-мӗн — пӗр вырӑна 40 ҫын.
Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Питӗр хулинче Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 69 ҫул ҫитнине халалласа Пискарев мемориал ҫӑви ҫинче чечек ҫыххи хурӗҫ.
Унти хастарсем мероприятие Чӑваш Енӗн элчӗлӗхӗн ячӗпе е Национальноҫсен ҫурчӗн тата хулан наципе культура пӗрлешӗвӗсен пӗтӗмӗшле колоннипе хутшӑнма чӗнсе калаҫҫӗ. Кӑмӑл пуррисене Финлянди вокзалӗ патӗнче автобуссем кӗтӗҫ. Ушкӑн ирхи 9 сехетре пухӑнма тытӑнӗ. Автобуссем ҫула 9 сехет те 30 минутра тухӗҫ. Ыйтса пӗлес тесен Владимир Михайлович ятлӑ ҫынпа 984-04-50 номерпе ҫыхӑнма сӗнеҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Транспорт министерстви Канашран Санкт-Петербурга ҫӳрекен автобус маршручӗ уҫасшӑн.
Ку шухӑш патне республикӑн транспорт ведомстви ахальтен пырса тухман. Министерствӑра ӗҫлекенсем асӑрханӑ тӑрӑх, Канашран Питӗре каяс шухӑшлисем сахал мар-мӗн. Халӑх шухӑш-кӑмӑлне тӗпе хурса Транспорт министерстви автопредприятисене ҫӗнӗ маршрут уҫма сӗнет.
Пӗр субъектпа тепӗр субъекта ҫыхӑнтаракан автобус маршручӗсене уҫассине Раҫҫейӗн Транспорт министерствин 2003 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫирӗплетнӗ приказӗпе пӑхса хӑварнӑ иккен. Аплӑ тӑк кӑмӑл тӑвакан кӑна кирлӗ.
Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче черетлӗ 46-мӗш концерт сезонне хупать. Ҫав каҫ куракансене ҫӗршыври паллӑ музыкантсемпе тата ҫӗнӗ музыка хайлавӗсемпе курнӑҫу кӗтӗ.
Концерта Н.А. Римский-Корсаковӑн «Светлый праздник» увертюрипе уҫӑлӗ. Православи юррисенчен тӑракан хайлавсем хыҫҫӑн симфони капеллин хорӗн тата муниципалитетӑн «Классика» юрӑ капеллин концерчӗ малалла тӑсӗ. Пӗтӗм Раҫҫейри конкурссен лауреачӗ Наталья Яклашкина ертсе пынипе вӗсем С.В. Рахманиновӑн тата А. Николаев-Струмскин хайлавӗсене янӑратӗҫ.
Ҫӗршыври паллӑ сцена ӑстисем те концерта хутшӑнмалла. Акӑ, Раҫҫей тата Тутарстан халӑх артисчӗ Рубин Абдуллин органпа, Раҫҫей халӑх артисчӗ Михаил Гантварг (вӑл Питӗрти Н.А. Римский-Корсаков ячӗллӗ консерваторие ертсе пырать) сӗрме купӑспа (скрипкӑпа) калӗ. Шупашкарта вӑл финн композиторӗн Я. Сибелиусӑн оркестрпа сӗрме купӑс валли ҫырнӑ концертне янӑратӗ.
«Чарӑн!» акци йӗркелӳҫисем автоавӑрлав станцийӗсене ахальтен суйламан. Ара, кашни водитель станцие эрнере 1–2 хут та пулин кӗрет-ҫке-ха. Кунта вӗсем водительсене ҫул урлӑ каҫмалли ятарлӑ вырӑнта чарӑнмаллине тепӗр хут аса илтересшӗн.
Заправкӑсенче канихвет автомачӗсем вырнаҫтарӗҫ. Вӗсем тормоз педалӗ евӗр пулӗҫ. Водитель ун ҫине пусӗ ҫеҫ — канихвет тухӗ. Унӑн хуппи ҫине акци йӗркелӳҫисем чарӑнмалли правилӑсене ҫырса хунӑ. Кун пирки РФ ШӖМӗн Санкт-Петербургри тата Ленинград облаҫӗнчи тӗп управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ.
Кампани паллиллӗ тум тӑхӑннӑ волонтерсем водительсене чарӑнмалли физикӑпа паллаштарӗҫ. Автозаправкӑсенчи ҫакнашкал мероприяти Питӗрте, Чӑваш Енре, Пермь енӗнче, Владимир, Калуга, Мускав, Чулхула, Новгород, Омск, Ярославль облаҫӗсенче иртнӗ.
Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерстви асӑннӑ ведомствӑн аслӑ пӗлӳ паракан вӗренӳ заведенийӗсене вӗренме кӗме йыхравлать. Ун пеккисем пилӗк аслӑ шкул таран иккен: Мускавра академи, Санкт-Петербургра университет, Воронеж, Иваново тата Екатеринбург хулисенче институтсем.
Вӗсенче «Пушар хӑрушсӑрлӑхӗ» специальноҫпа специалистсене тата бакалаврсене хатӗрлеҫҫӗ. Пӗлӗве куҫӑн майпа ӑша хывтараҫҫӗ. Вӗреннишӗн укҫа тӳлемелле мар. Вӗреннӗ вӑхӑтра тӳлевсӗр апатлантарассине, укҫа пырса пулӑшассине, ҫи-пуҫ тата вӗреннӗ вӑхӑтра пурӑнма вырӑн уйӑрса парассине пӗлтереҫҫӗ.
Унта вӗренме кӗрес текенсен салтака кайма «А» ушкӑнпа юрӑхлӑ пулмалла. Пӗрлӗхлӗ экзамена лайӑх тата питӗ лайӑх паллӑпа тытнине тӗпе хураҫҫӗ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин аслӑ шкулӗсене 24 ҫула ҫитичченхисене йышӑнаҫҫӗ. Тӗплӗнрех ведомствӑран ыйтса пӗлме май пуррине ӗнентереҫҫӗ.
+12.5 °C