Канашри ача-пӑч пульницинче пӗр арҫын ача пӗр уйӑх выртать ӗнтӗ. Унта ӑна кӑвак питпе илсе килнӗ. Кӗлетки ҫинче те кӑвак вырӑнсем пулнӑ.
Канашри 4 ҫулти арҫын ача пульницӑра нарӑс уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен выртать. Пӗчченех вӑл, амӑшӗ ҫук. Пациентсем каланӑ тӑрӑх, ӑна илсе килнӗ чухне вӑл кӑвак пулнӑ. Куҫӗ те курӑнман. Амӑшӗ ачана хӑйех илсе килнӗ. Ачана пӗрле пурӑнакан арҫын хӗненине пӗлтернӗ.
Полицие ун чухнех шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Амӑшӗ апат-ҫимӗҫ йӑтса килет те хӑвӑрт тухса каять. Ачипе курнӑҫма ӑна ирӗк паман.
Ача амӑшне юратать, ӑна кӗтет. Каҫхине вӑрансан: «Дядя, бо-бо», — тет. Ачана, ахӑртнех, логопед та кирлӗ. Вӑл лайӑх калаҫаймасть.
Чӑваш Енри чи хӑтлӑ вырӑнсене палӑртнӑ. ЧР Строительство министерстви конкурса пӗтӗмлетнӗ.
Кӑҫал конкурса муниципалитетсем 27 заявка панӑ. Комисси тӗрлӗ енчен хакланӑ: экологи лару-тӑрӑвне, ЖКХ ӗҫ-хӗлне, культура эткерне упранине, федераци тата регион шайӗнчи программӑсене хутшӑннине.
Конкурс тӑватӑ категорипе иртнӗ. Хула поселенийӗсен хушшинче Канаш хули ҫӗнтернӗ, иккӗмӗш вырӑна — Куславкка, виҫҫӗмӗшне Вӑрмар поселокӗ йышӑннӑ.
Ял тӑрӑхӗсен йышӗнче малти вырӑнсене Пӑрачкав ял тӑрӑхӗ, Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхӗ, Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ял тӑрӑхӗ тивӗҫнӗ.
Потребительсен правине хӳтӗлемелли куна, вӑл пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулать, халалласа Роспотребнадзорӑн республикӑри управленийӗ «хӗрӳ линисем» уҫма йышӑннӑ.
«Хӗрӳ лини» номерӗсене управлени пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнчен тытӑнса 18-мӗшӗччен ӗҫлеттерессине пӗлтерет.
Тӗрлӗ ыйтупа тӗрлӗ номерпе шӑнкӑравламалла. Апат-ҫимӗҫ пахалӑхӗпе ҫыхӑннӑ ыйту сиксе тухсан 58-50-79 номерпе шӑнкӑравламалла. Тавар пахалӑхӗ, пулӑшу кӳнин шайӗ тивӗҫтермесен 58-17-19, 58-25-95 номерсемпе пӗлтермелле. Шӑнкӑравсене управлени ирхи 9 сехетрен пуҫласа 16 сехетчен йышӑнассине пӗлтерет.
Управленин вырӑнсенчи пайӗсем те ҫынсене пулӑшма хирӗҫ мар. Патӑрьел районӗнчине 8 (8353) 25-03-45, Канашрине, 8 (8353) 32-24-49, Ҫӗрпӳ районӗнчине 8 (8354) 52-13-30, Ҫӗмӗрлеринчине 8 (8353) 62-29-15, Ҫӗнӗ Шупашкартине 8 (8352) 78-44-19 номерсемпе шӑнкӑравламалла.
Чӑваш Енре пенсионера ҫаратнӑ арҫынна шыраҫҫӗ. Кун пирки ЧР ШӖМӗн сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Канашра пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм патне палламан арҫын кӗрсе тӑнӑ. Хайхискер хӑйне газовик тесе паллаштарнӑ. «Газовик» газ плитине тӗрӗслеме пуҫланӑ. Пӗр плита ӗҫлемен, унпа шкап пек усӑ курнӑ. Кун пирки пӗлтерсен газовик унти япаласене кӑларма хушнӑ. Ӑпӑр-тапӑр хушшинче укҫа та пулнӑ.
Укҫана хӗрарӑм пӳлӗме илсе кайса хунӑ. Тепӗртакран арҫын ун хыҫҫӑн кайнӑ. Каярахпа хӗрарӑм 80 пин тенкӗ ҫухалнине асӑрханӑ.
Арҫын 30 ҫулти пек курӑнать, 175 сантиметр ҫӳллӗш. Тӗттӗм тӗслӗ тумланнӑ. Вӑл ӑҫта иккенне пӗлекенсене 02 (020) номерпе шӑнкӑралама ыйтаҫҫӗ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ 429 ҫуртри пӗтӗмӗшле пурлӑха юсасшӑнни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, тӗплӗ юсавӑн 2016 ҫулхи программине Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсем, Улатӑр, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Шупашкар хулисем кӗнӗ. Маларах эпир Чӑваш Ен капюсав енӗпе малта пыракан 20 регионсен йышне кӗнӗ тенӗччӗ.
Капиталлӑ юсав фончӗн тӗп бухгалтерӗ Светлана Парамонова пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗплӗ юсав валли 571,3 млн тенкӗ укҫа пухнӑ, ку вӑл шутласа панин 65% пулать. Сӑмах май каласан, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнче янӑ Ҫырура иртнӗ ҫулӑн ҫурринче капюсавшӑн халӑхӑн 55 проценчӗ тӳленине, ҫулталӑк вӗҫӗ тӗлне ун пеккисен йышӗ 98 процента ҫитнине асӑнса хӑварнӑччӗ.
Юлашки ҫулсенче пӗр ведомствӑпа тепри электрон меслетпе пӗр-пӗринпе ҫыхӑну тытма пуҫларӗ. Ҫакӑ тӳре-шаран ӗҫне те, ахаль ҫынсене пӗр пуҫлӑх патӗнчен теприн патне хутлассинчен те хӑтарать.
Патшалӑх тата муниципалитет пулӑшӑвӗ кӳнӗ чух ведомствӑсем пӗр-пӗринпе епле ӗҫленине иртнӗ шӑматкун Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев районсемпе хула администарцийӗсен пуҫлӑхӗсемпе видеоселектор ирттернӗ чух тишкернӗ.
ЧР информаци политикин тата массӑлла коммуникацин министрӗн ҫумӗ Александр Сидоренко канашлура пӗлтернӗ тӑрӑх, ведомствӑсен хушшинчи электрон ҫыхӑнупа республикӑра патшалӑхӑн 62, муниципалитетӑн 34 пулӑшӑвне кӳнӗ чух усӑ кураҫҫӗ.
Ҫак енӗпе Комсомольски, Йӗпреҫ, Красноармейски, Тӑвай районӗсем юлсарах пыраҫҫӗ. Федерацин ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсене Канашпа Етӗрне районӗсем, Канаш хули хуравламанни ытларах тӗл пулнӑ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ 429 ҫуртри пӗтӗмӗшле пурлӑха юсасшӑн. Тӗплӗ юсавӑн 2016 ҫулхи программине Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсем, Улатӑр, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Шупашкар хулисем кӗнӗ.
Кӑҫалхи тӗплӗ юсав вӑхӑтӗнче нумай хваттерлӗ 24 ҫуртра ӑшӑ энергине, вӗри тата сивӗ шыва, ҫутта шутлакан счетчиксем вырнаҫтарасшӑн.
Тӗпле юсав программипе кунсӑр пуҫне хӑтлӑхпа ҫыхӑннӑ ытти ӗҫ-пуҫ та ирттерме палӑртнӑ-мӗн. Тӳре-шаран типӗ чӗлхи ҫине куҫсан тата Тӗплӗ юсав фончӗн сайтӗнче илсе кӑтартнӑ пек каласан, 42607 ҫыннӑн пурнӑҫ условине лайӑхлатмалла.
Кӑҫал пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ 429 ҫуртри пӗтӗмӗшле пурлӑха юсасшӑн. Тӗплӗ юсавӑн 2016 ҫулхи программине Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсем, Улатӑр, Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле тата Шупашкар хулисем кӗнӗ.
Кӑҫалхи тӗплӗ юсав вӑхӑтӗнче нумай хваттерлӗ 24 ҫуртра ӑшӑ энергине, вӗри тата сивӗ шыва, ҫутта шутлакан счетчиксем вырнаҫтарасшӑн.
Тӗпле юсав программипе кунсӑр пуҫне хӑтлӑхпа ҫыхӑннӑ ытти ӗҫ-пуҫ та ирттерме палӑртнӑ-мӗн. Тӳре-шаран типӗ чӗлхи ҫине куҫсан тата Тӗплӗ юсав фончӗн сайтӗнче илсе кӑтартнӑ пек каласан, 42607 ҫыннӑн пурнӑҫ условине лайӑхлатмалла.
1956 ҫулта Канашра ҫуралнӑ Вячеслав Муханов физик ҫак кунсенче Испанири сумлӑ премисенчен пӗрне тивӗҫнӗ.
Раҫҫейпе Германи физикӗ, космологӗ, Тӗнче аталанӑвӗн инфляци теорине ӗнентерекен авторсенчен пӗри фундаменталлӑ физикӑри ӗҫшӗн премине тивӗҫнӗ.
Вячеслав Муханов халӗ Мюнхенти Людвига-Максимилиан ячӗллӗ университет профессорӗ.
Стивеном Хокинг акӑлчан физик-теоретикӗпе Канаш ҫынни BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Basic Sciences премие фундаменталлӑ физика енӗпе тунӑ открытишӗн тивӗҫнӗ. Вӗсене 400 пин евро преми панӑ.
Премие тивӗҫнӗ ӑсчахсем шухӑшланӑ тӑрӑх, галактикӑсем тӗнче пуҫланнӑ вӑхӑтра квантлӑ флуктуацие пула йӗркеленнӗ пулать. Раҫҫейӗн тата Британин ҫак физикӗсем иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенчех ҫак шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.
Халӑх ырлӑхӗшӗн «пӗлтӗрхинчен те тухӑҫлӑрах тӑрӑшса» ӗҫлемеллине Чӑваш Ен Элтеперӗ ӗнер районсемпе хула администрацийӗсен, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ канашлура палӑртса хӑварнӑ.
Унта Элтепер пӗлтӗр авӑн уйӑхӗнчен пуҫласа раштав уйӑхӗ таран 21 муниципалитет ертӳҫине конкурс ирттерсе суйласа лартнине аса илнӗ. Пилӗк муниципалитетра тата пӗр хула округӗнче: Патӑрьелӗнче, Йӗпреҫре, Канаш хулипе районӗнче, Красноармейски тата Шӑмӑршӑ район администрацийӗсенче ҫӗнӗ пуҫлӑхсем ӗҫлеме пуҫланӑ. Ял тӑрӑхӗсен ертӳҫисене те конкурссемпе ҫӗнӗрен суйласа лартнӑ.
2016–2019-мӗш ҫулсенче тата та 62 ял тӑрӑх ертӳҫисен ӗҫлемелли вӑхӑчӗсем вӗҫленсе пыни пирки те аса илтернӗ. Вӗсенче те конкурс иртӗ. «Кам та кам хӑйне шанса панӑ ӗҫе тивӗҫлӗ, яваплӑха туйса пурнӑҫласа пырать, вӗсемпе паллах, ӗҫлеме кӑмӑллӑ», — тенӗ Элтепер. «Палӑртмалла, конкурссем питӗ уҫӑмлӑн иртнӗ. Влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем, обществӑлла организацисен членӗсем хастар хутшӑннӑ. Ҫӑхавсем пулманни пуриншӗн те пысӑк пӗлтерӗшлӗ, апла пулсан — влаҫа халӑх шанать», — тесе каланӑ Михаил Игнатьев.
+17.3 °C