ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова ачасем ҫӳллӗ хутран ӳкнӗ тӗслӗхсем пирки сӑмах хускатнӑ. Ку ыйту ӑна самай хумхантарать, мӗншӗн тесен кунашкал тӗслӗх сайра тӗл пулмасть.
Ҫулла ҫынсем чӳречесене уҫаҫҫӗ. Иртнӗ эрнере республикӑра ҫул ҫитмен икӗ ача чӳречерен тухса ӳкнӗ.
Пӗр тӗслӗх Муркаш районӗнче пулнӑ. Икӗ ҫул ҫурӑри ача халӗ реанимацире выртать. Унӑн пуҫ мими чӗтреннӗ.
Тепӗр тӗслӗх Канашра пулнӑ. Унта, шел те, ача вилнӗ. Вӑл нумай хутлӑ ҫурт чӳречинчен ӳкнӗ. 10 уйӑхри пепке сывлама чарӑннӑ.
Алла Самойлова каланӑ тӑрӑх, 2014 ҫулта кунашкал тӗслӗх нумай пулнӑ. Ун чухне 5 ача ҫӳллӗшӗнчен ӳкнӗ. 2015 ҫулта пилӗк ҫемье шар курнӑ.
Ку инкек москитлӑ сеткӑсене пула сиксе тухать. Ҫавӑнпа ашшӗ-амӑшне асӑрхануллӑрах пулма сӗнеҫҫӗ.
Ҫӗмӗрлесем ыйтнипе «Чулхула – Хусан» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑса «лармалли» вакун кӗртнӗ. Кун пирки «Раҫҫей чукун ҫулӗ» АУОн филиалӗ пӗлтерет.
Паянтан, ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен, пуҫласа ҫынсем тата Ҫӗмӗрле хула администрацийӗ ыйтнипе ҫӳлерех асӑннӑ маршрутпа ҫӳрекен пуйӑса лармалли вырӑнсемлӗ вакун кӗртнӗ. Ку улшӑнӑва «студентсене илсе ҫӳремешкӗн» йышӑннӑ.
Хушма вакуна эрнекунсерен яраҫҫӗ. Хусантан вара вӑл вырсарникун кайӗ. Пуйӑс Чӑваш Енре тӑватӑ вырӑнта чарӑнӗ: Ҫӗмӗрлере, Вӑрнарта, Канашра, Вӑрмарта.
Ҫӗмӗрлесем ыйтнипе «Чулхула – Хусан» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑса «лармалли» вакун кӗртнӗ. Кун пирки «Раҫҫей чукун ҫулӗ» АУОн филиалӗ пӗлтерет.
Паянтан, ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен, пуҫласа ҫынсем тата Ҫӗмӗрле хула администрацийӗ ыйтнипе ҫӳлерех асӑннӑ маршрутпа ҫӳрекен пуйӑса лармалли вырӑнсемлӗ вакун кӗртнӗ. Ку улшӑнӑва «студентсене илсе ҫӳремешкӗн» йышӑннӑ.
Хушма вакуна эрнекунсерен яраҫҫӗ. Хусантан вара вӑл вырсарникун кайӗ. Пуйӑс Чӑваш Енре тӑватӑ вырӑнта чарӑнӗ: Ҫӗмӗрлере, Вӑрнарта, Канашра, Вӑрмарта.
Раҫҫейри монохуласене уйрӑм менеджерсем сыватӗҫ. Кун пек йышӑнӑва нумаях пулмасть ҫӗршыв шайӗнче йышӑннӑ. Социаллӑ экономика пурнӑҫ енчен кӑткӑс монопрофильлӗ муниципалитетсенчен вуннӑшӗнче ҫывӑх вӑхатра проект офисӗсем уҫӑлмалла. Вӗсен пуҫлӑхӗсем пулса Мускавран ятарласа ҫирӗплетнӗ менеджерсем тӑрӑшӗҫ. Ҫав ҫынсен тӗп ӗҫ вырӑнӗ пӗчӗк хуласенче пулмӗ - лару-тӑрӑва вӗсем аякранах йӗркелесе-пӑхса тӑрӗҫ, кирлех пулсан вырӑна ҫитсе кайӗҫ.
Пирӗн республикӑри хуласенчен монопрофильлисен шутне Канаш, Улатӑр, Ҫӗмӗрле, Сӗнтӗрвӑрри кӗрет. Раҫҫейӗпе ун йышшисем — 300 ытла.
Социаллӑ экономика енӗпе паян чи хӑрушӑ списокра 100 хула шутланать. Унта Канаш те лекнӗ. Маларах асӑннӑ тепӗр виҫҫӗшӗ лару-тӑру япӑхланас хӑрушлӑх пуррисен йышне кӗреҫҫӗ.
Канашри машиностроени савутӗнче хальхи йышши лифтсем кӑларма тытӑнӗҫ. Предприяти саккас илнӗ ӗнтӗ: 100 лифт кӑлармалла.
Канашри савут ҫӗнӗ производствӑна алла илет. Ытларах вӑл унччен сортлакан хатӗр-хӗтӗрӗ кӑларӗ. «Канмаш» ҫулталӑкне 1200 кабина тӑвӗ.
Раҫҫейре лифтсем питӗ кирлӗ. Ӑна лайӑх туянаҫҫӗ. Лифта темиҫе савут ҫеҫ кӑларать. Чылайӑшӗ кивелнӗ ӗнтӗ, вӗсене тахҫанах улӑштармалла. Ҫулталӑкне 35 000 лифт кирлӗ.
Канашра лифт кӑларма тытӑнас ӗҫе 300 миллион тенкӗ инвестици хывнӑ. Савут директорӗ каланӑ тӑрӑх, вӗсен пахалӑхӗ ют ҫӗршывра кӑларнисенчен япӑх пулмӗ. Лифтсем 400–1250 килограмм чӑтаканнисем, видеосӑнавпа тата сенсор экранпа пулӗҫ.
Саккас панӑ 100 лифта Хусана, Самара, Мари Республикине ӑсатӗҫ, Шупашкарта та хӑварӗҫ.
Канашра пӗр арҫынна тытса чарнӑ. Ку ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 16 сехетре пулнӑ. Арҫын укҫа кивҫен паракан офиса ҫаратма хӑтланнӑ.
Анчах вӑрӑ хура ӗҫне вӗҫне ҫитереймен. Ӑна пӗр сӑлтав тытса чарнӑ. Офисра ӗҫлекен хӗрарӑм ача кӗтнине пӗлтерсен арҫын хӑмсарма чарӑннӑ.
Офисра вӑй хуракан хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, арҫын организацие кӗрсен кислотапа сапассипе хӑратнӑ, мӗнпур укҫана кӑларса пама ыйтнӑ. Арҫын ҫав вӑхӑтра аллинче кӗленче тытнӑ. Каярахпа унта нимӗнле шӗвек те пулманни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.
Хӗрарӑм вӑрӑ-хураха курсан хӑраса ӳкнӗ. Вӑл хӑй ача кӗтнине пӗлтернӗ. Тӗлӗнмелле, ку йӗксӗкӗн кӑмӑлне ҫемҫетнӗ, вӑл тухса утнӑ Арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл унччен те судпа айӑпланни паллӑ. Вӑл ытти преступление тунипе туманнине тӗрӗслеҫҫӗ халӗ.
Нумаях пулмасть ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Чӑваш Енре коррупципе кӗрешекен мерӑсен комплексӗ ӗҫленине, корруцие тӑрӑ шыв ҫине кӑларма пулӑшакан мехнизмсене пурнӑҫа кӗртсе пынине палӑртнӑ. Чӑваш Ен коррупципе кӗрешмелли мероприятисене хатӗрлес енӗпе пилотлӑ регион шутланать. Ку енӗпе саккуна та ҫӗнетеҫҫӗ, этика кодексне те йышӑннӑ. Республикӑра коррупци тӗслӗхӗ пирки «хӗрӳ линипе» те шӑнкӑравласа пӗлтерме пулать.
Пӗлтӗр ШӖМ органӗсене должноҫри ҫынсем тӗлӗшпе 513 ҫӑхав килнӗ. Ку хисеп 2014 ҫулхинчен пысӑкрах. Вӗсене тӗплӗн пӑхса тухнӑ, кашни 3-мӗш тӗслӗхре чӑнах та коррупци йӗрӗ пулнине палӑртнӑ.
Коррупципе кӗрешеҫҫӗ-ха, анчах хальлӗхе, шел те, вӗсен хисепӗ чакни курӑнмасть. Ахаль халӑх налук тӳлет, «ҫӳлте» ларакансем вара укҫа-тенке пите хӗретмесӗрех вӑрлаҫҫӗ. Акӑ нумаях пулмасть Ҫӗрпӳри стадион пирки калаҫрӗҫ. Унта 1 миллион тенкӗ таҫта ҫухалнӑ. Тӗрӗсрех каласан, такамӑн кӗсйине кӗнӗ. Район администрацийӗ тата «Глобус» строительство компанийӗ» тулли мар яваплӑ общество стадион тумашкӑн контракт алӑ пуснӑ.
Канашри пӗр шкул директорӗ 15 ҫул янтӑ укҫа илсе пурӑннӑ. Шкулта ӗҫлемен ҫынсемшӗн унӑн кӗсйи хулӑнланнӑ. «Вилӗ чунсемшӗн» вӑл самай тупӑш тунӑ.
Официаллӑ документсенче палӑртнӑ тӑрӑх, шкул директорӗ 2001 ҫулта тирпейлӳҫе ӗҫе илнӗ. 2008 ҫулта вара урам шӑлакана тупнӑ. Чӑннипе вара ҫак ҫынсем хӑйсен ӗҫне пурнӑҫламан.
Ҫапла майпа ҫак тапхӑрта Канаш хыснинчен тирпейлӳҫӗпе урам шӑлакана 650 пин тенке яхӑн тӳленӗ. Ку укҫана, ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, директор кӗсйине чикнӗ. Пуҫиле ӗҫе тӗпченине районсен хушшинчи прокуратура сӑнать.
Ӗнер Вӑрнар районӗнчи Нурӑс ялӗнчи урапасене кӗпер урлӑ каҫарма тытӑннӑ.
Аса илтеретпӗр, ҫак уйӑхра унти кӗпер ҫурхи ейӗве чӑтайманччӗ, ӑна шыв илсе кайнӑччӗ.
Асӑннӑ ял витӗр Мӑн Ҫавал юханшывӗ иртет. Ун урлӑ хывнӑ кӗпере тахҫанах юсама тытӑннӑ та ниепле те вӗҫне ҫитереймеҫҫӗ. Ку кӗпер вара Нурӑсра пурӑнакансемшӗн кӑна мар, ял витӗр Ҫӗмӗрлене, Йӗпреҫе, Канаша каякансемшӗн те пӗлтерӗшлӗ. Ейӳ вӑхӑтӗнче каҫса ҫӳреме вӑхӑтлӑх кӗпер те туса лартнӑччӗ унтисем. Районта йӗркеленӗ ятарлӑ комисси ейӳ илме пултаракан объектсене пӑхса ҫаврӑннӑ чухне Нурӑсри кӗпер шыв-шурта чӑтаймассӑн туйӑннӑран вӑхӑтлӑх кӗпер ӑсталама йышӑннӑччӗ.
Ӗнер Мӑн Ҫавал урлӑ автотранспорта каҫарма тытӑннӑ. Юсав ӗҫне «Чӑвашавтодор» акционерсен обществи пурнӑҫланӑ.
2016 ҫулхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш Республикин вӗренӳ институтӗнче регионсен «Туслӑх хӗлхемӗ» наци культури фестивалӗн вӗҫлекен тапхӑрӗ иртрӗ. Фестиваль программинче чӑваш тата вырӑс шкулӗнче вӗренекенсем валли чӑваш чӗлхипе тата культурипе ирттерекен «Ҫӑлтӑрчӑк» вӑйӑ конкурс тата ӳнер ӑсталӑхӗн «Шевле-2016» конкурсӗ пулчӗ.
Наци фестивалне хутшӑнакансен йышӗ ҫулсерен ӳссех пырать: район тапхӑрӗнче ҫӗнтернӗ 57 ача икӗ номинацире хӑйсен пултарулӑхне кӑтартрӗҫ.
«Ҫӑлтӑрчӑк» вӑйӑ конкурса хутшӑнакансем пилӗк станци витӗр тухрӗҫ. Фестиваль вӗҫӗнче ачасем пултарулӑхӗпе тупӑшрӗҫ: юрӑ юрларӗҫ, ташӑ ташларӗҫ, харпӑр хӑй сӑввисене вуларӗҫ. Жюри фестивалӗн ҫӗнтерӳҫисене палӑртрӗ.
Чӑваш шкулӗн программипе ӗҫлекен шкулсенчен 1-мӗш вырӑна Етӗрне районӗн Тури Ачак вӑтам шкулӗн вӗренекенӗ Яковлева Наталья тухрӗ. Елӗк районӗн Вутлан тӗп шкулӗн вӗренекенӗ Афанасьева Александра, Хӗрлӗ Чутай районӗн Питӗркасси вӑтам шкулӗн вӗренекенӗ Огонькова Анжелика, Канаш районӗн Шелттем тӗп шкулӗн вӗренекенӗ Матвеева Марина, Куславкка районӗн Елчӗк вӑтам шкулӗн вӗренекенӗ Мартьянова Надежда, Комсомольски районӗн Шурут вӑтам шкулӗн вӗренекенӗ Голубева Алиса призер ятне тивӗҫлӗ пулчӗҫ.
-1.7 °C