Чӑваш Енри ҫул-йӗр инспекторӗсенчен пӗри тимӗр укҫа ҫӑтса янӑ ачана пулӑшнӑ. Туртса кӑларса мар-ха. Пӗчӗкскере пульницӑна васкавлӑн ҫитерме.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Шупашкар-Сурски» автоҫул ҫинче, Шупашкар районӗнчи Ишек ҫывӑхӗнче, дежурствӑри инспектортан ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче каҫхи сакӑр сехет тӗлӗнче пӗр водитель пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл хӑйӗн виҫӗ ҫулти ывӑлӗ тимӗр укҫа ҫӑтса янине, Вӑрнар районӗнчи ҫемье пульницӑна кайма тухнине пӗлтернӗ. Ҫул ҫинче пӑкӑ кансӗрленӗ.
Ҫӳл-йӗр инспекцийӗн ятарлӑ батальонӗн инспекторӗ, полицин капитанӗ Сергей Никифоров пӑтӑрмах пирки дежурство пайне пӗлтернӗ. Унтан вӑл ашшӗпе ывӑлне патруль машинине лартса Республикӑри клиника пульницине илсе кайнӑ. Тухтӑрсем ачана пулӑшнӑ хыҫҫӑн ӑна киле янӑ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, ҫур ҫӗр иртни 3 сехетре Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пурӑнакансем, ахӑртнех, тӗтӗм шӑршипе вӑранса кайнӑ. Сӑлтавӗ вара — Элмен урамӗнче вырнаҫнӑ пасар ҫуннӑ.
Ҫулӑм самаях алхаснӑ. Ҫакна курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, пушарта 3 павильон ҫунса кӗлленнӗ. Пушарнӑйсем вырӑна хӑвӑртах ҫитнӗ, ҫулӑма сӳнтернӗ.
Пушар мӗнрен тухнине халӗ специалистсем тӗпчеҫҫӗ. Аса илтерер: нумаях пулмасть Шупашкар районӗнчи Ишек пасарӗнче те пушар пулнӑ. Унта аш-какай павильонӗ ҫуннӑ.
Шупашкар районӗнчи Ишек пасарӗ ҫуннӑ. Ҫак йӗркесен авторне шанчӑклӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм сӗт-ҫу, аш-какай сутмалли ҫуртра алхаснӑ.
Пасар шӑматкунпа вырсарникун ӗҫлет. Паян унта кайнисем пасар уҫӑ пулнине пӗлтереҫҫӗ. Суту-илӳ тӑвакансем ятарлӑ ангарта мар, урамра, машинӑсем ҫинче, сутнӑ.
РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗн сайтӗнче инкек пирки калани ҫак самантра ҫукчӗ.
Пасара кайнӑ ҫынсем унта пушар хуралӗн ӗҫченӗсене курнине пӗлтереҫҫӗ. Апла пулсан, ахӑртнех, тӗпчев пырать.
Ҫирӗплетмен ҫӑлкуҫсем тӗшмӗртни тӑрӑх хакласан, пасара такамсем тивертсе яма пултарнӑ имӗш. Анчах, тепӗр хут палӑртар, ку вӑл — сӑмах-юмах шайӗнче сарӑлнӑскер кӑна. Сӑлтавне специалистсем палӑртӗҫ.
Нумаях пулмасть Чӑваш кӗнеке издательствинче «Позвала муза на север» (чӑв. Чӗнчӗ муза Ҫурҫӗре) кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Ӑна Шупашкар районӗнчи Ишек тӑрӑхӗн мухтавлӑ ҫыннине, Ҫатра Маркара ҫуралнӑ СССР Художникӗсен союзӗн пайташне, РСФСР тата ЧАССР тава тивӗҫлӗ художникне, Чӑваш Республикин ӑслӑлӑхпа ӳнер наци академийӗн хисеплӗ пайташне Владимир Мешкова халалланӑ.
Мӑнаҫланмалӑх ентеш ҫинчен кӑларнӑ кӗнеке авторӗ — Шупашкар районӗнчи Ишекри тавра пӗлӳ музейӗнче ӗҫленӗ Галина Соловьева. Хӗрарӑм, эпир пӗлнӗ тӑрӑх, вырӑнти шкул директорӗнче те тӑрӑшнӑ. Кӑларӑма Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ Валерий Алексеев редакциленӗ. 1000 экземплярпа пичетленнӗ кӗнекере Владимир Мешков ҫинчен каласа кӑтартнисемпе пӗрлех сӑн ӳкерчӗксем, художник ӑсталанӑ линогравюра ӳкерчӗкӗсемпе иллюстрацисем вырӑн тупнӑ.
Паян Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен» хаҫат ҫав тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ виҫӗ пӗр тӑван Костинсене халалланӑ фотоконкурса пӗтӗмлетрӗ.
Ишек ялӗнче 13 ачаллӑ ҫемьере ҫуралнӑ Александрпа Георгий йӗкӗрешсем пулнӑ. Фотоӑста ӗҫне вӗсем аслӑ пиччӗшӗнчен, Николайран, хӑнӑхнӑ. Георгий ТАСС фотокорӗ те пулнӑ. Анчах шӑпа, тӗрӗсрех каласан, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи, ӑна ҫав агентствӑра нумай ӗҫлеме паман - вӑл вӑрҫа тухса кайнӑ.
Костинсен ячӗллӗ премие ҫӗнсе илмелли республикӑри конкурса «Тӑван Ен» хӑйӗн 85 ҫулхине уявланӑ май, пӗлтӗр, ирттерме йышӑннӑччӗ. Конкурса «тӑван енҫӗсем» малтан пӗлтернӗ пекех Пичет кунӗ тӗлне пӗтӗмлетрӗҫ. «Хыпар» издательство ҫурчӗн фокорреспонденчӗ Сергей Журавлев унта кашни номинаципех пӗрер ӗҫ тӑратнӑ. Унӑн «Вороне где-то» фотоӳкерчӗкӗ «Тӑван тӑрӑхӑн илемӗ» номинацире мала тухнӑ. Ӑна сумлӑ преми тата ятарлӑ элем парнеленӗ тесе ҫырнӑ «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнче.
Шупашкар районӗнче йӑлана кӗнӗ Ишек ярмӑркки пуҫланнӑ. Вӑл ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче уҫӑлнӑ.
Ярмӑрккана таврари ҫынсем пуҫтарӑнаҫҫӗ. Унта ӗлӗкхилле каруҫҫель те ӗҫлет. Кӑҫал ярмӑркка икӗ куна тӑсӑлӗ, паян вӗҫленӗ.
Яланхиллех уявра шашлӑкпа, шӳрпепе сӑйланма май пур. Шӳрпе хаклах мар: 100 тенкӗ ҫеҫ. Ачасем валли каруҫҫельсӗр пуҫне батутсем те ӗҫлеҫҫӗ. Уява пухӑннисем валли чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсен концерчӗ пулнӑ.
Ҫанталӑк ашах пулман, ҫапах уява чылаййӑн пухӑннӑ. Сӑмха май, ку уяв 220 ҫул ытла каяллах йӗркеленме тытӑннӑ. Чылай чухне ӑна Тӗлӗнтермӗш ӗҫсем тӑвакан сӑваплӑ Николай уявӗнче ирттереҫҫӗ.
Паян Чӑваш Республикин Наци вулавӑшне, Наци музейне, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтне тата вӗсене ӗҫлеттерекен профильлӗ министерствӑсене «2014-мӗш ҫулта Чӑваш Енри Муркаш районне кӗрекен Тивӗш салинчи пӗр чӑваш килӗнче упранакан революцичченхи (XIX ӗмӗр вӗҫӗ – XX ӗмӗр пуҫламӑшӗ) шкулта усӑ курнӑ икӗ алҫырӑвӑн (чӑвашла-вырӑсла сӑмахсарӑн (словарьӗн), историпе математика, юрӑпа кӗвӗ вӗренӳ кӗнекин) тата ялти пӗр ҫӗр ӗҫченӗн тӗлӗнмелле кӑсӑк «кун кӗнекин» (кунта ҫав вӑхӑтри Ишек пасарӗнчи хаксем, тыр-пул акса-вырни, ҫутҫанталӑк улшӑнӑвӗсем тата ытти сӑнав) темиҫе хут листин скан-кописене ярса панӑ». Кун пирки «Ирӗклӗх» пӗрлешӳ халӑх тетелӗсенчен пӗринче хыпарланӑ.
«Хӑйсен тӗпчев кӑсӑкне пӗлтерсен пӗрле ӗҫлеме хатӗр. Палӑртнӑ кӗнекенсен тулли скан-кописем пирки «Ирӗклӗхри» Дмитрий Степановран ыйтма пултаратӑр», — тесе ҫырнӑ унта.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр хай пӑхса тӑракан кинеми-мучисен пурнӑҫне кӑсӑклӑ тума тӑрӑшать. Ҫавна май центр специалисчӗсем ҫӗнӗрен ҫӗнӗ проектсем шухӑшласа кӑлараҫҫӗ. Социаллӑ пулӑшупа консультаци кӳрекен уйрӑм, тӗслӗхрен, «Социаллӑ туризм» проект хута янӑ май ватӑсене унта-кунта илсе ҫӳрет.
Турист маршручӗсене кинеми-мучисене шухӑш-кӑмӑлне шута илсе йӗркелеҫҫӗ. Иртнӗ уйӑхра ун пеккине виҫӗ ҫулҫӳрев ирттернӗ. Янӑшри, Кӑрмӑшри ваттисен ҫурчӗсенче пурӑнакансене тата хӑвӑрт пулӑшу кӳрекен уйрӑма пыракансене, сӑмахран, Ишекри чиркӗве илсе кайнӑ. «Вдохновение» (чӑв. Хавхалану) клуба ҫӳрекенсем Алькешри чиркӗве ҫитнӗ. Кӑрмӑшри ватӑсене Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейра пулнӑ.
«Чувашавтодор» (чӑв. Чӑвашавтоҫул) акционерсен уҫӑ обществине ҫул юсама шанман. Кун пирки нумаях пулмасть Федерацин монополипе кӗрешекен службин республикӑри управленийӗ пӗлтернӗ. Унтан та ытларах — монополипе кӗрешекенсем асӑннӑ предприятие таса чунлӑ мар поставщиксен (подрядчиксен, ӗҫ пурнӑҫлакансен) списокне кӗртнӗ.
Ҫирӗп утӑма тума службӑна акционерсен обществи иртнӗ ҫулхи авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче алӑ пуснӑ контракта юсассин условине самай пӑсни хистенӗ. Ку ыйтӑва республикӑн Арбитраж судӗнче те пӑхса тухнӑ, «Чувашупрдор» (чӑв. Чӑваш Енӗн ҫул-йӗр управленийӗ) хысна предприятийӗпе пӑхса хӑварнӑ контракта татма йышӑннӑ.
Ӗҫе вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ пурнӑҫламаннине кура «Чӑвашавтодор» «хура» списокра икӗ ҫул тӑрӗ.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗ муниципалитет территорийӗнче пӗччен пурӑнакан ватӑсене палӑртас, пулӑшу кирлӗ пулсан вӗсене стационарлӑ уйрӑмсене вырнаҫтарас енӗпе самай тимлет.
Хӳтлӗх кирлӗ кинеми-мучисен палӑртас тӗллевпе вӗҫӗмех ял тӑрӑхӗсене кайса ҫӳрет. Нумаях пулмасть центр специалисчӗсем Чӑрӑшкасси, Ишек тата Тутаркасси тӑрӑхӗсенчи ватӑсен пурнӑҫӗпе вырӑна ҫитсе паллашнӑ. 18 ватӑпа калаҫнӑ хыҫҫӑн вӗсенчен тӑваттӑшне пулӑшу кирлине палӑртнӑ. Вӗсене валли социаллӑ ӗҫчене уйӑрса парӗҫ.
Ҫула тухнӑ специалистсем социаллӑ ӗҫченсем вырӑнта епле тимленине те пахаланӑ. Районтан ҫитнисем 11 ватӑ патне кӗрсе вӗсен пурнӑҫӗпе тата соцӗҫченсене кинеми-мучисем епле хакланипе кӑсӑкланнӑ.
+9.3 °C