Хапăлласа кĕтсе илетпĕр

 

Ку сайтра эсир чăвашла çырнă хайлавсене тупма пултаратăр. Пур хайлава та авторĕ, çырнă çул тăрăх çăмăллăн тупма пулать. Ку архива ятарласа хатĕрленĕ — сире килĕшекен хайлавсене эсир ку сайтра та, уйрăммăн уçласа илсе те вулама пултаратăр.

Пӗлме: хайлавсем вырнаҫтармалли йӗрке.

 

Кĕнекесем

Ĕмĕр сакки сарлака. 2-мĕш томХум пӑшӑлтатӑвӗКăра çилсем. Виççĕмĕш кĕнекеХура çăкăрХĕçпе çурлаСар ачапа сарă хĕрТĕлĕнтермĕш юмахсем

Ют хĕрарăм шăрши


- Атя-ха пахчана тухса кĕретпĕр.

- Мансăр тухаймастăн-им?

- Тĕттĕм-çке унта, шикленетĕп.

- Пĕчченех тух, пĕр передача курасшăн-ха эпĕ. Кĕç-вĕç пуçланмалла. «Голые и смешные» ятлă.

- Эпĕ сана утă çулма чĕнместĕп-çке. Атя ĕнтĕ.

- Юрĕ эппин. Анчах асту, кайран типĕ утă çине кайса килетпĕр. Килĕшетĕн-и? Мĕншĕн чĕнместĕн? Эй!

- Ăнланмарăм, мĕншĕн утă çинче? Мĕншĕн вырăн çинче мар?

- Унта илĕртӳллĕрех, романтикăллăрах. Шăпчăк юрри илтĕнет.

- Кунта мĕнрен начар?

- Унта ырă шăршă сăмсана кăтăклать. Вырăн çинче йăлăхтарчĕ.

- Ан сӳпĕлтет!

- Апла пĕчченех тух.

- Ну, юрĕ. Килĕшетĕп. Çавах та кала-ха, мĕншĕн утă çинче?

- Мĕнле калас... унта, ну, эппин, ют хĕрарăм патне кайнăн туйăнать. Çав енчен аван.

- А-а-а! Эс çапла-и-и? Путсĕр-ĕр-ĕр!

- Хура-ах, арăм вĕлерет!

- Кăтартăп сана ют арăм!

- Ĕмĕрне пĕрре ырă япала сĕнтĕм. Итту усă курма пĕлмерĕн. Тăмпуç! Тьху!

- Тăхта! Ăçта тухатăн мансăр?

- Мĕн мĕшĕлтететĕн?

- Духи сапăнам-ха. Сăмсуна кăтăклантартăр...

Тилĕ


Çырлара чух, вăрманта,

Тилĕ пычĕ ман пата.

Савăнтарчĕ вăл чунтан

Мана хăй халапĕпе.

Хăналарĕ кăмăлтан

Çуллă чăх тукмакĕпе.

Ирхине, тепĕр кунне:

«Сар чăх çук», — тет асанне.

Олеçпе кушак


Олеç шурă кушакне

Лартнă та пукан çине,

Пӳрнипе юна-юна

Пикенсе вăрçать ăна:

«Кайăк тытнă - çын кулли.

Ара хамăр кĕлетре

Шăши çук-им сан валли?»

Леш ăнланнă пек ларать. —

Олеçе куçран пăхать.

Кĕрхи çиçĕм


Вĕсем Шупашкартан анатарах, Атăлăн сулахай çыранĕнчи хырлăхра вырнаçнă «Чăваш Ен» профилакторире паллашрĕç. Сетнер Петрович сывлăхне çирĕплетме килнĕччĕ кунта. Венера та. Сетнер Петрович Шупашкартанах. Венера вара Саранскран, Мордва Республикинчен. Сетнер Петрович Çĕнĕ çул умĕн хăй аллă тултарнине палăртма шутлать. Венера вара вăтăр пиллĕксене ярса пуснă хĕрарăм. Иккĕшĕ те тункаталансах ларман-ха — манăçиччен шăпах пал! хыпса илмелли вăхăт темелле. Кĕрхи кунсем. Чӳк уйăхĕн пуçламăшĕ. Сетнер Петрович кăмпана çӳреме юратать. Профилакторие вырнаçсанах вăл хырлăха тухса утрĕ. Кăçал вăрман уплюнккан иккĕмĕш ăстрăмне парнелемерĕ. Пĕрремĕш те кая юлса тухнăччĕ те иккĕмĕш ăстрăмĕ вăранма та ĕлкĕреймерĕ иккен. Хăй пĕр пӳлĕмлĕ хваттерте пурăнакан çырмапа юнашар вырнаçнă хутăш вăрмана та каçса пăхнăччĕ вăл — вăрман шăп, така кăмпи вăхăчĕ те иртнĕ пулмалла — нимĕнли те курăнмасть.

Кĕрхи вăрманта уçă, сивĕнсе пыракан юханшыва чăмса кĕрсе каяс чухнехи туйăмлă, çӳçентерсен те çапах йыхăрать. Хырлăхра тĕл пулчĕ Сетнер Петрович Венерăна. Мĕнле те пулин кăмпа тĕлне пулмăп-и текелесе çул хĕрринчен инçерехех хăпарнăччĕ вăрманпа Сетнер Петрович. Пăхать: тепĕр çын мĕкĕлтетет хырлăхра. Çывăха пычĕ Сетнер Петрович. Хăратас мар тесе йыхăрса чĕнчĕ:

Малалла

Ăстамбулăн ăстисем...


Ăстамбулăн ăстисем, –

ах тур-тур!

Кама хывнă-ши вĕсем –

пит маттур!

 

Манарийĕ, миçĕчĕ –

ах турах, –

çуталаççĕ хĕвелпе

йăлтăрах.

Ази те, Европа та

кунта пĕр,

вĕсене пĕрлештерет

тĕп кĕпер.

 

Эп тăратăп ик тĕнче

чиккинче,

шухăшлатăп: манăн кил

хăш енче?

 

Суккăр карчăк суллашать

анăçра.

Тимĕр тылă шалтлатать

тухăçра…

 

11.09.2007. Анкара. Ир.

Самай сăпайлă Микулай


Николай Аркадьевич Столярова

Ытла та харсăр пулнине кура-ши

Е пурнăçа юратнине кура

Утать-ха утмăла Ухтун таврашĕ,

Пулсан та самани хăш чух кăра.

 

Утас çулсем вара унăн çĕр аллă,

Ытарлăн каласан — ытла нумай:

Вăл Карапай-Шăмăршăра çуралнă —

Аркаш ачи — сăпайлă Микулай.

 

Ăна сума суса мĕскер калайăн,

Умрах тăрать пулсан хитре сăнар.

Ĕç-пуçĕ ăнса пытăр Микулайăн,

Çĕр çулчченех телей ăна сунар!

Çемçе кăмăллă çу кунĕ...


Çемçе кăмăллă çу кунĕ

Сиплĕхлĕ симне сĕнет.

Хур тăвас тени çук унăн,

Парнелет вăл çут тивлет.

 

Ырă-çке çу кунĕ, курăр:

Улăх утăпа чăпар.

Тимĕр ут çулать халь курăк:

Хĕл çăварĕ пĕчĕк мар.

 

Ращара та ырлăх пур-çке:

Уçă сывлăш, шыв, кĕпер...

Пур çĕрте те симĕс пурçăн

Çупăрлать хăй еккипе.

Шĕшкĕ


Шурă хурăн айĕнче

Шĕшкĕ хунав янă.

Сивĕ çил вĕрсен асли

Кĕçĕннине каланă:

"Чăт эс, пысăк пулăн.

Тĕрекленсе çитсен

Мăйăрна çитерĕн

Çамрăк туссене".

Çулсем иртнĕ —

Шĕшкĕ ӳснĕ.

Унăн сулхăнне

Ачасем васкаççĕ

Мăйăр тутанма.

Пахчара


Манăн пĕчĕк пахчара

Ӳсет симĕс купăста.

Пуçĕ унăн çаврака,

Çулçисем сип-симĕс.

Пулĕ çимĕç кĕр енне,

Савăнтарĕ аннене.

Маттур автан Петюк


Картиш тулли тĕрлĕ выльăх, кайăк-кĕшĕк пулсан та автансăр кил-çурт пушă, кичем. Мĕн каламалли пур, енчен те вăл кил картинче сакăр-тăхăр чăпар чăх тавра кăлтăртатса çӳресен е çатан çине хăпарса вĕçсе каяс пек çунаттисене çатлаттарса пĕтĕм ял илтмелле авăтсан мĕн тери илем. Хам астăвасса нихăш çул та тăхăр чăхран кая усраман. Хăшĕсем автана ытлашши пыр тесен те чăхсене куккуруккуксăр пурăнтарман, унсăр тунсăхлаттарман. Автан пулсан чăхсем те хаваслă уткалаççĕ, çăмартисене те шултра тăваççĕ.

Çак тарана çитиччен усранă кашни автан миçе çул пурăннине, унăн йывăрăшне тата вăл мĕн тĕслĕ пулнине çĕрле çывăрнă чух вăратсан та каласа пама пултаратăп. Пĕр автанне вара нихăçан та манас çук. Мăн кăмăллăн, пуçне каçăртса утнă чухне вăл хам ăсталанă пуканран çӳллĕччĕ. Тĕкĕ асамат кĕперĕ пек йăлтăртататчĕ, уйрăмах лаштра та çавракан усăнакан хӳри вун-вун тĕспе çуталатчĕ. Пăрçа йăви пек хулăн йĕплĕ-йĕплĕ, кăтрашкаллă хĕрлĕ киккирикне вĕлтĕр-вĕлтĕр тĕк хуплатчĕ, икĕ пысăк пӳремеч пек аялти киккирикĕсем пĕсехине çити усăнатчĕç.

Урисем вăрăм та вăйлăччĕ. Пĕрре тапса ярса çунаттисемпе хăлаçланса аслăк тăррине вăшт! çеç вĕçсе хăпаратчĕ. Çур çĕр иртнине сехет пек тĕп-тĕрĕс пĕлтеретчĕ, ирхине кӳршĕсенчен çывăрттарса хăвармастчĕ. Пускилсен автанĕсем пурте унпа тĕл пуласран хăраса, пăрăнса çӳретчĕç, "арăмĕсене" пăрахсах çатан карта хыçне пытанатчĕç. Лешкасри пĕчĕк Хĕлип Микулайĕн кĕçĕн ачин мăнукĕн Мĕкĕтен автанĕ çеç ман Петюка хирĕç тăрса пăхнăччĕ. Кӳршĕри Унтри арăмĕ Маюк каланă тăрăх, вăл хăйĕн автанĕ Петюкран ан хăратăр тесе ăна чăхĕсенчен уйрăм апат çитернĕ.

Малалла

■ Страницăсем: 1... 728 729 730 731 732 733 734 735 736 ... 794