Укҫа килет те каять...

Сӑмах кунта коммуналлӑ пулӑшу тарифӗ пирки пырать. Хаксем ҫак уйӑхран ӳсессине, анчах Раҫҫейре регионсем валли ҫирӗплетнӗ индексран ытла хӑпармалла мар. Кун пирки Чӑваш Енӗн Патшалӑх тариф службин ертӳҫи Альбина Егорова республикӑн Элтеперӗ эрнесерен ирттерекен канашулра палӑртнӑ.

Утӑ уйӑхӗнчен тытӑнса ӑшӑшӑн, ҫутӑшӑн, газшӑн, сивӗ тата вӗри шывшӑн, канализацишӗн тӳлесси ӳсет. Федерацин тариф служби ҫӗршывӑн субъекчӗсем валли палӑртнӑ индексран пирӗн республикӑра хаксем сахалтарах хӑпармалла тесе лӑплантараҫҫӗ. Танлаштарма Чӑваш Енӗн Патшалӑхӑн тариф служби Федерацин тариф служби йышӑннӑ нормативсемпе илсе кӑтартнӑ. Вӗсем, чӑн та, пирӗн пӗчӗкрех.

Тарифсем пирки каласан, утӑ уйӑхӗн пӗрремӗшӗнчен ҫутӑшӑн ял ҫыннисем пӗр киловатт-сехетшӗн 1 тенкӗ те 83 пус тӳлеме тытӑнӗҫ, хуларисем — 2 тенкӗ та 61 пус. Ҫапла вара ҫутӑ хакӗ 4 процент хӑпарӗ. 1000 кубла метр газшӑн 4688 тенкӗ те 54 пус тӳлеттерме йышӑннӑ. Ку вӑл хак 4,1 процент ӳснине пӗлтерет.

Утӑ уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарта пӗр ҫемьере хӗр ҫуралнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ хӑйӗн тӗпренчӗкне хӑйне евӗр, сайра тӗл пулакан ят панӑ – Мадонна.

Сӑмах май, Шупашкарта юлашки ҫур ҫулта 4068 ача ҫуралнӑ. Вӗсенчен 2117-шӗ – арҫын ача, 1951-шӗ – хӗрача. 43 ҫемьере йӗкӗреш кун ҫути курнӑ, пӗринче вара - виҫӗреш.

Ашшӗ-амӑшӗн ачисене ытларах Артем, Кирилл, Максим, Анастасия, Дарья, Виктория ят хурать. Хӑшӗ-пӗри сайра тӗл пулакн ят парать: Яромир, Дамиан, Ярослава, Русалина, Доминика.

Чӑвашстат ҫынсем ӑҫта канма кайнине палӑртнӑ. 2013 ҫулта Чӑваш Енри турист фирмисенче 39 пин туриста йышӑннӑ. Танлаштармашкӑн: 2012 ҫулта — 82,5 пин. Ют ҫӗршыва каякансем пӗлтӗр 24,4 пин ҫын пулнӑ.

2012 ҫулта ҫынсем ытларах Египета кайнӑ-тӑк пӗлтӗр Турцие ытларах вӗҫнӗ. Ӑна 24,3% турист суйланӑ. Египета 21,7% ҫеҫ кайнӑ. Рейтингра ун хыҫҫӑн — Испани (7,3%), Пӗрлешӳллӗ Арап Эмирачӗ (5,9%), Греципе Таиланд (0,7–0,9%).

Раҫҫей тӑрӑх 12,6 пин турист ҫула тухнӑ. 2012 ҫулта — 58,1 пин ҫын. Вӗсенчен 43,7% Чӑваш Республики йышӑннӑ, 26,1% — Краснодар крайӗ, 13,5% Санкт-Петербург, 8,5% — Мускав облаҫӗ.

Чӑваш Енӗн Финанс министерстви районсемпе хуласен кӑҫалхи пилӗк уйӑхри хыснине тишкернӗ те 10 районта ӑна дефицитпа пурнӑҫланине асӑрханӑ. Ҫаксен шутне Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Канаш, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Вӑрмар, Ҫӗмӗрле, Елчӗк тата Тӑвай районӗсем кӗнӗ. Вӗсен профицичӗ 597,6 миллион тенкӗпе танлашнӑ.

Маларах Тӑвай тата Ҫӗмӗрле районӗсене профицитпа вӗҫленнӗ терӗмӗр-ха та, анчах вӗсем тупӑш илессине пуринчен ытла ӳстернине те палӑртмаллах. Тӑвайӗнче тупӑш курасси 44,2 процент хушӑннӑ; Ҫӗмӗрле районӗнче — 35,9 процент. Тупӑша ытларах чухне вӗсем ҫӗр лаптӑкӗсене сутнипе илнӗ. Пӗлтӗрхи кӑрлач–ҫу уйӑхӗсенчипе танлаштарсан 11 муниципалитетра хыснана укҫа сахалтарах килнӗ. Ҫӗнӗ Шупашкарта, тӗслӗхрен, унчченхин 84,8 проценчӗ чухлӗ кӑна пухӑннӑ; Шӑмӑршӑ районӗнче — 87,6 процент; Шупашкар районӗнче — 90,2 процент.

Республикӑри районсемпе хуласене пӗтӗмӗшле илес тӗк, тупӑш шайне вӗсем 2,5 процент ӳстернӗ.

Чӑваш Республикинче кӑҫалхи кӑрлач-ҫу уйӑхӗсенче 40,6 тонна какай туса илнӗ. Ку пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан 0,2% нумайрах. Кун пирки Чӑвашстат пӗлтерет.

Аш-какай туса илесси кайӑк-кӗшӗке, сурӑха, качакана пула ӳснӗ. Мӑйракаллӑ шултра выльӑх тата сысна пусасси чакнӑ — 4% тата 11,1%. Пӗтӗмӗшле илсен, выльӑх-чӗрлӗх йышӗ чакнӑ: мӑйракаллӑ шултра выльӑх — 0,2%, сысна — 8,9%, сурӑх тата качака — 2,6%, кайӑк-кӗшӗк — 3,6%.

Сӗт суса илесси 177,1 тоннӑпа танлашнӑ. Ку, пӗлтӗрхи кӑрлач-ҫу уйӑхӗсемпе танлаштарсан, 0,1% пысӑкрах. Республикӑри ял хуҫалӑх организацийӗсенче вӑтамран пӗр ӗнерен сӗт суса илесси 5,8% ӳснӗ, кӑтарту 1929 килогрампа танлашнӑ.

Кӑҫал 127,4 миллион ҫӑмарта туса илнӗ. Ку, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 13,6% сахалрах.

anywalls.com сайтри сӑн

Чӑваш Республики ача-пӑча вилесси енӗпе ытлах палӑрмасть. Вӑл ку енӗпе — ӑнӑҫлисен йышӗнче. Республика Атӑлҫи федераци тӑрӑхӗнче — 1-мӗш, Раҫҫейре 3-мӗш вырӑн йышӑнать.

Чӑваш Республикин Элтеперӗ ирттернӗ черетлӗ ларура Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлмелли кун тин иртнӗ май шӑпӑрлансем вилесси пирки ыйту хускатнӑ.

ЧР сывлӑх министрӗ Алла Самойлова пӗлтернӗ тӑрӑх, ятарлӑ мерӑсем йышӑнни кӑҫалхи кӑрлач-ака уйӑхӗсенче ача вилессине чакарма май панӑ. 0-17 ҫулсенчисен йышӗнче ку кӑтарту, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 22,9% чакнӑ. Тин ҫуралнисен йышӗнче вара ку 28,3% чакнӑ.

Шӑпах ҫаксем республикӑна ку енӗпе ӑнӑҫлӑ ӗҫлекенсен тӑрӑх йышне кӗме май панӑ. Анчах, Алла Самойлова министр каланӑ тӑрӑх, лӑпланса лармалла мар. Кунашкал тӗслӗхсем ҫав-ҫавах пур.

Ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗ тӗлне пушарта 6 ача ҫунса вилнӗ, шывра 2 шӑпӑрлан путнӑ. Кӑҫал ҫӳллӗшӗнчен 7 ача ӳкнӗ. Алла Самойлова ачасем вилессинче ытларах ашшӗ-амӑшӗ айӑплине палӑртнӑ: вӗсен тӗпренчӗкӗсене пӑхсах тӑмалла-ҫке-ха.

ЧР Элтеперӗ ача вилесси енӗпе кӑтарту лайӑхланнине кура лӑпланмаллла маррине пӗлтернӗ, ку енӗпе яваплӑ ҫынсен хушма мерӑсем йышӑнмаллах.

Малалла...

Ҫу уйӑхӗнче иртнӗ уйӑхринчен апат-ҫимӗҫ 1,7 процент хакланнӑ, апат-ҫимӗҫ мар тавар — 0,3 процент, пулӑшу кӳнин — 0,8 процент.

Чӑвашстат ҫавӑн пекех этеме пӗр уйӑх пурӑнма кирлӗ апат-ҫимӗҫ пуххи мӗн хак ларнине те тишкернӗ. Ака уйӑхӗнчинчен 3 процент ӳссе вӑл 2 883,2 тенкӗпе танлашнӑ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫав пухӑ 16,1 процент хӑпарнӑ.

Апат-ҫимӗҫрен ҫу уйӑхӗнче уйрӑмах аш-какай хакланнӑ — 6,2 прорцент, пылак пӑр (мороженӑй), ҫӑнӑх, тӑвар, соус, макарон тата кӗрпе тавраш — 3,9–1,8 процент, Ҫӑмарта хакӗ 18,7 процент чакнӑ, чӑкӑт — 1,8 процент.

Апат-ҫимӗҫ мар тавартан пирус, ҫумалли хатӗр-хӗтӗр, ҫип хакланӑ. шӑрпӑк, хаклӑ чулсем, трикотаж, тир, компьютер, ҫи-пуҫ, телерадиотавар, пахчара кирлӗ хатӗр-хӗтӗр, пусма 2,1–0,1 процент йӳнелнӗ.

Пулӑшу кӳрессине илсен, туризм, пассажир транспорчӗпе страховани хакланнӑ. Банксем тата культура организацийӗсем хӑйсен пулӑшу хакне йӳнетнӗ.

Деклараци кампанийӗ кӑтартнӑ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне 44,5 пин ҫын хӑйсен тупӑшӗ пирки пӗлтернӗ. Ку, пӗлтӗрхи ҫак тапхӑрпа танлаштарсан, 4 процент нумайрах.

Кӑҫал миллионерсен йышӗ ӳснине палӑртнӑ-мӗн. Ҫӳлерех асӑннӑ вӑхӑт тӗлне 1,6 пин деклараци 1 миллион тенкӗ ытла тупӑш пулнине палӑртнӑ. Ку ҫулталӑк каяллахипе танлаштарсан, 11,7 процент нумайрах.

Икӗ декларант 100 миллионран пуҫласа 500 миллион тенкӗ таран тупӑш пулнине палӑртнӑ. Иртнӗ ҫул ака уйӑхӗ тӗлне пӗр ҫын ҫеҫ ҫакнашкал тупӑш кӑтартнӑ.

Налук служби деклараци тӑратакансен йышӗ ӳснине халӑх культура енчен аталаннипе сӑлтавлать. Тата граждансене ку енӗпе ҫине тӑрсах илӗртеҫҫӗ. Налук службинче кӑҫал уҫӑ алӑксен кунӗ икӗ хут иртнӗ. Ҫак акци вӑхӑтӗнче 4 пин ытла деклараци тӑратнӑ.

Сӑмах май, деклараци тӑратма тивӗҫ ҫынсен ҫакна ака уйӑхӗн 30-мӗшӗччен тумалла.

Пуш уйӑхӗнче Раҫҫейре потребительсен хакӗсен индексӗ 1 процент ӳснӗ. Пӗтӗмпе ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ку кӑтарту 2,3 процент пысӑкланнӑ. Кун пирки Росстат пӗлтернӗ.

Ҫӗршывра пуш уйӑхӗ вӗҫӗнче пӗр уйӑхра апатланмашкӑн кирлӗ чи пӗчӗк виҫе 3 080,4 тенкӗпе танлашнӑ. Малтанхи уйӑхпа танлаштарсан, ку 2,7 процент ӳснӗ (ҫулталӑк пуҫланнӑранпа 7,7 процент хӑпарнӑ).

Пуш уйӑхӗнче Раҫҫейри ҫичӗ тӑрӑхра таварсен хакӗсем вӑтамран илсен 1,3 процент хӑпарнӑ. Смоленск облаҫӗнче вара ку кӑтарту 1,4% танлашнӑ. Унта апат-ҫимӗҫ хакӗ 2,3% ӳснӗ. Мускавра пӗр уйӑхра хаксем 1,3 процент хӑпарнӑ.

Банан хакланнӑ: 19,8 процент таранах. Купӑста — 10,2%, ҫӗрулми — 9,9%, сухан, хӗрлӗ кӑшман, кишӗр 5,4–8,5% ӳснӗ. Ыхра вара йӳнелнӗ (0,8%).

Шурӑ эрех 4,4 процент, коньяк 1,9 процент ӳснӗ. Сӗт юр-варӗ, хӑйма, тӑпӑрчӑ, сӗт хакӗсем хӑпарнӑ: 2,5–3,1%. Консервланӑ помидор, шӑнтнӑ пулӑ (сельдсӗр пуҫне), рис кӗрпи, ӗне пӗверӗ 1,8–2,4 процент хакланнӑ.

Тата мӗн йӳнелнӗ-ха? «Геркулес» сӗлӗ хӑрпӑкӗ, хӑш-пӗр чӑкӑт, брынза хуратул кӗрпи. Вӗсен хакӗ 0,2–0,7 процент чакнӑ.

Раҫҫейӗн Тӗпчев комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ хӗсметрен пӑрӑнакан каччӑсен портретне хатӗрленӗ.

Асӑннӑ ведомство 2013–2014-мӗш ҫулсенчи пуҫиле ӗҫсене тишкернӗ те ҫартан ытларах чух камсем пӑрӑнма хӑтланнине палӑртнӑ. Хайхин сӑнарӗ ҫапларах: ытларах чух вӑл — ял каччи, ҫын ӗнси ҫинче пурӑнакан, ниҫта та тӗпленсе ӗҫлеменскер. Ҫар комиссариатне пырассинчен пӑрӑнса ҫӳрекенӗн ҫулне те палӑртнӑ — ҫак списока 22 ҫулхисем лекеҫҫӗ иккен. Ҫартан пӑрӑннине вӗсем Раҫҫейӗн ҫарӗнче хӗсметре тӑрас килменнипе сӑлтавлаҫҫӗ-мӗн.

Хӗсметрен пӑрӑнма хӑтланнисен тӗлӗшпе, сӑмах май, пӗлтӗр кӑна 25 ӗҫ пуҫарнӑ, кӑҫал — 12. Ҫартан тарса ҫӳрекенсене 10 пин тенкӗрен пуҫласа 120 пин тенкӗ таран штрафланӑ.