«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществи Мускавран Чӑваша килекенсене пуйӑспа тата автобуспа турттарма пуҫласшӑн. Халӗ те автобус та, пуйӑс та ҫӳрет-ҫке тесе тӗлӗнме кирлӗ мар. Ҫапла, паян та хутлаҫҫӗ вӗсем. Анчах кунта сӑмах пассажирсене мультимодальнӑй меслетпе турттарасси пирки пырать. Ун пек мелпе ытти хӑш-пӗр хулана унччен ҫыхӑнтарнӑ-ха. Халӗ, ав, Шупашкара та ҫапла майпа килме май килӗ.
Ҫӗнӗ йышши турттарӑва утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен йӗркелӗҫ. Малтан пассажирсем пуйӑспа Чулхулана ҫитӗҫ, унтан тӳрех автобус ҫине куҫса ларайӗҫ. Чулхуларан Шупашкара килмешкӗн автобусра 720 тенкӗ тӳлемелле. Расписанипе Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсен сайтӗнче паллашма май килӗ. Хальлӗхе вӑл хатӗр марччӗ. Анчах унти пресс-службӑра ӗҫлекен Алена Чернышева ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, расписание ҫывӑх кунсенче пӗлтерӗҫ.
«Вятка» федераци автоҫулӗ ҫинче ҫул-йӗр патруль службин инспекторӗсем «Фольксваген Туарег» машинӑна чарнӑ. Руль умӗнче ларнӑ 45 ҫулти хӗрарӑм документсене кӑларса кӑтартнӑ, анчах унӑн прави суя пулни тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, документсене урӑх ҫын ҫине тунӑ, сӑнӳкерчӗкӗ вара урӑх ҫыннӑн. Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрарӑмне ШӖМ уйрӑмне ку ыйтӑва уҫӑмлатма илсе ҫитернӗ.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, унччен правасӑр юлнӑ хӗрарӑм тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ.
Каҫал тӑрӑхӗнче ӗнер хӑрушла инкек пулса иртнӗ. Кун пирки Чӑваш Енри ҫул-йӗр инспекторӗсем Инстаграмри хӑйсен страницинче паян пӗлтернӗ. Инкеке сӑнлакан видеона та вырнаҫтарнӑ.
Кӳлнӗ лаша асӑннӑ районти Александровка ялӗ патӗнчен «Ҫӗрпӳ-Чӗмпӗр» автоҫул ҫине тухнӑ. Урапа ҫинче икӗ арҫын ларса пынӑ. Ҫул варрине ҫитсен арҫынсенчен пӗри, тилхепене тытса пыраканни, лашана хӑваласа та пӑхать. Анчах ҫул урлӑ каҫса ӗлкӗреймеҫҫӗ — урапа ҫине машина пырса кӗрет.
«За рулем» (чӑв. Руль умӗнче) автопорталта пӗлтернӗ тӑрӑх, тилхепене тытса пынӑ 66-ри арҫын вырӑнтах вилнӗ, 68-ти тепӗр арҫынна пульницӑна илсе ҫитернӗ, анчах унӑн куҫӗ реанимаци уйрӑмӗнче хупӑннӑ.
ВАЗ машина рульне тытса пынӑ 29 ҫулти водитель те аманнӑ. Тухтӑрсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, вӑл хӗрӗнкӗ пулнӑ.
Инкек тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ӗнер, ҫӗртмен 8-мӗшӗнче, Элӗк районӗнче пулнӑ аварире икӗ ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Пурнӑҫран уйрӑлнӑскерсем ҫамрӑк пулнӑ – 30 ҫула та ҫитеймен.
Авари 22 сехет ҫурӑра пулнӑ. ВАЗ-2106 машинӑра ултӑ ҫын ларса пынӑ. Салонри ҫынсем каланӑ тӑрӑх, вӗсем ял ҫывӑхӗнче ярӑнса ҫӳренӗ.
Пӑрӑнмалли вырӑнта водитель руле итлеттереймен – кювета чӑмнӑ. «Жигулин» 29 ҫулти водителӗ тата 28-ти пассажир вилнӗ. Вӗсем Элӗк районӗнчи Ҫӗнкас ялӗн ҫыннисем.
Салонри тепӗр тӑватӑ ҫын суранланнӑ. Вӗсем те Элӗк районӗнче пурӑнаканскерсем. Пассажирсем 1997, 1998, 1990, 1985 ҫулсенче ҫуралнӑ ҫынсем.
Водитель ун чухне урӑ е ӳсӗр пулнине экспертиза уҫӑмлатӗ.
«ПроГород Чебоксары» (чӑв. ХулаПирки Шупашкар) кӑларӑмӑн халӑх корреспонденчӗ Р165 ҫул ҫинче «Лотос 105» маркӑллӑ темиҫе ҫӗнӗ автобуса асӑрханӑ. Ун шухӑшӗпе вӑл транспорт хатӗрӗсем Шупашкаралла ҫул тытнӑ.
«Килеҫҫӗ хамӑрӑннисем. Шупашкар патӗнче ӗнтӗ», — халӑх корреспонденчӗн шухӑшне пӗлтерет ПроГород.
Аса илтеретпӗр, пӗлтӗр пуҫланнӑ транспорт реформи хыҫҫӑн республикӑн шӗкӗр хулинче пысӑк автобуссем сахал мар кусма пуҫларӗҫ. Анчах та, каярах пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫынсене турттарма йӗркеленӗ лотсене выляса илнӗ компанисем, тӗслӗхрен «Авто-Экспресс-4», хӑйсен ӗҫӗ-хӗлне йӗркене пӑсса пурнӑҫланӑ иккен — вӑтам калӑпӑшлӑ автобуссем вырӑнне пысӑк калӑпӑшлӑ транспортпа усӑ курнӑ. Ҫавна май вӗсемпе контрактсене пӑрахӑҫлама тивнӗ, хальхи вӑхӑтра халӑха вӗсен вырӑнне вӑхӑтлӑх ӗҫлекен перевозчиксем турттараҫҫӗ.
«Лотос 105» евӗрлӗ вӑтам калӑпӑшлӑ автобуссем контрактра палӑртнӑ йӗркене тивӗҫтерме кирлӗ. Шӑп ҫавӑн пирки ӗнтӗ вӗсене ҫав тери Шупашкарта кӗтеҫҫӗ. Ҫавах та Александр Сергеев асӑрханӑ автобуссем чӑн та республикӑн тӗп хулине ҫул тытни пирки официаллӑ ҫирӗплетсе каламан.
Машинӑсем хӑвӑрт ҫӳремелли ҫула Чӑваш Ен урлӑ тӑвас сӑмах нумаях пулмасть тухрӗ. «Мускав – Чулхула – Хусан» автоҫулпа ҫыхӑннӑ хушу та тухнӑччӗ. Иртнӗ ҫулхи чӳк уйӑхӗнче алӑ пуснӑ документра ҫул тума условисем йӗркелес тӗллеве палӑртнӑччӗ.
Ҫак кунсенче Питӗрте Пӗтӗм тӗнчери экономика форумӗ ӗҫлет. Унта хутшӑннӑ май пирӗн республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев «Российские автомобильные дороги» (чӑв. Раҫҫейӗн автомобиль ҫулӗсем) патшалӑх компанийӗн пуҫлӑхӗпе Вячеслав Петушенкопа тӗл пулнӑ. Енсем «Европа – Хӗвел Анӑҫ Китай» автоҫул тӑвас ыйтӑва хускатнӑ. Трассӑн пӗр пайӗ — «Мускав – Чулхула – Хусан» тӳлевлӗ ҫул. Ҫул тӑршшӗ — 729 километр. Трасса пирӗн республикӑри Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Канаш тата Тӑвай районӗсемпе иртмелле. Пирӗн республикӑра унӑн тӑршшӗ 89,3 километрпа танлашмалла.
Республика кунӗнче «Ҫӗнӗ хула» микрорайонта пурӑнакансем валли чӑн-чӑн парне пулӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче унта ҫул уҫӗҫ, троллейбус ярӗҫ.
Микрорайона троллейбус ямашкӑн ҫул хатӗрпе пӗрех. Тӑватӑ полосаллӑ ҫул тунӑ ӗнтӗ. Халӗ подрядчик асфальт сарас ӗҫе вӗҫлесе пырать, тротуарсем, велоҫулсем тӑвать. Подрядчик, «ТУС» АУ, тӗп ӗҫсене пӗлтӗрех вӗҫленӗ: магистральлӗ ҫул тунӑ. Проектӑн пӗтӗмӗшле хакӗ 200,93 миллион тенке кайса ларнӑ.
Ҫул уҫнӑ хыҫҫӑн «Ҫӗнӗ хулана» 3-мӗш троллейбус ҫӳреме пуҫлӗ. Вӑл ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районне ҫитет.
Ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Чӑваш Енре «Остановись до переезда!» (чӑв. Ҫул урлӑ каҫнӑ чухне чарӑн!) акци иртӗ. Ӑна машинӑсем чукун ҫул урлӑ каҫнӑ чухне асӑрханччӑр, чарӑнса тӑччӑр тесе ирттерӗҫ.
Акци Лапсар патӗнчи чукун ҫул каҫҫи ҫинче ирхи 10 сехетрен пуҫласа 11 сехетчен иртӗ.
Чулхулари чукун ҫулӑн корпоратив службин пайташӗ Алена Чернышева ҫак йӗркесен авторне пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртме уйӑхӗн 6-мӗшне Чукун ҫул каҫҫисене тимлӗх уйӑрмалли пӗтӗм тӗнчери кун тесе йышӑннӑ. Капла йышӑнӑва Чукун ҫулӗсен пӗтӗм тӗнчери пӗрлӗхӗ, Европа союзӗн комиссийӗпе тата Пӗрлештернӗ нацисен организацийӗпе палӑртнӑ.
Водительсене чукун ҫул урлӑ каҫнӑ чух асӑрхануллӑ пулмаллине аса илтерӗҫ. Ятарлӑ памяткӑсемпе стикерсем валеҫсе парӗҫ.
Чӑваш Енре самолетпа ҫул ҫӳрекенсем йышланнӑ.
Шупашкарти аэропорт хӑйӗн пилӗк уйӑхри ӗҫ-хӗлне пӗтӗмлетнӗ. Унта пӗлтернӗ тӑрӑх, пассажирсен йышӗ кӑҫалхи кӑрлач-ҫу уйӑхӗсенче 50 процент нумайланнӑ.
«Пирӗн аэропорт пулӑшӑвӗпе кӑҫалхи пилӗк уйӑхра 141 пин пассажир усӑ курнӑ. Ку вӑл пӗлтерхи танлаштаруллӑ тапхӑртинчен 1,5 хут нумайрах», — хыпарланӑ аэропорт хӑйӗн сайтӗнче. Сӑмах май, пӗлтӗрхи кӑрлач-ҫу уйӑхӗсенче 98 пин пассажир самолетпа вӗҫнӗ.
Авиапассажирсен йышӗ нумайланнине аэропортра рейссен шучӗ пысӑкланнипе сӑлтавлаҫҫӗ. Авиарейссен хисепне 12 процент ӳстернӗ-мӗн.
Сӑмахран, Шупашкартан Мускава тата Мускавран Шупашкара вӗҫекен самолетсене кашни кун ҫӳреттерме авиакомпанисемпе калаҫса татӑлма май килнӗ. Хальхи вӑхӑтра ҫӗршывӑн тӗп хулипе Чӑваш Енӗн тӗп хулине кунсерен ҫыхӑнтараканнисем — 4 рейс. Вӗсене «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) тата «Северный ветер» (чӑв. Ҫурҫӗр ҫилӗ) компанисем хутлаттараҫҫӗ.
Алексей Кряжинов журналист Шупашкар ҫывӑхӗнчи Карачура масарӗ ҫине кайса нушаланни ҫинчен Фейсбукра ҫырса кӑтартнӑ. Ҫула тухнӑ ытти пассажир та кӑмӑлсӑрланать иккен.
«Карачура ҫӑви ҫине кайса килесси паян тамӑкпа тан», — тенӗ журналист. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, «Чӑвашавтотранса» панкрута кӑлариччен тата транспорт реформиччен автобус кашни 30-45 минутра пӗрре ҫӳренӗ. Халӗ пӗр транспортпа теприн хушши 1 сехетпе танлашать иккен. Ҫитменнине, ГАЗельсем тата 19 вырӑнлӑ 30-мӗш маршрут хутлать-мӗн. Автобус ҫитиччен пӗр 20 минут маларах чарӑнӑва 25 ҫын таран пухӑннӑ. Вӗсенчен чылайӑшӗ — унчченхи рейса вырнаҫайманнисем. Юлашки чарӑнуранах тулса килнӗ салона халӑх вырнаҫса пӗтеймен. Хирӗне-хирӗне, пӗр-пӗринпе тулаша-тулаша кӗрсе ларайнисем хӗсӗнсе Шупашкара кайнӑ.
-3.7 °C