Ҫӗрпӳ кӗперӗ водительсемшӗн ҫеҫ мар, вӗсем турттаракан пассажирсемшӗн те чун ыратӑвӗ пулса тӑчӗ темелле пулӗ. Иртнӗ ҫулхи ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗнче Чӑваш халӑх сайчӗ ӗҫе вӗҫлемелли ҫӗнӗ куна палӑртнӑ тесе ҫырнӑччӗ.

«Кӗпере хальхинче чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗ валли туса пӗтерме палӑртнӑ. Аса илтерер: ӑна 2013 ҫултах тума тытӑннӑ, 2014 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче хута ямалла пулнӑ», — тенӗ май Софья Савнеш автор вӑл вӑхӑта ӗҫе вӗслесси пирки иккӗленӗвне пытарманччӗ, «Ҫӗрпӳ кӗперне чӑнах та туса пӗтерӗҫ-ши?» ят панӑччӗ вӑл хыпара.

Паян Чӑваш Енӗн ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен ертӳҫисемпе ирттернӗ канашлура Михаил Игнатьев Федерацин ҫул-йӗр агенстви юсав ӗҫне кӑҫал вӗҫлеме шантарнине палӑртнӑ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Чӑваш Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухрӗ. Унта депутатсемсӗр пуҫне ял-хула пуҫлӑхӗсем, ӗҫ тӑвакан ытти влаҫ органӗсен ертӳҫисем, общество хастарӗсем хутшӑннӑ.

Транспорт тӑрӑмӗ пирки калаҫнӑ чух республика ертӳҫи Михаил Игнатьев кӑҫал ҫӗнӗрен 5 километр ҫул сарассине хыпарланӑ.

«Чувашавтотранс» (чӑв. Чӑвашавтотранс) тата «Чебоксарское троллейбусное управление» (чӑв. Шупашкарти троллейбус управленийӗ) предприятисенчи «кӑткӑс лару-тӑру» пирки каланӑ чух «лайӑх вариант тупма» тата «йӗрке тума» сӗнсе хӑварнӑ. Ку хыпара «Правда ПФО» интернет-хаҫат онлайн-трансляци пирки пӗлтернинче: «Турра шӗкӗр, халӗ йӑлтах ӑнланмалла», — тесе ҫырнӑ май асӑннӑ кӑларӑм журналисчӗсем Ҫырура татӑклӑ сӗнӳ пулманнине палӑртма ӑнтӑлни сисӗнет.

Транспорт инфраструктури пирки сӑмаха малалла тӑснӑ май Элтепер Шупашкарти аэропорт ӗҫне вӑйлатма кӑҫалхи виҫҫӗмӗш кварталта автостоянка тума сӗннӗ имӗш.

Ҫӗмӗрле хулипе Чулхула облаҫӗнчи Нават ялне Сӑр урлӑ каҫмалли пӑр ҫул хӗлсерен уҫӑлать. Кӑҫал та ӑна ҫак кунсенче уҫнӑ.

Вӑхӑтлӑх ҫулпа 3 тоннӑран йывӑр мар машинӑсен ҫеҫ каҫма юрать. Пӑр ҫулпа иртнӗ чух хӑвӑртлӑха та чакармалла: пӗр сехетре вунӑ ҫухрӑмран ытла хӑваламалла мар.

Ҫул каҫмалли вырӑна ятарлӑ специалистсем пӑхса тӑраҫҫӗ. Унта ҫӑлав хатӗрӗсем те пур.

Ҫӗмӗрле район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, машинӑсен пӑр ҫулпа талӑкӗпех каҫма ирӗк пур.

Пӗлтӗр пӑр ҫула пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче хупнӑччӗ. Пӑр ҫийӗн каҫса ҫӳреме пассажирсене те, ҫынсене те ҫав вӑхӑтра чарнӑччӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл тӑрӑхрисен тавран ҫӳреме пуҫланӑччӗ. Ҫу уйӑхӗн варринче тӳррӗн каҫмалли вӑхӑтлӑх кӗпер вырнаҫтарнӑччӗ.

Шупашкара икӗ хутлӑ пуйӑссем ҫӳреме пуҫлӗҫ. Анчах халех мар. 2019–2020 ҫулсенче.

Федерацин пассажир компанийӗ вӗсене хамӑр патра туса кӑларакансенчен туянасшӑн.

Икӗ хутлӑ пуйӑссене эпир маларах асӑннӑ организацире 15 маршрутпа ҫӳреттересшӗн. Кунта Петрозаводск, Мурманск, Йошкар-Ола, Хусан, Чӗмпӗр, Тольятти, Ӗпхӳ, Ӗренпур, Пенза тата Шупашкар хулисене асӑннӑ.

2021-мӗш ҫултан пуҫласа 2022-мӗш ҫул таран тата тепӗр тӑхӑр маршрутпа ҫӳретме тытӑнасшӑн. Пассажирсем нумай пулсан кӑҫал ун йышши пуйӑссене Ижевска ярасшӑн.

Сӑмах май, «Шупашкар–Хусан» маршрутпа пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ пуйӑссене ҫӳретме пуҫлас, унӑн вокзалӗ Шупашкар районӗнчи Ҫырмапуҫ ҫывӑхӗнче пулас пирки сӑмах-юмах ҫӳренине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.

Паян Шупашкарта хӗрарӑм-водителе пула ҫул ҫинче пысӑк инкек пулнӑ. «ВАЗ-21099» автомашина рульне тытса пыраканскер хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ, унта вӑл «Лада Гранта» тата ВАЗӑн 15-мӗш моделӗпе ҫапӑннӑ.

«ПроГород» сайт пӗлтернине ӗненсен, инкекре хӗрарӑм-водитель хытӑ аманнӑ. Унсӑр пуҫне аварие лекнӗ автомобильсенчен пӗринчи пассажир суранланнӑ-мӗн.

Иртнӗ уйӑхра Шупашкар район территорийӗнче хӗрарӑм-водитель хирӗҫ пыракан ҫул ҫине тухса кайнӑччӗ. 28 ҫултискер Шупашкарти банксенчен пӗрне ӗҫе васканӑ. Ҫавӑн чухне вӑл хирӗҫ ҫул ҫине кӗрсе кайса груз турттаракан «ГАЗель» машинӑпа ҫапӑннӑ. Кӳкеҫре ҫуралнӑ, Шупашкар районӗнчи ялсенчен пӗринче пурӑннӑ хӗрарӑмӑн икӗ ҫулти ачи тата упӑшки юлнӑ.

Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, 21 сехет те 45 минут тӗлӗнче, Шупашкар ҫывӑхӗнчи Сосновка поселокӗнче рейс автобусӗ инкеке лекнӗ. «Шупашкар—Сосновка» маршрутпа ҫӳрекен «ПАЗ» ҫине «ВАЗ-2110» автомобиль пырса кӗнӗ. Ҫулпа чипер пыракан автобуса ҫӑмӑл машинӑн шучӗпе ирттерсе ямалла пулнӑ. Анчах ҫакскер таҫта сӗкӗннӗ: те васканӑ, те хӑйне мӑнна хунӑ, те асӑрхаса ҫитереймен...

Инкек вӑхӑтӗнче автобус салонӗнче 3 пассажирпа 1 кондуктор ҫеҫ пулнӑ. Телее, вӗсенчен нихӑшӗ те, автобус водителӗ те аманман.

Ҫӑмӑл машинӑна тытса пыракан, Шупашкар хулинче пурӑнакан 38 ҫулти арҫын кӑштах аманнӑ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.

Ҫӑмӑл машина хуҫине те, автобус водительне те эрех ӗҫнипе ӗҫменнине тӗрӗсленӗ. Автобус рульне тытса пыраканни тӑм урах пулнӑ, ҫӑмӑл машина хуҫи сыпни палӑрнӑ.

Пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Комсомольскинчен Елчӗк енне кайнӑ чухне йӗрке хуралҫи Кӗҫӗн Таяпара пурӑнакан 54-ри тата 35-ри арҫынсене вырӑнтах вилмеллех амантнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Комсомольски районӗнче РФ Шалти ӗҫсен министерствин пайӗнче ӗҫленӗскере ҫийӗнчех ӗҫрен хӑтарнӑччӗ. Халӗ ӑна 7 ҫул таран ирӗкрен хӑтарас хӑрушлӑх пур.

РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн специалисчӗсем ку ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ. Ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 264-мӗш статйин 5-мӗш пайӗпе айӑплӗҫ.

Ун чухне ҫавскер «Шкода Октавиа» машинӑпа пынӑ чухне ҫул-йӗр правилине пӑснӑ, автомобиле сехетре 80 ҫухрӑмран кая мар хӑвӑртлӑхпа хӑваланӑ иккен, ҫул ҫинче хӑрушсӑрлӑх ҫуккине сӑнаса ҫитереймен. Ӗҫе суда ярса панӑ.

Чӑваш Ен шкул автобусӗсемпе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахсене пула Раҫҫей телеканалӗсен эфирне темиҫе хут та лекни пирки эпир хыпарланӑччӗ. Юлашки икӗ уйӑхра кӑна виҫӗ авари пулчӗ. Хальхинче шкул автобусӗпе ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах Канаш районӗнче сиксе тухнӑ. Маяк ялӗ тӗлӗнче паян, кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, шкул автобусӗ КАМАЗпа ҫапӑннӑ.

Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, авари вӑхӑтӗнче транспортра 4 ача, 1 учитель тата, паллӑ ӗнтӗ, 1 водитель пулнӑ. Шкул ачисен сывлӑхне тӗрӗслеме Канашри территорисен хушшинчи центра илсе ҫитернӗ, Канашри психиатри пульницин тухтӑрӗсене ҫав вӗрекенсене психологи пулӑшӑвӗ пама илсе кайнӑ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, ачасенчен пӗри те аманман. Ку лару-тӑрӑва Сывлӑх сыхлав министерствин ӗҫченӗсем куҫран вӗҫертмеҫҫӗ.

Аса илтерер, пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Шупашкарти Трактор тӑвакансен проспектӗнче шкул автобусӗ маршруткӑпа ҫапӑннӑччӗ. Ҫул паман ГАЗель хуҫине уншӑн 500 тенкӗлӗх штрафланӑ. Ун хыҫҫӑн тепӗр авари Улатӑр районӗнче пулнӑ. Ун чухне шкул автобусӗнче пулнӑ 16 ҫулти хӗрӗн сӑмси хуҫӑлнӑ. Иртнӗ ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче тӗп хулари Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче виҫҫӗмӗш пӑтӑрмаха шута илнӗ.

Малалла...

Иртнӗ ҫул Шупашкарти аэропортран 250 пин ытла ҫын самолетпа ҫӗршывӑн тӗрлӗ хулине тата Турцине вӗҫнӗ. Ун пек цифра иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенченпе пулман та иккен.

2017 ҫулта, 15 ҫултан, унчченхиллех Анапӑна ҫуллахи рейссем уҫӑлнӑ, Турцинчи Анталья хулине Чӑваш Енӗн тӗп хулинчен самолетпа ҫитме май килнӗ.

Крыма илсе каякан рейссен шучӗ пӗлтӗр унчченхи ҫулхинчен икӗ хут нумайланнӑ. 2016 ҫулта Симферополе самолетпа 6 720 ҫын кайнӑ, 2017-мӗшӗнче — 13 350-ӗн.

Мускава Шупашкартан самолетпа каяс текенсем пӗлтӗр те яланхиллех йышлӑ пулнӑ. Виҫӗм ҫул вӗсен шучӗ 146 пин ҫын пулнӑ, пӗлтӗр — 211 пин.

Иртнӗ уйӑхӑн 27-мӗшӗнче Шупашкарти аэропорт амбулифт туяннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтӗрех пӗлтернӗччӗ.

Кӑҫал «Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем» проект малалла пурнӑҫланӗ. 2018 ҫулта ҫулсене юсамашкӑн 1 миллион та 461 пин тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ. Ку укҫапа 143 ҫухрӑма юсӗҫ.

Кӑҫал проект валли уйӑрма палӑртнӑ укҫа-тенкӗрен 730 миллион тенки федераци хыснинчен пулӗ. Сӑмах май, пӗлтӗр ку тӗллевпе 1 миллион та 268 пин тенкӗ тӑкакланӑ. Ҫитес ҫул валли вара 1 миллион та 360 пин тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.

Кӑҫал «Хӑрушсӑр тата пахалӑхлӑ ҫулсем» проектпа килӗшӳллӗн Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти, Муркаш тата Шупашкар районӗсенчи ҫулсене юсӗҫ. Хальлӗхе республикӑра 95 ҫухрӑм ҫула йӗркене кӗртнӗ.