Чӑваш Енре пурӑнакан иккӗри ача кӑшӑлвируспа чирленӗ. Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ: «Иртнӗ талӑкра Чӑваш Енре тепӗр 29 ҫын кӑшӑлвируспа чирленине тупса палӑртнӑ», — тесе пӗлтерчӗ-ха. Ҫапла, Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствинче хыпарланӑ тӑрӑх, кӑшӑлвирус инфекцине паян 29 ҫынӑнне ҫирӗплетнӗ. Ҫав шутра ачасем те пур. Пурӗ пиллӗккӗн. Чи кӗҫӗнни — 2 ҫулта, асли — 13-ре. Аслисен ӳсӗмне илсен, вӗсем — 24 ҫултан пуҫласа 81 ҫулччен.
Covid-19 диагноз паян ҫирӗпленнисенчен 10-шӗ Шупашкарта пурӑнать, улттӑшӗ — Вӑрмар районӗнче, пиллӗккӗшӗ — Тӑвай районӗнче, пӗрер тӗслӗх — Ҫӗрпӳ, Канаш, Ҫӗмӗрле, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Хӗрлӗ Чутай, Канаш тата Елчӗк районӗсенче. 10 ҫынна пульницӑна вырттарнӑ, ыттисем килте сипленеҫҫӗ.
Ҫӗрпӳри юсанмалли 9-мӗш колонире тимӗр ещӗкре «вӑрттӑн вырӑн» тупнӑ. Вӑл учрежденири промышленноҫ зонинче пулнӑ.
Ещӗке уҫсан унта кӗсье телефонӗсем тупнӑ. Пӗтӗмпе – 39 телефон. Ҫавӑн пекех зарядка тумалли 20 хатӗр, штекерсем, 4 аккумулятор, кабель, наушник пулнӑ. Ку кӑна мар, телефонсемпе пӗрле «Саф-момент» ҫӗпре те пытарнӑ.
Ҫак япаласем колони территорине мӗнле майпа лекнӗ? Следовательсен ҫакна уҫӑмлатма тивӗ. Айӑплава пурнӑҫлакан федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, кун тӗлӗшпе служба тӗрӗслевӗ пулӗ.
Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗрте пурӑнакан Юрий Туринке Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаевран ыйтса ҫырнӑ. Ӑна вӑл Олег Алексеевичӑн Фейсбукри страницинче шӑрҫаланӑ.
Юрий Туринке Чӑваш Енре Раҫҫей Конституцийӗн 14-мӗш статйине пӑснипе ҫыхӑннӑ ыйту тесе палӑртнӑ. Ыйту авторӗ чӑвашсен чӑн тӗнне хӗсӗрлени пирки сӑмах хускатнӑ. Ҫӗрпӳре православи чиркӗвӗ ыйтнипе чӑваш юпине ишнине асӑннӑ, Муркаш районӗнче те ҫавах-мӗн. Юрий Туринке чӑвашсен йӑли-йӗркине ирттермелли вырӑн тума Шупашкарта ҫӗр уйӑрма ыйтнӑ.
2017 ҫулта Юрий Туринке хуҫалӑхӗнче чӑваш юписен комплексне (сӑнӳкерчӗкре) уҫнӑччӗ.
Нарӑсӑн 14-мӗшӗнче Ҫӗрпӳри полицие 49 ҫулти арҫын пулӑшу ыйтма пынӑ. Арҫын каланӑ тӑрӑх, ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ, банкӑн хӑрушсӑрлӑх ӗҫченӗ-мӗн.
Палламан ҫын каланӑ тӑрӑх, ултавҫӑсем ҫак ҫыннӑн кредит карточкинчен 160 пин тенкӗ сӑптӑрма хӑтланаҫҫӗ. Укҫана ҫухатасран банкомата кайса илмелле-мӗн, «управ ячейкине» хумалла имӗш. Ҫӗрпӳ арҫынни ӑна ӗненсе ҫапла тунӑ та, лешӗ каланӑ телефон номерӗ ҫине куҫарнӑ.
Кайран ҫав ҫын тата 55 пин куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ, унтан – 10 пин тенкӗ. Ҫапла майпа арҫын ултавҫа 215 пин тенкӗ куҫарса панӑ, вӗсенчен 205 пинӗ – кредит.
Арҫынна тепӗр кун карточка патне банка пыма хушнӑ. Унта ҫитсен ҫеҫ вӑл ултавҫа аллине лекнине ӑнланнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ял ипотекипе усӑ курма пулать. Кредита ҫулталӑкне 0,1-3 процентпа илме май пур. Ӑна 21-64 ҫулти ҫынсене параҫҫӗ.
Ҫӑмӑллӑхлӑ ипотекӑна хваттер, ҫурт туянма илме параҫҫӗ. Паллах, куҫман пурлӑха ял-салара илмелле. Ял-саласӑр пуҫне ҫак шута 30 пин ҫынран сахалрах пурӑнакан пӗчӗк хуласем кӗреҫҫӗ. Чӑваш Енре те унашкаллисем пур: Куславкка, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Етӗрне.
Ипотека илсе ҫурт хӑпартас тесен подряд организацийӗпе килӗшӳ тумалла, ӗҫе пурнӑҫламалли срок – 24 уйӑхран ытларах мар.
Ҫӑмаллӑхлӑ ипотекӑна 25 ҫул таран параҫҫӗ, чи пысӑк сумма – 3 миллион тенкӗ.
Паян Чӑваш Енӗн Патшалӑх ветеринари службин пуҫлӑхӗн ҫумӗ пулма Дмитрий Моисеева ҫирӗплетнӗ. Ку хушӑва Иван Моторин премьер-министр алӑ пуснӑ.
Дмитрий Моисеев 2005 ҫулта Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнчен вӗренсе тухнӑ. Ун пирки вӑл ҫамрӑклах кирек епле ӗҫе те тиркемен тесе калама пулать. Хуралҫӑра та ӗҫленӗ, формовщикра та. Ял хуҫалӑх академийӗнче «Бухгалтер учечӗ, анализ тата аудит» специальноҫа алла илнӗ. Ун хысҫӑн вӑл РФ Пенси фончӗн Ҫӗрпӳ районӗнчи управленийӗнче, Перекет банкӗн филиалӗнче, Ҫӗрпӳри аграрипе технологи техникумӗнче ӗҫленӗ. 2012 ҫурла уйӑхӗнченпе Чӑваш Енӗн Патшалӑх ветеринари службинче бухгалтер учечӗпе финан учечӗн пайӗн пуҫлӑхӗ — тӗп бухгалтер пулса тӑрӑшнӑ.
Чӑваш Енӗн Стройминӗ йӑлари хытӑ каяша турттармалли ҫӗнӗ виҫене ҫирӗплетнӗ. Хуласемпе хула йышши поселоксенче пӗр ҫын пуҫне ҫав виҫе 1,97 кубла метрпа танлашӗ, ялсенче — 1,57 кубла метрпа. Маларах вӑл пур ҫулталӑкра 2,02 кубла метрпа танлашнӑ.
Йӑлари хытӑ каяша турттарнӑшӑн кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртен 30-мӗшӗччен Улатӑрта, Канашра, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Шупашкарта, Ҫӗмӗрлере, Куславккара, Сӗнтӗрвӑрринче, Ҫӗрпӳре, Етӗрнере, Буинск, Вӑрнарта, Йӗпреҫре, Вӑрмарта, Кӳкеҫре пурӑнакансем кашни ҫын пуҫне уйӑхсерен 63,15 тенкӗ тӳлӗҫ.
Ялсенче пурӑнакансене 47,56 тенкӗшер тӳлеттерӗҫ.
Пӗлтӗр хула ҫыннисем уйӑхсерен кашни ҫын пуҫне 76 тенкӗ те 76 пус тӑкакланнӑ, ял ҫыннисен 61 тенкӗ те 56 пус кӑларса хума тивнӗ.
Чӑваш Енри вӗренӳ заведенийӗсем, хальхинче техникумсемпе колледжсем, Раҫҫейре чи лайӑх лайӑххисен йышне лекнӗ.
Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейӗн Ҫутӗҫ министерстви 2019 ҫулта ҫӗршывра кадрсене епле хатӗрленин мониторингне хатӗрленӗ.
Топ-500-е Канашри транспортпа энергетика техникумӗ, Ҫӗрпӳри аграрипе технологи техникумӗ, Шупашкарти апатлану технологийӗпе коммерци техникумӗ, Самарти ҫул-йӗрӗн патшалӑх университечӗн Улатӑрти филиалӗ лекнӗ.
Мониторинга хатӗрленӗ чухне вӗренӳ ӗҫне, вӗренсе тухакансен пӗлӳ шайне, учрежденисен инфраструктурине, финанспа экономика ӗҫ-хӗлне, кадрсене, вӗренсе пӗтернисем профессипе ӗҫе вырнаҫнине тата ытти хӑш-пӗр ҫавӑн пек критерие шута илнӗ.
Шупашкарти васкавлӑ медпулӑшу ӗҫченӗсем планшетпа ӗҫлеме пуҫланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: тухтӑрсене планшетсем пациент пирки кирлӗ хыпара васкавлӑн пӗлме кирлӗ. Ҫапла вара фельдшер пӗр-пӗр ҫын хӑҫан ҫуралнине ҫеҫ мар, ун валли хӑҫан тата мӗнле сӑлтавпа васкавлӑ пулӑшу чӗнни таранах пӗлейрет.
Планшетсене хальлӗхе Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Ҫӗрпӳри бригадӑсене валеҫсе панӑ. Апла пулсан унти тухтӑрсем ҫӗнӗлле ӗҫлеме хӑнӑхнӑ ӗнтӗ.
Ҫак кунсенче техникӑна Сӗнтӗрвӑрринчи, Куславккари, Етӗрнери, Элӗкри, Муркашри, Вӑрмарти, Канашри, Патӑрьелти, Вӑрнарти, Йӗпреҫри бригадӑсене валеҫсе панӑ. Асӑннӑ подстанцисенчи тухтӑрсем халӗ планшетпа ӗҫлеме хӑнӑхаҫҫӗ. Ҫулталӑк вӗҫлениччен оборудование Улатӑр, Ҫӗмрле, Пӑрачкав, Хӗрлӗ Чутайри подстанцисене ҫитерсе парӗҫ.
Иртнӗ талӑкра «Лиза Алерт» нимеҫисем ҫамрӑк ҫынна тата икӗ ачана шыранӑ.
20 сехет те 15 минутра Канашра ҫамрӑк арҫын ҫухалнӑ. Вӑл ҫыхӑнӑва тухман. Нимеҫӗсем шырама тытӑннӑ ҫеҫ – вӑл хӑй тӑванӗсем шӑнкӑравланӑ.
Кӑштахран каллех хыпар ҫитнӗ: Шупашкарта 8 ҫулти ача ҫухалнӑ. Ӑна 22 сехет те 17 минутра пӗр чарӑнура ҫынсем курнӑ-мӗн. Пӗччен тӑракан арҫын ачана пӗр ҫын асӑрханӑ та ачан амӑшӗпе ҫыхӑннӑ.
Нимеҫӗсем сывлӑш ҫавӑрса та илеймен – каллех шӑнкӑрав ҫитнӗ. Ҫӗрпӳре 12-ри хӗрача ҫухалнӑ иккен. Ӑна полици те, ҫынсем те шыранӑ. Ҫур ҫӗр иртни 2 сехет те 47 минут ҫитнӗ – ачана ҫаплах тупайман. Кӗҫех хыпар килнӗ: камерӑсене пӑхсан кунашкал хӗрачана пӗр ҫурт картишӗнче асӑрханӑ. Хӗрачана ҫийӗнчех тупнӑ.
+12.5 °C