ЧР Вӗренӳ министерствин «Эткер» центрӗнче ачасен «Ҫухатма юраманни пирки» экологи театрӗсен республика конкурсӗ иртнӗ.
Унта пӗтӗмпе Вӑрмар, Елчӗк, Красноармейски, Куславкка, Муркаш, Патӑрьел, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Улатӑр, Хӗрлӗ Чутай районӗсенечи, Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенчи 12 команда хутшӑннӑ.
Ача-пӑча ушкӑнӗсене жюри тӗрлӗ енчен хакланӑ: актер пултарулӑхне, жанрсене, тематикине, костюмсене. Эксперт комиссине командӑсен сценарийӗсем, ҫамрӑк артистсем тыткӑнланӑ.
Елчӗк районӗн шайӗнче иртнӗ конкурсра ҫӗнтернӗ «Эксперимент» театр студийӗ республика конкурсӗнче 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Елчӗк шкулӗн ушкӑнӗн «Сказка о том, как Иванушка-дурачок святой источник в селе Яльчики защищал» (чӑв. Айван Иван Елчӗкри сӑваплӑ ҫӑлкуҫа хӳтӗлени пирки калакан юмах) постановки жюри пайташӗсене килӗшнӗ. Театр студийӗн ертӳҫи — Валентина Сергеевна Мартынова.
«Ҫурхи ырӑлӑх эрне» акципе килӗшӳллӗн И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн студенчӗсем, «ЭКА» симӗс юхӑм, «Малютка» ача ҫурчӗн территорийӗнче тирпей-илем кӳнӗ.
«Ҫурхи ырӑлӑх эрни» акци ҫулсерен ака уйӑхӗн 14-20-мӗшӗсенче иртет. «Малютка» ача ҫурчӗн территорине тирпей кӳрес ӗҫе И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн технологипе экономика, психологипе педагогика, историпе филологи, физкультура факультечӗн студенчӗсем хутшӑннӑ. Вӗсем икӗ сехете яхӑн ҫӳп-ҫап пуҫтарнӑ.
«ЭКА» симӗс юхӑмӑн территори штабӗн ертӳҫи Татьяна Трофимова каланӑ тӑрӑх, вӗсенчен «Малютка» ача ҫурчӗн ӗҫченӗсем пулӑшу ыйтнӑ. «Эпир кӗреплесемпе ҫулҫӑ турарӑмӑр, ача пахчи умӗнчи клумбӑсене йӗркене кӗртрӗмӗр», — тенӗ Татьяна Трофимова. Шӑматкунлӑха 20 ҫын ытла хутшӑннӑ.
«ЭКА» симӗс юхӑм калаҫман-илтмен ачасен 3-мӗш коррекци шкулӗ умӗнче те тирпейленӗ: карта сӑрланӑ, туратсене, ҫӳп-ҫап пуҫтарнӑ. Кунсӑр пуҫне вӗсем унта вӗренекен ачасемпе хутшӑнма, вӗсемпе туслӑх йӗркелеме тӑрӑшнӑ.
Ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртме уйӑхӗн 5-мӗшӗччен Раҫҫейре Экологи харушсӑрлӑхӗнчен хӳтӗленмелли кунсем иртеҫҫӗ. Ҫак акципе килӗшӳллӗн Чӑваш Енри тӳре-шара «Селфи ҫӳп-ҫапа хирӗҫ» акци пуҫарнӑ.
Тӳре-шара ҫак мероприятие чылай ҫын хутшанасса шанать. Ара, сӑн ӳкрӗнме кӑмӑллакан нумай-ҫке. Акцие хутшӑнмашкӑн вара йывӑр мар. Хӑвна кӗсье телефонӗ е фотоаппарат ҫине ҫӳп-ҫап купи патӗнче ӳкермелле. Сӑнӳкерчӗке ЧР Ҫутҫанталӑк министерствинче кӑтартнӑ e-mail ҫине ямалла. Ҫырура телефон номерне, сӑна ӑҫта ӳкернине палӑртмалла.
Акци йӗркелӳҫисем каланӑ тӑрӑх, чи хастаррисем «Сӑрҫи» заповедникӑн ҫутҫанталӑк музейне экскурсие кайса курӗҫ.
Сӑмах май, селфи — хӑвна хӑв фотоаппарат е кӗсье телефонӗ ҫине сӑн ӳкерни.
ЧР суту-илӳпе промышленноҫ палатинче иртнӗ ҫавра сӗтелре ҫак ыйтӑва хускатнӑ. «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, унта ял туризмне аталантарассине сӳтсе явнӑ.
Ҫавра сӗтелре ҫивӗч ыйтусене хускатнӑ. Чӑваш Ен хальлӗхе хӑйне туристсем умӗнче кӑтартма пӗлмест-мӗн. Ҫавна май экспертсем ҫӗнӗ имидж йӗркелеме пулӑшакан паллӑсене ҫӳтсе явнӑ.
— Тӗлӗнмелле те, туристсене чи илӗртекенни — Атӑл, — тенӗ ЧР Экспорт пулашӑвӗн центрӗн пуҫлӑхӗ Александр Рыбаков. — Атӑл леш енче хыр вӑрманӗ пур, Мари Республики хыҫҫӑн Киров облаҫӗ пуҫланать теҫҫӗ пулсан кунта Ҫӗпӗр пуҫламӑшӗ теме пулать. Манӑн кӑмӑла «Вӑтам Раҫҫей тайги» тени каять. Ку туристсене те килӗшет.
Ав Сочире иртнӗ Олимпе вӑййисенче регионсен куравне Чӑваш Ен те хутшӑннӑ. Ҫавра сӗтелре туристсене Чӑваш Ене экологи тӗлӗшӗнчен таса апат-ҫимӗҫпе, чӑваш тӗррипе илӗртмес ыйтӑва та хускатнӑ.
Пухура Чӑваш Республикине килекен туристсем валли акӑлчан чӗлхиллӗ сайт та тума сӗннӗ. Ҫавра сӗтеле хутшӑнакансем кӗркунне енне Беларуҫри ял туризмӗн аталанӑвӗпе паллашма палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн Культура, наци тата архив ӗҫӗсен министерстви «Чӑваш Ен — Атӑл чӗри» туризм бренчӗн логотипне хатӗрлеме конкурс ирттерессине пӗлтернӗ.
Асӑннӑ ят тӑван республикӑмӑр туризм тӗлӗшӗнчен тата ытти уйрӑмлӑха пӗтӗҫтерекен ӑнлав пулнине шута илмелле. Ҫутҫанталӑк, истори, социаллӑ культура, наци йӑлисен, пулӑмсемпе ытти хӑйне евӗрлӗх тӑрӑх Чӑваш Ене уйрӑса илмелле тӑвакан сӑмахҫаврӑнӑш уҫса паракан бренд логотипне палӑртмалли конкурса ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен тытӑнса ака уйӑхӗн 28-мӗшӗччен ирттереҫҫӗ. Пӗтӗмлетӗвне ака уйӑхӗн 30-мӗшне палӑртнӑ.
Конкурс йӗрки-шывӗпе (положенийӗпе) Культура министерствин сайтӗнче паллашма пулать. Документсене Шупашкарти Президент урамӗнчи 17-мӗш ҫуртри 631-мӗш пӳлӗмре йышӑнаҫҫӗ. Электрон адрес: culture36@cap.ru. Ыйтса пӗлмелли телефон: (8352) 64-22-94.
Пӗтӗм тӗнчери кайӑксен кунӗ тӗлне, ӑна ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ, Вӑрнар район пульницинче шӑнкӑрч вӗлли ӑсталассипе конкурс ирттернӗ. Чи лайӑх ӑстана сывлӑх учрежденийӗн тӗп тухтӑрӗн Николай Тенюковӑн парнисемпе чыслама йышӑннӑ.
Пульницӑра ӗҫлекенсем каланӑ тӑрӑх, медицина учрежденийӗ йӗри-тавра хурӑнсемпе хырсем йышлӑ ӳсеҫҫӗ. Апла тӑк вӗллесене ҫакма вырӑн пур. Хӗрарӑм тухтӑрсене мӑшӑрӗсем пулӑшнине пытармаҫҫӗ. Пӗтӗмпе 10 вӗлле ӑсталанӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшне пульницӑна комплекслӑ пӑхса тӑракан рабочи хатӗрленӗ.
Тӗп парнепе вара Вӑрнарти 1-мӗш шкулта вӗренекен Артем Евстафьева чыслас тенӗ. Унӑн амӑшӗ, Людмила Евстафьева, пульницӑра функци диагностикин врачӗ пулса ӗҫлет. Вӑл — вырӑнти профком ертӳҫи те.
Сӑнсем (27)
Пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Красноармейски районӗнче ачасен «Мӗн ҫухатма юрамасть — ҫавӑн пирки» экологи театрӗсен конкурсӗ иртнӗ. Мероприятие Культура ҫулталӑкне халалланӑ. Ӑна ача-пӑча пултарулӑх ҫурчӗн, Красноармейски район администрацийӗн вӗренӳ пайӗн ӗҫченӗсем йӗркеленӗ.
Конкурса общественноҫа экологи ыйтӑвӗсемпе кӑсӑклантарас, ҫутҫанталӑка ытларах хисеплеме вӗрентес тӗллевпе ирттернӗ. Унта районти вӗренӳ учрежденийӗсенчи 10 театр ушкӑнӗ хутшӑннӑ. Кашни ушкӑнра — 10 ҫын.
Жюри членӗсем пултарулӑха, костюмсене, сцена ҫинче хӑйсене тытма пӗлнине тата ыттине хакланӑ. Кашни ушкӑн валли 10 минут ҫеҫ уйӑрнӑ.
Конкурс ҫӗнтерӳҫисем Алманчри шкул вӗренекенӗсем пулнӑ. Вӗсем «Вӑрманти спецназ, е Симӗс тӗнчене кам ҫӑлать» постановка кӑтартнӑ. Именкасси шкулӗ «Вӑрман шкулӗ» кӑтартса 2-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ. Кӗҫӗн Шетмӗ шкулӗн ачисем «Тӗлӗнмелле вӑрман» постановкӑпа 3-мӗш вырӑна тухнӑ.
Пултарулӑх ушкӑнӗсене пурне те номинацисенче палӑртнӑ, дипломсемпе чысланӑ.
Йӑлана кӗнӗ «Кайӑк ҫитеркӗчӗ» экологи конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Ҫак вӑхӑтра Шупашкар шкулӗсенче вӗренекен ачасем 400 ытла сырӑш ӑсталанӑ.
Кӑҫал конкурса 1–5-мӗш классем хутшӑннӑ. Вӑл пӗлтӗрхи раштавӑн 10-мӗшӗнче тытӑннӑ та кӑҫалхи пушӑн 10-мӗшӗнче ӗҫленӗ. Сырӑшсене парксенче, скверсенче, аллейӑсенче ҫакнӑ. Пурте йӗркелӳ комитетне заявкӑсем, хӑтлавсем ярса панӑ. Унта вӗсем хӗлле кайӑксене тӑрантарсси пирки каласа кӑтартнӑ.
Конкурс йӗркелӳҫисем «Шупашкарти экологи управленийӗ» тата регионти «Симӗс хула» экологи общество организацийӗ пелтернӗ тӑрӑх, 1-мӗш вырӑна Шупашкарти 47-мӗш шкулти 1«м»-мӗш класс тивӗҫнӗ. Харпӑр ӗҫем хушшинче 40-мӗш шкулти 3«к»-мӗш класра вӗренекен Ева Игнатьева пӗрремӗш пулнӑ.
Ҫуркунне ҫитнӗ май кайӑксем вӗҫсе килеҫҫӗ. Вӗсем хӑйсем валли йӑва шыраҫҫӗ. Ҫунатлӑ тусӑмсене эпир те пулӑшаятпӑр-ҫке. Ачасем те ашшӗ-амӑшӗпе пӗрле вӗллесем хатӗрлеме пултараҫҫӗ.
Етӗрне районӗнчи Ача-пӑча пултарулӑх ҫурчӗ «Кашни кайӑка — ҫурт» экологи акцийӗ йӗркеленӗ. Ӑна кайӑксене ҫурт тупма пулӑшас тӗллевпе ирттереҫҫӗ. Ара, ҫунатлӑ тусӑмсене йӑва тупса чӗпӗсем кӑларма ҫӑмӑл мар-ҫке. Акци пуш уйӑхӗн 11–26-мӗшӗсенче пулӗ. Унта ҫемьесем, ушкӑнсем, уйрӑм ҫынсем, учрежденисемпе организацисем хутшӑнма пултараҫҫӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене номинацисемпе палӑртӗҫ. Конкурсҫӑсене асӑрхаттараҫҫӗ: вӗллесене йывӑҫене сиенлетмесӗр ҫакмалла.
Нумаях пулмасть Пӗтӗм Раҫҫейри «Симӗс патруль» общество организацийӗ «Раҫҫей субъекчӗсен экологи танлашӑмне» хатӗрленӗ. Унта 83 регион хутшӑннӑ. Чӑваш Ен вӗсен йышӗнче 9-мӗш вырӑна тухнӑ.
«Симӗс патруль» списока хатӗрленӗ чухне регионсене хакламашкӑн 15 индикатор илнӗ. Индикаторсем мониторингӑн виҫӗ сферине — промышленноҫпа экологи, ҫутҫанталӑк сыхлавӗн, социаллӑ экологи индексӗсене — палартнӑ. Пӗрремӗш ушкӑна атмосфера, шыв тата ҫӗр ресурсӗсен, биорессурсен кӑтартӑвӗсем кӗнӗ. Иккӗмӗшӗнче — техносфера (продукципе пулӑшу, ӑслӑлӑхпа технологи, бизнес яваплӑхӗ, ЙХК (ТБО), промышленноҫ каяшӗсем). Виҫҫӗмӗш ушкӑна социум кӗнӗ (информаци-психологи климачӗ, вӗренӳпе культура, граждан обществи, влаҫ тата саккун).
Ҫавӑн пекех танлашӑма (рейтинга) регионти массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пичетленнӗ статьясем, ӑслӑлӑх-тӗпчев организацийӗсен доклачӗсем лайӑх витӗм кӳнӗ. Регионта пурӑнакансем экологи тӗлӗшӗпе ӳпкелешнине те шута илнӗ.
Шупашкарти экологи управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, индекссен пӗтӗмӗшле сумми Чӑваш Ене 9-мӗш вырӑна тухма май панӑ. Тамбов облаҫӗ пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.
+3.3 °C