Чӑваш Енре «Хӑрушлӑхсӑр пахалӑхлӑ ҫулсем» наци проектне пурнӑҫланӑ май Ҫӗмӗрле районӗнчи Паланлӑ юханшыв урлӑ хывнӑ кӗпере тӗпрен юсаҫҫӗ.
Объектри ӗҫсем вӗҫленсе пыраҫҫӗ. Юпан 24-мӗшӗнче подрядчик чи яваплӑ тапхӑра — асфальт-бетонӑн финиш сийне сарас ӗҫе — ирттерӗ.
Ҫавна май 13:00 сехетрен пуҫласа 17:00 сехетчен асӑннӑ объект тӑрӑх транспорта ҫӳреме чарӗҫ.
Объектри ӗҫсем, 2020 ҫулта пуҫланнӑскерсем, 2 тапхӑрта иртеҫҫӗ. Транспорт ҫӳреме юрӑхлӑ пулма эксплуатаци уйрӑмлӑхӗсене юсаса ҫӗнетес тата ҫул урлӑ каҫмалли вырӑна сыхласа хӑварас тӗллевпе кӗперӗн конструкцине, тӗрев пайӗсене туллин улӑштарнӑ, пролетлӑ хуралтӑсен ҫыхӑну тытӑмӗсене вӑйлатнӑ. Ҫавӑн пекех хӑрушсӑрлӑх валли кӗперпе ун патне илсе пыракан ҫул ҫинчи тимӗр картасене вырнаҫтарнӑ.
Объектри ӗҫсем пӗтӗмпех юпа уйӑхӗн вӗҫӗччен вӗҫленӗҫ.
Чӑваш Ен тӗп хулинче регион шайӗнчи «Аптека ҫурчӗ, XIX ӗмӗр вӗҫӗ» культура еткерӗн объектне юсама пуҫӑннӑ. Вӑл Бондарев урамӗнчи 13-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ, Шупашкарти аптекӑллӑ пӗрремӗш ҫурт пек паллӑ.
Чӑваш Ен Сывлӑх сыхлав министерствин пресс-служби каланине «Ҫыхӑнура» портал пӗлтернӗ тӑрӑх хальхи вӑхӑтра ҫурт фасадне юсаҫҫӗ, чӳречесене ҫӗнетеҫҫӗ. Ӗҫ докуменчӗпе килӗшӳллӗн, чӳречесене малтанхи пекех упраса хӑварӗҫ. Вӗсене пластиклипе ылмаштармӗҫ, ҫавӑн пекех чӳречесен малтанхи тӗсӗ те сыхланса юлӗ. Алӑксене юсанӑ чухне те ҫавӑн пекех тӑвӗҫ.
Юсав хакӗ 5,6 миллион тенкӗпе танлашать. Ӗҫе «Фирма «РИС» ТМЯП ирттерет.
Сӑмах май, ку ҫуртра вырнаҫнӑ 1-мӗш №-лӗ аптека юсав вӑхӑтӗнче те хупӑнмӗ, ахаль чухнехи пекех ӗҫлӗ.
Шупашкарти Ефремов купса бульварӗнче вырнаҫнӑ Ехрем хуҫа ҫуртне юсӗҫ. Халӗ проектпа смета документацине хатӗрлеме уҫӑ конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Контрактӑн пуҫламӑш хакӗ – 3 миллион те 82 пин тенкӗ. Конкурса ултӑ уйӑхра ирттерсе ӗлкӗрмелле. Объектӑн историпе культура экспертизине тӑвассине те палӑртса хӑварнӑ.
Ефремов купса бульварӗнчи 10-мӗш ҫурт культура эткерлӗхӗ шутланать. Асӑннӑ ҫуртра 1919 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ӗҫ ҫыннисем умӗнче Надежда Крупская тухса калаҫнӑ.
Ҫурта 1884 ҫулта туса лартнӑ. Унӑн хуҫи малтан Прокопий Ефремов пулнӑ, кайран – унӑн ывӑлӗ Сергей. Революци хыҫҫӑн унта РКП (б) Шупашкарти уес комитечӗ, Халӑх ҫурчӗ, Шупашкар ӗҫтӑвкомӗ, НКВД, патшалӑх политика управленийӗ, хӑрушсӑрлӑх комитечӗ, В.И. Ленин музейӗ, 1991 ҫултанпа Чӑваш наци музейӗ вырнаҫнӑ.
Улатӑрти хула училищи пулнӑ икӗ хутлӑ ҫурт пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗнче шеллевлӗн курӑнса ларнӑ. 1911 ҫулта хӑпартса лартнӑскере 1990 ҫулхи юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче республика шайӗнчи историпе культура палӑкӗ тесе йышӑннӑ. Ҫурта юсаса ҫӗнетмелле пулин те укҫа-тенкӗ уйӑрман.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, 2020-2021 ҫулсенчи хӗле ҫурт ӑшӑсӑр кӗтсе илме пултарнӑ. «Вырӑнти таврапӗлӳ музейӗн директорӗ Татьяна Алексеевна Борисова мана укҫа уйӑрма май тупма ӳкӗте кӗртрӗ, унтан подряд организацийӗ ӗҫе тытӑнчӗ», — аса илнӗ Элтепер. Халӗ историпе культура палӑкне юсаса ҫӗнетнӗ, унта ӑшӑ та ҫутӑ.
Каярах ҫав ҫурт тавралли лаптӑка хӑтлӑлатасшӑн, унта Вырӑс провинцийӗн музейне уҫасшӑн. Олег Николаев пӗлтернӗ тӑрӑх, территорие илемлетиччен проект хатӗрлемелле, ун валли каллех укҫа тупмалла. «Тупӑпӑр», — шантарнӑ Элтепер.
Чӑваш Республики урлӑ «Атӑл» М-7 трасса 15 ял-хула патӗнчен иртет. Федераци ҫулӗ пулнӑ май машинӑсем йышлӑ хутлаҫҫӗ. Иртен-ҫӳрене каҫса ҫӳреме кансӗр. Ҫавна шута илсе автобус чарӑнӑвӗсем тата ҫуран ҫӳрекенсене каҫмалли ҫул патӗнче хунарсем ҫаксан аван.
«Волго-Вятскуправтодор» федерацин хысна учрежденийӗн халӑхпа ҫыхӑну тытакан специалисчӗ Лира Нурсаитова пӗлтернӗ тӑрӑх, хунарсене М-7 ҫулӑн Чӑваш Енри виҫӗ участокӗнче вырнаҫтарӗҫ: Кипечкасси (км 629+511 — км 630+010), Шупашкаркасси (км 632+202 — км 632+652) тата Апаш (км 665+473 — км 665+91) тӗлӗнче.
Питтикасси тата Энтри Пасар ялӗсем патӗнче светофор вырнаҫтарӗҫ.
Шупашкарти лифтсене кӑҫал та ҫӗнетӗҫ.
2020 ҫулта нумай хваттерлӗ 16 ҫуртра 90 лифт ылмаштарма палӑртнӑ. Ҫакӑн валли 158 миллион тенкӗ кирлӗ. Укҫана нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплӗн юсасси ҫинчен калакан программӑпа килӗшӳллӗн уйӑраҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн Ҫурт-йӗр фончӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ Андрей Шестаков ӗнентернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра 12 ҫуртра 62 лифта ылмаштарса пӗтернӗпе пӗрех. Тепӗр 28 лифта пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗччен хута яма палӑртнӑ. Ҫакӑн пӗлтереҫҫӗ Шупашкар хула администрацийӗн пресс-службинче. Кӑҫалах тепӗр 11 ҫуртри лифтсене ҫӗнетмелле.
Шупашкарти ҫуртсенче пассажирсене турттармалли лифтсен шучӗ 3479-па танлашать. Япӑхнисене кашни ҫулах пӗчӗкшерӗн ҫӗнетсе пыраҫҫӗ.
Шупашкарти аэропорт тулашӗ епле пулассине халӑхпа татса парӗҫ.
Аса илтерер: республикӑн тӗп хулинчи аэропорта тӗплӗн юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. Халӗ проект ӗҫӗ вӗҫленнӗ темелле. Ҫапах та аэровокзалӑн тулаш енне тӑвассипе ыйту ҫуралнӑ иккен. Проектантсем унӑн пилӗк вариантне сӗннӗ. Кашниех хӑйне евӗр. Паянхи куна, сӑмах май, виҫҫӗмӗш вариантшӑн сасӑлакансем ытларах пулни курӑнать. Пурӗ 2 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Унта кашни ҫынах хутшӑнма пултарать.
Тата ҫакна та аса илтерер: Шупашкарти аэропорт умне Андриян Николаев космонавтӑн скульптурине лартасшӑн. Ҫавӑн пекех хула администрацийӗпе килӗшӳ туса аэропорт ҫине асӑну хӑми ҫакасшӑн. Ку ыйтусене ятарлӑ комисси ларӑвӗнче ыран пӑхса тухӗҫ.
Шупашкарти Иван Яковлев проспекчӗпе машинӑсене ҫӳретме тытӑннӑ. Ҫӗнӗ ҫулччен ҫав ҫула уҫассине республикӑн тӗп хулин сити-менеджерӗ Алексей Ладыков ҫак эрнере журналистсене пӗлтернӗччӗ-ха. Каланӑ сӑмаха тытнине халӗ, ав, хамӑр курса ӗнентӗмӗр.
Сӑмахӑмӑр — Иван Яковлев проспекчӗн 9-мӗш пилӗкҫуллӑх урамне пӑрӑнакан ҫул ҫавринчен тытӑнса Кӑнтӑр поселокне пӑрӑнмалли вырӑн патне ҫитичченхи лаптӑк ҫинчен.
Асӑннӑ урамри ҫав лаптӑка кӑҫал кӗркунне юсама тытӑннӑччӗ. Тӳррипе каласан, халӗ вӑл ҫула пӗтӗмпех туса пӗтереймен-ха. Асфальтӑн ҫиелти сийне ҫуркунне сарӗҫ. Ҫакӑн пирки Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмри хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Чӑн та, паян 11 сехет тӗлӗнче вӑл ҫула уҫманччӗ, халӗ унтан машинӑсене ҫеҫ мар, троллейбуссене те янӑ.
Шупашкарти тӳре-шара килес ҫул хӑш ҫула юсассине палӑртнӑ. Йышӑнӑва тӑвиччен вӗсем халӑх сӗнӗвне шута илнӗ. Ун валли кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче ятарласа ыйтӑм ирттернӗ. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче сӗнсе ҫырнисене те шута илнӗ. Ҫакӑн пирки паян Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ планеркӑра Ҫурт-йӗпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата хӑтлӑх управленийӗн пуҫлӑхӗ Олег Белов пӗлтернӗ.
Иван Яковлев проспектӗнчи автоҫула юсассин 3-мӗш тапхӑрне 2020 ҫулта вӗҫлеме палӑртаҫҫӗ. Сӑкӑт кӗперне те килес ҫул юсаса пӗтересшӗн.
Килес ҫул Граждан урамне, И. Яковлев проспектӗнчен Канаш шосси таран ҫӗнетесшӗн, Лапсар проездне юсаса ҫӗнетесшӗн. 1-мӗш Кӑнтӑр урамне тума палӑртнӑ, Трактор тӑвакансен проспектӗнчи кӗпере тӗплӗн юсасшӑн.
Тукташ, Илпек, Ленин (Николаев урамӗнчен тытӑнса Вокзалҫум урам таран), Воробьев композиторсен, Кооператив, Игнатьев, Яноушек урамӗсене, Мусков проспекчӗ патне пыракан ҫула, Вӑрнар шоссине, Бабушкин тӑкӑрлӑкне, База проездне, Н. Никольский проспектне юсама шухӑшлаҫҫӗ.
Паян, юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, Шупашкарти Хӗрлӗ лапама юсанипе пуҫлӑхсем вырӑна тухса паллашнӑ. Хӗрлӗ лапама тата Шупашкарти кӳлмеке «Чувашия – сердце Волги» (чӑв. Чӑваш Ен — Атӑл чӗри) кластера тунӑ май юсаса ҫӗнетеҫҫӗ.
Вырӑна тухса ирттернӗ канашлӑва Чӑваш Республикин культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗн ҫумӗ Елена Чернова, Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ, сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов, подряд организацийӗсемпе структура подразделенийӗсен пайташӗсем пуҫтарӑннӑ.
Хальхи вӑхӑтра подрядчик ҫул сарать. Асфальт вырӑнне гранит плитки хуртарнӑ. Лапамра ҫывӑх вӑхӑтра ҫутӑ музыка фонтанӗ тата велосипедпа ҫӳремелли меллӗ ҫулсем пулӗҫ. Ачасемпе аслисене канмалли вырӑнсем йӗркелӗҫ.
-10.7 °C