Паян Шупашкарти Иван Яковлев палӑкӗ умӗнче Чӑваш чӗлхи кунне халалланӑ тӗлпулу иртнӗ. Унта республика Элтеперӗ Олег Николаев, республикӑн культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова, культура ӗҫченӗсем тата ыттисем хутшӑннӑ.
Аса илтерер: кӑҫал пирӗн халӑхӑмӑр чӑваш ҫырулӑхне йӗркеленӗренпе 150 ҫул ҫитнине паллӑ тӑвать.
Сӑмах май каласан, тӑван чӗлхемӗр кунӗ тӗлне «Живой язык 2.0» (чӑв. Чӗрӗ чӗлхе) ҫутӗҫ проекчӗ хатӗрленӗ. Ӑна чӑваш халӑхӗн калаҫу чӗлхине халалланӑ. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Инстаграмра пӗлтернӗ. «Енчен эсир чӑвашла пӗлместӗр пулсан ӑна вӗренме тытӑнма сӗнетӗп», – тесе ҫырнӑ республика ертӳҫи.
Паянтан пуҫласа республикӑра пушара хирӗҫ ятарлӑ режим вӑя кӗнӗ. Ятарлӑ хушӑва ЧР Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Вӑрманта шашлӑк ӑшалама юраманни пирки вӑл Инстаграмри страницинче те аса илтернӗ. «Типӗ курӑк, ҫӳп-ҫап ҫунтарни ҫулсерен пысӑк тӑкаксем кӳрет, ҫав шутра – ҫын вилесси те», - тесе ҫырнӑ Олег Алексеевич.
Йӗркене пӑсакансен явап тытмалла пулӗ, штраф тӳлеме тивӗ. Ятарлӑ режим вӑйра чухне унӑн виҫисем тата пысӑкланӗҫ. Ахаль ҫынсен – 4-5 пин, должноҫри ҫынсен – 12-30 пин, услампа ӗҫлекен юридици сӑпачӗсен – 40-60 пин, юридици сӑпачӗсен 300-400 пин тенкӗ тӳлемелле.
Республикӑмӑр Элтеперӗ Олег Николаев Чӑваш чӗлхи кунӗпе саламланӑ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлев ҫуралнӑ кун, эпир Чӑваш чӗлхи кунне паллӑ тӑватпӑр.
«Чӗлхе – халӑх культурин чи пысӑк пуянлӑхӗ, чӗрӗ еткерӗ, пирӗн ӑна типтерлӗн сыхласа упраса ӑруран ӑрӑва тӗрӗс-тӗкел куҫарса пымалла.
Республикӑра чӑваш чӗлхине сыхласа хӑварас тата малалла аталантарас тӗлӗшпе сахал мар тунӑ, хальхи вӑхӑт ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен ҫӗнӗ учебник туса хатӗрлемелли тӗллев те йӗркеллӗн пурнӑҫланать. Тӑван чӗлхемӗрӗн ят-сумне ӳстерсе пырас ӗҫе Чӑваш Енри культура учрежденийӗсемпе шкулсем тата ача сачӗсем чӑннипех те пысӑк тӳпе хываҫҫӗ», – тесе каланӑ саламра.
Чӑваш халӑх писательне Юхма Мишшине Чӑваш Республикин Элтеперӗ Олег Николаев хӑйӗн Тав ҫырӑвӗпе хавхалантарнӑ.
Ҫыравҫӑ ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче 85 ҫул тултарнӑ. Юхма Мишши Чӑваш Енӗн Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑтра ҫуралса ӳснӗ. Вӑл — истори романӗсемпе повеҫсен, халап-калав, очерк, драматурги тата поэзи произведенийӗсен авторӗ. Унсӑр пуҫне чӑваш халӑхӗн историне, фольклорне, мифологине тӗпченӗ.
Аса илтерер: Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗнче ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче иртнӗ тӗлпулура Чӑваш Республикин Элтеперӗ тӑван чӗлхене упрас ыйтӑва ҫӗкленӗ. Унта чӑваш наци культурине аталантарассишӗн тунӑ пысӑк ӗҫсемшӗн Юхма Мишшине хӑйӗн Тав ҫырӑвӗпе чысланӑ.
Ӗнер Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамӑксен театрӗнче чӑваш чӗлхине, наци культурине тата ӳнерне аталантарассине сӳтсе явма пуҫтарӑннӑ. Пултарулӑх пӗрлешӗвӗсен хастарӗсемпе, артистсемпе, художниксемпе, дизайнерсемпе тата композиторсемпе иртнӗ тӗлпулӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев хутшӑннӑ.
«Чӑвашла хаҫатсем тата журналсем тухса тӑраҫҫӗ, радиопа телекурав чӑвашла хыпарлаҫҫӗ. Пирӗн пурнӑҫа чӑваш киновӗ ытларах та ытларах кӗрсе пырать. Ку вӑл пӗтӗмпех — тӑван чӗлхене аталантармалли никӗс. Анчах пирӗн талпӑнмалли пур-ха. Ача пӗчӗкрен чӑваш чӗлхине тата культурине ӑша хывтӑр тесен ун тавра чӑваш чӗлхи пулмалла. Ку енчен пирӗн пурнӑҫламалли чылай-ха, — тенӗ Олег Николаев. — Кунта хуласенчи урамсенче чӑвашла ҫырассине, тӗрлӗ меропиятире чӑваш чӗлхипе усӑ курассине те кӗртмелле».
Ӗнер, ака уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, Атӑлҫи транспорт прокуратурин Чӑваш Енри прокурорӗпе Чӑваш Республикин Элтеперне Олег Николаева паллаштарнӑ. Ку должноҫе Александр Кудряшов йышӑннӑ.
Ҫӗнӗ прокурор ҫинчен Атӑлҫи транспорт прокурорӗ Дмитрий Конош каласа кӑтартнӑ. Вӑл Кудряшов пирки профессионал, прокуратура умӗнчи тӗллевсене тивӗҫлипе пурнӑҫлама пӗлекен ҫын тесе ырланӑ.
Александр Кудряшов Чӑваш Енри Шӑмӑршӑ районӗнче ҫуралнӑ. Прокуратура тытӑмӗнче 2003 ҫултанпа тӑрӑшать. Карьерӑна Чӑваш Енри транспорт прокурорӗн ҫумӗнчен тытӑннӑ. 2016 ҫулта ӑна Мари Элти транспорт прокурорӗ пулма шаннӑ.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ поселокӗнче хуҫасӑр йытӑсене усрамалли приют уҫӗҫ. Ку хыпара Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Инстаграмра пӗлтернӗ.
Республика ертӳҫи ӗнер Шупашкар районӗнче пулнӑ. Ҫавна май вӑл приюта хатӗрленипе те паллашнӑ.
Сӑмах май каласан, кӳкеҫсем хуҫасӑр йытӑсем йышлине тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенче тӑтӑшах пӗлтеретчӗҫ. Ун пеккисем ытти тӑрӑхра та пур. Йытӑсене персе пӑрахма юрамасть – чӗрчунсене хӳтӗлекенсем ҫакӑн пирки вӗҫӗмех сӑмах хускатаҫҫӗ.
Приют тума республика хыснинчен укҫа уйӑрма пӑхса хӑварнӑ. Пурӗ 8 миллион тенкӗ. Хуҫасӑр йытӑсене район центрӗнчи ветеринари станцийӗ пулнӑ вырӑнта усрӗҫ. Малтанласа унта 15 йытӑ усрамалӑх вырӑн пулӗ, республика хыснинчен укҫа уйӑрсан – 150 йытӑлӑх.
Приютра ӳлӗмрен ҫулталӑкне 3 пине яхӑн йытта стерилизацилеме, вакцинацилеме тата сиплеме май килӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химпром» предприятире ҫӗнӗ производство уҫӗҫ. Ҫакӑн пирки ӗнер республика Элтеперӗ Олег Николаев асӑннӑ обществӑн директорсен канашӗн председателӗпе Ярослав Кузнецовпа, Евразин аталану банкӗн промышленность дирекцийӗн управляющи директорӗпе Сергей Игнатовпа тӗл пулсан сӳтсе явнӑ.
Предприятире водород перекиҫӗ туса кӑларакан производство туса хурасшӑн.
Проекта пурнӑҫа кӗртме эпир маларах асӑннӑ кредит учрежденийӗ укҫа-тенкӗ уйӑрса пулӑшӗ. Енсем тивӗҫлӗ килӗшӗве ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Документа Питӗрти экономика форумӗнче алӑ пуснӑ.
Ярослав Кузнецов каланӑ тӑрӑх, предприятире биологи мелӗпе ирӗлекен пластик та кӑларма тытӑнасшӑн.
Чӑваш Енре Ҫӗнтерӳ кунне кӑҫал парадпах уявлӗҫ. Ҫакӑн ҫинчен калакан йышӑнӑва паян республика Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарта ҫар парачӗ иртӗ. Ӑна Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 76 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Шупашкарти гарнизонӑн пӗрлештернӗ полкӗ ҫар техникипе парада тухӗ. Мероприятие йӗркелессишӗн Чӑваш Енӗн Ҫарӗҫ комиссариачӗ яваплӑ пулӗ.
Ҫӗнтерӳ кунне уявлама ӗҫ тӑвакан органӗсене, вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене, мӗнпур организацие сӗнсе каланӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн пресс-секретарьне Александр Кузина ӗҫрен хӑтарнӑ. Ҫакӑн ҫинчен калакан йышӑнӑва республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев паян, ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Пресс-секретарь тивӗҫне халӗ Пресс-служба тата протокол управленийӗн пуҫлӑхӗ Валентина Алексеева пурнӑҫлать.
Александр Кузин хӑй вӑхӑтӗнче «Российская газета» хаҫатра ӗҫленӗччӗ. Олег Николаевӑн пресс-секретарӗ пулма ӑна 2020 ҫулхи пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче ҫирӗплетнӗ. Пӗр вӑхӑт Михаил Игнатьев Элтеперпе ӗҫленӗ. Ун чухне вӑл Информаципе аналитика управленийӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ.
Александр Белов журналист «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, Александр Кузин ӗҫрен каяс шухӑша хӑй тытнӑ. Сӑмах май каласан, Кузин тата республикӑн цифра аталанӑвӗн тата информаци политикин министрӗ Кристина Майнина пӗр чӗлхе тупайман-мӗн.
Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Чӑваш Ен Правительствин «Тиктокра» аккаунт пурри пирки пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: пӗрремӗш видеона пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче вырнаҫтарнӑччӗ.
+14.3 °C