Шупашкарта пурӑнакан Николайпа Дарья Проскун «Ашшӗ-амӑшӗн мухтавӗ» ордена тивӗҫнӗ. Вӗсене Чулхулара РФ Президенчӗн Атӑлҫи федераци округӗнчи тулли праваллӑ элчи Михаил Бабич чысланӑ.
Проскунсен ҫемйи питӗ маттур. Ашшӗпе амӑшӗ виҫӗ ывӑлпа виҫӗ хӗре ура ҫине тӑратаҫҫӗ. Вӗсем тӗрлӗ конкурса хутшӑнса тӑтӑшах ҫӗнтереҫҫӗ. Аслӑ виҫӗ ачи музыка шкулӗнче вӗренет. Вениамин 5 ҫултанпах «Спартак» хоккей клубӗнче вылять. Елизавета вара ал ӗҫӗпе аппаланма юратать.
Ҫемьене орденпа чысланӑ май Михаил Бабич Елизаветӑна та саламланӑ. Вӑл раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче 12 ҫул тултарнӑ. Михаил Бабич ӑна чечек ҫыххи тата Раҫҫей историйӗн кӗнекине парнеленӗ.
Пирӗн пата хыпар ҫитрӗ — Геннадий Айхи ҫуралса ӳснӗ Ҫӗньел ялӗнче «Г. Айхи урамӗ» ҫырнине хӑйпӑтса илсе «Ленин урамӗ» ҫине улӑштарнӑ. Ку ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатас тесе эпир Ҫӗньял ял тӑрӑхне ҫырупа тухрӑмӑр.
Юрий Васильевич Самарин пире «Г. Айхи урамӗ» тесе ҫырни хӗрринчи пӗр пӳрт ҫинче чӑнах та пӗр хушӑ ҫакӑнса тӑни пирки пӗлтерчӗ. Анчах та ку официаллӑ йӗркепе тунӑ ӗҫ пулман, сӑвӑҫӑн ҫывӑх юлташӗсен пуҫарӑвӗ ҫеҫ. 2006 ҫулти хыпарсене тишкернӗ май (эпир тӗрлӗ ҫӑлкуҫсене асӑрхарӑмӑр) поэта хисеплесе унӑн ятне урам ячӗсенче ӗмӗрлетес тӗлӗшпе сӗнӳсем тӑратнине асӑрхарӑмӑр. Вӑл ҫул, поэт пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлнӑ чухне, тӑван ялӗнче те, Шупашкарта та Геннадий Айхи ятне урамсене пама йышӑннӑ. Шупашкарта ку ӗҫ пурнӑҫланнӑ — паллӑ сӑвӑҫ ятне проспект тивӗҫнӗ.
«Урам ятне улӑштарасси хыпар-хӑнар шайӗнче ҫеҫ пулнӑ пулмалла, мӗншӗн тесен официаллӑ хутсенче кун пирки ҫырнине тупаймарӑмӑр», — хуравларӗ Юрий Васильевич. Ҫавах та Ҫӗньял ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ҫак ыйтӑва ҫӗнӗрен ҫӗклеме шантарчӗ: «Эсир ку ыйтӑва хускатнӑ хыҫҫӑн урам ятне Г. Айхи ячӗпе хисеплентерес ыйтӑва Ҫӗньял ял депутачӗсен ҫитес ларӑвӗнче пӑхса тухма палӑртрӑмӑр, ҫак урамра пурӑнакансене пухса калаҫас шухӑш патне пырса тухрӑмӑр».
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Кияметдин Мифтахутдинов Пулково аэропортӗнче ют сумкӑна тытнип ҫыхӑннӑ пӑтӑрмах хыҫҫӑн Александр Белов блогер тата журналист 20 ҫул каяллахине аса илнӗ.
Шупашкарти Советсен ҫуртӗнче (халӗ ӑна Правительство ҫурчӗ теҫҫӗ) темле канашлу хыҫҫӑн журналист ют портфеле йӑтса тухса кайнӑ. Ӗҫе ҫитсен пӑхать те унта долларсемлӗ портмоне тата кӗнекесем асӑрхать. Васкаса каялла вӗҫтерет. Анчах никам та портфель шырамасть иккен. Советсен ҫуртӗнче хуралта ларакан пакунлипе сумкӑна уҫса пӑхаҫҫӗ те вӑл ЧПУн ун чухнехи ректорӗн Лев Кураковӑн пулнине ӑнланаҫҫӗ. Ҫын портфелӗпе кайнине Л. Кураков хӑй те асӑрхаман иккен. Ректор патне шӑнкӑравласа пӗлтернӗ хыҫҫӑн портфельсене вӗсен хуҫисем ылмаштараҫҫӗ.
Александр Белов ҫырнӑ тӑрӑх, ректорӑн крокодил тирӗнчен ҫӗленӗ портфель пулнӑ, унӑн — самай ансатти.
Ӗнер «Шупашкар Арена» пӑр керменте Чӑваш Ен Элтеперӗн парнисемшӗн хӗрарӑмсем ирӗклӗ майпа кӗрешнӗ. Раҫҫей кубокӗн шайӗнчи ӑмӑртӑва хутшӑнакансен республика ертӳҫи Михаил Игнатьев саламланӑ. Уҫӑ мелпе йӗркеленӗскере Эстонирен, Казахстанран, Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчен, Монголинчен, Испанирен тата хамӑр ҫӗршывран пуҫтарӑннӑ 147 спортсмен, вӗсенчен ҫиччӗшӗ — хамӑр республикӑран, хутшӑннӑ. Вӗсем 8 ушкӑнра кӗрешнӗ.
Элтепер ҫак кунсенче ҫеҫ Шупашкарта Ирӗклӗ мелпе кӗрешекен хӗрарӑмсен тӗнче кубокӗ пысӑк шайра иртнине аса илтернӗ.
58 килограмчченхи виҫере ӑмӑртса бронза медале Шупашкарти 5-мӗш спорт шкулӗнче вӗренекен, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУри физкультура факульетчӗн студентки, Ҫӗрпӳ район хӗрӗ Анастасия Яковлева тивӗҫнӗ. Канаш районӗнче ҫуралнӑ Надежда Федорова 48 килограмлӑ виҫере кӗмӗл медальлӗ пулнӑ. Канаш районӗнчи Шӑхасанта ҫуралнӑ, халӗ Брянск тӑрӑхӗнче пурӑнакан Алина Морева та виҫҫӗмӗш вырӑна тухнӑ.
Чӗмпӗр хулинче Шупашкара килекен суккӑрсемпе анланманлӑх сиксе тухнӑ. Поводырь йытӑсемлӗ хӗрпе каччӑна асӑннӑ хулари тӗп автовокзалта контролер тата хуралҫӑсем тытса чарнӑ. Вӗсем ҫамрӑксенчен йытӑсемшӗн билет ыйтнӑ. Лешсем Раҫҫей правительствин ятарлӑ йышӑнӑвӗпе пӗркенме пӑхнӑ, анчах май килмен.
Пӑтӑрмаха ӳкерсе илнӗ видеона Ютуб видеохостингра вырнаҫтарнине «ZNAK» интернет-хаҫат ҫырса кӑтартнӑ.
«Хӑлат пек сиксе ӳкрӗҫ. Полицейски саккуна хӑй те пӗлмест, ӑна суда памалла», — тенӗ видеора хӗр.
Пӑтӑрмах пирки Чӗмпӗр облаҫӗн прокуратуринче те пӗлеҫҫӗ иккен. Надзор органӗ ку фактпа тӗрӗслев пуҫарнине ӗнентернӗ. Сусӑрсене кӳрентернипе «Открытая Россия» (чӑв. Уҫӑ Раҫҫей) общество организацийӗ те кӑсӑкланнӑ.
Нумаях пулмасть сусӑрсен хушшинче йӗркелекен «Абилимпикс» олимпиадӑн Раҫҫей шайӗнчи тапхӑрӗ иртнӗ. Унта Шупашкарти экономикӑпа технологи колледжӗнче ӑс пухакан Илья Леонтьев иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Ӑмӑрту Мускавра раштав уйӑхӗн 1-3-мӗшӗсенче иртнӗ. Унта регион шайӗнче ҫӗнтернӗ 900 ҫамрӑк тупӑшнӑ. Аса илтерер: Чӑваш Енре ӑмӑрту юпа уйӑхӗн 19-20-мӗшӗсенче иртнӗ, унта 20 студент, 13 шкул ачи тата ӗҫлекен 5 специалист хутшӑннӑ. Вӗсем йывӑҫран касса кӑларассипе, апат пӗҫерессипе, ҫӗлессипе, сӗтел-пукан пуҫтарассипе, массаж тӑвассипе тупӑшнӑ. Шкул ачисем тӗрлесе кӑтартнӑ, ӳнер дизайнӗпе тӗлӗнтернӗ.
Мускаври тупӑшӑва Чӑваш Енрен 7 ҫамрӑк кайнӑ. Илья Леонтьев «Йывӑҫран касса кӑларасси» номинацире иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
ЧР Транспорт министерстви чӳк уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче тӑватӑ пысӑк автобус туяннӑ. М3 категориллӗ транспортсем кӗҫех Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче ҫӳреме тытӑнӗҫ.
Хӑтлӑ автобуссем хӑҫан ҫула тухасси паллӑ: раштав уйӑхӗн 4-8-мӗшӗсенче. Хӑш ҫулпа ҫӳрӗҫ вӗсем? Пӗри «Шупашкар-Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа ҫӳрекен 101-мӗш автобуса улӑштарӗ. Теприне «час пикра» «Шупашкар-Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа ярӗҫ, унтан — 15-мӗш маршрутпа. Икӗ автобус 2-мӗш маршрутпа ҫӳрӗҫ: Роза Люксембург урамӗнчен «Садовӑй» микрорайона кайӗҫ.
Ҫӗнӗ автобуссем ҫак маршрутсемпе ҫӳрени тивӗҫтермест-и сире? Тархасшӑн, ведомствӑна хӑвӑрӑн шухӑшсене пӗлтерме пултаратӑр.
Шупашкарти каччӑн ҫӑхавне Европӑри ҫынсен прависене хӳтӗлекен суд пӑхса тухӗ.
Ку ӗҫ 2012 ҫултах пуҫланнӑ. Ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче хастарсем пикет ирттернӗ. Ҫак каччӑ РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн портречӗ патне пынӑ та ӑна аллине тытнӑ, унтан лачлаттарса сурнӑ. Куншӑн полицейсиксем ӑна 15 талӑклӑха арестленӗ.
Суд постановленийӗнче акӑ мӗн ҫырнӑ: «Каччӑ ҫакна ҫынсен умӗнче тунӑ, ҫапла майпа обществӑна хисеплеменнине кӑтартнӑ».
Анчах Шупашкар каччи суд йышӑнӑвӗпе килӗшмен, вӑл Европӑри ҫынсен прависене хӳтӗлекен суда ҫитнӗ.
Паян, раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн Атӑлҫи федераци округӗнчи полномочиллӗ элчи Михаил Бабич Атӑлҫи тӑрӑхӗнче пурӑнакан хисепе тивӗҫнисене патшалӑх наградисемпе чыслӗ.
Савӑнӑҫлӑ мероприятие пирӗн республикӑра пурӑнакансем те хутшӑнӗҫ.
Ҫӗршыв шайӗнчи йышӑнупа орден-медале тивӗҫекен 17 ҫын хушшинче Чӑваш Енрен те пур.
Шупашкарта пурӑнакан Николай тата Дарья Пороскунсем виҫӗ ывӑлпа тӑватӑ хӗр ӳстереҫҫӗ. Пӗрисем йышлӑ ача хисепе тивӗҫеҫҫӗ пулсан Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Тихӑнушкӑнь ялӗнче пурӑнакан, 7-мӗш класс пӗтернӗ Кирилл Блинов путакан ачана шывран туртса кӑларса паттӑрлӑх кӑтартнӑ. Хӗрачана ҫӑлма малтанласа ашшӗ чупса пынӑ-ха, анчах вӑл шыва путнӑ. «Эп ишме пӗлетӗп. Нимрен те хӑрамарӑм», — мӑн ҫынла хӑюллӑн каланӑ кайран паттӑр йӗкӗт.
Шупашкарта шӑматкун «Раҫҫей чӑваш пики» конкурс иртни пирки эпир хыпарланӑччӗ. Республикӑри журналистсем халӗ ӑна массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче, халӑх тетелӗсенче сӳтсе яваҫҫӗ. Акӑ Тӑвай район хаҫачӗн корреспонденчӗ Алексей Александров та пултарулӑх тупӑшӑвӗ пирки тиркевлӗ куҫпа ҫырмасӑр чӑтайман.
«Чӑваш халӑхӗн культури калама ҫук пуян пулни никамшӑн та вӑрттӑнлӑх мар. Халӑх юрри-ташши, ҫи-пуҫӗ, апат-ҫимӗҫӗ пӗр ҫынна та тӗлӗнтермесӗр хӑвармасть пулӗ. Ҫак эткере мӗн ӗмӗртен ҫамрӑк та хӳхӗм, сӑпайлӑ, ал-ӗҫне ӑста чӑваш хӗрӗсем тата вӗсен амӑшӗсем ламран лама куҫарса пынӑ. Ҫавӑнпах-тӑр ӗнтӗ пирӗн пикесем валли ҫулран-ҫул тӗрлӗ йышши конкурс йӗркелеҫҫӗ. Ҫав тупӑшура хӗрсем хӑйсен сӑн-сӑпатне кӑтартаҫҫӗ кӑна мар, тӑван халӑх культурине еплерех пӗлнине, чӑваш пикин чыслӑхӗпе тасалӑхне, сӑпайлӑхне еплерех упранине кӑтартаҫҫӗ», — ҫапла пуҫланӑ хӑйӗн тишкерӳллӗ статйине журналист, вӑл ӑна «Контактра» халӑх тетелӗнче хӑйӗн страницине вырнаҫтарнӑ.
«Чӑваш хӗрӗсем валли ҫакнашкал конкурссем ирттерни, паллах, питӗ аван. Анчах куракансем тата хутшӑнакан пикесем палӑртнӑ тӑрӑх, мӗне кура пӗтӗмлетӳ туни паянхи кун та паллӑ мар.
+17.3 °C