Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче чӑваш ҫӗрӗн мухтавлӑ ывӑлӗ, тӗнчери виҫҫӗмӗш космонавт, Совет Союзӗн икӗ хут Геройӗ, авиацин генерал-майорӗ Андриян Николаев ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитет. Паллӑ куна халалласа республикӑра тата космонавт ҫуралнӑ ялта, Шуршӑлта,тӗрлӗ мероприяти иртӗ.
Чӑваш академи драма театрӗ «Эп – Кӑйкӑр!» спектакль хатӗрлет. Ӑна калмӑк режиссёрӗ, Раҫҫейӗн искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Борис Манджиев хатӗрлет. Вӑл тата театрӑн артисчӗсем СССР лётчик-космонавчӗн А.Г. Николаевӑн мемориал комплексӗнче пулнӑ.
Спектакле ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче кӑтартӗҫ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Марина Карягина драматург пьесипе «Ҫӗн Кун Ачи» спектакль лартассипе Раҫҫей Федерацийӗн тата Калмӑк Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Борис Манджиев режиссёр тӑрӑшать.
Калмӑк режиссёрӗ Ҫеҫпӗл Мишшипе театр чӗлхи урлӑ паллаштарма тӗллев лартнӑ май Ҫеҫпӗл пурӑннӑ саманана сӑнарласшӑн.
«Ун чухнехи шухӑшсем паян та актуаллӑ. Хамӑр утӑмшӑн хамӑрӑн яваплӑ пумалла», — тесе шухӑшлать иккен асӑннӑ театрта виҫҫӗмӗш спектакль лартакан режиссёр.
«Ҫеҫпӗл Мишши хӑйӗн 22 ҫулӗнче туса ӗлкӗрнӗ ӗҫӗсемшӗн пирӗн ун умӗнче пуҫа таймалла. Унӑн кӗске кун-ҫулӗнче темӗн те пулнӑ. Вӑл хӑйне тӗпӗ-йӗрӗпе, мӗн юлмиччен ҫынсене панӑ. Вӑл утса тухнӑ кӑткӑс ҫула пурте тӳсеймӗ», — каласа кӑтартнӑ Борис Манджиев театр сайтӗнче вырнаҫтарнӑ интервьюра.
Чӑваш Республикин Л.Н. Толстой ячӗллӗ ятарлӑ вулавӑшӗнче Виктор Чугаровпа тӗлпулу ирттернӗ. Вулавӑшра пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑна — кинорежиссёр, поэт, ҫулҫӳревҫӗ, Чӑваш Енре велоспорта йӗркелекенӗ.
Унпа тӗл пулса калаҫма Шупашкарти 28-мӗш шкулта тата пӗтӗмшле пӗлӳ паракан 2-мӗш шкулта вӑтам классенче вӗренекенсем пырса ҫитнӗ.
Ачасене чи малтанах режиссёрӑн «Чἅваш чӗлхи» фильмне кӑтартнӑ. Унта ют ҫӗршывсенче пурӑнсан та тӑван чӑваш чӗлхине манман ҫынсем сӑнарланнӑ. Унтан хӑна фильма Берлинта, Парижра тата Шупашкарта ӳкерни ҫинчен каласа кӑтартнӑ, ачасен ыйтӑвӗсене хуравланӑ.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ регионсем хушшинчи XXI «Золотой Витязь» театр форумне хутшӑнӗ. Мускавра иртекен мероприяти чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнчен тытӑнса чӳк уйӑхӗн 26-мӗшӗччен пырӗ. Чӑваш театрӗ унта чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче хутшӑнӗ. «Шурҫамка» спектакле вӑл Мускаври «Драма ӳнерӗн шкулӗ» театрта кӑтартӗ.
«Шурҫамка» драмӑна кӑҫал сцена ҫине пуҫласа кӑларнӑ. Ӑна чӑваш халӑх писателӗн Юхма Мишшин повеҫӗпе лартнӑ. Ку вӑл — РФ искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Борис Манджиев режиссёр Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн сцени ҫинче лартнӑ иккӗмӗш ӗҫ.
Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Аван пулсан – арӑма, усал пулсан – арҫынна» камит кӑтартӗҫ. Ӑна Владимир Гуркинӑн «Прибайкальская кадриль» пьсеи тӑрӑх хатӗрленӗ.
Спектакль режиссёрӗ — Пушкӑртстан тата Тутарстан республикисен искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Байрас Ибрагимов. Сценӑна илемлетекенни тата тумсене хатӗрлекенни — Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Лариса Комиссарова.
«Пьеса теми кирек хӑш саманашӑн та ҫивӗч. Ансат камит пирӗн куракана килӗшессе шанас килет», — тенӗ режиссёр.
Рольсенче — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗсем Николай Дмитриев, Виталий Сергеев, Татьяна Зайцева-Ильина, Ирина Архипова, Светлана Дмитриева тата Алевтина Семенова.
Ҫӗнӗ Шупашкарта Чӑваш халӑх ҫыравҫин Юхма Мишшин повеҫӗ тӑрӑх фильм ӳкернӗ. Ҫӗнӗ ӗҫе ҫитес ҫул пуҫламӑшӗнче курма май пулӗ. Кун пирки Телеграмри «Пуинчен малтан. Ҫывӑрса юлмасан» каналта пӗлтернӗ.
Фильм режиссерӗ – Марат Никитин иккен. «Картинӑри ӗҫ-пуҫ 1949 ҫулта пулса иртет. Вӑрҫӑ чарӑннӑранпа тӑватӑ ҫул иртнӗ пулин те ашшӗ ывӑлне кӗтме пӑрахман», — хыпарланӑ ҫӑлкуҫра.
Тӗп сӑнара Чӑваш халӑх артисчӗ Василий Павлов калӑплать.
Чӑваш академи драма театрӗнче Иван Тургенев пьесипе лартнӑ «Пӗр уйӑх ҫеҫ пӗрле» премьерӑна йыхравлаҫҫӗ. Вӑл ӗҫе куракансем авӑн уйӑхӗн 29-мӗшӗнче хаклайӗҫ.
Театрта пӗлтернӗ тӑрӑх, ку — Раҫҫейри театр ӳнерӗн институтне (ГИТИС) пӗтернӗ Дмитрий Миронов ҫамрӑк режиссерӑн асӑннӑ учрежденири пӗрремӗш ӗҫӗ.
«Спектакль лартма пьеса шыранӑ чухне Тургеневӑн хайлавӗ чӑваш халӑхӗшӗн ҫывӑх пек туйӑнчӗ. Камит пек ҫырнӑ пьесӑна спектакле калӑпланӑ май тата та тарӑнлатрӑмӑр, тӗп геройсен хуйхи-суйхине, шухӑшлавне анлӑрах уҫса пама тӗллев лартрӑмӑр», — каласа кӑтартнӑ режиссер.
«Пӗр уйӑх ҫеҫ пӗрле» спектакле Светлана Зверева ӳнерҫӗ илемлетнӗ. Декорацисене ытларах тимӗрпе кантӑкран ӑсталанӑ», — хыпарланӑ театрта.
Паян, авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, СССР халӑх артисчӗн, Чӑваш академи драма театрӗн илемлӗх ертӳҫин Валерий Яковлевӑн черетлӗ ҫуралнӑ кунӗ. Ҫав ятпа ӑна Чӑваш Ен культура министрӗн пӗрремӗш ҫумӗ Татьяна Казакова ведомство ячӗпе саламланӑ.
«Эсир Чӑваш драма театрне тӗнчипех чапа кӑларнӑ мухтавлӑ режиссер. Эсир чуна парса тӑрӑшнипе театр коллективӗ туслӑ, ҫирӗп, калама ҫук пултаруллӑ. Кашни артистшӑн эсир режиссер кӑна мар, наставник, вӗрентекен те.
Чӑваш халӑх историне, йӑли-йӗркине тарӑннӑн пӗлсе ӑна театр лартакан спектакльсенче анлӑ усӑ курасси сирӗн чи пархатарлӑ ӗҫӗр», — тесе ырланӑ Валерий Яковлева министр ҫумӗ.
Валерий Яковлев 1939 ҫулхи авӑн уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шӑмӑршӑ районӗнчи Виҫпӳрт Шӑмӑршӑ ялӗнче ҫуралнӑ. Мускаври патшалӑх А.В. Луначарский ячӗллӗ театр искусстви институчӗн актёр тата режиссер факультечӗсенче пӗлӳ пухнӑ.
Теарта пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗренсе пӗтернӗренпех Чӑваш драма театрӗнче ӗҫлет: 1967–мӗш ҫулта режиссер, 1979 ҫултан пуласа тӗп режиссер пулса ӗҫлеме пуҫланӑ. 1990 ҫултан вара театрӑн илемлӗх ертӳҫинче тӑрӑшать.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Мускавра Александр Хван режиссёр пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Александр Хван Шупашкарта 1957 ҫулта ҫуралнӑ.
Ӑна 1992 ҫулта ӳкернӗ «Дюба-дюба» фильм тӑрӑх нумайӑшӗ пӗлет-тӗр. Асӑннӑ ӗҫри тӗп сӑнара Олег Меньшиков калӑпланӑ. Асӑннӑ ӗҫ нумай кинофестивале ӑнӑҫлӑ хутшӑннӑ. Александр Хванӑн паллӑрах ӗҫӗсем хушшинче ҫавӑн пекех — «Кармен», «Умирать легко» фильмсем.
Шупашкарта шыв ҫинчи спектакль кӑтартнӑ. Ун пекки пирӗн патра халиччен пулман.
«Карусель сказок» (чӑв. Юмах каруҫҫелӗ) пӗтӗм тӗнчери IV фестиваль тата «Одинаковыми быть нам необязательно» (чӑв. Пурин те пӗр пек пулмасан та) ыттисенчен уйрӑлса тӑракан куракансен VIII фестивалӗ иртнӗ май пирӗн пата Кострома облаҫӗнчи пукане театрӗ те килнӗ. Вӑл «Иван да Марья» шыв ҫинчи спектакле кӑтартнӑ. Асӑннӑ ӗҫ режиссёрӗ тата художник-постановщикӗ — Марина Пудкова.
Урамри спектакле, урамри кӑна та мар, шыв ҫинчи спектакле, куракансем кӑмӑлласа йышӑннӑ.
-5.7 °C