Чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Раҫҫейри 85 регионта та географи диктантне ҫырӗҫ. Пӗлтӗр акцие Общество Канашӗн Попечительлӗхӗн Председателӗ Владимир Путин тата Вырӑс географи обществи пуҫарнипе йӗркеленӗ.
Диктантра 30 задани пулӗ. Вӗсем йывӑрлӑхӗпе пӗрешкел мар. Вӗсене пурнӑҫламашкӑн 45 минут парӗҫ. Пӗлтӗрхи пекех, диктанта И.Н.Ульянов ячӗллӗн ЧПУра ҫырӗҫ (ҫӗнӗ корпус). Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Хӗрлӗ Чутай, Пӑрачкав, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле районӗсенче, Улатӑр, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенче те лапамсем йӗркелӗҫ. Диктанта ҫырас текенсен тӗнче тетелӗнче регистрациленме пулать ӗнтӗ.
Тӗплӗнрех 8(8352) 45-26-53 номерпе шӑнкӑравласа ыйтса пӗлме пулать, координаторӗ – Инна Витальевна Никонорова.
Нумаях пулмасть Шупашкарта «Чӑваш Ен студенчӗсен мисӗ» республика шайӗнчи конкурсӗ иртнӗ. Унта 18–22 ҫулсенчи 10 студентка хутшӑннӑ.
Пикесем тӗрлӗ конкурс витӗр тухнӑ: хӑйсен пурнӑҫӗпе паллаштарнӑ, литературӑри сӑнар костюмне тӑхӑнса хӑйсен кӑмӑлне уҫса панӑ, йывӑр ыйтусене хуравланӑ.
Чи маттурри Шупашкарти коопераци институчӗн студентки Наталья Забалуева пулнӑ. Иккӗмӗш вырӑна И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗренекен Анна Северенчук тухнӑ. Виҫҫӗмӗш вырӑна Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн студентки Мария Осипова тивӗҫнӗ.
Раҫҫей шайӗнчи конкурс Ставропольте чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче иртӗ. Унта 50 регионти пикесем хутшӑнӗҫ. Унта пирӗн республика чысне Наталья Забалуева хӳтӗлӗ.
Юпа уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Психика сывлӑхӗн пӗтӗм тӗнчери кунӗ пулӗ. Ҫавна халалласа республикӑра паян тӗрлӗ мероприяти ирттернӗ. Вӗсенчен пӗрине И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн тӗп корпусӗ тӗлӗнче йӗркеленӗ.
«Психологический десант: время избавиться от стресса» (чӑв. Психологи десанчӗ: стресран хӑтӑлма вӑхӑт) ятлӑ акци 11 сехет те 30 минутран пуҫласа 13 сехетчен тӑсӑлнӑ. Ун вӑхӑтӗнче кирек кам та кӑмӑл-туйӑма еплине, астуса юласлӑха тата ыттине тӗрӗслеттерме пултарнӑ.
Медицина психологӗ пур сывлӑх сыхлав учрежденийӗсенче паян ирхи 10 сехетрен 13 сехетчен психика сывлӑхне ҫирӗплетмелли тренингсем йӗркеленӗ. Унта пациентсем кӑна мар, тухтӑрсем те хутшӑннӑ.
Ыран 10 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен Республикӑри психиатри пульницин диспансери уйрӑмӗсенче Уҫӑ алӑксен кунӗ иртмелле.
Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкара Венӑри Андреас Каппелер профессор килсе ҫитнӗ. Кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче вӑл чӑвашсем ҫинчен нимӗҫле кӗнеке пичетлесе кӑларнине эпир пӗлтернӗччӗ.
«Die Tschuwaschen: Ein Volk im Schatten der Geschichte» (Böhlau Köln, 2016.) (чӑв. Чӑвашсем: истори мӗлкийӗнчи халӑх) ят панӑскере юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Шупашкарти кооператив институчӗн акт залӗнче 10 сехет те 30 минутра хӑтланӑ. Чӑвашсем ҫинчен кӗнеке кӑларнӑ ятпа Австри ӑсчахне кооператив институчӗн ректорӗ Валерий Андреев, вӗренӳ министрӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ Юрий Исаев, чӑваш парламенчӗн спикерӗ Валерий Филимонов саламланӑ.
Сӑмах май каласан, пӗр кун маларах Андреас Каппелер профессор Чӑваш патшалӑх университетӗнче пулнӑ.
Шупашкара Мускаври Вырӑс балет театрӗ гастроле килнӗ. Вӗсем сцена ҫинче «Лебединое озеро» (чӑв. Акӑш кӳлли) постановкӑна кӑтартма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Шӑматкун «Ромео и Джельетта» балета курнӑ. Кӑҫалхи гастроль ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ ректорӗ Андрей Александров пулӑшнипе иртнӗ. Вырсарникун гала-концерт пулнӑ. Унта пирӗн артистсем те хутшӑннӑ.
Гастрольпе Пысӑк театр солисчӗсем Дина Косырева тата Андрей Меркурьев килнӗ. Вӗсен — тӗп парти. Артистсем Шупашкара пӗрремӗш хут мар килнӗ. Вӗсем балет фестивалӗсене хутшӑннӑ ӗнтӗ.
Мускав артисчӗсем Шупашкарта виҫӗ каҫ пулнӑ. Вӗсем кунти симфони оркестрӗпе пӗрле сцена ҫине тухнӑ. Пирӗн симфони оркестрӗ ҫак ушкӑнпа Германире тата Люксембургра 2014 ҫулта пулнӑ. 2015 ҫулта вара Араб Эмиратне ҫитнӗ.
Ушкӑн хореографӗ — ҫамрӑк балерина Людмила Титова. Вӑл сцена ҫине тухма та ӗлкӗрет. Людмила «Ромео и Джульетта» постановкӑра тӗп сӑнара калӑплать.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарти студентсем епле пурӑннипе кӑсӑкланса хулари общежитисенчен пӗринче пулнӑ.
Ун валли вӑл И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн 7-мӗш общежитине суйланӑ.
ЧПУ ректорӗ Андрей Александров ку общежитире 500 ҫын пурӑннине пӗлтернӗ. Ӑна нумаях пулмасть юсаса ҫӗнетнӗ. Хитрелетме 50 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Укҫа алӑксене тата чӳречесене, канализаци тытӑмне ылмаштарма кайнӑ. Пӳлӗмсене университетӑн сӗтел-пукан цехӗнче хатӗрлекен сӗтел-пукана вырнаҫтараҫҫӗ. Общежити малашне ҫанталӑка кура ытти ҫуртсенчен расна ӑшӑнса тӑрӗ.
Элтепер ЧПУра вӗренекен ют ҫӗршыв студенчӗсемпе те калаҫнӑ, вӗсен пурнӑҫӗпе кӑсӑкланнӑ. Сӑмах май, ку аслӑ шкулта Азири, Африкӑри, Латинла Америкӑри, Европӑри тата ытти хӑш-пӗр ҫӗрти 41 ҫӗршыври 700 ытла студент вӗренет.
Паян — Петӗр Яккусен ҫыравҫӑн ҫуралнӑ кунӗ. Вӑл 1950 ҫулта Красноармейски районӗнчи Упа Ҫырми ялӗнче ҫуралнӑ. 1967 ҫулта Мӑн Шетмӗри вӑтам шкултан, 1975 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетӗнчи историпе филологи факультечӗн чӑваш уйрӑмӗнчен вӗренсе тухнӑ.
Википедире ҫырнӑ тӑрӑх, Петӗр Яккусен Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче ӗҫленӗ, чӑваш чӗлхин пусӑм йӗркине тӗпчесе темиҫе статья пичетлесе кӑларнӑ.
1978–1984 ҫулсенче Элӗк районӗнчи Мартынккӑ шкулӗнче завучра тата чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентнӗ. 1984 ҫулта Петр Яковлев Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш чӗлхи пӗлӗвӗн кафедринче ӗҫлеме тытӑннӑ, аспирантурӑра вӗреннӗ. 1989 ҫулта «Чӑваш чӗлхинчи сӑмах пусӑмӗ» темӑпа кандидат диссертацине хӳтӗленӗ. 1995 ҫулта унӑн «Чӑваш фонетики» вӗренӳ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Петӗр Яккусен тӗлӗнмелле илемлӗ сӑвӑсем ҫырать. Вӑл — СССР Писательсен союзӗн пайташӗ.
Паян Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министрӗн ҫумне Александр Жукова ӗҫрен хӑтарнӑ. 578-р номерлӗ йышӑнӑва республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ. Министр ҫумӗнче тӑрӑшнӑ ҫынна мӗншӗн ӗҫрен хӑтарассине йышӑнура каламан.
Министр ҫумӗнче Александр Георгиевич кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче ӗҫлеме тытӑннӑччӗ.
Шупашкар хулинче ҫуралнӑ Александр Жуков 1991 ҫулта республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи электромеханика колледжне вӗренсе пӗтернӗ. Унта вӑл программа управлениллӗ станоксене йӗркелеме тата ӗҫлеттерме хӑнӑхнӑ май техник-электромеханик специальноҫне алла илнӗ. Мал ӗмӗтлӗ ҫамрӑк кунпах ҫырлахман — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетне вӗренме кӗнӗ. Унтан вӑл 1996 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Хальхинче экономист-менеджер профессине алла илнӗ.
Чӑваш Енри аслӑ вӗренӳ шкулӗсенче йышӑну кампанийӗ вӗҫленнӗ. Тӳрех палӑртмалла: кӑҫал республикӑра аслӑ шкулсен шучӗ чакнӑ. Пӗлтӗр 15 заведени пулнӑ, кӑҫал — 12 ҫеҫ.
ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал Раҫҫей патшалӑх социаллӑ университечӗ, Раҫҫей патшалӑх вӑй-хал культурин, спорт, ҫамрӑксен тата туризм университечӗ, Питӗрти патшалӑх экономика университечӗ хӑйсен алӑкне уҫман.
Ҫав вӑхӑтрах аслӑ шкулсенче тӳлевсӗр майпа вӗренмелли вырӑнсен хисепӗ ӳснӗ. Кӑҫал вӑл 3486-па танлашнӑ, пӗлтӗр вара 3214 пулнӑ. Тӳлевсӗр майпа вӗренме кӗрес тесе 15,4 абитуриент ыйту ҫырнӑ. Ҫапла майпа 1 вырӑна 7,3 ҫын лекнӗ.
И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУра тӳлевсӗр вӗренес текенсем нумайрах. Унта пӗр вырӑна 11 ҫын лекнӗ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вара пӗр тӳлевсӗр вырӑншӑн 8,3 ҫын кӗрешнӗ. Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗнче пӗр вырӑна 3,8 ҫын лекнӗ.
Кӑҫал техника специальноҫӗсене суйлакан ытларах пулине те палӑртса хӑвармалла.
Китайри Аньхойра халӑхсен хушшинчи «Куҫа илӗртекен Аньхой. Илемлӗ Китай» ҫуллахи уйлӑх йӗркеленӗ. Унта И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн студенчӗсем те хутшӑннӑ.
Чӑваш студенчӗсем Китай культурине тата илемне уҫса паракан мероприятисене хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех Китай философийӗ пирки тата ӑслӑлӑхри ҫитӗнӗвӗсем ҫинчен лекцисем вуланӑ, каллиграфи, кулинари енӗпе ӑсталӑх класӗсем иртнӗ.
Студентсем Хуаншань тӑвӗ ҫине хӑпарнине ӗмӗрне те манас ҫук. Уйлӑха килнӗ ҫамрӑксене Китайри Хуэйчжоу ялӗпе те паллаштарнӑ. Студентсем Хуаншаньри кивӗ урампа, ботаника сачӗпе, Аньхой университетӗнчи истори музейӗпе, ӑслӑлӑхпа техника музейӗпе паллашнӑ.
ЧПУ студенчӗсем Китайран таврӑннӑ ӗнтӗ. Аньхойри университет вице-президенчӗ ЧПУ валли ҫӗршыв историйӗпе культури ҫинчен пичет кӑларӑмӗсем парса янӑ.
+22.3 °C