Пушкӑртстанӑн тӗп хулинче, Ӗпхӳре, Шанхайри килӗштерсе ӗҫлекен организацин (ШОС) тата БРИКС саммичӗсем иртнӗ май Раҫҫейӗн транспорт министрӗ Максим Соколов пресс-конференци вӑхӑтӗнче ку шухӑша асӑнса хӑварнӑ. Унта вӑл журналистсене Китая каякан ҫӗнӗ транспорт коридорӗсем пирки чарӑнса тӑнӑ. Ҫӗнӗ автотрасса Чӑваш Ен урлӑ выртмалла-мӗн.
«Хуларан пӑрӑнса иртекен ҫӗнӗ автомобиль трассине кӑҫал Чулхулара уҫнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра ӗҫсем Чӑваш Енре тата Тутарстанра пуҫланмалла. Чӑваш Енре ӗҫе уйрӑм партнерсене явӑҫтармалла. Пушкӑртстана ҫул Бавлов енчен выртӗ, унтан вӑл Ӗрӗнпура тухса кайӗ. Кӑҫал, сӑмах май, унта хулана хӗвелтухӑҫ енчен иртекен ҫул тума пуҫланӑ. Кайран ҫул Казахстана тата малалла выртӗ. Ҫул тӑршшӗ пурӗ 2000 километр ытла пулӗ. Тепӗр енчен те ӗҫсем пур. Ку вӑл — Барнаул-Урумучи ҫул. Унта пирӗн 1100 километр ҫул тӑвас ӗмӗт», — илсе кӑтартнӑ министр сӑмахне «Федераци хыпарӗсем 24» интернет-портал.
Кун пирки республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви Regnum информаци агентствине пӗлтернӗ. Сӑмахӗ кунта Челепи хулинче пулса иртнӗ, унтан вӑл ҫӗршывӗпех сарӑлнӑ пӑтӑрмах пирки пырать-ха.
Унта пӗр арҫын ҫуратма вӑхӑт ҫитнӗ арӑмне хӑйӗн машинипе пульницӑна илсе пырсан хуралҫӑсем вӗсене кӗртменнине пула хӗрӗх чӗрнелли машинӑрах ҫӑмӑлланнӑ. Мӑшӑрне упӑшки пулӑшнӑ. Пульница хуралҫисем ҫав мӑшӑра васкавлӑ пулӑшу машинине чӗнме хушнӑ. Инструкци тӑрӑх вӗсен васкавлӑ пулӑшу машинине кӑна пульницӑна кӗртме ирӗк пулнӑ-мӗн.
Ача ҫуратас патне ҫитнӗ хӗрарӑмсене пульницӑна кӗртмен тӗслӗх пирӗн республикӑра пулман-мӗн. Челепери пӑтӑрмах пирки пирӗн Сывлӑх сыхлав министерствин тӳре-шари хӑй шухӑшне палӑртма килӗшмен.
Ҫак кунсенче Чӑваш Ене автостоп мелӗпе ҫӳрекен сусӑр ҫитнӗ. Игорь Скикевич ятарласа экспедицие тухнӑ, вӑл хуласене ҫитсе Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ паттӑрсен умӗнче пуҫ таять.
Сусӑр Шупашкара утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче килнӗ. 50 ҫулти арҫын Чулхуларан ҫитнӗ. Ӑна кунта чылаййӑн кӗтсе илнӗ. Аса илтерер: Игорь Скикевич йывӑр чирленӗ, унӑн ҫурӑм шӑмми арканма тытӑннӑ. Комӑра выртнӑ вӑл. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, вӑл вилме е ӗмӗрӗпех вырӑн ҫинче выртма пултарнӑ. Анчах арҫын нумай тӑрӑшнӑ, кӳме ҫине ларма пултарнӑ.
Авточаруҫӑ ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Крымран ҫула тухнӑ. Вӑл хуларан хулана тӗрлӗ транспорта ларса ҫӳрет. Вӑл ырӑ кӑмӑллӑ ҫынсем патӗнче ҫӗр каҫать.
Игорь Скикевич ҫемье пирки ӗмӗтленет. Унччен вӑл авланнӑ, анчах арӑмӗнчен уйрӑлнӑ. Ҫулҫӳрев хыҫҫӑн вӑл Лариса Гузеевӑн «Давай поженимся!» кӑларӑмне лекме ӗмӗтленет.
Юлашкинчен Игорь Скикевич Сахалина ҫитесшӗн. Чӑваш Енрен вӑл Хусана ҫул тытнӑ. Унтан Самарӑна кайӗ.
Турра шӗкӗр темелле-ши е телее тесен те ҫитет-ши, анчах ку вӑл пирӗн пеккисене пырса тивмест. Питӗр хулин Саккун кӑларакан пухӑвӗн депутачӗ Андрей Анохин Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин депутачӗсене тата Федераци Канашӗн пайташӗсене сахалтарах кантарасси пирки саккун проекчӗ хатӗрленӗ. Ӑна Раҫҫей шайӗнчи «халӑх тарҫисем» ырласан ҫӗршыв шайӗнчи депутатсемпе Федераци Канашӗн пайташӗсен канӑвӗ хальхи пек 42 куна тӑсӑлмӗ, 28 кунпах вӗҫленӗ.
Андрей Анохин депутат хӑйӗн пуҫарӑвне федераци хыснин тӑкакӗсене чакарас шухӑшпа та сӑлтавланӑ. Парламентарисем хӑйсем те отпуск вӑхӑтне чакарма хирӗҫ мар-мӗн. Питӗ ӗҫлине кура вӗсем 42 кун таран ахаль те канса лараймаҫҫӗ имӗш, отпуска пӑхмасӑрах ӗҫе иртерех пуҫӑнаҫҫӗ пулать.
«Коммерсантъ» пӗлтернӗ тӑрӑх Тутарстан Республикин Патшалӑх Канашӗ пӗрлехи вӗренӳ кӗнекисем хатӗрлеме сӗнекен саккуна хирӗҫ ҫыру хатӗрлет иккен. Тутарстанӑн вӗренӳ министрӗн ҫумӗ Илтар Мухаметов каланӑ тӑрӑх вӗренӳ кӗнекисен ӑшлӑхне пӗрешкел хатӗрлесен Раҫҫейри 190 тӗрлӗ халӑхӑн уйрӑмлӑхӗсене шута илме йывӑр.
Министр ҫумӗ палӑртнӑ тӑрӑх Раҫҫейри ачасем хальхи вӑхӑтра 59 тӑван чӗлхепе вӗренеҫҫӗ, анчах Патшалӑх Думине тӑратнӑ саккунра вӗренӳ планне вырӑнти чӗлхесемпе хатӗрлеме ирӗк паракан право ҫук имӗш. Тутарстанри тӳре-шара шухӑшӗпе тӗрлӗ халӑхсемпе тӗнсен уйрӑмлӑхӗсемпе историе, географие, музыкӑна тата обществопӗлӗве вӗрентнӗ чухне хатӗрлекен программӑсене кӗртме манмалла мар.
Чӑваш Енӗн вӗренӳ министерстви вара ку тӗлӗшпе Раҫҫейӗн Патшалах Думин депутачӗсемпе килӗшет пулас. Хирӗҫле нимӗнле хут та хатӗрлени пирки хальлӗхе пӗлтермен.
Математика, вырӑс чӗлхипе литература тата Раҫҫей историне пӗрлехи вӗренӳ кӗнекесемпе вӗрентме хушакан саккуна Патшалӑх Думине кӑҫал ҫу уйӑхӗнче кӗртнӗ. Ӑна Ирина Яровая депутат хатӗрленӗ пулать. Пӗлтӗр утӑ уйӑхӗнче депутатсем пӗрлехи вӗренӳ кӗнекисене вырӑс чӗлхипе литературине вӗрентме кӗртесшӗн пулнӑччӗ.
Ҫӗршыври аграрие каллех шутлӗҫ. Кун пекки 10 ҫул каялла юлашки хут пулнӑ. 2016 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Раҫҫейре ял хуҫалӑх ҫыравӗ иртет.
Ҫырав Раҫҫейри ял хуҫалӑха пырса тивӗ: дачниксенчен пуҫласа фермерсем, организацисем таранах. Халӗ ҫырава тӗплӗн хатӗрленеҫҫӗ: объектсен списокне, нормӑпа права базине тӑваҫҫӗ. Ӗҫ мӗнле йӗркеленсе пыни пирки правительство комиссийӗн ларӑвӗнче те калаҫнӑ.
Паянхи кун тӗлне республикӑра 53 ял хуҫалӑх организацине, 200 хресчен фермер хуҫалӑхне пӗтернӗ. Ҫав ҫӗрсем ҫырава хутшӑнмӗҫ. Чӑвашстат район администрацийӗсене вӗсене тивӗҫлӗ документсемпе ҫирӗплетме ыйтать. Ҫитес вӑхӑтра ҫав ҫӗрсен тӗлӗшпе ҫӗнӗ статусне палӑртмалла.
2016 ҫулхи ҫыравра ҫӗнӗ пунктсем пулӗҫ. Аграрисене ял хаҫалӑхне йӗркелесе пынине, кредит илнисене, хысна дотацисене тата субсидисене илнисене кӑтартма ыйтӗҫ.
Ҫыравра пӗрремӗш хут планшетпа усӑ курӗҫ. Ку пӗтӗмлетӗве хӑвӑртрах тума пулӑшӗ-мӗн.
Пирӗн республикӑра шӑрӑх тӑнӑ, ҫумӑр ҫуман вӑхӑтра Сочие шыв илнӗ. Ку — ҫумӑра пула. Унта 1,5 уйӑхра ҫумалли ҫумӑр ӳкнӗ. Вырӑнти тӳре-шара инкеклӗ лару-тӑру пулнине палӑртнӑ.
Сочире пирӗн ентешсем те пур. Чылайӑшӗ унта ӗҫлет. Акӑ Владимир Петров «Про Город» хаҫата унти лару-тӑру пирки каласа кӑтартнӑ.
Ку пӑтӑрмах ҫӗртмен 25-мӗшӗнче пулнӑ. Сочири чылай района шыв илнӗ. Пӗр ҫын шар курнӑ.
Владимир Петрова ҫуртра пурӑнать. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ҫумӑр ҫӗрле 1 сехетре пуҫланнӑ та тепӗр кун 13 сехетчен те чарӑнман. Владмирӑн ҫуртӗнчи пӗрремӗш хута тата тӗпеле шыв илнӗ. Вӗсем япаласене ҫӑлма тӑнӑ. Анчах чылайӑшӗ юрӑхсӑра тухнӑ. МЧС ӗҫченӗсем ҫӗрӗпех ӗҫленӗ.
Хула шыва кайнине пула Владимирсен ӗҫӗнче ӗҫлеме чарнӑ, мӗншӗн тесен складсем шыв айӗнче.
Мускав апат-ҫимӗҫ эмбаргине тата тепӗр ҫур ҫуллӑха тӑсассине пӗлтернӗ. Кун пирки ҫӗршывӑн Раҫҫей Правительствин пуҫлӑхӗ Дмитрий Медведев вице-премьерсене пӗлтернӗ. Ку утӑма Евросоюз Раҫҫей тӗлӗшпе санкцие тӑснине кура тунӑ иккен.
Дмитрий Медведев премьер-министр правительство аппарачӗн пуҫлӑхне Сергей Приходькона ҫӗршыв Президенчӗ ячӗпе кун пирки ыйтса ҫырма хушнӑ.
Тунтикун Евросоюзӑн ют ҫӗршыв ӗҫӗсен министерствисен ертӳҫисем Раҫҫее хирӗҫле санкци вӑхӑтне тӑсма йышӑннӑ. Вӑл тата тепӗр ҫур ҫул ытла пымалла: 2016 ҫулхи кӑрлачӑн 31-мӗшӗччен тӑсӑлмалла. Асӑннӑ пӗрлешӗвӗн тулаш политика службин официаллӑ элчи Майя Косьянчич санкци вӑхӑтне тӑснине Раҫҫей «Минскри килӗшӳсене пурнӑҫлатӑр» тенипе сӑлтавланӑ.
Паян, ҫӗртмен 23-мӗшӗнче, ҫитес ҫул хӑш кунсенче канни паллӑ пулнӑ. «Раҫҫей хаҫачӗн» сайтӗнче правительство 2016 ҫулта хӑш кунсене канмалли кун йышӑнни пирки хыпар тухнӑ. Ҫитес ҫул пӗтӗмпе уявсенче 29 кун канӑпӑр.
Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн 10 кун канӑпӑр — кӑрлачӑн 1-10-мӗшӗсенче ӗҫе тухмалла мар. Кӑрлачӑн 2-3-мӗшӗсем шӑматкунпа вырсарникун пулнӑ май вӗсене ҫу уйӑхӗн 3-мӗшне тата пушӑн 7-мӗшне куҫараҫҫӗ.
Нарӑсӑн 23-мӗшӗнче 3 кун кантараҫҫӗ — 21-23-мӗшӗсенче. Анчах нарӑсан 20-мӗшӗнче шӑматкун ӗҫлемелле. Кӗске ӗҫ кунӗ шутланӗ.
Пушӑн 8-мӗшӗнче 4 кун, 5-8-мӗшӗсенче ӗҫе тухмӑпӑр. Ҫуркунне Ӗҫлӗх уявӗнче тӑватӑ канмалли кун пулӗ. Акан 30-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗччен кантараҫҫӗ. Ҫӗнтерӳ кунӗнче 7-9-мӗшӗсенче канӑпӑр.
Раҫҫей кунӗнче каллех 3 кун ӗҫлемелле мар — ҫӗртмен 11-13-мӗшӗсенче канӑпӑр. Чӳк уйӑхӗнче каллех 3 кун ӗҫе тухмастпӑр. Ун чухне 4-6-мӗшӗсенче кантараҫҫӗ.
Аса илтерер, Чӑваш Республикинче ҫавӑн пекех ҫӗртмен 24-мӗшӗ канмалли кун шутланать. Ыранхи кун, ҫӗртмен 24-мӗшне лекнӗрен, та канмалли шутланать.
Нумаях пулмасть Мускавра йӑлана кӗнӗ «Мускав халӑхӗсем» культура фестивалӗ иртнӗ. Ӑна «Каҫхи Мускав» хаҫат йӗркеленӗ. Фестивале Мускавра пурӑнакан халӑхсен культурисемпе паллаштарас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ.
Унта тӗрлӗ халӑх ҫынни хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ. Тутарсен «Мирас» ансамблӗ, «Казачий дюк» ансамбль, Сербири «Коло» юрӑпа ташӑ ансамблӗ тата ыттисем пулнӑ. Чӑваш халӑхӗ те сцена ҫине тухса тӗлӗнтернӗ. Вӗсене халӑх ӑшшӑн йышӑннӑ.
Концертра Мускаври «Атӑл» халӑх хорӗ те пулнӑ. Вӗсем «Мачу-Пусси» тата «Савнӑ Шупашкарӑм» вальс юрланӑ. Хорӑн наци тумӗ пурне те илемӗпе илӗртнӗ.
Тепӗр кун «Каҫхи Мускав», 1 миллион та 300 экземплярпа тухаканскер, пӗрремӗш страницӑра фестивале ҫутатнӑ. Унта «Атӑл» хора палӑртнӑ.
Фестиваль сцени ҫине наци ушкӑнӗсем кӑна мар, республикӑсен официаллӑ элчисем, ертӳҫисем, диаспорӑсен элчисем тухнӑ. Юлашкинчен фестивале хутшӑннӑ мӗнпур ушкӑн тухнӑ. Вӗсем тӳпене Раҫҫей ялавӗ тӗслӗ сывлӑш хӑмписем вӗҫтернӗ.
+23.3 °C