Ӗнер Чӑваш Енӗн Элтеперӗ эрнесерен ирттерекен канашлӑва ирттернӗ. Унта яланхиллех тӗрлӗ ыйтӑва сӳтсе явнӑ. Ҫав шутра тӳре-шара Раҫҫей кунне епле ирттернине те тишкернӗ.
Республикӑн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин Шупашкарти хӑш-пӗр кану учрежденийӗсем право йӗркине тата хӑрушсӑрлӑха пӑханманнине палӑртса хӑварнӑ. Сӑмахне ҫирӗплетме вӑл тӗп хуламӑрти Мир проспектӗнче вырнаҫнӑ «У Петровича» кафене асӑннӑ. Апатлану предприятийӗ унта пырса ҫӳрекенсен хӑрушсӑрлӑхӗшӗн тӑрӑшмасть тесе шухӑшлать иккен Сергей Неяскин министр. Сӑмах май, кафе йӗрке хуралҫисемпе — полицин участокри пункчӗпе — кӳршӗллӗ вырнаҫнӑ.
Министр ун пек учрежденисен ӗҫне чарса лартма сӗннӗ. Михаил Игнатьев Элтепер министр каланипе килӗшнӗ май яваплисене ку ыйтупа ҫине тӑма хушса каланӑ.
Шупашкарти кафесенчен пӗринче ӗҫлекен хӗрарӑма ҫаратакана тытса чарма пулӑшнӑшӑн наградӑланӑ. Анастасия Газановӑна ШӖМӗн Шупашкарти Управленийӗнче тӑрӑшакан полици полковникӗ Сергей Павлов хаклӑ парнепе чысланӑ.
Пӑтӑрмахӗ ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче сиксе тухнӑ. Кафесенчен пӗринче ӳсӗр ҫамрӑксем хӑйсене тӳрккес тытнине кура вӗсене унта ӗҫлекен хӗрарӑм асӑрхаттарнӑ. Лешсем лӑпланас вырӑнне сӗтел ҫинчен ҫӗҫӗ ярса илнӗ те унпа сулкалашса витрина ҫинчи эрех кӗленчине ҫаклатса тухса кайнӑ. Кафере тӑрӑшакан хӗрарӑм ҫамрӑксен ҫулне пӳлме пӑхни кӑлӑхах пулнӑ. Вара вӑл полицие васкавлӑ чӗнмелли кнопкӑна пуснӑ. Йӗрке хуралҫисене вӑл хурах еплерех пулнине тӗплӗн ӑнлантарса панӑ. Ҫавна май каччӑна ҫийӗнчех тытса чарнӑ.
Сӑмах май каласан, йӗрке хуралҫисем вӑрӑ-хурахсене тытса чарма пулӑшакансен шучӗ юлашки вӑхӑтра ӳссе пынине палӑртаҫҫӗ.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ потребительсен прависене пӑснӑ организацисен списокне пичетленӗ. Тӗрӗслев нарӑс уйӑхӗнче иртнӗ.
Иртнӗ уйӑхра Роспотребнадзор 26 организацие потребительсен правине мӗнле пӑхӑннине тӗрӗсленӗ. Кафесене, лавккасене, шкул апатланӑшӗсене штрафсем ҫырса панӑ.
Специалистсем палӑртнӑ тӑрӑх, таварсен ценникӗсем пӗрешкел пулманни, сутуҫӑсем пирки информаци ҫукки штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.
Пӑсӑлнӑ апат-ҫимӗҫе упрани, сутни те тӗл пулнӑ. Суту-илӳ инвентарьне ҫумалли ванна та пулман. Ҫӑкӑр таврашне упаковкӑсӑр сутнӑ. Списока кӗнӗ организацисемпе «Про Горо» сайтӗнче паллашма пулать.
Икӗ кун каялла Улатӑр хулинче 22 ҫулти Николай Карташова хупах умӗнче вӗлернӗ. Ҫамрӑкскер ҫӗҫӗпе чикнине пула куҫне хупнӑ.
Ӑна вӗлерме пултарнӑ 19-ти каччӑна арестленӗ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, икӗ ҫамрӑк ҫапӑҫса кайнӑ. Кӗҫӗнреххи аслине ҫӗҫӗпе 10 хут чикнӗ.
Паян, нарӑсан 27-мӗшӗнче, Николая юлашки ҫула ӑсатнӑ. Унпа сывпуллашма ҫын нумай килнӗ. Уйрӑмах ҫамрӑксем чылаййӑн пулнӑ.
Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следовательсем ӗҫе тӗпчеҫҫӗ.
Ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Улатӑр хула пуҫлӑхӗпе, вырӑнти Депутатсен пухӑвӗн ертӳҫипе Николай Зайкинпа тата Улатӑр хула администрацийӗн ертӳҫипе Александр Седовпа тӗл пулнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Инҫе ҫула тухнӑ республика ертӳҫи Улатӑр хула администрацийӗнче вырнаҫнӑ кафене те кӗрсе курнӑ. Анчах унта ӗҫлекенсене Михаил Игнатьев Элтепер ӳпкев сӑмахӗ каланӑ. Апат пахалӑхӗ тивӗҫтерменнишӗн мар. Кафере вырӑнти апат-ҫимӗҫпе ҫителӗксӗр усӑ курнӑшӑн.
Хула администрацийӗнче вырнаҫнӑ апатлану ҫуртӗнче курнине Михаил Игнатьев вырӑнтисен социаллӑ-экономика аталанӑвне тишкермелли канашлу вӑхӑтӗнче аса илнӗ. Муниципалитет ертӳҫисене Михаил Игнатьев администрацири кафере апат-ҫимӗҫӗн 90 проценчӗ мӗншӗн кӳрсе килнӗскер пулнине ӑнлантарма ыйтнӑ. «Пирӗн патриотсем пулмалла. Санкцисене шута илсе пахалӑхлӑ, тивӗҫлӗ, хаклӑ мар апат-ҫимӗҫе анлӑрах сармалла», — тенӗ Элтепер.
Чӑваш Енри пӗр кафе директорне штраф тӳлеттернӗ. Пысӑках мар — 500 тенкӗлех. Мӗншӗн?
ЧР прокуратурин пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, Комсомольски районӗнчи пӗр кафе ӗҫченӗ кӑҫалхи ака уйӑхӗнчен пуҫласа чӳкчен клиентсен даннӑйӗсене ҫырса пынӑ: хушаматне, ятне, ашшӗн ятне, поспорт серийӗпе номерне, ӑҫта пурӑннине, телефон номерне, урапин номерне… Кафене апатланма килнӗ пур ҫынӑнне те ҫырса пыман вӑл. Хӑшӗ апатланушӑн 5 пин тенкӗлӗххипе тӳленӗ — ҫавсене ҫеҫ.
Ҫавӑншӑн явап тытма тивнӗ те ӗнтӗ кафе директорӗн. Хӑй ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӑл суя ҫынсем суя 5 пин тенкӗлӗххине парса хӑварасран хӑранӑ-мӗн.
«Пурнӑҫ Турӑ аллинче» тесе, ахаль мар каланӑ ватӑсем. Ирхине вӑрансан ҫӗнӗ кун мӗн кӳнине пӗлме май ҫук.
Ҫу уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Шупашкарти Ҫурҫӗр-анӑҫ районӗнче вырнаҫнӑ шашлык сутакан кафере инкеклӗ пӑтӑрмах сиксе тухнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн тӗпчевҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, 55 ҫулхи хула ҫынни асӑннӑ кафене йӗтӗрлесе кӑвар ҫинче пӗҫернӗ аша ҫиме пынӑ. Шашлыка ҫинӗ хыҫҫӑн апатланнӑ вырӑнтан тухса кайма хатӗрленнӗ. Анчах ҫав самантра арҫынна япӑх пулса кайнӑ. Ҫакна курса сутуҫӑ тӳрех ун патне чупса пынӑ, пӗрремӗш медица пулӑшӑвне кӳме те хӑтланса пӑхнӑ. Вӑлах васкавлӑ пулӑшу чӗннӗ. Анчах та пӗтӗмпе кӑлӑхах пулнӑ, арҫын тухтӑрсем ҫитичченех вилсе кайнӑ.
Суд-медицина тӗпчевӗ пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх, хайхи арҫынӑн пурнӑҫӗ пыра ларнӑ аш сывлӑша пӳлнӗшӗн (аспираци) вӗҫленнӗ имӗш.
Паянхи куна, пӑтӑрмахӑн сӑлтавне тӗпленрех пӗлес тӗллевпе, тӗпчев ӗҫӗ иртет.
Шупашкарти кафесенчен пӗринче поварӗ те, кальянҫи те ют ҫӗршыв ҫыннисем пулнӑ. Пыран-каян ҫыншӑн хайхисем ӑҫти ҫӗрсенчен килсе ҫитни пӗлтерӗшлӗ мар-тӑр-ха. Чи кирли — тутлӑ пӗҫерччӗр те йӗркеллӗ пӑхчӑр. Анчах ку вӑл — пӗр енчен пӑхсан. Кирек епле лару-тӑрура та саккун пирки манмалла мар-ҫке.
Хайхи поварпа кальянҫӑ Раҫҫейӗн миграци саккунне пӑснӑ. Поварта тӑрӑшакан Азербайджан ҫыннин те, кальянҫӑра вӑй хуракан Алжир этеммин те пирӗн ҫӗршывра ӗҫлеме ирӗк паракан хут пулман. Уншӑн вӗсене иккӗшне те административлӑ майпа явап тыттармалла тунӑ: 2 пиншер тенкӗлӗх штрафланӑ. Азербайджан ҫынни тата миграци учетне те тӑманскер пулнӑ.
Миграци саккунне пӑссан ӗҫпе тивӗҫтерекене те явап тыттарма ирӗк пур. Саккуна уяса тӑман пуҫлӑхсене 250 пин тенкӗрен пуҫласа 800 пин тенкӗлӗх штрафлама юрать е 90 талӑклӑха вӗсен предприятийӗн ӗҫне чарса лартма ирӗк пур. Асӑннӑ тӗслӗхре епле явап тыттарни каярах паллӑ пулӗ.
Хӑйсен таварне е фирмине рекламӑлас тесе пиар-менеджерсем мӗн кӑна шухӑшласа кӑлармаҫҫӗ пулӗ. Шупашкарта, ав, пӗрисем сӑра сӗтелӗ умне ҫарамасланнӑ хӗре тӑратнӑ. Чӑн-чӑн ҫынна мар-ха, рекламӑра. Ҫавӑн пек рекламӑна фирма утӑ уйӑхӗнче тӗрлӗ тӗслӗ экранпа кӑтартнӑ.
Видеороликра стриптиз ташлакан хӗр сӑнӗ пулнӑ, унсӑр пуҫне купальникпа ташлакансене те кӑтартнӑ, тепри вара сӑра сӗтелӗ умӗнче купальникпа саркаланса тӑнӑ. Кун пек рекламӑна ватти-яшши — пурте — курайнӑ.
Монополипе кӗрешекен службӑн эксперт канашӗ пӑхса тухнӑ та кун пек рекламӑна ырламан. Халӗ ку рекламӑна сарма пӑрахнӑ пулин те малтан кӑтартнишӗн яваплисен административлӑ майпа явап тытма тивет-тӗр, мӗншӗн тесен ку енпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн экономика министрӗпе Владимир Аврелькинпа тата Шупашкар хула пуҫлӑхӗпе Леонид Черкесовпа хулари общество апатланӑвӗн тата суту-илӳ предпрятийӗсем тӑрӑх ҫӳренӗ.
Михаил Игнатьев вӗсенче Чӑвашра туса илекен апат-ҫимӗҫ пуррипе ҫуккине тӗрӗсленӗ. Ӑна вӑл лавккасен сентрисем ҫинче, кафесемпе ресторансен менюнче шыранӑ.
Тӗп хулари Гагарин урамӗнчи «Парус» тата Константин Иванов урамӗнчи «Евразия» кафесене Элтепер ырланӑ. Унти апат-ҫимӗҫ те паха имӗш, ассортимент та анлӑ-мӗн. «Смак-Гурмэ» суту-илӳ ҫурчӗн пуҫлӑхӗ Александр Никоноров апат-ҫимӗҫрен 80-а яхӑн проценчӗ — Чӑвашра туса илни.
«Россия» ресторанпа ҫавӑн ятлӑ хӑна ҫуртне ҫитсен Михаил Васильевич территорие хӑтлӑх кӳме сӗннӗ. Официантсем апата епле ҫимӗҫрен хатӗрленине те пӗлсех кайман курӑнать.
«Мега-Галакси» суту-илӳпе кану комплексӗнче Михаил Игнатьев волонтерсем официант евӗр ӗҫлеме хатӗррипе хатӗр маррине тӗрӗсленӗ.
Тӗрӗслеве пӗтӗмлетнӗ май Элтепер потребитель пасарӗнчи лару-тӑрӑва тӗрӗслесси влаҫ органӗсен тӗллевӗсенчен пӗри пулнине палӑртнӑ.
-2.7 °C