Белоруссире пурӑнакан Дмитрий Михлеев кинорежиссера Чӑвашра курман-илтмен ҫын теме ҫук. Юлашки хут вӑл пирӗн тӑрӑха тӑватӑ ҫул каялла килсе кайрӗ, Шупашкарти кинофестиваль программипе килӗшӳллӗн хӑйӗн тӗрлӗ ҫулта ӳкернӗ фильмӗсене кӑтартрӗ, пултарулӑх вӑрттӑнлӑхӗсем ҫинчен каласа кӑтартрӗ. Астӑватӑп, ӑна уйрӑмах телевидени журналисчӗсем «юратса пӑрахрӗҫ», юлашки хыпарсенче чӑвашла тата вырӑсла вӑрӑм интервьюсем кӑтартрӗҫ, тӳрӗ эфир йӗркелесех «кӗрлерӗҫ». Шӑпах ҫав тӗле Чӑваш кӗнеке издательствинче Дмитрий Никаноровичӑн «Ось земли» ятпа повеҫсемпе калавсен тата киносценарисен пуххи пичетленсе тухнӑччӗ, ун пирки те пичетпе телевидени ҫӑвара шыв сыпса лармарӗ.

Малалла...

Будет ли в нем место для чувашского?

Тема этнических аспектов в мировом кинематографе очень большая и многогранная, к сожалению, среди общественности мало обсуждаемая. Мог бы долго писать на эту тему, но постараюсь быть кратким и в тезисной форме выразить только отдельные моменты.

О том, что этносам и нациям нужен мировой кинематограф, думаю, никого убеждать не надо. Но вот интересный вопрос – а зачем мировому кинематографу нужны этнические мотивы?

Малалла...

Кашни халӑхӑн хӑйӗн йӑли-йӗрки. Теприсемшӗн вӑл, тен, тӗлӗнмелле, пуҫа вырнаҫмалла мар пек туйӑнать.

1. Индонезири Балире шӑла хӑйраҫҫӗ. Яш пӗве кӗнӗ тапхӑрта тӑваҫҫӗ ҫакна. Хӗр е каччӑ ҫемье ҫавӑриччен шӑлне хӑйраттарать. Е ку йӑлана туйра пурнӑҫлаҫҫӗ. Йӑлапа килӗшӳллӗн, асав шӑлла хӑйраҫҫӗ. Ҫапла ҫын усал вӑйсенчен хӑтӑлать.

2. Индонезире тидонг халӑхӗн туй йӑли ҫапларах: каччӑ юрату ҫинчен темиҫе юрӑ юрламасӑр хӗр питне кураймасть. Чи тӗлӗнмелли: туй хыҫҫӑн арӑмӗпе упӑшкин виҫӗ кун та виҫӗ каҫ ҫӑвӑнма юрамасть.

Малалла...

Туристсене Чӑваш Ене илӗртесси пирки нумай калаҫаҫҫӗ. Тен, ытти ҫӗршывран тӗслӗх илмелле? Вӗсем туристсене илӗртес тесе темӗн те пӗр шухӑшласа кӑлараҫҫӗ.

Австрири Крубмах ялӗ туристемшӗн илемлӗ вырӑн пулса тӑнӑ. Унта Bus:Stop ятлӑ дизайнер проекчӗ шухӑшласа кӑларнӑ. Пӗр урамра общество транспорчӗн чарӑнӑвӗсене тӗрлӗрен туса лартнӑ.

Ку – питӗ интереслӗ шухӑш. Автобус кӗтнӗ чухне хӑш чухне чарӑнура нумай кӗтме тивет: таса мар, тӗссӗр, хитре мар вӗсем. Крумбах ялӗнче вара ку ыйтӑва татса панӑ, унти чарӑнусенче тӑмашкӑн пӗрре те тунсӑхлӑ мар.

Малалла...

Ку ыйту тавра мӗн чухлӗ ҫын пуҫ ватнине татса калаймастӑп та, анчах ӑслисемех хӑйсене айван тесе чунӗсене шӗкӗ евӗр кӑшлани пирки иккӗленместӗп.

Хам ӑслӑ мартан-ши е урӑх сӑлтава пула-ши ӑслӑ ҫынсене каҫса каясла хисеплетӗп. Шел те, сахал пӗлетӗп ун пеккисене. Вӗсемпе вара ӗҫлеме те кӑмӑллӑ, ытти лару-тӑрура та лайӑх. Вӗсен тӗп уйрӑмлӑхӗ — хӑйсем ӑслине палӑртманни. Ӗҫре те, ытти чухне те. Тата ҫав ҫынсен тӗп уйрӑмлӑхӗ — айваннисене те айван теменни, ӑна-кӑна тӗшмӗртекеннисене вара хавхалантарма-ҫунатлантарма пӗлни.

Малалла...

Хӑшӗ-пӗри ун валли ӗҫ ҫук тесе макӑрать. Урам шӑлаканра, чашӑк-тирӗк ҫӑваканра тӑрӑшас килмест вӗсен. Кӗсьене укҫа ҫӑмӑллӑн кӗрессе кӗтеҫҫӗ-ши? Ӗҫлес тесен таҫта та вӑй хума пулать. Тӗнчере тӗрлӗ професси пур. Вӗсен шутӗнче — хӑйне евӗррисем те, эпир пӗлменнисем те.

22-ри Рис Оуэн, куҫлӑхлӑскер, Торп паркра ӗҫлет. Унӑн тивӗҫӗ — килен-каян хӑварнӑ хӑсӑка тасатасси. Кунашкал професси никама та килӗшес ҫук ахӑртнех. Анчах вӑл Рисӑн кӑмӑлне каять. Ӗҫ укҫи те ун лайӑх. Тата вӑл каруҫҫельпе, ытти аттракционпа укҫа тӳлемесӗрех ярӑнма пултарать.

Малалла...

Тем хӑтланакан та пур. Ҫак кунсенче Шупашкар ҫынни вӑрӑм тунасемпе сӑнав ирттернӗ. Вӗсем ҫыртнине хӑй мӗнле чӑтса ирттернине пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Хайхискер Атӑл леш енче вӑрӑм тунасене «ҫитернӗ».

Евгений Столяров хӑйне вӑрманта ҫыхса хуртарнӑ. Вӑрӑм тунасем ӑна тӳрех тапӑннӑ. Вӗсем кӗлеткипех ҫыртсан мӗн пулать? Ҫакна пӗлесшӗн ҫуннӑ вӑл.

Вӑрмана вӑл юлташӗпе кайнӑ. Пилӗкӗ таран хывӑннӑскер вӑрӑм тунасене мӗн чухлӗ вӑхӑт «тӑрантарнӑ»? Евгений 19 минут ҫеҫ чӑтайнӑ.

Хӑй вӑл слесарь.

Малалла...

Авалхи Греци — тӗлӗнмелле цивилизаци. Унпа ҫыхӑннӑ вӑрттӑнлӑхӗ те, юмах-халапӗ те чылай.

Авалхи Греци тӑватӑ ҫӗр ҫул хушши йӗркеленнӗ: ун валли ӑна пирӗн эрӑчченхи 1700-мӗш ҫултан пуҫласа 700-мӗш таран вӑхӑт кирлӗ пулнӑ. Тӗнче шайне лекиччен ӑна виҫӗ ҫӗр ҫул таран кирлӗ пулнӑ. Греци кун-ҫулӗнчи пӗлтерӗшлӗ вӑхӑт — 776-мӗш ҫул. Шӑпах ун чухне Олимп вӑййи иртнӗ. Ҫав ҫулах унта геометрилле ӳнер стилӗ йӗркеленме тытӑннӑ. Ҫавна тӑм савӑт-сапа тӑрӑх пӗлме пулать.

Авалхи Греци литературинче мифологи пысӑк вырӑн йышӑнать.

Малалла...

Хальхи вӑхӑтри тӗнче шайӗнчи ҫӑлтӑрсен ламран лама пыракан йӑх-несӗлне «РБК стиль» портал тишкернӗ май вӗсенчен хӑшӗсем паллӑран та паллӑ тымартан тухнине палӑртать.

Франко Дзеффирелли Итали режиссерӗ Леонардо да Винчи живописец тата изобретатель йӑхӗнчен тухнӑ. Ку пӗтӗмлетӳ патне Алессандро Веццози тата Агнезе Сабато Итали историкӗсем ҫитсе тухнӑ. Вӗсем да Винчи ҫемйин генеалоги йывӑҫне 40 ҫул тишкернӗ хыҫҫӑн пӗтӗмлетнӗ. Художникӑн вил тӑприҫӗ XVI ӗмӗрте ҫухалнине пула Леонардо ДНК анализне тишкерме май килмен.

Малалла...

Эпир халӗ калакан пуянсем виҫӗ ҫӑлтӑрлӑ Мишленлӗ (ку паллӑна тивӗҫнинче апатланма питӗ хаклӑ) илнӗ ресторанта ир те, каҫ та ҫиме пултараҫҫӗ. Вӗсем, паллах, тӗрлӗ меню суйлаҫҫӗ. Ҫапах та пӗрпеклӗх те пур вӗсен: чылайӑшӗ гамбургер, фри ҫӗрулми, ҫиелтен шӑккӑлат сапнӑ мороженӑй юратать.

«РБК Стиль» миллионерсем мӗнпе апатланма кӑмӑлланине тишкернӗ те ҫакӑн пек пӗтӗмлетӳ патне ҫитсе тухнӑ.

Уоррен Баффет миллиардера Forbes журнал ҫӗр ҫинчи чи пуян ҫынсенчен виҫҫӗмӗш вырӑн панӑ.

Малалла...